Μετάλλαξη Δέλτα: Τα σενάρια για την εστίαση – «Ελευθέρας» παντού για τους εμβολιασμένους

Παρότι το αρχικό πλάνο της κυβέρνησης προέβλεπε να ανακοινωθούν μέχρι την Πέμπτη 15 Ιουλίου αφενός το πλήρες πλαίσιο λειτουργίας για την εστίαση και τη διασκέδαση και αφετέρου το πρώτο σκέλος του υποχρεωτικού εμβολιασμού, οι όποιες αποφάσεις ληφθούν (ακόμη και εντός της ημέρας σήμερα) περνούν πλέον μέσα από το πρίσμα των αυξημένων κρουσμάτων, αλλά και της ευρείας μετάδοσης του ιού στις νεανικές ηλικίες.

Με τον μέσο όρο των κρουσμάτων στη χώρα να διαμορφώνεται, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΕΟΔΥ, Παναγιώτη Αρκουμανέα στα 28,5 έτη, τόσο τα αυξημένα περιστατικά διάγνωσης του ιού σε βρέφη τις τελευταίες ώρες, όσο και το «τσουνάμι» κρουσμάτων σε παιδικές κατασκηνώσεις ανά την Ελλάδα (Χαλκιδική, Καπανδρίτι, Κρήτη, Ηλεία, Λαύριο, Σοφικό Κορινθίας) αποτυπώνουν τη ραγδαία διασπορά του κορωνοϊού σε νέες, πληθυσμιακές ομάδες (και όχι μόνο στους άνω των 50), όταν τα κορωνοπάρτι -κατά παράβαση των μέτρων προστασίας- αποτελούν τον μόνιμο στόχο των ελεγκτικών μηχανισμών, σε μια προσπάθεια να παρεμποδιστεί η επέλαση της μετάλλαξης Δέλτα στην νεολαία.

Ορόσημο η 15η Ιουλίου

Ήδη, στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου (ΔΙΜΕΑ) επέβαλε πρόστιμα ύψους 5.000 ευρώ, αλλά και 7ήμερη αναστολή λειτουργίας σε 3 καταστήματα εστίασης στην Νότια και την Ανατολική Αττική, ενώ οι ίδιες κυρώσεις επιβλήθηκαν και σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος στη Λέσβο και τη Σάμο, γιατί εξυπηρετούσαν όρθιους πελάτες. Παρότι οι έλεγχοι τα τελευταία εικοσιτετράωρα ως προς την τήρηση των μέτρων είναι σαρωτικοί, οι εκτιμήσεις των ειδικών για την κορύφωση της πανδημίας ακόμη και μέσα στον Ιούλιο, έχουν γεννήσει δεύτερες σκέψεις στα κυβερνητικά κλιμάκια για την μορφή που πρέπει να εκλάβουν στο εξής οι κανόνες λειτουργίας σε οικονομικές δραστηριότητες με μαζικό χαρακτήρα.

Σε τροχιά «προσαρμογής»

Στην κατεύθυνση αυτή, ο Αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Στέλιος Πέτσας άνοιξε πρώτος παράθυρο «προσαρμογής» του αρχικού πλαισίου λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, ξεκαθαρίζοντας πως «έχουν εξαγγελθεί συγκεκριμένα μέτρα για τις 15 Ιουλίου. Αν χρειαστεί να προσαρμοστούν, θα προσαρμοστούν». Ειδικότερα, ο κ. Πέτσας γνωστοποίησε πως «εξετάζεται ξανά όλο το πλαίσιο για την λειτουργία της εστίασης – αυτά που είχαν ανακοινωθεί για αμιγείς και μικτούς», επισημαίνοντας ότι «άλλο πράγμα ένα εστιατόριο, άλλο ένα κέντρο διασκέδασης και άλλο ένα μπαρ σε μια τουριστική περιοχή». Τον ίδιο προβληματισμό της κυβέρνησης -που εκπορεύεται από τη σφοδρότητα μετάδοσης της μετάλλαξης Δέλτα- περιέγραψε και ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, αποσαφηνίζοντας πως «από ‘δω και μπρος, όποια περιοριστικά μέτρα κι αν ληφθούν, θα αφορούν μόνο ανεμβολίαστους, γιατί κανείς δεν έχει δικαίωμα να επιβάλλει περιορισμούς σε άνθρωπο που δεν κινδυνεύει να μπει σε ΜΕΘ». Μάλιστα, ο υπουργός Ανάπτυξης γνωστοποίησε ότι εντός της εβδομάδας θα συζητηθεί αν θα υπάρξουν τελικά μεικτοί και αμιγείς χώροι στην εστίαση και τη διασκέδαση, καθώς οι προηγούμενες αποφάσεις ελήφθησαν όταν τα κρούσματα ήταν μεσοσταθμικά περίπου 500 ημερησίως, ενώ στην παρούσα φάση εκτιμάται ότι οδεύουν στις 3.000.

