«Καμπανάκι» Π. Βαρώτσου για σεισμό 8 Ρίχτερ στην Ελλάδα: «Δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε!» (βίντεο)

Κατά την διάρκεια ομιλίας του το Σάββατο 16 Δεκεμβρίου στα ΤΕΙ Αθήνας, στο αμφιθέατρο Φυσικής, στο πλαίσιο της μαθητικής  εκδήλωσης της Ένωσης Φυσικών με τίτλο «Οι φυσικές επιστήμες μας μαγεύουν» ο καθηγητής φυσικής Παναγιώτης Βαρώτσος έκρουσε τον «κώδωνα του κίνδυνου» ότι στην Ελλάδα μπορούν να γίνουν σεισμοί της τάξεως των 8 Ρίχτερ.

Ο καθηγητής παρουσιάζοντας σε μαθητές γονείς και επιστήμονες τη μέθοδο της ομάδας ΒΑΝ, αλλά και επισημαίνοντας τους πως τη μέθοδο αυτή χρησιμοποίησαν και στον σεισμό του Μεξικού του περασμένου Σεπτεμβρίου που είχε μέγεθος 8,2 Ρίχτερ, τόνισε πως σεισμούς τέτοιου μεγέθους μπορεί να έχουμε και στην Ελλάδα λόγω της σειμσικότητας της χώρας μας.

Όπως χαρακτηριστικά είπε ο κ. Βαρώτσος «Στην Ελλάδα το 1926 είχαμε το σεισμό των 8 Ρίχτερ στην ευρύτερη περιοχή του νότου, στην Ρόδο, ενώ είκοσι χρόνια πριν είχαμε ανάλογο σεισμό στα Κύθηρα. Γίνονται λοιπόν σεισμοί τέτοιου μεγέθους στη χώρα μας, όπως αυτός του Μεξικού. Και δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε, ούτε οι σεισμολόγοι το αποκλείουν. Αυτό που δεν μπορεί να έχουμε είναι σεισμός μεγέθους 9 Ρίχτερ όπως είχαμε στην Ιαπωνία».

Ο κ. Βαρώτος εξήγησε κατά την 45λέπτη ομιλία του την μεθοδολογία ΒΑΝ και πως με μια νέα μέθοδο που ακολουθεί πλέον η ομάδα του μπορούν να βρουν και το χρόνο ενός σεισμού.

Συγκεκριμένα είπε: «Αυτή τη στιγμή η ομάδα ΒΑΝ μπορεί να προσδιορίσει το επίκεντρο ενός επικείμενου σεισμού, εν συνεχεία το μέγεθός του και πλέον έχουμε τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε το χρόνο του επικείμενου σεισμού. Πηγαίνουμε στην περιοχή που έχουμε εντοπίσει ότι επίκειται σεισμός και με τη νέα μέθοδο που την αποκαλούμε μέθοδο φυσικού χρόνου, προσπαθούμε να προσεγγίσουμε καλύτερα το χρόνο του επικείμενου σεισμού. Δηλαδή καταγράφουμε όλα τα μικρά σεισμικά γεγονότα τα αναλύουμε με αυτή την καινούργια μέθοδο του φυσικού χρόνου και έχουμε και το χρόνο».

Ως παράδειγμα της αποτελεσματικότητας της ομάδας ΒΑΝ ο κ. Βαρώτσος ανέφερε την πρόγνωση που είχε κάνει η ομάδα του στο σεισμό της Μεθώνης το 2008 που είχε μέγεθος 6,7 Ρίχτερ και έγινε στις 14 Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Βαρώτσος η ομάδα του είχε λάβει προσεισμικά σήματα από τις 14 Ιανουαρίου του 2008 ότι επίκειται σεισμός στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοδυτικής Ελλάδας. Ελέγχοντας τα στοιχεία η ομάδα του κ. Βαρώτσου την 1η Φεβρουαρίου 2008 κατέγραψε σε εργασία που δημοσιεύτηκε ότι περίμεναν σεισμό κοντά στις 10 Φεβρουαρίου, ενώ ο σεισμός έγινε στις 14 του ίδιου μήνα.

