Αναγνώστρια: «Περιμένοντας τους τουρίστες»

Κωνσταντίνος Καβάφης «Περιμένοντας τους Βαρβάρους»

— Τι περιμένουμε στην αγορά συναθροισμένοι;

Είναι οι βάρβαροι να φθάσουν σήμερα.

— Γιατί μέσα στην Σύγκλητο μια τέτοια απραξία;
Τι κάθοντ’ οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούνε;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί;
Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν.

—Γιατί ο αυτοκράτωρ μας τόσο πρωί σηκώθη,
και κάθεται στης πόλεως την πιο μεγάλη πύλη
στον θρόνο επάνω, επίσημος, φορώντας την κορώνα;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Κι ο αυτοκράτωρ περιμένει να δεχθεί
τον αρχηγό τους. Μάλιστα ετοίμασε
για να τον δώσει μια περγαμηνή. Εκεί
τον έγραψε τίτλους πολλούς κι ονόματα.

— Γιατί οι δυο μας ύπατοι κ’ οι πραίτορες εβγήκαν
σήμερα με τες κόκκινες, τες κεντημένες τόγες·
γιατί βραχιόλια φόρεσαν με τόσους αμεθύστους,
και δαχτυλίδια με λαμπρά, γυαλιστερά σμαράγδια·
γιατί να πιάσουν σήμερα πολύτιμα μπαστούνια
μ’ ασήμια και μαλάματα έκτακτα σκαλιγμένα;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα·
και τέτοια πράγματα θαμπώνουν τους βαρβάρους.

—Γιατί κ’ οι άξιοι ρήτορες δεν έρχονται σαν πάντα
να βγάλουνε τους λόγους τους, να πούνε τα δικά τους;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα·
κι αυτοί βαρυούντ’ ευφράδειες και δημηγορίες.

— Γιατί ν’ αρχίσει μονομιάς αυτή η ανησυχία
κ’ η σύγχυσις. (Τα πρόσωπα τι σοβαρά που εγίναν).
Γιατί αδειάζουν γρήγορα οι δρόμοι κ’ η πλατέες,
κι όλοι γυρνούν στα σπίτια τους πολύ συλλογισμένοι;

Γιατί ενύχτωσε κ’ οι βάρβαροι δεν ήλθαν.
Και μερικοί έφθασαν απ’ τα σύνορα,
και είπανε πως βάρβαροι πια δεν υπάρχουν.

Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους.
Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις.

Το «Περιμένοντας τους Βαρβάρους» του Καβάφη είναι ένα ψευδοϊστορικό ποίημα, από τα δημοφιλέστερα του ποιητή, με το οποίο δίνεται με συμβολικούς όρους η ανάγκη επιστροφής σε μια απλούστερη μορφή διαβίωσης, καθώς και η ανάγκη αναστροφής του κλίματος πλήξης και αδιαφορίας που συχνά πλήττει τις κοινωνίες, που έχοντας φτάσει στο ζενίθ της ανάπτυξής τους, οδηγούνται αναπόφευκτα στην παρακμή.

Μία άλλη προσέγγιση στην σημερινή εποχή:

Περιμένοντας τους τουρίστες….

Άλλη μία σεζόν ξεκίνησε στο νησί μας, Τα μάτια και γενικά οι αισθήσεις όλων σχεδόν είναι στραμμένες στις αφίξεις , πόσοι θα έρθουν , που θα πάνε , τι θα κάνουν, που θα φάνε που θα πιούν. Νέες ξενοδοχειακές μονάδες ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια, οι επενδυτές των οποίων αδιαφορούν για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα για την κατασπατάληση του νερού, για την υπερφόρτωση  του νησιού σε θέματα ενέργειας και καθαριότητας, πολύ απλά γιατί δεν τους ενδιαφέρει. Κακά τα ψέματα ..ένας επενδυτής που θα βάλει χρήματα ως μέτοχος σε μία νέα μονάδα το τελευταίο θέμα που τον απασχολεί είναι η επιβάρυνση του περιβάλλοντος πολύ απλά διότι δεν ζει στο νησί ( τις περισσότερες φορές) και επιπλέον το μόνο που περιμένει είναι να βγάλει κέρδος. Σε συνδυασμό με την τραγική υποστελέχωση του νοσοκομείου μας, οι 40.000 κάτοικοι μαζί με τους περίπου 100.000 τουρίστες που θα εναλλάσσονται ανά εβδομάδα είναι ουσιαστικά μία ωρολογιακή βόμβα για το νοσοκομείο …πόσα τροχαία( μη κακό) να διαχειριστεί;; πόσα επείγοντα; Φτάνουμε στο σημείο να λέμε

 « ζούμε από τύχη»…..