Τα αγκάθια

Τα ερωτήματα, άλλωστε, στα οποία θα κληθούν να απαντήσουν αναγκαστικά τα επόμενα δύο εικοσιτετράωρα ειδικοί και κυβέρνηση σχετίζονται με το καθεστώς λειτουργίας, αλλά και τις κατηγορίες επιχειρήσεων που μπορεί να αποβούν σε εστίες υπερμετάδοσης του ιού. Συγκεκριμένα:

· εάν θα υπάρξουν μεικτοί και αμιγείς χώροι ή θα προκριθεί η λύση των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος μόνο για εμβολιασμένους ακόμη και σε εξωτερικούς χώρους

· αν οι κλειστοί χώροι θα λειτουργήσουν μόνο για εμβολιασμένους (το οποίο φαντάζει ως εξαιρετικά πιθανό), όπως για παράδειγμα τα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης

· αν θα ισχύσουν διαφορετικοί περιορισμοί, αυστηρότεροι ίσως για τα μπαρ, τα κλαμπ και τα beach bar, ενώ σε μια πιο χαλαρή εκδοχή των μέτρων θα βρεθούν εστιατόρια και καφέ,

· αν θα αυξηθούν οι κυρώσεις που έχουν εξαγγελθεί (πρόστιμα, αναστολή λειτουργίας, αφαίρεση άδειας) από την πρώτη κιόλας παράβαση,

· αν θα επεκταθούν οι αυστηροί περιορισμοί και σε άλλες μορφές επιχειρήσεων, όπως σινεμά, θέατρα, εμπορικά κέντρα κλ.

Πράσινο στο… covid pass

Σε κάθε περίπτωση, «ελευθέρας» σε κάθε χώρο θα έχουν όλοι οι πλήρως εμβολιασμένοι πολίτες, καθώς οι όποιοι περιορισμοί στο εξής θα στοχεύουν μόνο τους ανεμβολίαστους εξήγησε ο κ. Γεωργιάδης, ενώ μέχρι τις 15 Ιουλίου αναμένεται να παρουσιαστεί η ψηφιακή εφαρμογή ελέγχου της γνησιότητας των πιστοποιητικών εμβολιασμού (covid pass), η οποία συνιστά το «διαβατήριο» επιστροφής στην κανονικότητα για τους εμβολιασμένους, ανάβοντας πράσινο φως για την είσοδό τους σε όποια επιχείρηση υγειονομικού ενδιαφέροντος επιθυμούν.

Παράλληλα με την επικαιροποίηση των κανόνων, ανακοινώσεις από κυβερνητικά χείλη αναμένονται τις επόμενες ώρες και ως προς τις επαγγελματικές ομάδες που θα ανοίξουν τον κύκλο του υποχρεωτικού εμβολιασμού, μετά από τη σχετική γνωμοδότηση της Επιτροπής Βιοηθικής. Σε πρώτη φάση, η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού θα αφορά -και στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα- εργαζόμενους σε:

· Μονάδες αυξημένης φροντίδας ηλικιωμένων

· Μονάδες φροντίδας ΑΜΕΑ

· Μονάδες φροντίδας ασθενών με χρόνιες παθήσεις και

· Υγειονομικούς, δηλαδή γιατρούς, νοσηλευτές και διοικητικούς σε νοσοκομεία και κέντρα υγείας.

Για την κυβέρνηση, άλλωστε, η κάλυψη της απόστασης μέχρι το τείχος ανοσίας(δηλαδή ποσοστό εμβολιασμού 70-75%) είναι εφικτή μέχρι το τέλος του καλοκαιριού. Στο πλαίσιο αυτό, σε άρθρο του στα «Νέα», ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, Άκης Σκέρτσος υποστήριξε πως «και αυτό είναι πράγματι εφικτό, καθώς η πρόσβαση στα εμβόλια είναι πλέον καθολική για όλες τις ηλικίες, εμβόλια και ραντεβού υπάρχουν άμεσα διαθέσιμα -ακόμη και την αμέσως επόμενη ημέρα για όποιον ενδιαφέρεται να εμβολιαστεί- και ο μηχανισμός υποδοχής είναι αποδεδειγμένα άρτια οργανωμένος», καλώντας παράλληλα τους ιδιοκτήτες κέντρων διασκέδασης να σεβαστούν τα υγειονομικά πρωτόκολλα.

Σε διαφορετική περίπτωση, τα πολύ δύσκολα είναι μπροστά, καθώς οι προβλέψεις των επιστημόνων είναι εξαιρετικά δυσοίωνες ως προς το ύψος των κρουσμάτων, τα οποία μπορεί να φτάσουν μέχρι τις 18.000 τον ερχόμενο Οκτώβριο. Σχολιάζοντας το σχετικό ενδεχόμενο, ο Καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης υποστήριξε ότι τα «18.000 κρούσματα θα συμβούν αν δεν εμβολιαστεί τουλάχιστον το 62% του πληθυσμού μέχρι τέλος Αυγούστου – αρχές Σεπτεμβρίου το αργότερο. Αυτό που αναφέρει το διάγραμμα αναφέρεται στο φθινόπωρο» και πρόσθεσε πως «έχουμε ακόμα 1,5 μήνα για εμβολιαστούμε όλοι δεν υπάρχουν άλλοι δρόμοι, είναι μονόδρομος, βγαίνει καθαρά από τη συγκεκριμένη μελέτη».

Ακόμη πιο ανήσυχος εμφανίστηκε στον ΣΚΑΪ ο Αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ και Καθηγητής Μικροβιολογίας, Αθανάσιος Τσακρής. Ο τελευταίος εστίασε στα «ποιοτικά χαρακτηριστικά: Νοσηλείες, διασωληνώσεις, θάνατοι», προειδοποιώντας πως δεν υπάρχει ανοσία αγέλης με τον κορωνοϊό, όπως υπάρχει για την ιλαρά ή την ανεμοβλογιά, καθώς οι κορωνοϊοί επανέρχονται και μόνο το εμβόλιο συμβάλλει στη θωράκιση του πληθυσμού.

Στην μάχη και το freedom pass

Στην ανάγκη αθρόας προσέλευσης της νεολαίας στα εμβολιαστικά κέντρα εστίασε από πλευράς του ο Καθηγητής Παθολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και μέλος της Επιτροπής Ειδικών Χαράλαμπος Γώγος. «Δεν αποκλείεται επιβάρυνση του ΕΣΥ αν συνεχιστεί η αύξηση της διασποράς. Η μέση ηλικία (νόσησης) είναι 28 ετών ταχύτατη πτώση, 10 έτη πτώση ηλικίας, η διασπορά φαίνεται πια, ο ιός κυκλοφορεί στις νεαρές ηλικίες» παρατήρησε ο κ. Γώγος και συνέστησε ότι «θα πρέπει να προσέξουμε θα πρέπει να εμβολιαστούμε όλοι για να αποφύγουμε αυτά τα σενάρια είναι εφικτό, δεν είναι ανέφικτο».

