Περί «Παλαιάς Αλικαρνασσού» λόγος…
Αντίδωρο τιμής
Η δημιουργία φιλίας είναι θησαύρισμα ζωής κι επιτυγχάνεται είτε τυχαία, είτε με κίνητρο την διαπίστωση κοινών ενδιαφερόντων ή ταυτόσημης ενασχόλησης. Η γνωριμία μου με τον Μιχάλη Τριανταφύλλου εμπίπτει στην δεύτερη περίπτωση. Η αγάπη του για την αλησμόνητη πατρίδα και η αναζήτηση με πάθος υλικού για την ανάδειξή της ήταν η αφορμή της πρώτης μας συνάντησης στην Κω. Συζητήσαμε εγκάρδια με την ίδια συγκίνηση για την Αλικαρνασσό και το ιστορικό της απαύγασμα. Ανταλλάξαμε την χαρά που γεννοβολά η διαρκής έρευνα και η τεκμηρίωση γόνιμων (προφορικών ή εγγράφων) πληροφοριών για τον πολύπαθο πληθυσμό της, που αναγκάστηκε να καταφύγει διωγμένος σε άλλους τόπους για να επιβιώσει, δίχως να χάσει ποτέ την εθνική ψυχή του.
Με περισσή περηφάνια κράτησα στα χέρια μου το πολυσήμαντο πόνημά του «Παλαιά Αλικαρνασσός», που μου εμπιστεύτηκε κατά την εξαιρετικά επιτυχημένη παρουσίασή του στην φιλόξενη αίθουσα της Πνευματικής Εστίας της Ι. Μητροπόλεως Κω-Νισύρου στις 4 Οκτωβρίου 2018. Γι΄ αυτό γράφω.
Γεννημένος από Μικρασιάτικη ρίζα κάτω από το χαμόγελο της ηλιόλουστης Ρόδου δεν θα μπορούσε παρά να μπολιαστεί με τις αρετές της φιλομάθειας, της δημιουργικής έμπνευσης, της πάτριας αφοσίωσης, του πνευματικού έρωτα για τον λόγο και την τέχνη.
Το πολύμοχθο έργο του προκαλεί και προσκαλεί ευεργετικά κάθε αναγνώστη -στρια σε ένα ταξίδι αγάπης για τα προγονικά χώματα. Το περιεχόμενό του καταγράφει, διηγείται, σαγηνεύει, ερμηνεύει, διδάσκει. Κάθε σελίδα του πλημμυρίζει από αλήθεια, θύμηση, μνήμη, αίμα, δάκρυ και νοσταλγία για τον βιοπορισμό της πατρίδας. Ζωντανεύει παραδειγματικά κάθε στιγμή της καθημερινότητάς της με ονόματα, επίθετα, γεγονότα, ιστορίες, ήθη, έθιμα, εκκλησιές, οικογένειες, συντεχνίες, καφενεία, τοπωνύμια, επαγγέλματα, έγγραφα, διηγήσεις, μυρωδάτα φαγητά, Πετρουμιανές συνταγές, θεσπέσια γλυκά, τοπικές φορεσιές, παραδόσεις, βιολιτζήδες, τραγουδιστές, παραμυθάδες, δημογέροντες, επιτρόπους, σχέσεις, συναλλαγές, σφουγγαράδες, κρυφά σχολειά, ατμόπλοια, τουριστικούς πράκτορες, ιερείς, δημοδιδασκάλους, συντεχνίες, αρχοντικά, οικογένειες, βιογραφικά σημειώματα, μαρτυρίες, περιηγητές, ιδιωτικά-δημόσια αρχεία, βιβλιοθήκες, λέξεις, γλωσσάρι, φωτογραφίες και πολλά άλλα… στα οποία οφείλουν να εντρυφήσουν από συνειδητό χρέος με στοχασμό και υπομονή οι απόγονοι των Μικρασιατών όλου του κόσμου.
Η πρώτη τούτη γραφή αποσκοπεί στην προσπάθεια αναβίωσης του τρόπου ζωής των Πετρουμιανών κατοίκων της Αλικαρνασσού μέσα από τις ιστορίες και την πορεία τους πριν, κατά και μετά την καταστροφή του 1922. Τα στοιχεία συλλέχθηκαν κυρίως από μέλη της οικογένειάς του, φίλους, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους Δωδεκανήσου-Αθηνών, το αρχείο της Εθνικής Τράπεζας και το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών στη Αθήνα. Πολλές πληροφορίες αντλήθηκαν από αρχεία και δημοσιεύσεις στην Ελλάδα και την Τουρκία.
Παράλληλος στόχος του ερευνητή είναι η μελέτη της ζωής και των εμπειριών των ανθρώπων αυτών κατά την έξοδό τους από την Μικρά Ασία και τα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν, με προσδοκία την παροχή βοήθειας προς τους απογόνους τους να βρουν τα χνάρια της οικογένειάς τους στην απέναντι γενέθλια γη. Γιατί ο πολιτισμός ενός λαού δεν είναι η διατήρηση της στάχτης του αλλά η μετάδοση της φλόγας του.
Το μεστό αφιέρωμα «Νέα Αλικαρνασσός» της Ελένης Ψαραδάκη (για την ανέγερση [1924-1925] του ομώνυμου Συνοικισμού στο Ηράκλειο), υποψηφίας διδάκτορος του Πανεπιστημίου Κρήτης, ολοκληρώνει ενάρετα την αλήθεια και την ειλικρίνεια του μόχθου του Μιχάλη Τριανταφύλλου.
Είθε το βιβλίο του να εμπλουτίσει χιλιάδες σχολικές βιβλιοθήκες της χώρας και να αγορασθεί σε ικανό αριθμό αντιτύπων από δήμους, συλλόγους, φορείς και σωματεία σε ένδειξη δίκαιης ευγνωμοσύνης προς τον συγγραφέα.
Η δημιουργική, γόνιμη προβολή από τα ελληνικά/ξένα έντυπα/ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης και η ενδυνάμωση του συνεχιζόμενου έργου του από φυσικά πρόσωπα, Μικρασιατικούς Συλλόγους, άλλους ομοειδείς φορείς και σωματεία με γραπτή/προφορική επικοινωνία για αποστολή αξιοποιήσιμου υλικού (εγγράφων, φωτογραφιών, μουσικών έργων ή άλλου είδους τεκμηρίωσης) χάριν του Εθνικού οφέλους είναι ευπρόσδεκτη (2241038405, 6945335757, [email protected]).
Αγαπητέ Φίλε, θερμά συγχαρητήρια για το προκλητικό σου ευεργέτημα! Εύχομαι πολύ σύντομα να πολλαπλασιαστούν τα έργα σου για χάρη της ιστορικής μνήμης του τόπου.
Με πολλή εκτίμηση.
Κωνσταντίνος Ζαμάγιας
Κως, 17 Νοεμβρίου 2018