Οι μελισσοκόμοι της Κω σε απόγνωση
ΘΕΜΑ: Απάντηση στην υπ’ αριθμ. 3488/27-02-2024 Ερώτηση
Σχετικά με την παραπάνω Ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Π. Παπαδάκης, για τα θέματα της αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σας πληροφορούμε τα εξής:
Σχετικά με τα μέτρα στήριξης της μελισσοκομίας στην Κω, σας ενημερώνουμε ότι, ήδη στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020 που υλοποιείται έως 2025, ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της Γενικής Γραμματείας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα, συμπεριλαμβανομένης της μελισσοκομίας, περιλαμβάνει την αξιοποίηση πόρων, ύψους 2 δις ευρώ, οι οποίοι κατευθύνονται σε σημαντικές μεταρρυθμιστικές αναπτυξιακές δράσεις με ισχυρό περιβαλλοντικό και κοινωνικό πρόσημο.
Το πακέτο αυτό, το οποίο έχει εγκριθεί από την ΕΕ, περιλαμβάνει τα ακόλουθα μέτρα:
Μέτρα για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα:
Νέοι Γεωργοί, με 420 εκατ. € για την ηλικιακή αναδιάρθρωση του παραγωγικού δυναμικού της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, καθώς και τη συνολικότερη αναζωογόνηση των τοπικών αγροτικών κοινωνιών, με διπλασιασμό του πριμ πρώτης εγκατάστασης και αυστηροποίηση του πλαισίου, με όρους και προϋποθέσεις επίτευξης πιο φιλόδοξων επιχειρηματικών στόχων και ουσιαστικής οικονομικής μεγέθυνσης των γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων. Στο μέτρο διατέθηκαν επιπλέον 107 εκατ. € για την ικανοποίηση του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε, ενώ με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Λ. Αυγενάκη, εγκρίθηκαν πρόσφατα επιπλέον πόροι 81 εκατ. € για την ένταξη του συνόλου των 2.200 επιλαχόντων της συγκεκριμένης πρόσκλησης.
Σχέδια Βελτίωσης για την παραγωγική αναδιάρθρωση του πρωτογενούς τομέα, με αρχικό προϋπολογισμό 180 εκατ. €, δυνατότητα υπερδέσμευσης στα 230 εκατ. € και έμφαση σε επενδύσεις καινοτομίας, νέων ψηφιακών τεχνολογιών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Νέα ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία, με 21,5 εκατ. € για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των παραγωγών σε ρευστότητα με ευνοϊκούς όρους (εργαλείο μικροπιστώσεων σε συνεργασία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα για παροχή δανείων έως 25.000€). Το σχετικό Ταμείο βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία και έχει ήδη υπερκαλύψει τους διαθέσιμους πόρους σε ζήτηση μικροδανείων από τους παραγωγούς. Συνεπεία της υψηλής ζήτησης που εκδηλώθηκε στο μέτρο, με πρόσφατη απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Λ. Αυγενάκη, προστέθηκαν επιπλέον πόροι της τάξης των 40 εκατ. €, διαμορφώνοντας τη συνεισφορά του ΠΑΑ στα 61,5 εκατ. €.
Αγροτική Οδοποιία, με 43 εκατ. € για τη βελτίωση της προσβασιμότητας στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, τη μείωση του κόστους μεταφοράς, καθώς και την ταχύτερη και ασφαλέστερη διακίνηση ευπαθών προϊόντων. Στο μέτρο διατέθηκαν επιπλέον 97 εκατ. € για την ικανοποίηση του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε.
Μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, τον μετριασμό και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή:
Βιολογική Γεωργία και Κτηνοτροφία, με 490 εκατ. € και έμφαση στη διατήρηση της πιστοποιημένης βιολογικής παραγωγής ποιοτικών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων και τη στήριξη των παραγωγών που έχουν επιλέξει τις συγκεκριμένες φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές και μεθόδους καλλιέργειας ή εκτροφής. Στο μέτρο διαθέσαμε επιπλέον 215 εκατ. ευρώ για την ικανοποίηση του ιδιαίτερα αυξημένου ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε με προτεραιότητα στη Βιολογική Κτηνοτροφία, διαμορφώνοντας το συνολικό ποσό στα 705 εκατ. €, το μεγαλύτερο που διατέθηκε ποτέ στην Βιολογική παραγωγή, συμπεριλαμβανομένης για πρώτη φορά και της μελισσοκομίας.
