«Δεν ανησυχώ για μεγάλο σεισμό» λέει ο Αθανάσιος Γκανάς – «Το πιο πιθανό είναι η δραστηριότητα να σβήσει σταδιακά τις επόμενες εβδομάδες» εκτιμά ο Κώστας Παπαζάχος – Λέκκας: «Οι δονήσεις διατηρούν μέγεθος κάτω από 4 Ρίχτερ, που δεν μας προβληματίζει»
Οι σεισμικές δονήσεις που σημειώθηκαν τα ξημερώματα και τις πρωινές ώρες της Κυριακής στην Αθήνα προκάλεσαν αναστάτωση σε πολλούς κατοίκους της πρωτεύουσας.
Όλα ξεκίνησαν στις 03:22 τα ξημερώματα, όταν σημειώθηκε σεισμός 2,7 Ρίχτερ με επίκεντρο δύο χιλιόμετρα νότια-νοτιοδυτικά του Χαλανδρίου, ενώ η δόνηση είχε εστιακό βάθος 7,6 χιλιομέτρων. Ο «χορός» των Ρίχτερ όμως συνεχίστηκε μέχρι το πρωί, αφού καταγράφηκαν ακόμα 7 ασθενείς δονήσεις.
Αν και επιφανειακοί και σύντομοι σε διάρκεια οι σεισμοί έγιναν αισθητοί σε πολλές περιοχές. Χρήστες του Διαδικτύου που ξύπνησαν από την αρχική δόνηση, την περιέγραψαν ως αρκετά τρομακτική, αφού προηγήθηκε έντονο βουητό που τους ξύπνησε από τον ύπνο τους. Υπάρχει όμως πραγματικός λόγος ανησυχίας; Το protothema.gr επικοινώνησε με τρεις σεισμολόγους, τον κ. Αθανάσιο Γκανά, τον κ. Κώστα Παπαζάχο και τον κ. Ευθύμιο Λέκκα, που εμφανίζονται καθησυχαστικοί για το φαινόμενο και μας λένε όσα πρέπει να γνωρίζουμε
Ο κ. Γκανάς απέδωσε τους σεισμούς αυτούς στις κινήσεις υγρών στον ανώτερο φλοιό της Γης ενώ παράλληλα διαβεβαίωσε ότι «δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει μεγάλος σεισμός στην Αττική γιατί δεν υπάρχει μεγάλο ρήγμα στο Χαλάνδρι με κατεύθυνση προς Παπάγου-Ζωγράφου. Δεν υπάρχει τέτοιο μεγάλο ρήγμα που να προκαλεί ανησυχία. Αν υπήρχε τόσο μεγάλο ρήγμα θα το είχαμε χαρτογραφήσει. Υπάρχουν πολλά μικρά διάσπαρτα με ανατολική-βορειοανατολική διεύθυνση από Κάτω Χαλάνδρι προς Ζωγράφου-Παπάγου και όταν λέμε μικρά εννοούμε μήκους 1-1,5 χλμ»..
Αθανάσιος Γκανάς
«Το Λεκανοπέδιο της Αττικής είναι μια περιοχή χαμηλής σεισμικότητας. Την τελευταία δεκαετία είχαμε μόνον τρεις (3) επιφανειακούς σεισμούς με μεγέθη έως και Μ3.6 στην Μεταμόρφωση (12 Σεπτεμβρίου 2021). Αυτό οφείλεται στο ότι τα μεγάλα ρήγματα βρίσκονται περιμετρικά του, δηλ. το ρήγμα της Πάρνηθας που έδωσε τους σεισμούς το 1999 και το 2019, το ρήγμα του Διονύσου – Πεντέλης, το ρήγμα των Αφιδνών, το ρήγμα του Θριασίου και άλλα μικρότερα. Αντίθετα με παλαιότερες απόψεις το ρήγμα του Κηφισού με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ δεν το θεωρώ ενεργό. Η σποραδική σεισμικότητα που εμφανίζεται μέσα στο λεκανοπέδιο οφείλεται στην δράση μικρότερων ρηγμάτων που είναι υπο-παράλληλα με αυτό της Πάρνηθας, δηλ. έχουν διεύθυνση ΒΔ-ΝΑ. Αυτή η διεύθυνση είναι σύμφωνη με το σημερινό πεδίο τάσεων και της παραμόρφωσης του στερεού φλοιού όπως έχει προσδιοριστεί με γεωδαιτικά δεδομένα (GPS). Η σεισμικότητα του 2024 ξεκίνησε στις 11 Δεκεμβρίου και ώρα 19:29 με τις δύο ασθενείς δονήσεις Μ2.3 και Μ2.8 και επίκεντρο την περιοχή Κάτω Χαλανδρίου – Νέου Ψυχικού και βάθος 7-8 km. Η ακολουθία συνεχίστηκε με 16 ασθενείς δονήσεις έως και το Σάββατο 28/12. Αυτοί οι σεισμοί έγιναν σε μία διάταξη ΒΔ-ΝΑ μεταξύ Κάτω Χαλανδρίου και Παπάγου, δηλ. εγκάρσια προς τον ορεινό όγκο του Υμηττού και σε βάθη 4 – 8 km ενώ τα μεγέθη κυμαίνονται από Μ0.6-Μ2.1. Σήμερα 29/12 στις 03:22 ώρα Ελλάδος σημειώθηκε ασθενής δόνηση Μ2.7 από τον ίδιο εστιακό χώρο (Κάτω Χαλάνδρι – Νέο Ψυχικό) και σε βάθος 6 km. Μέχρι και το απόγευμα έχουν καταγραφεί άλλες 7 ασθενείς δονήσεις. Στην ευρύτερη περιοχή δεν είχε καταγραφεί σεισμός από τις 30/5 του 2013 όπου τότε συνέβη μία ασθενής δόνηση μεγέθους Μ2.0 και επίκεντρο το Γουδή. Η σχεδόν γραμμική διάταξη των επικέντρων εκτείνεται σε μήκος 6-8 km αλλά δεν έχουμε γεωφυσικά δεδομένα για να υποστηρίξουμε την ύπαρξη ρήγματος με αυτό το μήκος, οπότε το πιθανότερο είναι να υπάρχει ζώνη μικρότερων ρηγμάτων (μήκη 1-2 km) σε διεύθυνση ΒΔ-ΝΑ η οποία έχει ενεργοποιηθεί λόγω της κίνησης ρευστών στο άνω τμήμα του στερεού φλοιού. Σε κάθε περίπτωση δεν ανησυχώ για μεγάλο σεισμό ενώ σημειώνω ότι και οι περισσότερες οικοδομές στο Λεκανοπέδιο είναι χτισμένες με αντισεισμικούς κανονισμούς που υπερκαλύπτουν τις απαιτήσεις αντισεισμικής προστασίας»
Κώστας Παπαζάχος
«Το τελευταίο διάστημα έχουμε μία επίμονη μικροσεισμικήδραστηριότητα στη δυτική Αθήνα (Χαλάνδρι, Χολαργός, Νέο Ψυχικό, κλπ.), από κάποιο άγνωστο, πιθανότατα μικρό ρήγμα,το οποίο προφανώς βρίσκεται στις βοριοδυτικές παρυφές του Υμηττού, κρυμμένο κάτω από τα ιζήματα του λεκανοπεδίου. Ας απαντήσουμε, λοιπόν, σε 3 προφανή ερωτήματα των πολιτών:
Τι γνωρίζουμε για τη σεισμική δραστηριότητα στη Αθήνα: Η Αθήνα είναι μία περιοχή χαμηλής σεισμικότητας του Ελληνικού χώρου (ανήκει στην κατώτερη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας του Ελληνικού Αντισεισμικού Κανονισμού). Όλα τα ιστορικά και ενόργανα σεισμολογικά στοιχεία, αλλά και οι σχετικές γεωλογικές-νεοτεκτονικές πληροφορίες δείχνουν ότι το κεντρικό και νότιο τμήμα της Αττικής είναι πολύ χαμηλής σεισμικότητας και δεν συνδέονται με κάποιο σημαντικό ρήγμα ή και ισχυρό σεισμό από την αρχαιότητα.
Τι δε γνωρίζουμε για τη σεισμική δραστηριότητα στη Αθήνα: Δεν υπάρχει παγκοσμίως καμία αποδεκτή μεθοδολογία για να εκτιμήσουμε με ασφάλεια την εξέλιξη της δραστηριότητας για μικροακολουθίες, όπως αυτή που είναι τώρα σε εξέλιξη. Με άλλα λόγια, αν και υπάρχει σχετική έρευνα, δεν υπάρχουν αποδεκτά επιχειρησιακά εργαλεία για να πει κάποιος αν μία δραστηριότητα μπορεί να οδηγήσει σε ένα ισχυρό σεισμό.
Αν δεν ξέρουμε πως ακριβώς θα εξελιχθεί η δραστηριότητα, τι μπορούμε να πούμε στους πολίτες της Αττικής για την ακολουθία που είναι σε εξέλιξη: Ο Ελληνικός χώρος έχει συνεχώς αναρίθμητες παρόμοιες ακολουθίες με μικροσεισμική δραστηριότητα, χωρίς κάποια ισχυρή σεισμική δόνηση. Άλλωστε οι μισοί τουλάχιστον ισχυροί σεισμοί (πάνω από Μ=6.0) δεν έχουν ανιχνεύσιμους προσεισμούς. Το πιο πιθανό είναι η σεισμική δραστηριότητα να σβήσει σταδιακά τις επόμενες εβδομάδες (σπανιότερα ίσως και μήνες). Όμως, δεν είναι απίθανο να έχουμε η γένεση παρόμοιων ή και ισχυρότερων σεισμών στο πλαίσιο της ακολουθίας αυτής, οι οποίοι λογικό είναι να ανησυχήσουν και πάλι την Αθήνα.
Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι φυσιολογικό μία μικρο-ακολουθία να αναστατώνει (πέρα από κάποια φυσική ανησυχία) μία πόλη που είναι σε μία από τις (σεισμολογικά) πιο ήσυχες περιοχές της Ελλάδας. Η τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα πρέπει απλά να μας θυμίσει ότι η σεισμικότητα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του Ελληνικού χώρου. Και όπως έχω ήδη γράψει σε παλαιότερο άρθρο μου: «… η πρόληψη και η νηφάλιά διαχείριση (και όχι ο πανικός) πρέπει να αποτελούν τη βάση της πολιτικής προστασίας … τόσο σε σχέση με τους σεισμούς…, όσο και φυσικά σε σχέση με όλες τις άλλες … φυσικές καταστροφές…». Ας λάβουμε, λοιπόν, τα βασικά μέτρα αυτοπροστασίας και ας φροντίσουμε να μένουμε σε σπίτια με αντισεισμική επάρκεια (όπως προβλέπει το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο της χώρας μας), ώστε όποτε και να δεχτούμε ένα πιο ισχυρό σεισμό να έχουμε τις μικρότερες συνέπειες, άσχετα με την περιστασιακή γένεση (ή όχι) μίας μικρής σεισμικής ακολουθίας κοντά μας».
Ευθύμης Λέκκας
«Δεν εμπνέουν κάποια ανησυχία αυτοί οι σεισμοί γιατί είναι πάνω στο ελληνικό τόξο, υπάρχει υψηλή σεισμικότητα αλλά διατηρούν ένα μέγεθος κάτω από 4 Ρίχτερ που δεν μας προβληματίζει»
