ΚΑΙ ΟΙ ΠΝΙΓΜΟΙ ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ…. Με αιτία κι αφορμή τον πνιγμό ενός ακόμη συμπολίτη μας (Γράφει η Ε. Καρανίκα)

ΚΑΙ ΟΙ ΠΝΙΓΜΟΙ ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ….

Με αιτία κι αφορμή τον πνιγμό ενός ακόμη συμπολίτη μας

΄Ελλη Καρανίκα, Αναισθησιολόγος

Κάθε χρόνο, τους καλοκαιρινούς μήνες, έχουμε περιστατικά πνιγμού, ιδιαίτερα στις τουριστικές παραθαλάσσιες  περιοχές. Δυστυχώς, πολύ συχνά ο θάνατος είναι αναπόφευκτος παρά τις προσπάθειες  που πιθανόν ακολουθήσουν από παρευρισκόμενους ή το Προσωπικό του Νοσοκομείου, όταν μεταφερθεί.  Κάθε χρόνο στη χώρα μας πνίγονται περίπου 10 παιδιά και έφηβοι. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ κάθε χρόνο στην Ελλάδα πεθαίνουν 400 άνθρωποι, ενώ το 67% αυτών των θανάτων συμβαίνουν τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Ο πνιγμός είναι η δεύτερη αιτία θανάτου για παιδιά κάτω των 14 ετών (:η πρώτη είναι τα τροχαία ατυχήματα) με κύρια αιτία την χαλάρωση της προσοχής  των γονιών .

Μία από τις σημαντικότερες αμέλειες των κολυμβητών, όχι μόνο των ηλικιωμένων, είναι το κολύμπι μεταξύ 11:00 πμ και 15:00 μμ, με τους πιο ευάλωτους να θεωρούνται τα παιδιά (0-5 ετων), οι ηλικιωμένοι και όσοι δεν ξέρουν να κολυμπούν ή νομίζουν πως κολυμπούν καλά. Όμως, η ηλικιακή ομάδα με την μεγαλύτερη θνησιμότητα είναι οι άνδρες ηλικίας 20-24 ετών. Εκτός από τον παράγοντα υπερεκτίμησης των δυνατοτήτων  στην κολύμβηση ή υποτίμησης του κινδύνου, συνήθης αιτία πνιγμού είναι η κατανάλωση αλκοόλ και δευτερευόντως το βαρύ γεύμα. Ας θυμηθούμε την πρόσφατη τραγωδία στην Χαλκιδική με τα νεαρά παιδιά από την Β.Μακεδονία. Το παράδοξο είναι ότι τα περισσότερα περιστατικά πνιγμού, συμβαίνουν μόλις 10 μέτρα από την ακτή και σπάνια εντοπίζονται σε απόσταση πάνω από τα 50 μέτρα. Είναι γνωστό ότι οι άτομα με προβλήματα υγείας, ιδιαίτερα καρδιοπαθείς και διαβητικοί οφείλουν να είναι προσεκτικότεροι  από κάθε άλλη ομάδα ασθενών.

Καρδιοπαθείς και κολύμπι

Με τις απαραίτητες προφυλάξεις το κολύμπι δεν απαγορεύεται για τους καρδιοπαθείς. Το ήπιο κολύμπι ξεκουράζει την καρδιά, αφού το σώμα που επιπλέει στο νερό είναι απαλλαγμένο από μέρος της βαρύτητας, λόγω της άνωσης. Χρήσιμο όμως είναι ενα check-up κάθε αρρώστου πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές του, δεδομένου ότι ένας στους 1.000 καρδιοπαθείς κινδυνεύει να κάνει ανακοπή σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό, όπου η σχέση είναι ένας προς 100.000. Ιδιαίτερη προσοχή σε καρδιοπάθειες που συνοδεύονται από ταχυαρρυθμίες ή βραδυαρρυθμίες. Το πολύ κρύο θαλασσινό νερό, όταν μάλιστα ο κολυμβητής ύστερα από παρατεταμένη ηλιοθεραπεία μπαίνει απότομα μέσα στη θάλασσα, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα καθώς ορισμένα άτομα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στο κρύο, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται σπασμοί των αρτηριών, στηθάγχη ή αρρυθμίες. Μέσα στο νερό όμως, ορισμένες σχετικά απλές εκδηλώσεις καρδιακής νόσου όπως μία ζάλη, ένα παροδικό λιποθυμικό επεισόδιο, ένα έμετος ή ακόμη και μία κράμπα μπορεί να έχουν κατάληξη τον πνιγμό. Είναι πιθανότερο να έχουμε ένα παρόμοιο σύμπτωμα αν λαμβάνουμε υποτασικά ή αντιαρρυθμικά φάρμακα ή μπούμε στο νερό φαγωμένοι.