Ο κ. Βαρώτσος εξήγησε επίσης ότι η ομάδα του συγγραφή εργασίες και τις δημοσιοποιεί μονάχα όταν γνωρίζει για επικείμενο σεισμό από 6 Ρίχτερ και πάνω γιατί όπως εξήγησε αυτή είναι η επίσημη σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ο κ. Βαρώτσος ξεκίνησε την ομιλία του δείχνοντας σε οθόνη το χάρτη της Ελλάδας και σε ποια σημεία βρίσκονται οι 8 σταθμοί της ομάδας ΒΑΝ που πριν από την οικονομική κρίση ήταν πάνω από 20.

Εξήγησε πως το δίκτυό του είναι αραιό σε σχέση με εκείνο του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου ενώ δεν διευκρίνησε τους λόγους που ο σταθμός του στη Μυτιλήνη είναι σήμερα ανενεργός, τη στιγμή που εκεί είναι μια σημαντική περιοχή για τους επιστήμονες.

Στη συνέχεια εξήγησε στους επισκέπτες του κατάμεστου αμφιθεάτρου φυσικής στα ΤΕΙ Αθήνας, πως Μεξικανοί επιστήμονες είχαν προβλέψει με τη μέθοδο της ομάδας ΒΑΝ τον φονικό σεισμό του περασμένου Σεπτεμβρίου που είχε μέγεθος 8,2 Ρίχτερ:

«Η περίπτωση του Μεξικού είναι πολύ διδακτική ο σεισμός των 8,2 Ρίχτερ έγινε στο νότιο Μεξικό. Έγινε σε μια περιοχή που όλοι οι σεισμολόγοι είχαν εκτιμήσει ότι αυτή η περιοχή είχε τη μικρότερη πιθανότητα να δώσει.

Αντιθέτως οι Μεξικανοί επιστήμονες που ακολουθούν τη μεθοδολογία της ομάδας ΒΑΝ και9 την μελετούν πάνω από 20 χρόνια και είμαστε σε συνεχή επικοινωνία μαζί τους, εκτίμησαν ότι αυτή η περιοχή στο νότιο Μεξικό επρόκειτο να πληγεί από ένα μεγάλο σεισμό. Και έγινε ο σεισμός αυτός των 8,2 Ρίχτερ. Και έγινε σε μια περιοχή που θεωρούνταν ασεισμική. Και δεν έγινε πάνω σε σημείο που συγκλίνουν οι δυο τεκτονικές πλάκες αλλά στο εσωτερικό της μιας πλάκας.

Και αυτό είναι που εμφάνισε ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε παγκόσμια κλίμακα στην επιστημονική κοινότητα. Φυσικά οι Μεξικανοί είχαν δημοσιεύσει τα στοιχεία που είχαν με τη μέθοδο ΒΑΝ» είπε ο καθηγητής και στη συνέχεια τόνισε:

«Εμείς στην πατρίδα μας έχουμε αυτή την εμπειρία.

Όσον αφορά το στοιχείο της ασεισμικής περιοχής θα σας πω ένα παράδειγμα. Το Μάιο του 1995 το διήμερο 11 και 12 Μαίου η Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου είχε διοργανώσει ένα διεθνές συνέδριο για να συζητηθούν τα αποτελέσματα της ομάδας ΒΑΝ.

Σε εκείνο το διεθνές συνέδριο η ομάδα ΒΑΝ ανακοίνωσε ότι έχει ένα πολύ ισχυρό σήμα από το σταθμό της στα Ιωάννινα. Και ότι περίμενε έναν σεισμό της τάξης 6 Ρίχτερ με 6,5 Ρίχτερ στην ευρύτερη περιοχή.

Στις 13 Μαίου συνέβη ο σεισμός των 6,6 Ρίχτερ στην περιοχή της Κοζάνης- Γρεβενών. Αυτή η περιοχή δεν είχε δώσει σεισμό για πάνω από 1000 χρόνια και θεωρούνταν ως κλασικό παράδειγμα ασεισμικής περιοχής».

Προς το τέλος της ομιλίας του ο κ. Βαρώτσος είπε ότι η ομάδα του δεν έχει δημοσιεύσει κάποια πρόγνωση για επικείνο σεισμό στην Ελλάδα στο άμεσο μέλλον ενώ ξεκαθάρισε πως αυτά που λένε Αμερικανοί επιστήμονες ότι το 2018 θα έχουμε πολλούς καταστροφικούς σεισμούς, δεν πρόκειται για συγκεκριμένη πρόβλεψη, αλλά πρόκειται για στατιστική μέθοδο που λέει ότι όταν επιβραδύνεται η περιστροφή της γης τότε αυξάνεται ο αριθμός των σεισμικών γεγονότων σε παγκόσμια κλίμακα.

