Πέτρος Λιοδάκης, Διευθυντής-Χημικός Μηχανικός, υπεύθυνος για τη λειτουργία των
βιολογικών καθαρισμών του νησιού μας:
«Τα τελευταία χρόνια πίνουμε νερό από τα αποθέματα που έχουμε από παλιότερες
χρονιές»
«Από τα 1.300 χιλιοστά βροχής τη δεκαετία του ’90, φτάσαμε τα τελευταία χρόνια
στα 400 μόνο!!!»
«Το κράτος γενικότερα πρέπει να κάτσει και να ενσκήψει στο πρόβλημα και να το δει
με μεγαλύτερη προσοχή»
«Δεν είμαι ο κατάλληλος να το πω, αλλά νομίζω ότι το θέμα του τουρισμού πρέπει να
το δούμε και λίγο διαφορετικά. Δεν μπορεί να λέμε ότι έχουμε αύξηση κάθε χρόνο
20%. Δεν υπάρχουν υποδομές για να αντέξει το νησί μας τέτοια τεράστια νούμερα.
Πρέπει να δούμε μέχρι πού μπορούμε και εκεί να βάλουμε ένα φρένο»
«Δεν λειτουργούν οι υδρολογικοί σταθμοί της Κω διότι ο Επίτροπος δεν δικαιολογεί
έξοδα της ΔΕΥΑΚ για την παρακολούθησή τους – Έχουμε μόνο δύο: έναν στον
βιολογικό (της ΕΜΥ) και έναν στο αεροδρόμιο»
«60-70 γεωτρήσεις περίπου υπάρχουν σε όλο το νησί από τις οποίες παίρνει νερό το
δίκτυο ύδρευσης. Το νερό κάθε γεώτρησης έχει άλλα χαρακτηριστικά. Από περιοχή
σε περιοχή μπορεί αυτά τα χαρακτηριστικά να απέχουν πάρα πολύ μεταξύ τους. Αυτό
είναι φυσιολογικό»
Με αφορμή δήλωση του υπουργού Ενέργειας Θεόδωρου Σκυλακάκη ότι, καινοτόμα
έργα νέας τεχνολογίας, που θα συνδυάζουν την αντλησιοστασιοταμίευση με την
αφαλάτωση, τα οποία προορίζονται για τα νησιά και πρόκειται να χρηματοδοτηθούν
με κεφάλαια από το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών και εάν αυτό αφορά και
στην Κω, επικοινωνήσαμε για μία ακόμα φορά με τον Πέτρο Λιοδάκη, Διευθυντή-
Χημικό Μηχανικό, υπεύθυνο για τη λειτουργία των βιολογικών καθαρισμών του
νησιού μας. Ο κ. Λιοδάκης μας απαντά για σειρά ζητημάτων, όπως, η ολοκλήρωση
του βιολογικού της πόλης, το πώς μπορεί να εμπλουτιστεί ο υδροφόρος ορίζοντας με
το νερό που προκύπτει από την τριτοβάθμια επεξεργασία και ποιες δυνατότητες
υπάρχουν, για τη διαφορά της ποιότητας του νερού από περιοχή σε περιοχή του
νησιού μας και πού αυτή οφείλεται, όπως και για τις μετρήσεις της ΔΕΥΑΚ, για τις
δυο λιμνοδεξαμενές οι οποίες δεν ανήκουν στη ΔΕΥΑΚ ή στο δήμο αλλά στο
υπουργείο, για το ενδεχόμενο της αφαλάτωσης και η ενημέρωση (ομολογούμε ότι
δεν το γνωρίζαμε…) ότι, δεν λειτουργούν πλέον οι 5 υδρολογικοί σταθμοί τα
τελευταία χρόνια διότι ο Επίτροπος δεν δικαιολογεί ο Επίτροπος έξοδα για την
παρακολούθησή τους, τα οποία είναι μηδαμινά. Στην ουσία υπάρχουν δύο σταθμοί
στο νησί, ένας στον βιολογικό τον οποίο έχει εγκαταστήσει η ΕΜΥ και άλλος ένας
στο αεροδρόμιο.
Παρά ταύτα, τα στοιχεία των δυο αυτών υδρολογικών σταθμών δείχνουν ότι, το θέμα
της λειψυδρίας όλο και χειροτερεύει. Από τα 1.300 χιλιοστά βροχής την δεκαετία του
’90, έχουμε πέσει τα τελευταία χρόνια στα 400 χιλιοστά!!!
