Ο «ΜΥΣΤΡΑΣ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ» ΜΝΗΜΕΙΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αξιοποίηση και προβολή των θρησκευτικής και προσκυνηματικής σημασίας μνημείων εμπλουτίζει το πολιτιστικό προϊόν της Ελλάδας σ’ αυτούς τους δυσοίωνους και χαλεπούς καιρούς που ζει η πατρίδα μας, γι αυτό και η ανάδειξη των θρησκευτικών μνημείων μιας περιοχής συμβάλλει στην περαιτέρω ανάπτυξη της τουριστικής της κίνησης καθώς και στη σύσφιξη των πνευματικών σχέσεων των χριστιανικών λαών με τον δικό μας.
Επιτακτική θεωρώ την ένταξη στα επισκέψιμα θρησκευτικά και προσκυνηματικά μνημεία των διαφόρων περιοχών της Ελλάδας και του σημαντικότατου θρησκευτικού μνημείου της Κω, που είναι η Ιερά Μονή της Πανυπεράγνου Θεοτόκου, η λεγόμενη των Καστριανών (ή Παναγία Υπαπαντή ή Φλεβαριώτισσα), που κτίστηκε από τον Όσιο Χριστόδουλο τον Λατρηνό τον 11ο αιώνα στους πρόποδες του λόφου, δυτικά του περίφημου Κάστρου του Παλαιού Πυλίου. Το Καθολικό αυτό της Μονής μαζί με τους άλλους ναούς του Αγίου Αντωνίου, των Ασωμάτων Ταξιαρχών Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, την ερειπωμένη καμαροσκέπαστη εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, τα ναΰδρια του Αγίου Βασιλείου και Αγίου Νικολάου και τους τρεις ερειπωμένους ναούς της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Κωνσταντίνου και του Αγίου Γεωργίου, που απλώνονται στην περιοχή του οικισμού του Παλαιού Πυλίου, είναι ιδιαίτερης ιστορικής αξίας καθώς αποτελούν ένα ξεχωριστό αριθμό τοιχογραφημένων ναών βυζαντινής και μεταβυζαντινής εποχής. Με τη συγκέντρωση αυτών των εκκλησιών, μοναδικών σε πλήθος στα Δωδεκάνησα, η περιοχή εύλογα χαρακτηρίστηκε από τους αρχαιολόγους κατά τη δεκαετία του 1980 ως ο «Μυστράς της Δωδεκανήσου».
Για το πώς βρέθηκε στην Κω ο Όσιος Χριστόδουλος, πώς έκτισε το Καθολικό της Μονής του και πολλά άλλα, περιγράφει ο ίδιος με κάθε λεπτομέρεια στα κείμενά του που φέρουν την ονομασία: Υποτύπωσις και Κωδίκελλος. [Περισσότερα μπορεί ο αναγνώστης να διαβάσει στα βιβλία μου: «Ιστορία της Νήσου Κω. Αρχαία-Μεσαιωνική-Νεότερη», 1990 και αγγλόφωνη έκδοση του 2015,σελ.230-239, καθώς και στα «Κάστρα της Νήσου Κω», 2008, σελ.63-82. Επίσης στην έκδοση της Ιεράς Μητρόπολης Κώου & Νισύρου με τίτλο: «Ιερά Μητρόπολις Κώου και Νισύρου, Παρελθόν και Παρόν», 2016, σελ. 311-316 ].
Εκείνο όμως που πρέπει να επισημανθεί εδώ είναι η αναγκαιότητα της ένταξης του Μυστρά της Δωδεκανήσου, δηλαδή ολόκληρου του χώρου του Παλαιού Πυλίου, στα επισκέψιμα Μνημεία Θρησκευτικής και Προσκυνηματικής σημασίας της Ελλάδας. Η εγκατάλειψη στη θλιβερή και φθοροποιό επίδραση του χρόνου της αναπτυχθείσας σε παλαιότερους χρόνους αυτής της ευρύτερης οικιστικής περιοχής δεν τιμά τον τόπο μας και τους ανθρώπους του. Σε άλλα μέρη της Ελλάδας ένα τέτοιο σπάνιο σε πνευματικό και πολιτιστικό πλούτο συγκρότημα μνημείων δεν θα εγκαταλειπόταν ποτέ στην τύχη του, αλλά θα αξιοποιούνταν, όσο γίνεται αποτελεσματικότερα, για την ανάδειξη του σε θρησκευτικής και προσκυνηματικής σημασίας χώρος. Το Υπουργείο Πολιτισμού έχει αυτή την ευθύνη, ώστε με τη σύμπραξη του Δήμου μας και την καθοδήγηση της Ιεράς μας Μητρόπολης, να αναδειχθεί και να προβληθεί παντού το σημαντικότατο αυτό μνημείο.
ΒΑΣΙΛΗΣ Σ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Νομικός – Ιστορικός Συγγραφέας.