«Αυτό που ουσιαστικά λένε οι Αμερικανοί επιστήμονες είναι ότι το 2018 θα έχουμε περισσότερους σεισμούς παγκοσμίως με μέγεθος 7 Ρίχτερ και πάνω. Αλλά ξαναλέω ότι δεν πρόκειται για περί πρόγνωσης που να λέει ότι στην τάδε περιοχή του κόσμου θα συμβεί ένας μεγάλος σεισμός».

Ο «Αϊνστάιν των σεισμών»

Πλούσια λευκά μαλλιά, άσπρο ξεκούμπωτο πουκάμισο και μαύρη γραβάτα… Η γνώριμη φιγούρα του καθηγητή Βαρώτσου, που κάνει τους φοιτητές του να τον αποκαλούν «Αϊνστάιν των σεισμών». Η μαύρη γραβάτα του, είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του αφού τη φοράει από το 1984 τότε που έχασε τον πατέρα του και εξακολούθησε να τη φοράει και μετά το 1999, τη χρονιά που έχασε και τη μητέρα του.

Ο καθηγητής Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών είχε επιλέξει την αποχή από τα μέσα ενημέρωσης  μετά τις επιθέσεις που είχε δεχθεί μετά το σεισμό του 1999 στην Αθήνα. Ο κ. Βαρώτσος, έχει δεχθεί ουκ ολίγες φορές τα πυρά των «συναδέλφων»  του, κάποιοι μάλιστα δεν είχαν διστάσει στο παρελθόν να διαρρεύσουν ακόμη και φήμες για την υγεία του λέγοντας ότι πάσχει από τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Αυτές οι φήμες άλλωστε τον οδήγησαν και πριν από κάποια χρόνια να πάρει την απόφαση και να μιλήσει για πρώτη φορά μετά την συνειδητή αποχή του από τη δημοσιότητα, στο αμφιθέατρο της Πανεπιστημιούπολης ξεκινώντας με τα εξής λόγια:

«Ότι με βλέπετε εδώ σημαίνει ότι υπάρχω. Συνεχίζουμε την έρευνα πάνω στους σεισμούς και δημοσιοποιούμε τα αποτελέσματά μας σε όλη την επιστημονική κοινότητα». 

Έκτοτε ο καθηγητής πραγματοποιεί ομιλίες σε φοιτητικά αμφιθέατρα και σε εκδηλώσεις της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών παρουσιάζοντας την εξέλιξη και τα αποτελέσματα της ομάδας ΒΑΝ.

Ο Παναγιώτης Βαρώτσος έχει επιλέξει να έχει στο πλάι του λίγους ανθρώπους ως συνεργάτες, ενώ πλέον τις μελέτες και προβλέψεις του δεν τις στέλνει με τηλεγραφήματα στον ΟΑΣΠ και στους άλλους φορείς αλλά στο πανεπιστήμιο του Cornell, σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά  και σε άλλα ερευνητικά κέντρα.

Ο Παναγιώτης Βαρώτσος με τον Καίσαρα Αλεξόπουλο και τον Κωνσταντίνο Νομικό ανέπτυξαν το 1981 τη μέθοδο πρόγνωσης σεισμών ΒΑΝ με τη συνεργασία και του καθηγητή Κωνσταντίνου Ευταξία.

Στην πορεία οι άλλοτε συνεργάτες χωρίζονται και ακολουθούν αυτόνομο ερευνητικό δρόμο. Σήμερα ο Παναγιώτης Βαρώτσος συνεργάζεται με τους καθηγητές Νίκο Σαρλή, Ευθύμιο Σκορδά, με τη σύζυγό του Μαρία Λαζαρίδου αλλά και με Ιάπωνες επιστήμονες που χρησιμοποιούν τη μέθοδό του.

Στους φίλους- συνεργάτες του συγκαταλέγεται τόσο ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Άκης Τσελέντης όσο και ο Διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Γεράσιμος Χουλιάρας.