ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ ΤΗΣ ΖΙΑΣ: Ένα εφιαλτικό σενάριο και πως θ’ αντιμετωπιστεί

Επίκαιρο άρθρο του Υποστράτηγου ε.α. Γιώργου Ανδρουλάκη  από το 2009, που αφορά τη Ζιά (με αφορμή τότε τις τεράστιες καταστροφές από τις φωτιές στη Ρωσία).

Ένα εφιαλτικό σενάριο και πως θ’ αντιμετωπιστεί

ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ ΤΗΣ ΖΙΑΣ

Με αφορμή τις κολοσσιαίες πυρκαγιές της Ρωσίας ξαναφέραμε στη μνήμη μας παλιότερη μελέτη σχεδιασμού αντιδράσεως σε περίπτωση που για οποιαδήποτε λόγο πάρει φωτιά η περιοχή των οικισμών της Ζιάς (Λαγούδι, Ευαγγελίστρια, Άγιος Δημήτριος κλπ).

1. Από πλευράς πυροπροστασίας η Ζια έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Πυκνή δασώδη και θαμνώδη βλάστηση ακανόνιστα διατεταγμένη.

• Συμπλέγματα κατοικιών, μαγαζιών και λοιπών υποστατικών μέσα στα δένδρα με στενούς και δαιδαλώδεις δρομίσκους αλλά στη βόρεια παρυφή του κύριου δασικού όγκου.

• Ύπαρξη ικανών αμαξιτών δρόμων προς όλα τα σημεία του ορίζοντος πλην του νότου, δηλαδή προς Ασκληπιείο, προς Αμανιού και πολλαπλώς προς βορρά προς τον επαρχιακό δρόμο.

• Ικανά μέσα πυρασφάλειας τόσο της πυροσβεστικής υπηρεσίας όσο και των τοπικών εθελοντών.

• Συγκέντρωση κατά διαστήματα μεγάλου πλήθους ανθρώπων εργαζομένων, επισκεπτών αλλά και οχημάτων, μέχρι του σημείου σε ώρες αιχμής να παίρνει τη μορφή χώρου μαζικής συγκεντρώσεως ατόμων.

2. Τα χαρακτηριστικά μιας πιθανής φωτιάς στη περιοχή αναμένεται να είναι:

• Θα έχει κατεύθυνση από βορρά προς νότο ή αντίστροφα αναλόγως των ανέμων που συνήθως πνέουν στο νησί. Προς άλλες κατευθύνσεις θα κινείται μόνο τοπικά σε περιπτώσεις στροβιλισμών.

• Γρήγορα αν δεν ελεγχθεί θα λάβει μεγάλες διαστάσεις και θα επεκταθεί προς κάθε κατεύθυνση.

• Προβλέπεται να δημιουργηθεί τοπικός πανικός και αναρχία.

• Προβλέπεται να μειωθεί στο ελάχιστο η οδική ροή των δρομολογίων διαφυγής λόγω της άναρχης κινήσεως οχημάτων που εκτιμάται ότι κλείσουν τους δρόμους τελείως.

• Προβλέπεται η διαφυγή εγκλωβισμένων να γίνεται σε μεγάλο βαθμό με τα πόδια.

• Να υπάρχει ελάχιστη δυνατότητα διάσωσης περιουσιών σε κτήρια κλπ.

3. Κατόπιν τούτων ένα σχέδιο αντιμετωπίσεως εκτεταμένης πυρκαγιάς σ’ ένα τόσο ευαίσθητο χώρο όπως η Ζιά θα πρέπει να περιλαμβάνει τους επιμέρους τομείς:

Τομέας πρόληψης

• Ενισχυμένο σύστημα παρατηρήσεως και ειδοποιήσεως

• Ενισχυμένα μέσα πυρόσβεσης στα σπίτια και στα καταστήματα

• Επιπρόσθετα κινητά μέσα πυρόσβεσης σ’ επίκαιρα σημεία και ετοιμότητα- πληρότητα των δεξαμενών νερού.

• Ενημέρωση των κατοίκων και των επισκεπτών στο τι πρέπει να κάνουν .

• Άσκηση εγκαταλείψεως των οικισμών, σπιτιών, καταστημάτων.

Τομέας αντιμετωπίσεως:

• Έγκαιρη προειδοποίηση του κόσμου

• Χειρισμός αλλόγλωσσων.

• Έλεγχος κυκλοφορίας κεντρικών αρτηριών διαφυγής.

• Χώροι συγκέντρωσης ατόμων και οδοί διαφυγής σε κάθε συνοικία ή οικισμό.

• Έλεγχος βραδυπορούντων, αναξιοπαθών και εγκαταλελειμμένων σε απομονωμένα σπίτια.

• Πρόληψη και καταστολή κλοπών και λεηλασιών.

Τομέας αποκαταστάσεως:

• Περίθαλψη παθόντων υγείας

• Διαβίωση και διαμονή αστέγων, οικογενειών, ατόμων με ειδικές ανάγκες.

• Αποκατάσταση μετά την πυρκαγιά, θέματα οικονομικά κλπ.

4. Η εκπόνηση ενός εγγράφου ολικού σχεδίου για την Ζιά, τώρα με τον νέο Δήμο θα πρέπει να γίνει από κεντρικό όργανο με την συνεργασία των θεσμικών φορέων, αλλά κυρίως των τοπικών αρχόντων και του ίδιου του κόσμου. Για κάθε ένα από τους παραπάνω τομείς θα πρέπει να δίνονται αναλυτικές απαντήσεις ποιος, πως, τι, πότε, και που κάνει ότι κάνει.

Η κοινοποίηση και εκπαίδευση του κόσμου θα πρέπει να γίνει από τους τοπικούς φορείς, ενώ ασκήσεις μπορούν να οργανωθούν είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό με άλλες υποχρεώσεις.

5. Εκτελεστές του Σχεδίου θα είναι όλοι οι εμπλεκόμενοι στις έκτακτες ανάγκες φορείς, οι τοπική εξουσία, οι κάτοικοι και βέβαια εθελοντές.

Η συνδρομή εθελοντικών οργανώσεων είναι και δυνατή και απαραίτητη, συντονισμένη από κεντρικό όργανο, χωρίς ν’ αποκλείεται η ανάληψη πρωτοβουλιών.

Ο τοπικός, και πολλά υποσχόμενος, εθελοντικός «Ωρομένδων» μαζί με εθελοντικές οργανώσεις Πολιτικής Προστασίας όπως η «Ελληνική Ομάδα Διάσωσης» η «Λέσχης 4 Χ 4» κλπ, αποτελούν ένα εκπαιδευμένο στη Πολιτική Προστασία, έμπειρο (θυμηθείτε τη φωτιά της Καρδάμαινας) αλλά και επιχειρησιακά και ηθικά συνεργάσιμο σύνολο, στο οποίο να προσβλέπουμε μ’ εμπιστοσύνη.

6. Ελπίζουμε όλα αυτά να μείνουν (αν γραφούν) στα χαρτιά και αχρείαστα να είναι. Αν όμως έλθει το κακό, δεν έχουμε κάνει τίποτα και πέρα βρέχει ή τα ρίχνουμε στους συνήθεις ύποπτους όπως το «σύστημα», το (όποιο) κράτος, το ΔΝΤ ή όποιος άλλος υπερβατικός και μη, νομίζω δικαιολογούμαστε να πούμε: «Εμείς τα λέμε, ακούει κανείς;».

Υ.Γ. 1 Οι παραπάνω απόψεις του υπογράφοντος, είναι καθαρά προσωπικές και καμία σχέση δεν έχουν με τυχόν άλλους σχεδιασμούς θεσμικών φορέων και υπηρεσιών για το ίδιο αντικείμενο.