Η ψυχική υγεία μετά τις κρίσεις – και η σιωπηλή μάστιγα των ηρεμιστικών | Του Νίκου Στ. Μανούση

Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας (10 Οκτωβρίου) είναι αφιερωμένη στην πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε περιόδους κρίσεων και καταστροφών.

Η Κως, με τη δική της οδυνηρή εμπειρία από τον σεισμό, γνωρίζει καλά πόσο βαθύ είναι το ψυχικό αποτύπωμα μιας φυσικής καταστροφής. Ο φόβος, η αϋπνία και η ανασφάλεια δεν υποχωρούν αυτόματα με τον χρόνο· χρειάζονται φροντίδα, στήριξη και επιστημονικά οργανωμένες παρεμβάσεις.

Κι όμως, συχνά η “εύκολη λύση” έρχεται μέσα από το συρτάρι του φαρμακείου. Η ευκολία με την οποία συνταγογραφούνται ηρεμιστικά και υπνωτικά από γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, χωρίς επαρκή αξιολόγηση ή ψυχιατρική καθοδήγηση, έχει οδηγήσει σε ανησυχητικά ποσοστά εξάρτησης και κατάχρησης.

Οι βενζοδιαζεπίνες, και ιδιαίτερα η αλπραζολάμη (γνωστή στο κοινό από τα εμπορικά της σκευάσματα), αποτελούν σήμερα μια σιωπηλή μάστιγα. Από περιστασιακή βοήθεια γίνονται καθημερινή ανάγκη, με συνέπειες που συχνά περνούν απαρατήρητες: εξάρτηση, απώλεια λειτουργικότητας, συναισθηματική επίπεδωση.

Η υπεύθυνη συνταγογράφηση δεν είναι τυπική πράξη – είναι ηθική υποχρέωση και δείγμα επιστημονικής σοβαρότητας.

Η πρόληψη και η ενημέρωση των πολιτών για τη σωστή χρήση ψυχοφαρμάκων είναι ζωτικής σημασίας. Ο στόχος δεν είναι να στερηθεί ο ασθενής τη θεραπευτική βοήθεια που χρειάζεται, αλλά να αποφευχθεί η παγίδα της εξάρτησης που συχνά ξεκινά από “ένα απλό χάπι για να κοιμηθώ”.

Η ψυχική υγεία δεν είναι πολυτέλεια· είναι δικαίωμα, ευθύνη και θεμέλιο της κοινωνικής συνοχής.

Η πρόληψη, η εκπαίδευση και η ευαισθησία όλων μας είναι ο μόνος δρόμος προς μια κοινωνία ψυχικά ανθεκτική και ουσιαστικά ανθρώπινη.

Νίκος Στ. Μανούσης

Ψυχίατρος – Νευρολόγος

Μέλος Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών και Ιατρικου συλλόγου Κω