Γενικά ο καρδιοπαθής δεν πρέπει να κολυμπά σε μεγάλο βάθος, πρέπει να αποφεύγει οπωσδήποτε τις καταδύσεις και στην περίπτωση που είναι το νερό ψυχρό να μπαίνει σταδιακά αφήνοντας αρκετά περιθώρια προσαρμογής στον οργανισμό. Είναι καλό να αποφεύγεται το μοναχικό κολύμπι για να υπάρχουν άνθρωποι που θα προστρέξουν σε άμεση βοήθεια αν χρειαστεί. Προφανώς, πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες και η ταλαιπωρία από μία δύσκολη πρόσβαση σε δυσπρόσιτη, ερημική παραλία.

Εκτός από τον πνιγμό, πλήθος άλλων ατυχημάτων μπορούν να συμβούν: Μια βουτιά με το κεφάλι σε ρηχά νερά, π.χ., μπορεί να προκαλέσει μόνιμη παράλυση από κάκωση της σπονδυλικής στήλης. Ένα μηχανοκίνητο σκάφος  μπορεί να προκαλέσει σοβαρό τραυματισμό ή θάνατο αν συγκρουστεί με κάποιο λουόμενο. Και η κολύμβηση σε κρύο νερό μπορεί να προκαλέσει υποθερμία.

Οι βασικοί κανόνες ασφαλείας για την αποφυγή πνιγμών στον γενικό πληθυσμό  είναι:

1. Μπείτε σταδιακά μέσα στο νερό, ώστε να προσαρμοστεί ο οργανισμός σας στο κρύο νερό.
2. Κολυμπήστε πάντα με παρέα ώστε αν συμβεί κάτι, κάποιος να φέρει έγκαιρα βοήθεια.
3. Μην απομακρύνεστε από τα ρηχά και κολυμπήστε παράλληλα με την ακτή , όχι κάθετα και κρατείστε δυνάμεις για την επιστροφή. Μην υπερεκτιμάτε τις δυνάμεις σας κάνοντας επίδειξη.
4. Αφήστε να  περάσουν  3-4 ώρες  κι από  ένα ελαφρύ φαγητό. Αποφύγετε εντελώς  το κολύμπι εάν έχετε καταναλώσει αλκοόλ ή ναρκωτικά.
5. Αν παρασυρθείτε στα βαθιά από κάποιο ρεύμα, διατηρήστε την ψυχραιμία σας, κολυμπήστε παράλληλα με την ακτογραμμή για να απεγκλωβιστείτε και μετά κάθετα για να επιστρέψετε στην ακτή.
6. Απολύμανση της πετσέτας μετά από κάθε μπάνιο (ζήτημα υγιεινής και Κορονοϊού)
7. Αποτρέψτε τα παιδιά από επικίνδυνα παιχνίδια στο νερό, όπως η «πατητή», οι αγώνες κολύμβησης κάτω από το νερό κ.λπ. Όταν το παιδί πιει νερό, οι γονείς να επισκεφτούν το νοσοκομείο ή κέντρο Υγείας και να είναι σε παρακολούθηση μέχρι και ένα 24ωρο, ώστε να εξεταστεί η αποτροπή απώτερων επιπλοκών.
8. Μην βασίζεστε στα φουσκωτά αντικείμενα (π.χ. μπρατσάκια, κουλούρα, στρώματα ) για την ασφάλεια των παιδιών. Αυτά είναι παιχνίδια και όχι σωσίβια.

Θυμηθείτε: Φεύγοντας από την παραλία, πάρτε τις γόπες , τα τενεκεδομπυράκια , τα πλαστικά μπουκάλια, τις ναϋλον  σακούλες σας και τα σκουπίδια σας. Είναι θέμα  περιβαλλοντικής υγιεινής και πολιτισμού.

