Συγκλόνισε τα νησιά μας η ναυτική τραγωδία του επιβατικού πλοίου που χάθηκε σε δύο λεπτά στον κάβο Κριό
Το ναυάγιο του πλοίου «Δωδεκάνησος», η ναυτική τραγωδία που συγκλόνισε τη Ρόδο και τα νησιά, ξαναζωντανεύει σήμερα μέσα από το αρχείο της «Ροδιακής». Ο καταποντισμός του «Δωδεκάνησος» το Μάρτιο του 1958 σύμφωνα με τις ανακρίσεις για τα αίτια, οφείλεται «εις κακήν τοποθέτησιν του φορτίου και εις ρήγμα εις τα ύφαλα».
Διασωθέντες ναυαγοί αφηγούνται τις δραματικές συνθήκες όταν το μικρό επιβατικό πλοίο που εκτελούσε δρομολόγια εντός νομού, έπεσε σε τυφώνα.
Το μότορσιπ, ανετράπη από τεράστιο κύμα και εντός δύο λεπτών χάθηκε στο βυθό. Χάθηκαν μαζί του 28 άνθρωποι και διασώθηκαν έξι εκ των οποίων οι τέσσερις μέλη του πληρώματος.
Όσοι ήταν στο σαλόνι και το μηχανοστάσιο πριν αντιληφθούν τι συνέβη, πνίγηκαν, όσοι ήταν στο κατάστρωμα βρέθηκαν στη θάλασσα, όπου έκαναν αγωνιώδη πάλη με τα μαινόμενα κύματα. Οι φήμες οργίαζαν! Πώς αποκαταστάθηκε ρήγμα στα ύφαλα του πλοίου, μόλις ένα ταξίδι πριν το μοιραίο ταξίδι;
Το ιστορικό
To μότορσιπ «Δωδεκάνησος», του οποίου η τύχη αγνοείτο από το απόγευμα του Σαββάτου 22 Μαρτίου 1958, ανετράπη στη θέση Μόρλακα, μεταξύ Κω και Kάβου Κριού ενώ κατευθυνόταν από τη Σύμη στην Κω. Το «Δωδεκάνησος», 3.000 τόνων νηολογίου Ρόδου, έπεσε σε τυφώνα που είχε διάρκεια 10-15 λεπτά.
Εκ των επιβαινόντων διασώθηκαν έξι, εξ αυτών τέσσερις ήταν μέλη του πληρώματος.
Από το μεγάλο αριθμό των πνιγέντων, εικάζεται ότι ο καταποντισμός του πλοίου ήταν αιφνίδιος γι αυτό και οι επιβαίνοντες δεν πρόφθασαν να επιβιβασθούν στις λέμβους και τα σωσίβια και να διασωθούν.
Από την Κυριακή 23 Μαρτίου έγινε γνωστό ότι αγνοείτο η τύχη του μικρού πλοίου το οποίο εκτελούσε την εσωτερική συγκοινωνία των νησιών. Το πλοίο είχε αποπλεύσει στις 12 το μεσημέρι του Σαββάτου από τη Σύμη και θα έφθανε στην Κω στις 4 το απόγευμα όμως αυτό δεν έγινε ποτέ.
Το πρωί της Κυριακής, η πληροφορία δόθηκε από την Κω στο Κεντρικό Λιμεναρχείο Ρόδου, το οποίο ενημέρωσε το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας ενώ παράλληλα άρχισε τις έρευνες.
Την ίδια ώρα το πλήρωμα ενός μικρού πετρελαιοκίνητου το οποίο κατέπλευσε στη Ρόδο, ανέφερε ότι είχε συναντηθεί με το «Δωδεκάνησος» στις 14:30 του Σαββάτου, 10 μίλια νοτιοανατολικά του Κάβο Κριού. Μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών ζητήθηκαν πληροφορίες από τις Τουρκικές ακτές.
Ο Κάβος Κριός που εκείνη την εποχή είχε φάρο, είναι μία χερσόνησος, ίση σε επιφάνεια με τη Ρόδο, με ακτές περίπου 200 μιλίων, μη κατοικούμενη. Το πλήρωμα του φάρου ανεφοδιάζετο από τουρκικό πλοίο περιοδικώς.
Ο καπετάνιος του μικρού πετρελαιοκίνητου, με το όνομα «Γεωργία», το οποίο συναντήθηκε με το «Δωδεκάνησος» στις 14:30 είπε ότι το «Δωδεκάνησος» πήγαινε κοντά στην ακτή και πρόσθεσε: «εμάς ο τυφώνας μας έπιασε 20-25 λεπτά μετά. Η ορατότητα έφτανε τα 3-4 μέτρα. Δεν βλέπαμε την πλώρη μας, δεθήκαμε στο καΐκι και παρακαλούσαμε το Θεό να μας σώσει.
Η θάλασσα ήταν κάτασπρη και η ταχύτητα των κυμάτων ήταν μεγάλη, ιλιγγιώδης. Έμοιαζε η θάλασσα σαν να κόχλαζε… Το «Δωδεκάνησος» λίγη ώρα μετά θα βρισκόταν εκεί στην περιοχή του Κάβο Κριού. Εκτός από μία περίπτωση: ο πλοίαρχός του, ο Βαγγέλης είναι ο πιο πεπειραμένος ναυτικός της Δωδεκανήσου. Αν είδε τη μαυρίλα που ερχόταν, μπορεί να γύρισε. Αλλά, πάλι μετά, ο καιρός διορθώθηκε. Και πέρασαν 36 ώρες. Αν ήταν κάπου θα είχε φανεί»…
Το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, από το πρωί της Κυριακής έστειλε προς αναζήτησή του το «Επτάνησος», στο οποίο επέβαιναν επιπλέον ένας Τούρκος αξιωματικός και ένας γιατρός προς παροχή βοήθειας.
Το «‘Επτάνησος» εντόπισε στο συνοικισμό Παλαμούτι έξι ναυαγούς εκ των οποίων ο Κωνσταντίνος Καβαλλιέρος Μηχανικός Α΄ (παλιός πρωταθλητής κολύμβησης ο οποίος είχε διασωθεί ήδη μία φορά από προηγούμενο ναυάγιο ενώ κατά την πορεία της ζωής του διεσώθη συνολικά από τέσσερα ναυάγια), Ιωάννης Καραντώνης, Γεώργιος Ιωαννίδης, Ιωάννης Πατέρας, Κυριάκος Ορφανίδης και εκ των επιβατών ο Αντώνιος Αγγελίδης από τη Σύμη έμπορος, Γεώργιος Πότσος από το Παραδείσι έμπορος. Στη συνέχεια κατά μήκος των ακτών περισυνέλεξε πτώματα.
Το Μπατάρισμα
Ενώ ο πλοίαρχος προσπάθησε να στρέψει το σκάφος για να πάρει πορεία προς την Κω, ένα μεγάλο κύμα το έπληξε και το συγκλόνισε. Τα εμπορεύματα που βρίσκονταν στο κατάστρωμα και ήταν πάρα πολλά (βαρέλια με λάδι, καφάσια με πορτοκάλια, ψαροκασέλες) μετατοπίσθηκαν προς τη δεξιά πλευρά του πλοίου. Ακολούθησε άλλο μεγαλύτερο κύμα, το οποίο ανέτρεψε και βύθισε το σκάφος.
Το «Δωδεκάνησος» εξαφανίσθηκε από τα κύματα εντός 2-3 λεπτών. Το πλοίο βούλιαξε με την πλώρη προς τα κάτω. Μερικοί πρόλαβαν να βγάλουν τα ρούχα τους, άλλοι όμως έπεσαν ντυμένοι, πράγμα που απέβη γι αυτούς μοιραίο διότι όσοι κατόρθωσαν να φτάσουν στην ξηρά ήταν εκείνοι που είχαν γυμνωθεί τελείως.
Οι γιατροί δε οι οποίοι εξέτασαν τα πτώματα διαπίστωσαν ότι όλοι έφεραν βαρύτατα τραύματα που προξενήθηκαν από χτυπήματα πάνω σε βράχους. Ως εκ τούτου εικάζεται ότι οι περισσότεροι δεν πνίγηκαν, αλλά πέθαναν από τα τραύματα που τους προκλήθηκαν στους βράχους της παραλίας μέχρι της οποίας είχαν καταφέρει να φτάσουν ζωντανοί.
Οι ναυαγοί
Εξεταζόμενοι από τις Λιμενικές αρχές οι ναυαγοί είχαν διαφορετικές αντιλήψεις περί του δυστυχήματος δεδομένου ότι βρίσκονταν σε διαφορετικά σημεία του πλοίου. Από τις μαρτυρίες τους προέκυψε ότι το πλοίο βυθίστηκε σε σημείο κοντά στον Κάβο Κριό όταν εδέχθη από την πρύμνη αριστερά αλλεπάλληλα μεγάλα κύματα που κατέκλυσαν το κατάστρωμα.
Κατά τη διάρκεια του καταποντισμού το πλοίο είχε κλίση προς τα δεξιά, το βάθος δε στο σημείο εκείνο ήταν γύρω στις 400 οργιές. Ο πλοίαρχος Ευάγγελος Ζερβού ο οποίος χάθηκε, είχε κατευθυνθεί προς δυσμάς για να «απαγκιάσει» από τη Νίσυρο, εν συνεχεία δε έστρεψε προς Ανατολάς για να φέρει τον καιρό «πίσω του». Οι διασωθέντες ναυτικοί είπαν τα εξής: «το πλοίο εβυθίσθη με την πλώρη, η προπέλα κινείτο δαιμονιωδώς».
Ο Καβαλλιέρος, είπε πως όταν αντιλήφθηκε ότι το πλοίο βυθιζόταν ειδοποίησε άλλο ναυτικό και αμέσως άρχισε να βγάζει τα ρούχα του και έπεσε. Άλλος ναυτικός μ΄ ένα μαχαίρι έκοψε τα σχοινιά, έριξε ένα σάλι (βαρέλια με σανίδα) στη θάλασσα, έβγαλε τα ρούχα του και έπεσε.
Οι ναυτικοί που διασώθηκαν έφτασαν περί τα μεσάνυχτα στην ακτή η οποία επειδή ήταν βραχώδης έπιασαν πίσω απ΄ τα βαρέλια και χτύπησαν αυτά στα βράχια. Μείνανε όλη τη νύχτα στη θάλασσα και το πρωί άρχισαν να ερευνούν για ναυαγούς.
Οι νεκροί
Ο καπετάν Βαγγέλης Ζερβός, θρυλικός θαλασσόλυκος ο οποίος δάμασε τους πέντε ωκεανούς οργώνοντας επί πενήντα ολόκληρα χρόνια τη θάλασσα, χάθηκε στα δωδεκανησιακά ύδατα. Ο Καστελοριζιός καπετάνιος, 68 ετών χάθηκε μαζί με το πλοίο του. Αναφέρθηκε επίσης ότι γυναίκα και τα τέσσερα παιδιά της που βρισκόταν στο σαλόνι του πλοίου, προσπαθώντας να τα σώσει, πήγε μαζί με το πλοίο.
Ο σύζυγος της γυναίκας και πατέρας των παιδιών βρισκόταν στην Αυστραλία ήδη τρία χρόνια και η οικογένεια είχε ξεκινήσει το ταξίδι να πάει να τον βρει. Άλλος είχε φτάσει στην ακτή κρατώντας πάνω σε κατάρτι (στο ξύλο) πέθανε όμως επί της ακτής.
Ναυαγοί αναφέρουν ότι ενώ το πλοίο βυθιζόταν έπλεαν πέριξ αυτού περί τα 20 άτομα. «Οι ναυαγοί επάγωσον ή εφονεύθησαν επί των βράχων». Σε ερώτηση πόσα λεπτά έμεινε το πλοίο στην επιφάνεια, οι ναυαγοί απάντησαν ότι το σκάφος εξαφανίσθηκε πολύ γρήγορα, σε 2-3 λεπτά.
Σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα στοιχεία οι επιβάτες ήταν 22, το πλήρωμα 12 άτομα. Χάθηκαν 28 άνθρωποι. Διασώθηκαν 2 επιβάτες και 4 άτομα πλήρωμα.
Ρήγμα στα ύφαλα είχε επισκευασθεί με τσιμέντο;
Ο κεντρικός λιμενάρχης Ρόδου ανακοίνωσε ότι το πλοίο «Δωδεκάνησος» είχε «μικρόν ρήγμα, το οποίον είχε ηλεκτροσυγκολληθεί την 11ην Μαρτίου εις το Λακκί της Λέρου».
Σχετικώς με τις κυκλοφορούσες φήμες ότι το Δωδεκάνησος είχε ρήγμα στα ύφαλά του, επισκευασμένο προχείρως με τσιμέντο, ο λιμενάρχης είπε τα εξής: «ναι μεν το σκάφος είχεν μικρόν ρήγμαν επισκευασθέν διά τσιμέντον πλην όμως τούτο είχε αποκατασταθή δι΄οξυγονοκολλήσεως την 11ην Μαρτίου εις το Λακκί Λέρου, δηλαδή κατά το αμέσως προηγούμενο ταξείδιόν του, πρό του ναυαγίου»!
Βρήκαν το «Δωδεκάνησος» 57 χρόνια μετά
Το πλοίο βρέθηκε σε βάθος 486 μέτρων τον Αύγουστο του 2011 από τον ωκεανογράφο Ρόμπερτ Μπάλαρντ και την εξερευνητική του ομάδα, κοντά στα τουρκικά παράλια