«Το κράτος γενικότερα πρέπει να κάτσει και να ενσκήψει στο πρόβλημα και να το δει
με μεγαλύτερη προσοχή. Κάποια στιγμή με τον τουρισμό, δεν ξέρω, δεν είμαι ο
κατάλληλος να το πω, αλλά νομίζω ότι πρέπει να το δούμε και λίγο διαφορετικά. Δεν
μπορεί να λέμε ότι έχουμε αύξηση κάθε χρόνο 20%. Δεν υπάρχουν υποδομές για να
αντέξει εν προκειμένω το νησί μας τέτοια τεράστια νούμερα. Πρέπει να δούμε μέχρι
πού μπορούμε και εκεί να βάλουμε ένα φρένο» καταλήγει ο κ. Λιοδάκης.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ερ: Κύριε Λιοδάκη, ας συνεχίσουμε την κουβέντα μας από εκεί που μείναμε πριν
λίγο καιρό. Έχει ολοκληρωθεί η επέκταση του βιολογικού της πόλης;
Π.Λ.: Όχι, αλλά έχει προχωρήσει ακόμα πιο πολύ. Δηλαδή, μένουν οι λεπτομέρειες
όπως, η άσφαλτος, φύτευση κάποιων δέντρων.
Ερ: Δηλαδή, καλλωπισμός.
Π.Λ.: Ναι, καλλωπισμός, οδοποιία και περίφραξη.
Ερ: Ισχύει αυτό που είχαμε πει, ότι, από το τέλος του χρόνου θα μπορούν να κάνουν
αιτήσεις, ξενοδοχεία και κατοικίες για να χρησιμοποιούν για άρδευση το νερό του
βιολογικού;
Π.Λ.: Βεβαίως, απλά να θυμίσουμε ότι αφορά στην περιοχή από το ξενοδοχείο
«Δήμητρα» μέχρι και Ψαλίδι. Εκεί υπάρχει το δίκτυο. Βέβαια πρέπει να τους
ενημερώσουμε εμείς πρώτα, να έρθουμε εμείς σε επαφή μαζί τους και να τους πούμε
ότι από δω και πέρα έχουμε τη δυνατότητα αυτή. Αυτό βέβαια δεν επείγει διότι
μπαίνουμε σιγά – σιγά στον χειμώνα και δεν το χρειάζονται τώρα. Μιλάμε για την
επόμενη σεζόν.
Σωστές αναμένω ποτέ δε ούτως ή άλλως δεν το χρειάζεται. Τώρα μιλάμε για την
επόμενη σεζόν.
Ερ: Κύριε Λιοδάκη, διάβασα ότι, ο υδροφόρος ορίζοντας μπορεί να ενισχυθεί με το
νερό που προέρχεται από την τριτοβάθμια επεξεργασία. Ισχύει και εάν ναι, τι γίνεται
στην Κω;
Π.Λ.: Είναι μια λύση αυτό, είτε η απευθείας διάθεσή του όπως το κάνουμε ήδη σε ένα
κομμάτι, από το από τον Άγιο Φωκά μέχρι το «Δήμητρα». Εκεί υπάρχει δυνατότητα
τώρα, αλλά υπάρχει δυνατότητα να επεκταθεί το δίκτυο αν υπάρξουν
χρηματοδοτήσεις, όπως επίσης υπάρχει δυνατότητα να εμπλουτιστεί ο υδροφόρος
ορίζοντας αφού γίνουν οι αντίστοιχες μελέτες και χρηματοδοτήσεις.
Ερ: Αυτός εμπλουτισμός στη συγκεκριμένη περιοχή, θα γίνει;
Π.Λ.: Το νερό της τριτοβάθμιας επεξεργασίας θα διοχετεύεται μέσα γεωτρήσεις
άλλες και από εκεί θα απορροφά το έδαφος και θα εμπλουτίζεται το υδροφόρος
ορίζοντας.
Ερ: Αυτό πότε θα ξεκινήσει;
Π.Λ.: Δεν έχουν γίνει μελέτες που πρέπει να γίνουν, γιατί πρέπει να δούμε σε ποια
περιοχή τι ακριβώς θα γίνει, πόσο βάθος πρέπει να γίνουν οι γεωτρήσεις, η σύσταση
του εδάφους, να πάρουμε περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, κ.λ.π. Έχει μια μεγάλη
διαδικασία.
Ερ: Αντιλαμβάνομαι ότι, είναι και χρονοβόρα και κοστοβόρα αυτή η διαδικασία.
Π.Λ.: Προφανώς.
Ερ: Οπότε δεν είναι στα άμεσα σχέδια της ΔΕΥΑΚ.
