Επιστήμονες και λάτρεις της διαστημικής έρευνας κρατούν την ανάσα τους, καθώς προσπαθούν να κατανοήσουν τις επιπτώσεις αυτού του άνευ προηγουμένου κοσμικού γεγονότος
Ρεπορτάζ: Αντώνης Ζήβας
Ο 3I/ATLAS είναι ένας κομήτης μήκους 11 χιλιομέτρων, που εντοπίστηκε πρώτη φορά στις αρχές Ιουλίου να πλησιάζει με τρομερά μεγάλη ταχύτητα – περίπου 220 χιλιάδες χλμ. την ώρα – την πλανητική μας … «γειτονιά».
Αρκετά σύντομα οι επιστήμονες ανακάλυψαν, πως το αντικείμενο αυτό δεν έρχεται από το ηλιακό μας σύστημα, αλλά πως είναι ένας διαστρικός ταξιδιώτης, που απλά περνάει από τη γειτονιά μας, σε ένα μονόδρομο ταξίδι.
Το 3I/ATLAS παρακολουθείται στενά από την πρώτη του εμφάνιση, αλλά αυτή η ξαφνική επιβεβαίωση έχει προκαλέσει κύμα ανησυχίας στην επιστημονική κοινότητα.
Επιστήμονες και λάτρεις της διαστημικής έρευνας κρατούν την ανάσα τους, καθώς προσπαθούν να κατανοήσουν τις επιπτώσεις αυτού του άνευ προηγουμένου κοσμικού γεγονότος.
Ο κομήτης πιθανότατα εκτινάχθηκε λόγω της μεγάλης του ταχύτητας από κάποιο μακρινό αστρικό σύστημα του Γαλαξία μας και μάλλον είναι παλαιότερο από το δικό μας ηλιακό σύστημα.
Το διαστρικό σώμα, έχει μπερδέψει τους επιστήμονες, καθώς κινείται με τρόπο που δεν θυμίζει καθόλου έναν συνηθισμένο κομήτη.
Ο Oleg Malkov, Επικεφαλής Τμήματος στο Ινστιτούτο Αστρονομίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, σχολιάζει το φαινόμενο, και αποκαλύπτει γιατί το αντικείμενο αυτό έχει κάνει τους αστρονόμους να ξανασκεφτούν όσα γνωρίζουν για τα διαστρικά σώματα.
Όπως εξηγεί ο Malkov, «δεν είναι ότι τέτοια σώματα δεν είχαν περάσει ποτέ από το Ηλιακό μας Σύστημα, απλώς τώρα έχουμε τα μέσα να τα ανιχνεύουμε».
Η παρακολούθηση τέτοιων σωμάτων βασίζεται στη σύγκριση φωτογραφιών του ίδιου τμήματος ουρανού, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.
Όταν ένα αντικείμενο «κινείται» ανάμεσα στις φωτογραφίες, οι επιστήμονες υπολογίζουν την ταχύτητα και την τροχιά του. Έτσι ανακαλύπτονται νέοι αστεροειδείς, κομήτες — ή στην προκειμένη περίπτωση, διαστρικοί «επισκέπτες».
Ο Malkov τονίζει ότι η ταχύτητα του 3I/Atlas είναι τόσο μεγάλη, που ο Ήλιος δεν μπορεί να τον συγκρατήσει. Το σώμα θα περάσει μέσα από το Ηλιακό Σύστημα και θα συνεχίσει την πορεία του προς το διαστρικό κενό.
«Σε απόσταση που δεν το περιμέναμε»
Χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Swift, η ομάδα επιστημόνων του, παρατήρησαν τον 3I/ATLAS τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2025, όταν βρισκόταν περίπου 2,9 φορές πιο μακριά από τον ήλιο κι από τη Γη – πολύ πέρα από την περιοχή όπου συνήθως εξατμίζεται ο πάγος νερού.
Από αυτή την απόσταση, το Swift ανίχνευσε την αχνή υπεριώδη λάμψη του υδροξυλίου (OH), του προϊόντος της διάσπασης των μορίων νερού από το ηλιακό φως, αναφέρει η μελέτη. Για να εντοπίσουν το ευαίσθητο σήμα, οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν δεκάδες σύντομες, τρίλεπτες εκθέσεις, συνδυάζοντας περισσότερες από δύο ώρες παρατηρήσεων στην υπεριώδη ακτινοβολία και 40 λεπτά σε ορατό φως.
Το αποτέλεσμα, το οποίο περιγράφεται λεπτομερώς σε μια δημοσίευση στις 30 Σεπτεμβρίου στο Astrophysical Journal Letters, έδειξε ότι ο 3I/ATLAS έχανε νερό με ρυθμό περίπου 40 κιλών ανά δευτερόλεπτο, ή «περίπου την απόδοση ενός πυροσβεστικού σωλήνα που λειτουργεί σε πλήρη ισχύ».
Ο Elon Musk, οι Διαστημικές Υπηρεσίες και οι αστρονόμοι σε όλο τον κόσμο παρακολουθούν στενά την κατάσταση, προειδοποιώντας ότι η προσέγγιση του 3I/ATLAS θα μπορούσε να αλλάξει όλα όσα γνωρίζουμε για τα διαστρικά αντικείμενα. Το διαδίκτυο σφύζει από θεωρίες, μερικοί υποστηρίζουν ότι εμπλέκονται εξωγήινοι, άλλοι φοβόντουσαν για μια καταστροφική σύγκρουση που θα μπορούσε να ταρακουνήσει την επιφάνεια του Άρη. Τελικά αυτό δεν συνέβη, αφού το αστρικό αντικείμενο προσπέρασε τον κόκκινο πλανήτη, στις 3 Οκτωβρίου.
Για τους λάτρεις της επιστήμης και τους παρατηρητές του διαστήματος, αυτό είναι το απόλυτο θρίλερ της πραγματικής ζωής που ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας.
Το τηλεσκόπιο James Webb απέδειξε για άλλη μια φορά τις απαράμιλλες δυνατότητές του, προσφέροντας στην ανθρωπότητα μια θέση στην πρώτη σειρά, για να παρακολουθήσει την ιστορία που γράφεται. Ενώ οι επιστήμονες εργάζονται ακούραστα για να συλλέξουν δεδομένα και να εκδώσουν προειδοποιήσεις ασφαλείας, το κοινό είναι γοητευμένο από κάθε ενημέρωση, κάθε πρόβλεψη και κάθε πτυχή αυτής της πιθανής κοσμικής καταστροφής.
Είμαστε μάρτυρες ενός σπάνιου αστρονομικού φαινομένου ή πρόκειται για προειδοποίηση από το ίδιο το σύμπαν;
Ένα είναι σίγουρο, το 3I/ATLAS έχει αιχμαλωτίσει τη φαντασία του κόσμου, πυροδοτώντας συζητήσεις, αντιπαραθέσεις και ενθουσιασμό σε κάθε φόρουμ για το διάστημα, και σε κάθε πλατφόρμα κοινωνικών μέσων.
zougla.gr/