Νομοθετικό πλαίσιο

Αλλά πνιγμούς  έχουμε κι από την μη τήρηση μέτρων ασφαλείας  σε πισίνες και λοιπές εγκαταστάσεις ,ιδίως μακρινά τουριστικά συγκροτηματα, από τα οποία απουσιαζει γιατρος ή  ενας αυτοματος εξωτερικος απινιδωτης με εκπαιδευση Προσωπικου στην χρηση του. Ο βασικός νόμος που καθορίζει την ασφάλεια στις πισίνες είναι  ένας  χουντικός νόμος,  παρά  κάποιες μετέπειτα   τροποποιήσεις (Υγειονομική  Διάταξη υπ’ αρ.Γ1/443/1973 (ΦΕΚ 87 Β). Σε  μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες που εκμεταλλεύονται παραπάνω από μια κολυμβητικές δεξαμενές προβλέπεται η υποχρέωση ύπαρξης εκπαιδευμένου και πιστοποιημένου προσωπικού, με την ειδικότητα και πτυχίο «Επόπτη Ασφαλείας Κολυμβητικών Δεξαμενών-Ναυαγωσώστη». (αρθρο 21,παρ.2).Από την άλλη, πώς ενοικιάζονται  τεράστιες παραλίες από τις αρμόδιες αρχές  χωρίς την προϋπόθεση λήψης μέτρων ασφαλείας ανά περιοχή, με  ναυαγοσώστη, ενημερωτικές πινακίδες , τήρηση αποστάσεων κλπ; Ελάχιστες εξαιρέσεις δεν αλλάζουν τον κανόνα. Εξάλλου, πολλοί όλοι έχουμε γίνει αυτόπτες μάρτυρεςσε ένα « παρ΄ολίγον ατύχημα» λουομένων από ταχύπλοα ή σέρφιγκ  που διασχίζουν αστραπιαία  την θάλασσα, σε απόσταση αναπνοής από τους  λουόμενους, κι  εκτός  επιτρεπτών σηματοδοτούμενων ορίων. Σε πολλές  τουριστικές περιοχές η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη (στο νησί μας;).   Φαίνεται ότι η  τουριστική βιομηχανία μας δεν  προσαρμόζεται έγκαιρα  στις επιταγές των καιρών, εκτός  από τομείς που αφορούν την μεγαλύτερη κερδοφορία της – όσο λαϊκίστικο και αν ακούγεται.

 Ο ΠΟΥ με αφορμή την παγκόσμια ημέρα για την πρόληψη των πνιγμών καλεί την επίσημη Πολιτεία να διεξάγει καμπάνιες ενημέρωσης για την σωστή συμπεριφορά στη θάλασσα, σε ποτάμια τις λίμνες και στα θαλάσσια σπορ και σε κρατικό επίπεδο να επιβληθούν αυστηρότερες νομοθεσίες για οτιδήποτε σχετίζεται με δραστηριότητες στο νερό.Όλα τα παραπάνω καθιστούν επιβεβλημένες τις δράσεις – στρατηγικές για την πρόληψη των πνιγμών στη χώρα μας. Παρότι οι στατιστικές των πνιγμών ενηλίκων κι ανηλίκων είναι θλιβερές , διαχρονικά, τα συναρμόδια Υπουργεία δεν κατάφεραν να επιβάλουν την πλήρη  εφαρμογή  ενός ολοκληρωμένου νομοσχεδίου  που να καθορίζει τους κανόνες ασφαλείας ( για τις πισίνες  ξεν/χειων, κρουαζερόπλοιων, θαλασσίων παιχνιδιών, παιδότοπων , κατασκηνώσεων κ.α), να επιτηρεί την εφαρμογή τους και να επιβαλει κυρώσεις στους παραβάτες. Η  αυτοπροστασία φαίνεται η πιο αποτελεσματική επιλογή. Είναι πολύτιμη η ζωή των παιδιών  μας  και η δική μας,  για να την αφήνουμε στην  πιθανότητα  τήρησης των (ανεφάρμοστων ) νόμων  από κάθε επιχειρηματία ή κρατικό φορέα.

Σημ.:Οι γυναίκες έχουν μικρότερο ποσοστό πνιγμών από τους άνδρες.:συμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ αναλογία αντρών:γυναικών είναι 3:1. Φαίνεται ότι τον  πνιγμό των γυναικών και μάλιστα στην στεριά, αναλαμβάνει σχεδόν καθημερινά ο σύζυγος/ σύντροφος ενώ η Κοινωνία και η Πολιτεία συνεχίζουν τα μπάνια του λαού, εκφράζοντας την …οδύνη τους παρακολουθώντας το σήριαλ γυναικοκτονιών!!