Π.Λ.: Στα άμεσα δεν είναι, αλλά είμαστε στη φάση για μελέτες και διάφορες άλλες
ενέργειες που απαιτούνται, όπως είναι οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις και τα
λοιπά.
Ερ: Πείτε μου την άποψή σας για την εξαγγελία του υπουργού που αφορά στην Κύριε
είδα και διάβασα για αφαλάτωση με αντλησιοστασιοταμίευση.
Π.Λ.: Είναι μια μέθοδος, εδώ δεν ξέρω αν μπορεί να εφαρμοστεί, αποθήκευσης
ενέργειας. Δηλαδή, με αυτό τον τρόπο, με την αντλησιοστασιοταμίευση,
αποθηκεύουμε από ήπιες μορφές ενέργειας προκειμένου να την αξιοποιήσουμε για
την αφαλάτωση ρίχνοντας έτσι το κατά πολύ το κόστος το ενεργειακό που είναι και
το μεγαλύτερο στην προκειμένη περίπτωση. Για την περιοχή μας είναι λίγο δύσκολο
και θα εξηγήσω το γιατί. Με τη βοήθεια του ρεύματος το οποίο ούτως ή άλλως δεν
καταναλώνεται κατά τις νυχτερινές ώρες, μπορούμε από μια δεξαμενή ή από μια
λίμνη να αντλήσουμε νερό σε ένα μεγαλύτερο υψόμετρο ούτως ώστε να αποκτήσει
δυναμική το νερό την οποία μπορούμε να αξιοποιήσουμε όταν εμείς την
χρειαζόμαστε προκειμένου να παράξουμε δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια. Δηλαδή,
βγάζουμε από ήπια μορφή ενέργειας, τη χρησιμοποιούμε όταν δεν χρειάζεται,
αντλούμε νερό από μία στάθμη σε μια άλλη στάθμη και τη δυναμική ενέργεια του
νερού που βρίσκεται στην υψηλότερη στάθμη τη χρησιμοποιούμε όταν θα τη
χρειαστούμε με αποτέλεσμα να έχουμε πολύ μειωμένα έξοδα ενέργειας.
Δεν είναι ανέφικτο για την Κω, αλλά προϋποθέτει να έχεις λιμνοδεξαμενές, να
μπορείς να αντλείς από τη μία προς την άλλη, να έχεις ένα ποτάμι που να μπορεί να
στείλεις νερό σε μια δεξαμενή, να αποκτήσει δυναμική ενέργεια το νερό και από εκεί
να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να κινήσει τουρμπίνες παράγοντας ηλεκτρική
ενέργεια.
Ερ: Αυτό βέβαια προϋποθέτει οι λιμνοδεξαμενές μας να έχουν νερό και οι δικές μας,
δυστυχώς, δεν έχουν.
Π.Λ.: Ακριβώς. Αυτό είναι το άλλο ζητούμενο.
Ερ: Κύριε Λιοδάκη, συμπολίτες μας παρατήρησαν φέτος με τις αρκετές διακοπές
νερού, ότι, όταν επανερχόταν στις βρύσες τους ήταν πιο λευκό και σε κάποιες
περιπτώσεις μύριζε έντονα χλώριο. Τι σημαίνει αυτό;
Π.Λ.: Όταν υπάρχει διακοπή νερού λόγω ζημιάς, που αυτός είναι ο κύριος λόγος,
δηλαδή, στο 99% των περιπτώσεων έχουμε κάποια ζημιά. Όταν λοιπόν διαπιστωθεί
ότι υπάρχει ζημιά και έχει διακοπή νερού, επιβάλλεται όταν επανέλθει το νερό να μην
το χρησιμοποιούμε για κάποιο διάστημα μέχρι να καθαρίσει το δίκτυο. Διότι μέσα
στο δίκτυο μπορεί να μπουν χώματα, μπορούν να έχουν μπει διάφορα πράγματα,
οπότε, δεν
συνιστάται να το χρησιμοποιούμε άμεσα.
Ερ: Όταν δεν κόβεται το νερό λόγω βλάβης, αλλά λόγω αδειάσματος των δεξαμενών,
όπως έγινε φέτος το καλοκαίρι, λόγω της υπεράντλησης από ξενοδοχειακές μονάδες,
πάλι την ίδια διαδικασία θα ακολουθήσουμε;
Π.Λ.: Θα έλεγα ότι, σε κάθε διακοπή με πρέπει να ακολουθήσουμε αυτή τη
διαδικασία.
