Τα θεμέλια για τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων μπήκαν στη συνάντηση που είχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το μεσημέρι του Σαββάτου (13.03.2022), στην προεδρική κατοικία στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές.

Τα ίδια πρόσωπα κάνουν λόγο για πολύ καλό κλίμα σημειώνοντας ότι ύστερα από πολύ καιρό οι δύο ηγέτες συνομίλησαν ως σύμμαχοι έναντι των προκλήσεων ασφαλείας, που αναδύονται στο φόντο των γεωπολιτικών ανακατατάξεων, ελέω του πολέμου στην Ουκρανία.

Έτσι είδε η Τουρκία την συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν – Αναφορές και στο Αιγαίο από την Τουρκική Προεδρία

Συμφώνησαν μάλιστα, να υπάρξει εφ εξής καλύτερη επικοινωνία ανάμεσα στις δύο όχθεις του Αιγαίου σε όλα τα επίπεδα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Μητσοτάκης συναίνεσε στην πραγματοποίηση τον επόμενο μήνα των ΜΟΕ ( Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ) και εφ όσον ευοδώσουν οι προσπάθειες να πέσουν οι τόνοι, οι δύο άνδρες συμφώνησαν να πραγματοποιηθεί το προσεχές Φθινόπωρο στην χώρα μας το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας των δύο χωρών.

Βάσει των ίδιων πηγών, Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν επανέλαβαν τις πάγιες θέσεις των δύο πλευρών στα διμερή ζητήματα, ωστόσο, οι τόνοι από την τουρκική πλευρά ήταν ηπιότεροι εν συγκρίσει με τη ρητορική, που υιοθετεί η ‘Αγκυρα τους τελευταίους μήνες.

Υπό αυτό το πρίσμα, οι δύο ηγέτες προτίμησαν, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, να δώσουν έμφαση στην θετική ατζέντα και την εμβάθυνση της οικονομικής συνεργασίας των δύο χωρών. Ανώτερη κυβερνητική πηγή εκτιμούσε πως η σημερινή συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ταγίπ Ερντογάν αποτελεί θεμέλιο για μία καλύτερη εποχή στις σχέσεις των δύο κρατών.

Επιπλέον, οι δύο άνδρες συμφώνησαν να συντονίσουν τις κινήσεις τους, προκειμένου να ανοίξουν ανθρωπιστικοί διάδρομοι στην Ουκρανία με τον Τούρκο πρόεδρο μάλιστα να λέει στον Έλληνα πρωθυπουργό ότι κατόπιν ενεργειών της ‘Αγκυρας φυγαδεύτηκε Ελληνίδα από την Χερσώνα.

Σε ό,τι αφορά στο Μεταναστευτικό, επισημάνθηκε πως οι δύο χώρες οφείλουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις, που έχουν αναλάβει.

Δείτε πλάνα από τη συνάντηση των δύο ηγετών

Συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν: Μια πρώτη ανάλυση για τη συνάντηση των δυο ηγετών και τις προσδοκίες που μπορεί να καλλιεργεί η ελληνική πλευρά

Συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν: Τι σημαίνει η «συναντίληψη» ότι πρέπει να πέσουν οι τόνοι; Αλλάζει στάση ο Ερντογάν ή απλά αλλάζει στρατηγική; Μια πρώτη ανάλυση για τη συνάντηση των δυο ηγετών και τις προσδοκίες που μπορεί να καλλιεργεί η ελληνική πλευρά.

Στις κουβέντες που αντάλλαξαν πριν καθίσουν στο τραπέζι, η ατμόσφαιρα ήταν χαλαρή και οι δύο άντρες ήταν χωρίς γραβάτα. Παρά το αρκετά καλό κλίμα της συνάντησης κανείς δεν μπορεί να παρασυρθεί σε «φαντασιακά» ότι ξαφνικά άλλαξε στάση η Τουρκία και θα σταματήσει τη ρητορική του αναθεωρητισμού. Προφανώς οι διεθνείς εξελίξεις και ο πόλεμος στην Ουκρανία οδηγούν τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν να αλλάξει στρατηγική (και όχι στάση), έστω και προσωρινά.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά. Σημαίνει ότι οι βασικές αιτιάσεις της Τουρκίας παραμένουν στο τραπέζι, απλά σε αυτό το timing δείχνουν πρόθυμοι να κατεβάσουν ένα level την επιθετική τους ρητορική. Πάνω σε αυτό τον καμβά, συμφωνήθηκε ότι πρέπει να γίνει προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι. Εξ’ ου και δόθηκε έμφαση στα θέματα της θετικής ατζέντας και της οικονομικής συνεργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο τέθηκε και το ζήτημα της ενέργειας, χωρίς να επεκταθούν οι δύο ηγέτες σε περισσότερες λεπτομέρειες, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Εκτός δηλαδή από τις εξελίξεις στην Ουκρανία, στο τραπέζι της συζήτησης ετέθη και το θέμα των αγωγών, με την Άγκυρα να προβάλλει ως εναλλακτική λύση στα προβλήματα ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ την κατασκευή ενός αγωγού που θα μεταφέρει μέσω Τουρκίας, φυσικό αέριο από τα πεδία της Ανατολικής Μεσογείου.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός είπε ότι «μπήκαν τα θεμέλια βελτίωσης των σχέσεων Ελλάδας – Τουρκίας» αν και γνωρίζει ότι από τα θεμέλια μέχρι τον τελευταίο όροφο υπάρχει πολύς δρόμος και πολλή δουλειά. Κατά τη συνομιλία του με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο κ. Μητσοτάκης είπε:

«Ήταν μία συνάντηση που έγινε πρέπει να σας πω σε καλό κλίμα. Ελπίζω ότι συμφωνήσαμε ότι αντιμετωπίζουμε τόσες προκλήσεις ως ανθρωπότητα, αλλά και ως δύο χώρες-σύμμαχοι του ΝΑΤΟ αυτή την εποχή, που είναι πιο σημαντικό να εστιάζουμε σε αυτά που μας ενώνουν και λιγότερο σε αυτά που μας χωρίζουν. Προφανώς επαναλάβαμε τις πάγιες εθνικές μας θέσεις, δώσαμε, όμως, έμφαση στην οικοδόμηση μιας θετικής ατζέντας κυρίως στον τομέα της οικονομίας, όπου νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε μία σημαντική πρόοδο τους επόμενους μήνες».

Εκτός συγκλονιστικών απροόπτων ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι το φθινόπωρο θα γίνει στην Ελλάδα το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας εις το οποίο βεβαίως θα παραβρεθεί και ο Ταγίπ Ερντογάν. Παράλληλα ο κ. Μητσοτάκης απάντησε θετικά ότι τον επόμενο μήνα, τον Απρίλιο, θα γίνει επίσκεψη στρατιωτικών κλιμακίων στην Άγκυρα για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που είχαν παγώσει εδώ και πολύ καιρό.

Οι συνθήκες στην Ουκρανία και το ψυχροπολεμικό κλίμα ΗΠΑ – Ρωσίας δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που δεν αφήνει περιθώρια για άλλους αναθεωρητισμούς και τσαμπουκάδες εντός του ΝΑΤΟ και του Αιγαίου. Αυτό το γνωρίζει πολύ καλά ο Ταγίπ Ερντογάν γι΄αυτό μετά τη συνάντηση η τουρκική πλευρά έσπευσε να διευκρινίσει με ανακοίνωση ότι ο ίδιος ο Ερντογάν καταβάλει προσπάθεια να γυρίσει σελίδα στις σχέσεις Τουρκίας – Ελλάδας, αλλά πάλι έθεσε ζήτημα Αιγαίου, μειονοτήτων και τρομοκρατίας! Η ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Στη συνάντηση ο Πρόεδρος Ερντογάν αναφέρθηκε στα βήματα που έχει κάνει η Τουρκία με στόχο να γυρίσει μία νέα σελίδα στις διμερείς σχέσεις και εξέφρασε την πεποίθηση πώς πρέπει να σημειωθεί πρόοδος σε ζητήματα όπως τα προβλήματα του Αιγαίου οι μειονότητες, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και η λαθρομετανάστευση». Από την άλλη φρόντισε στην ανακοίνωση να υπερτονίσει ότι παρέθεσε γεύμα στον πρωθυπουργό της Ελλάδας Μητσοτάκη και ότι η συνάντηση κράτησε δύο ώρες, για να δείξει προφανώς πόσο καλός οικοδεσπότης είναι.

Από την συνάντηση, σε επικοινωνιακό επίπεδο πρέπει να κρατήσουμε τρεις επισημάνσεις:

1^ον. Οι δυο ηγέτες έφαγαν μόνοι τους, χωρίς να έχουν δίπλα τους συμβούλους.

2^ον. Δεν υπήρχε καμία ουσιαστική μετακίνηση όσον αφορά στα διμερή ζητήματα. Ακόμη και στο θέμα της αποστρατικοποίησης η τουρκική πλευρά επανέλαβε τις γνωστές θέσεις της.

3^ον. Η τουρκική πλευρά κατέστησε πάλι σαφές ότι πρέπει «να προχωρήσουν οι σχέσεις σε υψηλότερο επίπεδο». Η τελευταία αναφορά δεν είναι διόλου τυχαία αφού ο Ερντογάν έχει επισημάνει πολλάκις ότι οι όποιες διαφορές πρέπει να επιλύονται σε ανώτερο πολιτικό επίπεδο και όχι με την παρέμβαση τρίτων (όπως αποκαλεί ο Ερντογάν την Ευρωπαϊκή Ένωση).

Όπως και να έχει εδώ στην Ελλάδα μια σοφή παροιμία λέει: «Όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα και μικρό καλάθι».