Δαλματικές Ακτές, το τουριστικό θαύμα της Αδριατικής θάλασσας.
Οδοιπορικό και Ταξιδιωτικό φωτορεπορτάζ Ξανθίππη Αγρέλλη Κως 2/9/2025
Δεν είναι μόνο τα φορτωμένα κρουαζιερόπλοια, που καθημερινά προσεγγίζουν, την δαντελλωτή παραλία της Αδριατικής, είναι και οι αμέτρητοι επισκέπτες, που ομαδικά κυρίως, έρχονται για να γνωρίσουν το θαυμάσιο, φυσικό κάλος, που περίσσιο το διαθέτουν οι Δαλματικές Ακτές. Οι χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας, είναι σήμερα ένας σοβαρός, ανταγωνιστικός και παγκόσμιος τουριστικός προορισμός. Απλωμένες πάνω στις άκρες της Αδριατικής θάλασσας, βρίσκονται οι Δαλματικές Ακτές. Και οι τρεις από τις χώρες, που επισκεφτήκαμε, δημιουργήθηκαν το 1991, μετά το τέλος του στρατάρχη Τίτο και την διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Κάθε χώρα και κάθε πόλη, έχει το δικό της χαρακτηριστικό χρώμα, αλλά κυριαρχεί το πράσινο. Ολόκληρες πόλεις, είναι χωμένες στο καταπράσινο σκηνικό, που το συνθέτουν πυκνόφυλλα δάση, ατέλειωτοι κάμποι και εύφορες πεδιάδες, που τις δροσίζουν και τις τρέφουν ποτάμια και παραπόταμοι. Εδώ πρωταγωνιστεί η γεωργία και η κτηνοτροφία, ώστε οι κάτοικοι είναι αυτάρκεις, σε γεωργό- κτηνοτροφικά προϊόντα. Ολόκληρα χωριά, κωμοπόλεις και συνοικίες είναι κρυμμένες, ανάμεσα σε πελώρια δέντρα και καταπράσινους κήπους. Είναι η χαρά του φυσιολάτρη ζωγράφου, όπου θα γιορτάζει, με τα χρώματα του πράσινου του δάσους και του μπλε των λιμνών, των ποταμών και της θάλασσας. Το θαύμα της αναγέννησης, μιας άλλοτε ενωμένης χώρας, που πέρασε άγριο εμφύλιο πόλεμο, με βομβαρδισμούς, μάχες στήθος με στήθος και μετανάστευση, είναι μοναδικό. Συνεχώς γίνονται έργα, μικρά και μεγάλα. Σημερα αν και είναι χωρισμένη σε μικρά ανεξάρτητα, επίσημα κράτη, τους κατοίκους ενώνει σχεδόν η ίδια γλώσσα και τα παλιά ήθη και έθιμα. Επίσης καταφέρνουν να ζουν ειρηνικά, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, πάρα τις σκόρπιες εντάσεις, ανάμεσα στα μικρά κράτη. Οι ανεξάρτητες αυτές χώρες, αναγεννήθηκαν και 35 χρόνια μετά, ξεπέρασαν και ξέχασαν την λαίλαπα του φοβερού εμφυλίου πολέμου, που τις κατέστρεψε ολοκληρωτικά. Μερικά απομεινάρια, όπως σκόρπια ερπηστριοφόρα τανκς, μέσα στα χωράφια, εδώ και εκεί. Κτήρια ερειπωμένα, χτυπημένα από τις βόμβες και άλλα εγκαταλειμμένα από την προσφυγιά, αποτελούν θλιβερές θύμισες, μαζί με τα πολλά ομαδικά κοιμητήρια, των πεσόντων ένστολων και αμάχων. Πολύ γρήγορα, όλα ξαναγεννήθηκαν, τα παλιά ξενοδοχεία και οι κατοικίες ανακαινίστηκαν, τα ιστορικά κτήρια συντηρηθήκαν, για να δεχτούν πολύ τουρισμό. Οι νέες χώρες που δημιουργήθηκαν μετά το 1991 είναι, η Σλοβενία, η Κροατία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Κράινα, η Βοσνία- Ερζεγοβίνη, τα Σκόπια ή Βόρεια Μακεδονία και το Κοσσυφοπέδιο. Είναι όλες προικισμένες, με φυσική ομορφιά και αποτελούν πόλο έλξης, για χιλιάδες περιηγητές. Τα περισσότερα μνημεία τους δε, βρίσκονται υπό την πολιτιστική ομπρέλα της Ουνέσκο. Ακολουθώντας ένα από τα πολλά ομαδικά, τουριστικά πρακτορεία, με πολλούς Έλληνες να τα προτιμούν, ξεκινήσαμε από το Ντουμπρόβνικ, το διαμάντι της Αδριατικής. Αν και η πόλη χτυπήθηκε ανηλεώς από τον εμφύλιο, δεν έχασε την