Στις 18 το Freedom Pass

Στη φαρέτρα της κυβέρνησης για την αναχαίτιση της μετάλλαξης Δέλτα στην νεολαία συμπεριλαμβάνεται και το Freedom Pass, δηλαδή η άυλη, ψηφιακή χρεωστική κάρτα «επιβράβευσης» των νέων που θα εμβολιαστούν, παρέχοντάς τους 150 ευρώ για χρήση σε υπηρεσίες τουρισμού, πολιτισμού και μεταφορών μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Με τη σχετική τροπολογία να περνά από τη Βουλή στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, μέχρι τις 18 Ιουλίου το αργότερο η κάρτα θα είναι διαθέσιμη προς χρήση, όπως αναφέρει η ψηφισθείσα νομοθετική ρύθμιση, ευελπιστώντας να αυξήσει κατακόρυφα των αριθμό των νέων εμβολιασμένων.

Αττική, Κρήτη και νησιά Αιγαίου στο μικροσκόπιο

Στο επίκεντρο της επιδημίας βρίσκονται η Αττική, η Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου. Η αύξηση των κρουσμάτων στο λεκανοπέδιο ήταν ραγδαία – στις αρχές Ιουνίου η Αττική μετρούσε περίπου 400 κρούσματα ημερησίως και πλέον ξεπερνά τα 1.000.

Έξι στα 10 κρούσματα εντοπίζονται την τελευταία εβδομάδα στο λεκανοπέδιο. Οι επόμενες εβδομάδες είναι ιδιαίτερα κρίσιμες, και παρόλο που προς το παρόν δεν παρατηρείται πίεση στο Σύστημα Υγείας, είναι πιθανό να εξαπλωθεί η επιδημία σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, ειδικά σε περιοχές όπου καταγράφονται χαμηλά εμβολιαστικά ποσοστά, εκεί «όπου υπάρχουν εμβολιαστικές τρύπες», όπως είπε χαρακτηριστικά κατά την τακτική εβδομαδιαία ενημέρωση η καθηγήτρια Παιδιατρικής – Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Βάνα Παπαευαγγέλου.

Η ειδικός ανέφερε ως παράδειγμα δύο διαφορετικές περιοχές της Αττικής για να εξηγήσει πώς ο εμβολιασμός προστατεύει τα άτομα που είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν. Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε ότι στον νότιο τομέα Αθήνας όπου τα κρούσματα βρίσκονται στο…κόκκινο, με το 60% να αφορούν νέους ηλικίας 15-24 χρόνων, η επιδημία δεν έχει επεκταθεί σε μεγαλύτερα στην ηλικία άτομα, λόγω του ισχυρού εμβολιαστικού μετώπου που έχει υψωθεί. Στον αντίποδα, στη δυτική Αττική, όπου δεν έχει υψωθεί τείχος ανοσίας έχουν μολυνθεί από τους νεότερους πολλά άτομα μεγαλύτερων ηλικιών, ηλικίας 55-65 χρόνων.

Οι ειδικοί αναμένουν τα στοιχεία ώστε να μπορέσουν να διαμορφώσουν προβλέψεις για τους «σκληρούς δείκτες», δηλαδή τις νοσηλείες και τις διασωληνώσεις. Το προηγούμενο διάστημα, στα άλλα επιδημικά κύματα, η αύξηση των κρουσμάτων οδηγούσε μετά από 10-15 ημέρες σε αύξηση νοσηλειών.

«Προς το παρόν δεν βλέπουμε σημαντική αύξηση των κρουσμάτων, αλλά είναι νωρίς. Η εικόνα στα νοσοκομεία θα γίνει πιο ευκρινής τις επόμενες εβδομάδες. Αν συνεχίσουν να αυξάνονται τα κρούσματα, οι επιπτώσεις, δηλαδή οι εισαγωγές και οι νοσηλείες θα φανούν σε 10-15 ημέρες. Από τα πρώτα δεδομένα είναι σαφές πως η μετάλλαξη Δέλτα είναι πιο μεταδοτική αλλά δεν είναι σαφές αν προκαλεί και πιο βαριά νόσο. Γενικώς γνωρίζουμε όμως πως όσο αυξάνεται η νοσηρότητα στην κοινότητα, αλλάζουν και τα δεδομένα των νοσηλειών» λέει στο ΘΕΜΑ η καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και υπεύθυνη ΜΕΘ στο «Σωτηρία», Αντωνία Κουτσούκου.

Η ίδια επισημαίνει τη μεγάλη διαφορά που βιώνουν οι υγειονομικοί εργαζόμενοι σε αυτό το κύμα σε σχέση με τα άλλα: «πλέον ο κορωνοϊός τούς στοχεύει όλους, αδιακρίτως ηλικίας. Νοσηλεύουμε περισσότερα νέας ηλικίας άτομα. Οι βαριά πάσχοντες στη Μονάδα μας είναι ηλικίας 40 έως 60 χρόνων, γεγονός αγχωτικό και ψυχοφθόρο για όλους μας. Πρόκειται για πλήρως υγιή, λειτουργικά άτομα που από τη μια στιγμή βρέθηκαν να παλεύουν για τη ζωή τους. Ως ειδικοί κάνουμε ό,τι μπορούμε, αλλά η έκβαση δεν είναι πάντα καλή» καταλήγει.

Με αγωνία παρακολουθούν επιστήμονες και κυβέρνηση και την εξέλιξη της επιδημίας στην Κρήτη. Μετρώντας πλέον καθημερινά περισσότερα από 200 κρούσματα και κατέχοντας την αρνητική πρωτιά στα κρούσματα με το μεταλλαγμένο στέλεχος Δέλτα, η Κρήτη αποτελεί μια δύσκολη, ιδιαίτερη περίπτωση. Κι αυτό διότι, κατά τους ειδικούς, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε άλλους νησιωτικούς προορισμούς, η Κρήτη κινδυνεύει να χάσει τελείως τον έλεγχο της επιδημίας από τους ίδιους τους κατοίκους της. Η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού της όπου το ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων δεν ξεπερνά το 33% δημιουργεί το ιδανικό έδαφος για την κυκλοφορία του κορωνοϊού. Επιπλέον παράγοντα ανησυχίας αποτελούν οι δεκάδες χιλιάδες φοιτητές του νησιού, οι οποίοι όπως όλοι οι νέοι στην επικράτεια πυροδοτούν και συντηρούν τις επιδημικές εστίες στις πόλεις όπου σπουδάζουν αλλά και σε τουριστικούς προορισμούς με αποδράσεις και διαλείμματα από την εξεταστική τους. Η επιστροφή των φοιτητών στις κατοικίες τους, εκτός της σχεδόν κόκκινης Κρήτης, στη λοιπή χώρα, θεωρείται πιθανό να δημιουργήσει μικρές κατά τόπους εξάρσεις. «Κλειδί» για τον έλεγχο της επιδημίας θεωρείται στην περίπτωση αυτή ο αρνητικός έλεγχος για κορωνοϊό προκειμένου να μπορούν να ταξιδέψουν από την Κρήτη.

Τα νησιά του Αιγαίου έχουν μπει στο επιδημιολογικό κάδρο, με κάποια από αυτά να μετρούν σε σταθερό ρυθμό νέα κρούσματα και να πυροδοτούν την ανησυχία των ειδικών. Η εμβολιαστική θωράκιση του μόνιμου πληθυσμού σε ικανοποιητικό ποσοστό στα περισσότερα τουριστικά νησιά θεωρείται ότι θα συγκρατήσει τα μικρά κύματα επιδημίας που…σηκώνονταν μέχρι πρότινος με τις αφίξεις των νέων σε ηλικία επισκεπτών από το τέλος Ιουνίου και μετά. Πλέον, με το πλέγμα μέτρων και ελέγχων που τέθηκε σε εφαρμογή κατά τις μετακινήσεις με πλοίο ή με αεροπλάνο προς τη νησιωτική χώρα ελπίζεται ότι οι νέες μεταδόσεις θα συρρικνωθούν.

Ειδήσεις σήμερα