Ένα σύμπλεγμα κατοικιών στην παραλία Βαγιά της Σερίφου είναι το αποτέλεσμα της μεταμόρφωσης τριών κάποτε εγκαταλελειμμένων οικοδομών, που ολοκλήρωσε το αρχιτεκτονικό γραφείο Fotis Zapantiotis associated architects.
Το αρχιτεκτονικό “θαύμα” της Σερίφου ξεκίνησε από τα μακρινά ’70s: «Αυτό που κάνει εντύπωση στην Σέριφο και προσελκύει την παγκόσμια προσοχή, είναι το έργο που έχουν επιδείξει αρχιτεκτονικά γραφεία που είτε επέλεξαν να ζουν εκεί, είτε ασκούν την αρχιτεκτονική τους από μακριά, που χωρίς να υπακούουν σε ένα σωρό από φορμαλιστικούς φραγμούς και κανονισμούς, επαναπροσδιορίζουν τον τρόπο που πρέπει να σταθούμε σε ένα ελληνικό νησί», λέει ο Φώτης Ζαπαντιώτης για το αν η Σέριφος είναι πλέον κάτι σαν τη νέα Αντίπαρο.
Η Σέριφος, με τα πέτρινα μονοπάτια, τις πεζούλες, τα αλώνια, τις άγριες παραλίες και τους αρχέγονους βράχους, διατηρεί και σήμερα την ουσία της, το μέτρο της και την κλίμακά της. «Ίσως σε τέτοιους τόπους ανεπιτήδευτους, ανθίζουν πρακτικές που συστήνουν ξανά την αρχιτεκτονική των Κυκλάδων και ψάχνουν την ουσία που έχει χαθεί, μακριά από τον τυφώνα της αγοράς και την εικόνα που στήσαμε για τους τουρίστες. Eίχα την τύχη σαν νέος αρχιτέκτονας να δουλέψω στην Σέριφο και να γνωρίσω ανθρώπους της κατασκευής που χτίζουν σήμερα ακόμα σαν οικογένεια, ο καθένας με την γνώση του και το μεράκι του, ανθρώπους ανόθευτους από τον μαζικό τουρισμό και τις ακραίες ανάγκες της αγοράς. Αυτήν την στάση ζωής έχουμε χρέος όλοι μας να την διαφυλάξουμε, προτού η αγορά αλλοιώσει ό,τι αυθεντικό και ουσιώδες έχει απομείνει ζωντανό στους τόπους αυτούς» συμπλήρωσε ο αρχιτέκτονας Φώτης Ζαπαντιώτης.
Η ιστορία πίσω από το έργο
«Στην προκειμένη περίπτωση παρέλαβα τα κελύφη με τη μορφή μπετόν οπότε η έννοια της έμπνευσης περιορίστηκε στη διαδικασία επίλυσης ενός υπάρχοντος προβλήματος», συνεχίζει ο αρχιτέκτονας. Πρωταρχική τους έννοια ήταν η εξομάλυνση της υψομετρικής διαφοράς και η σωστή διαχείριση του μεγάλου όγκου των επιχώσεων που θα κάλυπταν τον εκτεθειμένο υπόγειο όροφο, χωρίς το αποτύπωμα των χειρισμών να επεμβαίνει βίαια στο τοπίο (αποφυγή δημιουργίας περιμετρικού βάθρου) της παραλίας. Ως εκ τούτου η μεγάλη υψομετρική διαφορά κλιμακώνεται προς την παραλία με δύο διαδοχικές υποβαθμίσεις με στόχο την βελτίωση της εικόνας του συγκροτήματος από την θάλασσα.
«Aν με έκανε κάτι να καταλάβω αυτό το έργο, ήταν το ότι η ανάγκη επίλυσης ενός προβλήματος μπορεί να οδηγήσει στην έμπνευση και την δημιουργικότητα. Κληθήκαμε να σχεδιάσουμε έχοντας παραλάβει τρία ανολοκλήρωτα κτίσματα στην φάση της οικοδομής που βρίσκονταν εκτεθειμένα στην παραλία Βαγιά της Σερίφου. Αποφεύγοντας την αίσθηση της διαδοχικής παράθεσης τριών ανεξάρτητων κτισμάτων, προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε στον περιηγητή την εντύπωση ενός ενιαίου κτιριακού συνόλου. Όλο αυτό έπρεπε να γίνει με μέτρο, έπρεπε να επέμβουμε πάνω στην παραλία πράγμα που από μόνο του είναι πολύ ιδιαίτερο κι ευαίσθητο”.
Παρ’ότι λοιπόν ήταν ένα έργο που το παρέλαβε και δεν το δημιούργησε από την αρχή, αυτό που του έδωσε χαρά ήταν η επίτευξη του μεγάλου στοιχήματος του να το εντάξει στην παραλία. «Ειδικά ως προς τη χρήση των υλικών χρειάστηκε να καταβάλλουμε προσπάθεια για να πείσουμε τον πελάτη να χρησιμοποιήσουμε υλικά που θα γίνουν ένα με τον τόπο, θα γεράσουν στην παραλία σωστά, για αυτό και για την κατασκευή του μπετόν χρησιμοποιούσαμε υλικά της άμμου της περιοχής. Τα υλικά μας γίνονται ένα με τον τόπο. Κι αυτό δεν είναι μια πρόταση εύκολη για τον πελάτη. Να αφήσουμε για παράδειγμα το σίδερο να οξειδωθεί από την παραλία, μια διαδικασία που με ειδικά χημικά σταματήσαμε εκεί, παίρνοντας αυτό το ωραίο κόκκινο της σκουριάς. Κι αυτό γιατί η αγωνία του πελάτη ήταν να το κρατήσει μονίμως καθαρό για εμπορική χρήση».