Ερ: Το διυλιστήριο δουλεύει;
Π.Λ.: Δουλεύει, αλλά είναι μόνο για άρδευση
Ερ: Όχι για το πόσιμο νερό δηλαδή.
Π.Λ.: Όχι. Για διύλιση πόσιμου νερού θέλει μεγαλύτερη διαδικασία και μεγαλύτερες
εγκαταστάσεις. Εξάλλου, υπάρχει ένα σοβαρό θέμα με τη διαχείριση των φραγμάτων
που υπάρχουν στην Κω. Ανήκουν στο υπουργείο, δεν ανήκουν στη ΔΕΥΑΚ, ούτε
στο δήμο. Επί παραδείγματι, ο δήμος δεν μπορεί να κάνει οποιαδήποτε ενέργεια στο
φράγμα διότι δεν του ανήκει. Του ανήκει μόνο κατά χρήση.
Ερ: Από μετρήσεις της ποιότητας του νερού που έχουν κάνει ιδιώτες ειδικοί,
διαπιστώνεται διαφορετική ποιότητα σε κάθε περιοχή. Δεν αναφέρομαι στο
«τρίγωνο», αλλά σε άλλες περιοχές, ακόμα και στην πόλη. Πού οφείλεται αυτό;
Π.Λ.: Αυτό είναι αυτονόητο. Το νερό της πόλης προέρχεται από πάρα πολλές
γεωτρήσεις. Είναι 60-70 γεωτρήσεις περίπου σε όλο το νησί από τις οποίες παίρνει
νερό το δίκτυο ύδρευσης. Το νερό κάθε γεώτρησης έχει άλλα χαρακτηριστικά.
Βέβαια, από περιοχή σε περιοχή μπορεί αυτά τα χαρακτηριστικά να απέχουν πάρα
πολύ μεταξύ τους. Αυτό είναι φυσιολογικό.
Ερ: Έλεγχος της ποιότητας του νερού γίνεται;
Π.Λ.: Εννοείται. Γίνεται από τη ΔΕΥΑΚ και είναι αναρτημένο στο site της ΔΕΥΑΚ.
Δεν το παρακολουθώ αυτό το συγκεκριμένο κομμάτι γιατί δεν είναι στον τομέα μου,
αλλά πρέπει να έχουν αναρτηθεί, αναλύσεις υπάρχουν κανονικά και με το νόμο και
όπως απαιτεί η νομοθεσία.
Ερ: Πριν κάμποσα χρόνια, πως όταν τελείωνε το κάθε υδρολογικό έτος, κάναμε
ρεπορτάζ για τους 5 σταθμούς που έχουμε στο νησί και η ΔΕΥΑΚ μας έδινε στοιχεία
των βροχοπτώσεων, έτσι ώστε γνωρίζαμε πώς πηγαίναμε. Αυτό δεν λειτουργεί τα
τελευταία χρόνια. Γιατί;
Π.Λ.: Δεν υπάρχει αυτό τώρα, δεν λειτουργεί. Αυτό ήταν στα πλαίσια κάποιου
προγράμματος, το πρόγραμμα έληξε εδώ και καιρό και βέβαια θα ακουστεί λίγο
παράξενο αυτό που θα σας πω, αλλά δεν δικαιολογεί ο Επίτροπος έξοδα της ΔΕΥΑΚ
για την παρακολούθηση των σταθμών. Στην ουσία, δεν υπάρχουν σταθμοί. Υπάρχει
μόνο ένας σταθμός στον βιολογικό τον οποίο έχει εγκαταστήσει η ΕΜΥ και από κει
έχουμε ό,τι στοιχεία έχουμε.
Ερ: Δεν το χωράει το μυαλό μου. Μου λέτε, δηλαδή, ότι σαν ΔΕΥΑΚ δεν μπορούμε
να κάνουμε μετρήσεις;
Π.Λ.: Δεν δικαιολογεί τα έξοδα για αυτή τη δουλειά ο Επίτροπος. Εκτός και αν
βρεθεί κάποιος να πληρώσει από την τσέπη του. Υπάρχει ένα θέμα εκεί πέρα.
Ερ: Μιλάμε για μεγάλο κόστος;
Π.Λ.: Όχι, δεν είναι τίποτα αξιόλογο, όμως δεν επιτρέπεται.
Ερ: Άρα, έχουμε πλήρη άγνοια όσον αφορά τόσο στα ποσοστά της βροχής όσο και
στο επίπεδο που βρίσκεται ο υδροφόρος ορίζοντας του νησιού μας;
Π.Λ.: Δεν έχουμε πλήρη άγνοια, ξέρουμε περίπου που βρισκόμαστε με το σταθμό
που έχουμε εδώ στον βιολογικό και έναν άλλον στο αεροδρόμιο. Ξέρουμε ότι πέρσι,
το ύψος βροχής ήταν γύρω στα 400 χιλιοστά. Πολύ χαμηλό. Πρόπερσι είχαμε
ακριβώς τα ίδια, γι αυτό έχουμε το θέμα της λειψυδρίας και όλο και χειροτερεύει η
κατάσταση. Τις τελευταίες δύο – τρεις χρονιές δεν έχει ρίξει τα νερά που έπρεπε να
είχε ρίξει. Όπως καταλαβαίνετε, τα τελευταία χρόνια πίνουμε νερό από τα
αποθέματα που έχουμε από παλιότερες χρονιές.
Ερ: Για να κάνουμε τη σύγκριση, τις καλύτερες χρονιές πόσα χιλιοστά βροχής είχαμε;
Π.Λ.: Θυμάμαι αρχές της δεκαετίας του ‘90 είχαμε 1.000 – 1.200 χιλιοστά, και 1.300
χιλιοστά θυμάμαι. Ήταν πάρα πολύ καλές χρονιές. Ένας μέσος όρος για το κλίμα και
για την περιοχή μας είναι γύρω στα 600 χιλιοστά βροχής.
Ερ: Τεράστια η μείωση. Τι μπορούμε να κάνουμε; Βέβαια, είναι ρητορικό το
ερώτημα, γιατί φαντάζομαι ότι όλοι ξέρουν ότι μπορούμε να πάρουμε μέτρα ή έπρεπε
ήδη να τα έχουμε λάβει.
Π.Λ.: Ένα μέτρο που μπορούμε να πάρουμε και ήδη το έχει δρομολογήσει η ΔΕΥΑΚ,
είναι η κατασκευή και άλλων φραγμάτων. Έχουν ξεκινήσει να ανατίθενται οι
μελέτες για το φράγμα του Μια στην Καρδάμαινα, ο εμπλουτισμός του υδροφόρου
ορίζοντα, όπως είπαμε προηγουμένως, είναι ένα άλλο ζητούμενο. Επίσης, πρέπει να
δούμε τι θα γίνει και που πάει με τον τουρισμό, γιατί κάθε χρόνο έχουμε αυξήσεις σε
ξενοδοχεία και κλίνες. Δυστυχώς, κάθε χρόνο το νερό και οι φυσικοί πόροι
γενικότερα, ελαττώνονται. Θα πρέπει να μπουν
όλα αυτά τα θέματα επί τάπητος και να δούμε τι κάνουμε.
Ερ: Ο δήμος μας μπορεί να κάνει αφαλάτωση; Το ρωτάω αυτό διότι εκεί δυστυχώς
οδηγούμαστε. Βλέπουμε μικρούς δήμους να έχουν ήδη κατασκευάσει…
Π.Λ.: Φυσικά και μπορεί να κάνει. Είναι προς διερεύνηση αν μας συμφέρει σε αυτή
τη φάση να κάνουμε αφαλάτωση. Αυτό που είπαμε προηγουμένως με την
εξοικονόμηση ενέργειας κ.λ.π., που θα διατεθούν 200 εκ. ευρώ γι αυτή την ιστορία,
νομίζω ότι είναι κυρίως για περιοχές οι οποίες έχουν πραγματικά τεράστιες ανάγκες,
όπως ήταν τα ξερονήσια του Αιγαίου ή όπως είναι τα μικρά νησιά εδώ στα
Δωδεκάνησα. Εκεί υπάρχουν τεράστια προβλήματα, δεν υπάρχει σταγόνα νερό. Εμείς
δεν είμαστε σε τέτοια κατάσταση, αλλά πρέπει να έχουμε το νου μας και να
προσέχουμε.
Ερ: Το θέμα είναι αυτό ακριβώς. Να προλάβουμε και να ληφθούν μέτρα.
Π.Λ.: Όταν μιλάμε για αφαλάτωση, μιλάμε για να πιούμε, όχι για να ποτίζουμε και
για τις καλλιέργειες τις αγροτικές.
Ερ: Οι οποίες αγροτικές καλλιέργειες, εάν συνεχιστεί η ανομβρία…
Π.Λ.: Εκεί θα έχουμε άλλο θέμα, πολύ σοβαρό, σοβαρότερο, θα έλεγα.
Ερ: Όπως για παράδειγμα, διάβαζα για τη Νάξο ότι φέτος η παραγωγή πατάτας έχει
σταματήσει.
Π.Λ.: Ακριβώς. