Περίληψη της εργασίας του Κώστα Ε. Σκανδαλίδη “ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΚΑΙ ΑΜΕΣΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ” που δημοσιεύτηκε στον 15ο τόμο των ΚΩΑΚΩΝ
Από τον Κώστα Ιωάννου
Η εργασία του Κώστα Ε. Σκανδαλίδη με τίτλο «Μικρασιατική Καταστροφή και Βραχυπρόθεσμες και Άμεσες Συνέπειες για τα Δωδεκάνησα» εξετάζει τις άμεσες επιπτώσεις που είχε η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 για τα νησιά της Δωδεκανήσου, εστιάζοντας ιδιαίτερα σε ζητήματα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά. Η έρευνα βασίζεται σε αρχειακό υλικό και ιστορικές πηγές, ενώ αναλύει τις συνέπειες που υπέστησαν οι τοπικές κοινωνίες της Δωδεκανήσου, οι οποίες τότε βρίσκονταν υπό την ιταλική κυριαρχία.
Κύρια σημεία της εργασίας:
- Πολιτικές και Διπλωματικές Συνέπειες: Η Μικρασιατική Καταστροφή είχε σοβαρές γεωπολιτικές επιπτώσεις για την περιοχή του Αιγαίου. Η Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 καθόρισε τα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και ουσιαστικά απέκλεισε οποιαδήποτε πιθανότητα ένωσης της Μικράς Ασίας με την Ελλάδα, ενώ τα Δωδεκάνησα παρέμειναν υπό την ιταλική κυριαρχία. Η απώλεια των ελληνικών περιουσιών και η μαζική μετακίνηση πληθυσμών οδήγησαν σε σημαντικές μεταβολές στις τοπικές κοινωνίες της Δωδεκανήσου.
- Οικονομικές Συνέπειες: Οι εμπορικές σχέσεις των Δωδεκανήσιων με τη Μικρά Ασία επλήγησαν σοβαρά. Πριν την καταστροφή, πολλοί κάτοικοι των Δωδεκανήσων διατηρούσαν στενές εμπορικές σχέσεις με τα απέναντι παράλια της Μικράς Ασίας. Μετά την καταστροφή, η διακοπή των συγκοινωνιών και η απώλεια πρόσβασης στις αγορές και στις εμπορικές δραστηριότητες της περιοχής είχαν αρνητικές συνέπειες για την οικονομία των νησιών. Επιπλέον, η εισροή Μικρασιατών προσφύγων στα Δωδεκάνησα δημιούργησε νέες προκλήσεις για την τοπική κοινωνία και οικονομία.
- Κοινωνικές Συνέπειες και Πρόσφυγες: Τα Δωδεκάνησα δέχτηκαν μεγάλο αριθμό προσφύγων από τη Μικρά Ασία, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν σε διάφορα νησιά, κυρίως στη Ρόδο και την Κω. Η εισροή των προσφύγων, αν και ενίσχυσε την πολιτιστική και κοινωνική ζωή των νησιών, προκάλεσε και πιέσεις στις τοπικές κοινωνίες, ειδικά σε ό,τι αφορά την εύρεση εργασίας και την ενσωμάτωση των προσφύγων στις τοπικές δομές.
- Θρησκευτικές και Εκκλησιαστικές Σχέσεις: Η Μικρασιατική Καταστροφή επηρέασε επίσης τις σχέσεις της Εκκλησίας της Δωδεκανήσου με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, καθώς τα Δωδεκάνησα τελούσαν υπό την κυριαρχία της Ιταλίας. Η αλλαγή του καθεστώτος οδήγησε σε νέες προκλήσεις για τη θρησκευτική διοίκηση και τη διαχείριση των εκκλησιαστικών υποθέσεων.
- Πολιτιστική Παράδοση: Οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία έφεραν μαζί τους την πολιτιστική τους παράδοση, η οποία εμπλούτισε τον πολιτισμό των Δωδεκανήσων. Η επιρροή αυτή έγινε εμφανής σε πολλούς τομείς της τοπικής ζωής, όπως η μουσική, οι τέχνες και η γαστρονομία. Η έρευνα του Σκανδαλίδη αναδεικνύει την πολυδιάστατη επίδραση που είχε η έλευση των προσφύγων στις πολιτισμικές παραδόσεις των νησιών.
Συμπέρασμα:
Η Μικρασιατική Καταστροφή άφησε βαθιά σημάδια στις κοινωνίες των Δωδεκανήσων, προκαλώντας οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές. Ο Κώστας Σκανδαλίδης στην εργασία του καταφέρνει να αναδείξει την πολυπλοκότητα των συνεπειών της καταστροφής για τα Δωδεκάνησα, παρουσιάζοντας πώς η τραγωδία αυτή διαμόρφωσε το μέλλον των νησιών και την πορεία των κατοίκων τους μέσα από την ιστορία.