λάμψη της και κατάφερε να σταθεί ξανά στα πόδια της, ώστε τίποτα να μην εμποδίζει τον διακαώς αυξανόμενο τουρισμό της. Όλοι έρχονται για να δουν και να θαυμάσουν, τα καλοφτιαγμένα σπίτια, με τα κεραμίδια και τα ανθισμένα μπαλκόνια. Τα ιστορικά αξιοθέατα, όπως ο Πύργος του Ωρολογίου, το μεγάλο Κάστρο, που αγκαλιάζει στοργικά την πόλη, τους Καθεδρικούς Ναούς, τα διάφορα Αρχαιολογικά Μουσεία και την σαγηνευτική φυσική ομορφιά. Μια σύντομη ημερήσια εκδρομή στο Μαυροβούνιο, μας αποζημίωσε, όπου συνδυάζει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, με τα χαρακτηριστικά στενά σοκάκια και φυσικά το βουνό, με τα μαύρο πέτρωμα και την ατέλειωτη γαλάζια ακτογραμμή. Άλλες ενδιαφέροντες επισκέψεις, έγιναν στο Κότορ, άλλα και στο Σπλιτ, που ανάμεσα σε Καθολικούς Ναούς, ξεχωρίζουμε και το άλλοτε μεγαλόπρεπες, αλλά μισό -καταστραμμένο ανάκτορο, του σκληρού και αμείλικτου διώκτη των Χριστιανών, του ειδωλολάτρη, ‘καταραμένου’ Ρωμαίου Αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Επί της κυριαρχίας του, μαρτύρησαν και εκτελεστήκαν, χιλιάδες αθώοι Χριστιανοί, που σήμερα κοσμούν το Εορτολόγιο της Εκκλησίας μας. Στο τέλος δολοφονήθηκε άγρια, από τους φιλόδοξους συνεργάτες του. Επισκεφτήκαμε την μια πλευρά, τη δυτική, της πρώην Γιουγκοσλαβίας, για να περάσουμε στο Τρογγίρ, το χωριό των πολλών τράγων. Φτάσαμε και στο Ζαντάρ, κτισμένο σε μια χερσόνησο, για να μπούμε στο Ραστόκε, μέχρι το Πλιβίτσε, με το μεγάλο Εθνικό Πάρκο. Ένας τεράστιος καταπράσινος χώρος, με πλούσια βλάστηση και με αμέτρητους φυσικούς καταρράκτες, που κατεβαίνουν από τους γύρω λόφους και σχηματίζουν μεγάλες λίμνες, που τις διασχίσαμε με ειδικό πλεούμενο. Η Οπατία της ανεξάρτητης Κροατίας, διαθέτει το μεγαλύτερο σύμπλεγμα σπηλαίων και είναι η χαρά των σπηλαιολόγων. Θαυμάσαμε σε θερμοκρασία 9-10 βαθμών, τις ατέλειωτες σπηλιές, με τους σταλακτίτες και σταλαγμίτες, δημιουργήματα του νερού εκατομμύριων χρόνων. Αυτές τις σπηλιές, τις επισκεφτήκαμε πεζοί και με ειδικό βαγονάκι. Είναι μοναδικές σε μέγεθος και φυσικό, αξιοθαύμαστο υπόγειο σκηνικό. Σήμα κατατεθέν, ένα μικρό, τυφλό ροζ ‘σαβράκι’, το παιδί του δράκου και ένα σπάνιο πορτοκαλί έντομο, που διαβιούν μέσα στις σπηλιές. Στην συνεχεία της περιήγησής μας, δεν ξεχάσαμε και το άσπρο νησάκι το Μλεντ, μέσα σε μια υπέροχη γαλαζοπράσινη λίμνη, με τον Καθεδρικό Ιερό Ναό της Παναγίας και της Μαρίας Μαγδαληνής, καθώς και τα αρχοντικά κτήρια. Για να το προσεγγίσουμε, μπήκαμε σε παραδοσιακές βάρκες με κουπιά. Όσο για την περιήγηση γύρω από τη λίμνη, την αναλαμβάνει το ειδικό κάτασπρο τρενάκι. Αφήσαμε την Κροατία, με την χαρακτηριστική Σέρβικη παραδοσιακή κουζίνα, για να μπούμε στην Λουμπλιάνα, πρωτεύουσα της Σλοβενίας. Είναι μια παραμυθένια πόλη, με ξεχωριστά κλασικά κτήρια και Καθεδρικούς Ιερούς Ναούς, Ορθόδοξους και Καθολικούς. Κλείσαμε την περιήγηση μας, στην πρωτεύουσα της Κροατίας στο Ζάγκρεμπ, αν και το 2022 ένας ισχυρός σεισμός 7,30 Richter, κατέστρεψε ιστορικούς Ναούς και παλιά κτήρια. Σημερα, όλα βρίσκονται υπό ανακατασκευή. Το μεγάλο Ηλιακό Ρολόι, στην κεντρική Πλατεία, μετρούσε την ώρα για το δρόμο της επιστροφής των τουριστικών γκρουπ, προς το Αεροδρόμιο. Όλοι