Στο αφήγημα ότι ο τριτογενής τομέας, ότι είναι μοχλός ανάπτυξης θα πρέπει να γίνει η εξής ερώτηση από τον ντόπιο πληθυσμό : Μοχλός ανάπτυξης για ποιούς;;;

Όταν λοιπόν οι tour operators έχουν εδώ και χρόνια μπει στο παιχνίδι της

« ανάπτυξης» χρηματοδοτώντας μονάδες για να φέρνουν για διακοπές τους πελάτες τους στα εννοείται all inclusive ξενοδοχεία τους , και με τιμές εξευτελιστικές για τον ξενοδόχο τότε πού πάει το χρήμα; Πόσο από αυτό μένει στην τοπική αγορά; Πόσοι ντόπιοι επιχειρηματίες επωφελούνται; Πού είναι το κυκλοφορούν χρήμα το οποίο είναι αυτό που φέρνει την όποια ανάπτυξη σε κάθε τόπο; Πόσα χρόνια ακόμα θα χρειαστεί για να καταλάβουμε ότι είμαστε η αγελάδα που αρμέγεται καταχρηστικά και στο τέλος την ημέρας τρώει ένα μικρό μαρούλι; Την δεκαετία70,  80, 90, ακόμα και 2000 ήταν έτσι το τουριστικό μοντέλο;

Η απάντηση είναι « όχι βέβαια»  Τότε η τουριστική σεζόν διαχειριζόταν από τις ντόπιες κοινωνίες, τα χρήματα από τον τουρισμό έμεναν στον κάθε τόπο και επενδύονταν στον ίδιο τόπο από τους κατοίκους του και  εννοείται ότι τότε δεν υπήρχε all inclusive .Από τότε μέχρι και σήμερα έχει « ανοίξει η όρεξη» σε πολλούς μνηστήρες οι οποίοι κοιτάνε μόνο το τελικό αποτέλεσμα, δηλαδή τον ισολογισμό τέλους χρήσης και τα κέρδη τους, τα οποία φεύγουν από το νησί.

Την ίδια στιγμή υπάρχουν φωνές οι οποίες χαρακτηρίζονται και γραφικές από μερικούς,  που εδώ και χρόνια μιλάνε για υπερτουρισμό, για έλλειψη υδάτινων πόρων, για κακό οδικό δίκτυο και για τραγικές ελλείψεις σε γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό, και μας λένε ότι πρέπει να αλλάξει άρδην το τουριστικό μοντέλο. Σαν χώρα αλλά και σαν νησί βαλθήκαμε όλοι να ασχοληθούμε με τον τουρισμό , είναι σαν να είμαστε  όλοι μέσα σε μία βάρκα χωρίς εφεδρική μηχανή ..αν η βάρκα μείνει μεσοπέλαγα τότε θα πνιγούμε όλοι. Παρατήσαμε τον πρωτογενή τομέα γιατί όπως λέμε « τα χωράφια είναι δύσκολη δουλειά» …δηλαδή

ο σερβιτόρος που σερβίρει 10 ώρες την ημέρα είναι εύκολη δουλειά ;;η καμαριέρα είναι εύκολη δουλειά;; Ουσιαστικά αυτό που κάνουμε είναι το « βάλαμε τα χεράκια μας και βγάλαμε τα ματάκια μας» όταν μια κοινωνία δεν ενδιαφέρεται για το αύριο , δηλαδή

για το τι τόπο και πόρους θα αφήσει στα παιδιά της και το μόνο που την ενδιαφέρει είναι το « ωχ αδερφέ μου ! σώπα πιο να περάσει η σεζόν! έχουμε δουλειά τώρα!» είμαστε καταδικασμένοι να ζήσουμε μετά την παρακμή ..την διάλυση…..

Θεωρώ ότι οι άνθρωποι που θα καταλάβουν και θα νιώσουν στο πετσί τους αυτά τα γραφόμενα είναι αυτοί που αγαπάνε τον τόπο τους και  αντιλαμβάνονται ότι η αλόγιστη σπατάλη και η κακοδιαχείριση ενός νησιού σε επίπεδο υπεράντλησης νερού, παράνομων γεωτρήσεων , κατασπατάληση φυσικών πόρων, αλλοίωση του παραδοσιακού τοπίου, μόνο σε καλό δεν θα μας βγει…. Εξάλλου αν δεν προσέξουμε εμείς τον τόπο μας, κάποια στιγμή και οι τουρίστες θα αναζητήσουν άλλους προορισμούς και πιστέψτε με είναι το μόνο εύκολο για έναν δυνητικό πελάτη, να αλλάξει προορισμό.

Ελπίζω να μην χρειαστεί να φτάσουμε στο σημείο που θα πούμε το νερό νεράκι, που θα χρειαστούμε γιατρό και δεν θα βρίσκουμε, που θα χρειαστούμε ένα χειρουργείο και θα μας  λένε « πήγαινε Αθήνα» γιατί μόνο όταν η δύσκολη στιγμή χτυπάει την δική μας πόρτα , τότε ξεσπαθώνουμε με μακροσκελή κείμενα στα social media και στις εφημερίδες. Αλλίως…χαλλλλαρά!! που λένε και στην συμπρωτεύουσα

Το ποίημα του Καβάφη τολμώ να πω ότι είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, και σε συνδυασμό με το άλλο κορυφαίο ποίημα του « Οι Μοιραίοι»  νομίζω ότι δεν χρειαζόμαστε κάτι άλλο για να μας περιγράψουμε σαν λαό.

Μια αναγνώστρια.