Για τη μελισσοκομία, υλοποιούνται παρεμβάσεις όσον αφορά στην έμμεση μείωση του κόστους παρέχοντας κίνητρα, κυρίως, για:
- εκσυγχρονισμούς γεωργικών εκμεταλλεύσεων και καθετοποιήσεις μονάδων στα μέτρα των σχεδίων βελτίωσης (έχει ήδη προκηρυχθεί με 316 εκατ. € και υπερδεσμεύσει επιπλέον πόρους, ύψους 300 εκατ. €) και της μεταποίησης (έχει ήδη προκηρυχθεί με 150 εκατ. € για επενδύσεις άνω των 600 χιλ. € και έχουν υπερδεσμευτεί επιπλέον πόροι, ύψους 300 εκατ. €, για εντάξεις έργων που υλοποιούνται) αντίστοιχα,
- προώθηση της μεταποίησης προϊόντων μελιού μέσα από τις δράσεις των τοπικών αναπτυξιακών προγραμμάτων LEADER, στα οποία έχουν διατεθεί πάνω από 600 εκατ. €.
- παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, έτσι ώστε να μειωθεί το υψηλό κόστος ενέργειας (στο μέτρο σχεδίων βελτίωσης που έχει ήδη προκηρυχθεί),
- συλλογική χρήση και επεξεργασία των αποβλήτων των γεωργικών εγκαταστάσεων (συνδυασμός των μέτρων ομάδες παραγωγών και σχέδια βελτίωσης),
- τυπικές και άτυπες συνεργασίες (ομάδες και οργανώσεις παραγωγών, συνεργατικά σχήματα, επιχειρησιακές ομάδες στα μέτρα των ομάδων παραγωγών, που έχει ήδη προκηρυχθεί με 25 εκατ. € και της συνεργασίας που επίσης έχει προκηρυχθεί με 64 εκατ. €).
Παράλληλα, έχει ενεργοποιηθεί και το Εθνικό Στρατηγικό μας Σχέδιο (ΣΣ ΚΑΠ) για την περίοδο 2023-2027, το οποίο εγκρίθηκε από την Ε.Ε. τον Νοέμβριο 2022 και στο οποίο έχουν διευρυνθεί και εμπλουτιστεί περαιτέρω οι αναπτυξιακές παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένων των τομεακών προγραμμάτων (ελαιόλαδο, οπωροκηπευτικά, οίνος, μέλι) σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές – κλιματικές (οικολογικά προγράμματα) και κοινωνικές δράσεις, ώστε να παρέχουν πρόσθετες δυνατότητες και προοπτικές.
Περαιτέρω, αναφέρεται ότι ο τομέας της μελισσοκομίας εντάσσεται στο εγκεκριμένο Στρατηγικό Σχέδιο για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΣΣ ΚΑΠ) 2023 – 2027, μέσω του οποίου ενισχύεται με σειρά συγχρηματοδοτούμενων τομεακών Παρεμβάσεων. Ο συνολικός προϋπολογισμός για τα έτη 2023 έως και 2027 ανέρχεται σε 61.626.450€ (12.325.290€ ετησίως). Το ποσό αυτό καλύπτεται κατά 50% από Ενωσιακούς πόρους και κατά 50% από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (εθνικοί πόροι). Σημειώνεται ότι το τομεακό Μελισσοκομικό Πρόγραμμα ήταν το πρώτο τομεακό πρόγραμμα του ΣΣ ΚΑΠ 2023 – 2027 που εφαρμόστηκε κανονικά το οικονομικό έτος 2023 και επέδειξε απορρόφηση, ύψους άνω του 95%.
Επιπλέον, είναι σε ισχύ το Πρόγραμμα στήριξης της μελισσοκομίας στα Μικρά νησιά του Αιγαίου Πελάγους (όλα τα νησιά εκτός από την Εύβοια και την Κρήτη). Το εν λόγω πρόγραμμα αποσκοπεί στην ενίσχυση της βιωσιμότητας και αποτελεσματικότητας των υπαρχουσών μελισσοκομικών εκμεταλλεύσεων, στην ανάπτυξη της τοπικής παραγωγής μελιού και στη βελτίωση του βαθμού αυτοεφοδιασμού των μικρών νησιών του Αιγαίου Πελάγους με το εν λόγω προϊόν. Το συνολικό ύψος της ετήσιας ενίσχυσης ανέρχεται σε 1.800.000 €, εκ των οποίων το ποσό των 1.150.000 € προέρχεται από ενωσιακούς πόρους, ενώ το ποσό των 650.000 € αφορά εθνική συμμετοχή (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων). Το ποσό της ενίσχυσης μπορεί να φτάσει μέχρι 14 € ετησίως ανά κατεχόμενη κυψέλη. Ύστερα από αίτημα τροποποίησης του προγράμματος ενίσχυσης της μελισσοκομίας στα μικρά νησιά του Αιγαίου Πελάγους, το οποίο εγκρίθηκε από την αρμόδια υπηρεσία της Ε.Ε., προβλέπεται η θέσπιση ενός ελάχιστου ποσού βασικής οικονομικής ενίσχυσης, ύψους 4,00 € ανά επιλέξιμη κατεχόμενη κυψέλη, ανεξαρτήτως της ποσότητας του παραγόμενου μελιού και ταυτόχρονα προβλέπεται επιπλέον οικονομική ενίσχυση μέχρι 10,00 € ανά επιλέξιμη κατεχόμενη κυψέλη, σε αναλογία με την ποσότητα του μελιού που παράγεται και εμπορεύεται νομίμως κατά το έτος υποβολής της αίτησης ενίσχυσης, ως κινήτρου για την αύξηση της παραγωγής – εμπορίας. Η παραγόμενη και εμπορευόμενη ποσότητα μελιού θα πρέπει να δηλώνεται εκ μέρους του δικαιούχου στο Εθνικό Ηλεκτρονικό Μελισσοκομικό Μητρώο, σύμφωνα με τις διατάξεις της υπ’ αριθ. 140/106513/16-04-2021 ΥΑ «Εθνικό Ηλεκτρονικό Μελισσοκομικό Μητρώο» (Β’1560/17-4-2021).
Επίσης, σημειώνεται ότι έχει ολοκληρωθεί η δημιουργία της ψηφιακής πλατφόρμας για την αποτύπωση της αλυσίδας παραγωγής, εμπορίας και διακίνησης μελιού, η οποία είναι σε πλήρη διασύνδεση με το Εθνικό Ηλεκτρονικό Μελισσοκομικό Μητρώο και τα στοιχεία που δηλώνονται σε αυτό, ενώ θα παρέχεται η τεχνική δυνατότητα για την εποπτεία των εισαγωγών και την παρακολούθηση της αγοράς του μελιού, συμβάλλοντας, με αυτόν τον τρόπο, στην προστασία και ανάδειξη των ελληνικών μελισσοκομικών προϊόντων, αλλά και στη διαφύλαξη των παραγωγών και του καταναλωτικού κοινού από φαινόμενα νοθείας και παραπλάνησης, αποτελώντας καθοριστικό εργαλείο για την καθιέρωση μηχανισμών ιχνηλασιμότητας και για την τήρηση του ισοζυγίου μελιού. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας έχει δρομολογηθεί με την προσαρμογή του κανονιστικού πλαισίου, αρμοδιότητας του Υπουργείου Ανάπτυξης, το οποίο αφορά στην εμπορία και τη διακίνηση μελιού, δηλαδή των σχετικών διατάξεων (ιδίως το άρθρο 24) της υπ’ αριθ. 91354/24-8-2017 απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας «Κωδικοποίηση Κανόνων Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (Κανόνες ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ.)» (Β’2983/30-8-2017).
Με τη θέσπιση και αξιοποίηση τεχνολογικών εργαλείων, όπως το Εθνικό Ηλεκτρονικό Μελισσοκομικό Μητρώο, η Ατομική Ψηφιακή Μελισσοκομική Ταυτότητα και η διασύνδεσή τους με την ψηφιακή πλατφόρμα για την αποτύπωση της αλυσίδας παραγωγής, εμπορίας και διακίνησης μελιού και την αποτύπωση του ισοζυγίου μελιού, ο κλάδος της μελισσοκομίας ψηφιοποιείται και παρέχεται η τεχνική δυνατότητα για την εποπτεία των εισαγωγών και την παρακολούθηση της αγοράς του μελιού.
Σχετικά με το υπ.αριθμ. 2 ερώτημα αρμόδιο είναι το Υπουργείο Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής (Υ.ΝΑ.Ν.Π.).
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
STAVROS KELETSIS 21/03/2024 11:54
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΕΛΕΤΣΗΣ
