Συμπληρώθηκαν ἤδη δέκα χρόνια ἀπό τήν ἐνθρόνιση τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Ναθαναήλ στήν Καθέδρα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κώου καί Νισύρου.
Πολλά εἶναι τά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου καί τῆς παρουσίας του πού θά μποροῦσαν νά γίνουν ἀντικείμενο σχολιασμοῦ καί παρουσίασης μέ αὐτή τήν εὐκαιρία καί, ὁμολογουμένως, πολλά πέρασαν ἀπό τή σκέψη μας: ἀνακαινίσεις Ναῶν καί πολλῶν κτηρίων, δημιουργία καί λειτουργία τοῦ συσσιτίου, ριζική ἀναμόρφωση τοῦ Οἴκου εὐγηρίας «Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος», ἀνασύσταση τῆς Ἀγαθοεργοῦ Ἀδελφότητος, ἐνίσχυση μέ κάθε μέσο τῆς φιλανθρωπίας, σύσταση τοῦ Μουσείου, ποικίλες ἐκδόσεις, ἀναζωογόνηση τῆς λατρείας, ξαναζωντάνεμα τῶν πανηγυριῶν καί πολλά ἄλλα.
Ἀπ᾿ ὅλα αὐτά θά θέλαμε νά ἑστιάσουμε τήν προσοχή μας σέ ἕνα μόνο πού θεωροῦμε ἰδιαιτέρως σημαντικό καί καθοριστικό γιά τήν πορεία τῆς Ἐκκλησίας: τήν κατήχηση.
Ὅταν λέμε κατήχηση ἀναφερόμαστε σέ μία καίρια καί πρωταρχικῆς σημασίας λειτουργία τῆς Ἐκκλησίας ἤδη ἀπό τίς πρῶτες στιγμές της. Γιά νά καταλάβουμε τή σημασία της ἀρκεῖ νά θυμηθοῦμε ὅτι στίς Πράξεις Ἀποστόλων τονίζεται ὅτι τήν κατήχηση ἀσκοῦσαν κυρίως οἱ Δώδεκα Ἀπόστολοι. Συνεργάτες τους σέ αὐτό τό ἔργο ἦταν οἱ «προφῆτες καί διδάσκαλοι» τῆς Ἐκκλησίας, εἰδική τάξη χαρισματούχων, οἱ ὁποῖοι διακονοῦσαν τό κήρυγμα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καί τήν ἱεραποστολή. Κορυφαῖες μορφές αὐτῆς τῆς ὁμάδας ἦταν ὁ ἀπ. Παῦλος καί ὁ ἀπ. Βαρνάβας (Πρ. 13:1).
Ἡ κατήχηση συνεχίστηκε σέ ὅλη τήν ἱστορική πορεία τῆς Ἐκκλησίας, μέχρι καί σήμερα, καί εἶναι ἀπαραίτητη γιά κάθε μέλος της. Μέ τήν κατήχηση μαθαίνουμε τήν πίστη μας, τά ὁποῖα μέσῳ τῆς λατρείας, τῆς μελέτης τοῦ εὐαγγελίου καί τῆς ἐπαφῆς μας μέ τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, διαμορφώνουν τή σχέση μας μέ τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο καί, τελικά, μᾶς ὁδηγοῦν στή σωτηρία.
Ἡ προσπάθεια κατήχησης στήν Κῶ καί στή Νίσυρο ἀπό τόν Μητροπολίτη Ναθαναήλ ξεκίνησε ἀπό τήν πρώτη ἡμέρα πού ἔφτασε στό νησί: τό Σάββατο 28 Μαρτίου 2009. Τό βράδυ ἐκείνου τοῦ Σαββάτου ἑορταζόταν ἡ «Ὥρα τῆς Γῆς» κατά τήν ὁποία ἔσβησαν τά φῶτα καί πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση στήν Πλατεία Ἐλευθερίας μέ κεριά γιά νά σταλεῖ μήνυμα σεβασμοῦ πρός τόν πλανήτη μας καί τόν Κόσμο πού μᾶς προσέφερε ὁ Θεός γιά νά ζοῦμε σέ αὐτόν καί νά τόν προστατεύουμε.
Ὁ νεοαφιχθείς Μητροπολίτης ἦταν παρών!
Μέ τήν κίνησή του αὐτή ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔδωσε τό πρῶτο καί πολύ σημαντικό μάθημα κατήχησης: ὀφείλουμε νά προστατεύουμε τόν κόσμο μας. Ἡ οἰκολογική στάση ζωῆς καί ὁ σεβασμός πρός τή Δημιουργία εἶναι σαφής διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, καίριος στόχος τοῦ Οἱκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριάρχου καί ἀποτελεῖ ὑποχρέωσή μας νά τήν ἐφαρμόζουμε.