οι τουρίστες από όλα τα μέρη του κόσμου, επιστρέψαμε με τις καλύτερες εντυπώσεις, αφού το κάθε ταξίδι είναι μια απολαυστική περιπέτεια. Στις χώρες της Αδριατικής, το κλίμα είναι ήπιο, ενώ στην Αθήνα είχαμε 35- 38 βαθμούς, εδώ είχαμε 28-30, αν και συναντήσαμε και μια ισχυρή βροχή, κοντά στο Ζάγκρεμπ. Το κυκλοφοριακό είναι υποφερτό, ιδίως στις μεγάλες πόλεις, αφού όλοι σχεδόν κινούνται με το τραμ, τα λεωφορεία, τα ποδήλατα ή με τα πόδια. Υπάρχουν άριστες, κυκλοφοριακές αρτηρίες και συγκοινωνιακές διακλαδώσεις. Υπάρχουν φανάρια, διαγραμμίσεις πεζών και δεκάδες τούνελ, που περνούν μέσα από τα βουνά. Πολλά τα ταξί, τα τραμ και τα λεωφορεία, μαζί με τα τρένα, που διευκολύνουν την κυκλοφορία. Το ευρώ είναι αποδεκτό και εύκολο, στις αγοραστικές συναλλαγές. Πολλές νεοσύστατες χώρες, είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και άλλες είναι υπό ένταξη. Για αυτό στο ταξίδι μας, χρησιμοποιήσαμε ταυτότητες και διαβατήρια. Οι τιμές γενικά, είναι ίδιες με την Ελλάδα. Για παράδειγμα τα τουριστικά ενθύμια, όπως τα μαγνητάκια, κοστίζουν ανάλογα από 2 έως 4,50 ευρώ. Ο καφές σε καφετέρια, κυμαίνεται από 3 έως 4,50 ευρώ και το αναψυκτικό από 1,50 έως 2,50 ευρώ. η τυρόπιτα από 1,50 έως 2,50 ευρώ. Το νερό είναι άφθονο και πόσιμο, σε όλη την επικράτεια, αλλά το εμφιαλωμένο κοστίζει, ανάλογα, από 1 έως 4 ευρώ, το μπουκαλάκι. Οι άνθρωποι είναι ζεστοί, εξυπηρετικοί και γενικά φιλόξενοι. Δεν υπάρχει, ανησυχητική εγκληματικότητα και δεν είδαμε ζητιάνους ή άστεγους, αλλά λίγους μουσικούς του δρόμου. Επίσης δεν είδαμε πολλούς μετανάστες, αλλά μερικούς εργαζόμενους, σε ξενοδοχεία και εστιατόρια, από Κίνα, Φιλιππίνες, Πακιστάν και Ινδίες. Όλοι οι δρόμοι είναι στολισμένοι και καθαροί, με ανθισμένα παρτέρια και σιντριβάνια ή αγάλματα παντού, σε Πάρκα και σε Πλατείες. Υπάρχει η απόλυτη καθαριότητα, γιατί τα πρόστιμα αρχίζουν από 80 έως και 350 ευρώ, για κάπνισμα, όπου δεν πρέπει ή για τη ρίψη σκουπιδιών στο δρόμο ή για λερώματα των σκυλιών, στα πάρκα και στα πεζοδρόμια. Αυστηρά είναι και τα πρόστιμα, για ηχορύπανση, παράνομο παρκάρισμα και τροχαία παράβαση. Η λαϊκή ντόπια παράδοση, διατηρείται με διάφορες φολκλορικές εκδηλώσεις, στους δρόμους και στις Πλατείες, με τοπικούς χορούς και με Εθνικές πολύχρωμες ενδυμασίες. Τα ξενοδοχειακά καταλύματα, άριστα οργανωμένα, είναι καθαρά και τα εστιατόρια και οι καφετέριες, πολύ εξυπηρετικά. Επιτύχαμε ομάδα υπαίθριων χορευτών, στην Πλατεία του Ζάγκρεμπ, ένα υπαίθριο πολίτικο γάμο, σε ένα δρόμο, με παραδοσιακή στολή και ένα Θρησκευτικό γάμο, σε τυχαία επίσκεψή μας σε μια Ορθόδοξη Εκκλησία. Μελανό σημείο, οι κατά καιρούς σκόρπιες φωτιές, που ευτυχώς δεν κατάφεραν να κάψουν τα υπέροχα δάση. Όμως διαπιστώσαμε, πως φύτεψαν και φυτεύουν, αρκετές ανεμογεννήτριες στους λόφους. Ο τουρισμός μπήκε δυναμικά στη ζωή των κατοίκων και κοντεύει να γίνει υπέρ- τουρισμός, απειλώντας την παράδοση και την ήρεμη ζωή τους. Η αιτία είναι, πως οι νεοσύστατες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, οι Δαλματικές Ακτές, είναι πράγματι μοναδικά φυσικές, ωραίες και πολύ ελκυστικές.
Ξανθίππη Αγρέλλη Κως 2/9/2025
===========================================