Εὔκολα ἀντιλαμβανόμαστε τήν ὑψηλή σημειολογικά σημασία αὐτοῦ τοῦ πρώτου «κατηχητικοῦ μαθήματος» καί τήν αὐξημένη παιδαγωγική του διεισδυτικότητα καθώς γιά νά γίνει δέν χρειάστηκε νά εἰπωθεῖ οὔτε ἕνας λόγος.
Ἡ συνέχεια ἦταν ἀνάλογη. Ὁ νέος ποιμένας τῆς Κῶ καί τῆς Νισύρου ἀπό τότε διδάσκει καί κατηχεῖ μέ κάθε τρόπο στέλνοντας μέ τήν παρουσία του, τόν τρόπο τῆς βιοτῆς του, τίς διάφορες ἐπιλογές του κ.λπ. συνεχῶς κατηχητικά μηνύματα πρός ὅλες τίς κατευθύνσεις.
Βέβαια, δέν ἀρκέστηκε μόνο σέ αὐτούς τούς ἔμμεσους τρόπους, ἀλλά προχώρησε καί σέ ἄμεση κατήχηση. Μέ σύντομο –καί τό τονίζω αὐτό– ἀλλά οὐσιαστικό, δίχως ἐπαναλήψεις καί ἀνούσια ἠθικολογία, κήρυγμα στή Θεία Λειτουργία, καί μάλιστα, ἀμέσως μετά τό Εὐαγγέλιο ὅπως ἡ τάξη τῆς Ἐκκλησίας ἀπαιτεῖ νά γίνεται, ἑρμήνευε καί ἑρμηνεύει τά βιβλικά ἀναγνώσματα, παρουσιάζει τό νόημα τῆς ἑορτῆς καί μᾶς προσφέρει διδακτικές ἱστορίες, διαλεγμένες μέ τέχνη, ἀπό τά γεροντικά, τά συναξάρια καί τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ὥστε σιγά σιγά, βῆμα βῆμα νά οἰκοδομεῖται μέσα μας ἡ συνείδηση ὅτι εἴμαστε μέλη τῆς Ἐκκλησίας καί ὅτι εἶναι ζωτική ἀνάγκη νά γνωρίζουμε τή διδασκαλία της.
Τό ἴδιο πράττει καί σέ κάθε ἀκολουθία πού τελεῖ, καί δέν εἶναι λίγες, διδάσκοντας μέ τόν λόγο του δίχως νά ἀπωθεῖ. Ποτέ δέν ξεπέρασε τά πέντε λεπτά. Ὁμιλεῖ μέ ἁπλότητα καί ἀμεσότητα. Δέν ἐπαναλαμβάνει τά ἴδια καί τά ἴδια. Σέβεται τόν ἀκροατή του, τόν ἀντιμετωπίζει στοργικά, ὡς πατέρας.
Ἀπό τόν Σεπτέμβριο τῆς πρώτης χρονιᾶς ξεκίνησε καί τήν, ἐάν ἐπιτρέπεται νά τήν ποῦμε ἔτσι, κύρια δράση τῆς κατήχησης: δύο κατηχητικές συναντήσεις γιά ἐνήλικες καί πολλά κατηχητικά γιά παιδιά κάθε ἡλικίας.
Στήν κατήχηση ἐνηλίκων, πού σταθερά πραγματοποιεῖται κάθε Τετάρτη ἀπόγευμα (5.00-6.00 καί 6.00-7.00) στήν Αἴθουσα τῆς Πνευματικῆς Ἑστίας, ἀναλύονται κείμενα τῆς Καινῆς Διαθήκης μέ μεθοδικό τρόπο, στίχο στίχο. Ἐπειδή ὅμως ἡ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας δέν εἶναι δυνατό νά περιοριστεῖ στά πλαίσια ἑνός κειμένου, ἡ συζήτηση πάντοτε ἐπεκτείνεται καί σέ ἄλλα θέματα, καθώς τό κείμενο ἤ ἡ καθημερινότητα λειτουργοῦν ὡς ἀφετηρία καί ἔναυσμα. Οἱ συναντήσεις αὐτές πού δίνουν σέ πολλούς ἀπό μᾶς τή δυνατότητα νά ἐκφράσουμε τίς ἀπορίες καί τίς ἀπόψεις μας, νά σχολιάσουμε τήν ἐπικαιρότητα, νά πληροφορηθοῦμε τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας γιά τό ἕνα ἤ τό ἄλλο θέμα ἀποτελοῦν μία συστηματική προσπάθεια κατηχήσεως καί ὠφελοῦν ὅλους μας, κληρικούς καί λαϊκούς, ἐγγράμματους ἤ ὄχι, εὐσεβεῖς ἤ μή.
Ἡ κατήχηση ἐξελίσσεται σέ ἕνα στίβο γνώσης, ἀνταλλαγῆς ἀπόψεων καί κυριαρχεῖ ἡ ἔγκυρη προσφορά τῆς πίστεώς μας μέ ὑπευθυνότητα καί σοβαρότητα, κάτι πού εἶναι ἰδιαιτέρως σημαντικό στήν ἐποχή μας, καθώς κατηχητικό ὑλικό ὑπάρχει σέ πολλές καί ποικίλες πηγές ἄφθονο, ἀλλά, δυστυχῶς, ὄχι πάντοτε ἀξιόπιστο καί ὀρθό.
Οἱ συναντήσεις ξεκινοῦν μέσα Ὀκτωβρίου (μέ τήν παραβολή τοῦ Σπορέως) καί ὁλοκληρώνονται πρίν ἀπό τήν Πεντηκοστή. Πραγματοποιοῦνται περίπου 35 διπλές συναντήσεις, στίς ὁποῖες ἔχουν ἤδη ἀναλυθεῖ πολλές ἐπιστολές τοῦ ἀποστόλου Παύλου (μεταξύ ἄλλων ἡ πρός Γαλάτας, ἡ πρός Ρωμαίους, οἱ πρός Κορινθίους).
Βέβαια, ἡ κατήχηση δέν περιορίζεται σέ αὐτές τίς δράσεις μόνο. Σημαντικό εἶναι τό κήρυγμα πού ἐδῶ καί χρόνια ἀποστέλλεται ἀπό τόν Σεβασμιώτατο κάθε Κυριακή σέ ὅλες τίς ἐνορίες ὥστε κάθε πιστός νά μπορεῖ νά καταλάβει τά βιβλικά ἀναγνώσματα καί νά ἀποκομίσει χρήσιμα διδάγματα γιά τήν καθημερινότητά του.
Ταυτόχρονα διανέμονται ἔντυπα πού παρουσιάζουν κομμάτια τῆς παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας καί διδάσκουν τούς πιστούς μέ ἁπλό, κατανοητό καί σύντομο τρόπο.
Τό κήρυγμα ἔχει ἐπαναπροσδιοριστεῖ στή ζωή τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας καί λειτουργεῖ εὐεργετικά ὀργανικά συνδεδεμένο μέ τή λατρεία, ἀλλά καί τόν σύγχρονο κόσμο στόν ὁποῖο ζοῦμε. Δέν εἶναι μία θεωρητική ἀνάλυση, ἀλλά προσφέρεται ἔτσι ὥστε ὁ καθένας νά κάνει τίς κατάλληλες προεκτάσεις καί τίς ἀναγωγές στή ζωή καί τήν καθημερινότητά του.
Ἡ κατήχηση εἶναι ἕνα συναρπαστικό, μά ταυτόχρονα δύσκολο ἔργο. Ἀπαιτεῖ ἑτοιμότητα, εὐελιξία, ἐνημέρωση. Ὁ κατηχητής πρέπει νά γνωρίζει τό ἀντικείμενό του, ἀλλά καί τόν κατηχούμενο (εἴτε αὐτός δέν ἔχει βαπτιστεῖ ἀκόμη εἴτε εἶναι ἤδη χριστιανός). Πρέπει νά μπορεῖ νά μεταφέρει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ μέ σύγχρονο τρόπο, χωρίς νά τόν ἀλλοιώνει. Νά νιώθει τό ἀκροατήριό του καί τίς ἀνάγκες του, ἀλλά νά τοῦ προσφέρει μέ εἰλικρίνεια τήν ἀλήθεια τοῦ εὐαγγελίου.
Ἡ κατήχηση δέν δίνει σύντομα καρπούς. Ὁ Ἐπίσκοπος πού ἐπενδύει σέ αὐτή θά δυσκολευτεῖ νά ἀξιολογήσει τά ἀποτελέσματα τοῦ ἔργου του, καθώς αὐτά δέν εἶναι εὔκολα μετρήσιμα. Μπορεῖ νά ἀγωνίζεται δεκαετίες καί νά μήν δεῖ τούς πιστούς του νά ἀλλάζουν ἀπόψεις καί συνήθειες στή ζωή τους. Εἶναι βέβαιο, ὅμως, ὅτι ὁ σπόρος πού μέ ἀγάπη φυτεύεται στίς δεκτικές καρδιές ἀργά ἤ γρήγορα θά ἀποδώσει καρπό ἑκατονταπλασίονα.
Γι᾿ αὐτό εὐχαριστώντας τόν Μητροπολίτη μας γιά ὅσα μᾶς προσφέρει, τοῦ εὐχόμαστε νά μπορέσει γιά πολλά πολλά χρόνια νά συνεχίσει νά μᾶς προσφέρει τά ἀγαθά τῆς κατηχήσεως καί νά μᾶς εὐλογεῖ καί νά μᾶς ἁγιάζει μέ τήν παρουσία του.
Ἄξιος!
Ἑλένη Ζαρίφη καί Ἀθανάσιος Μουστάκης
Πηγή: amoustakis.wordpress.
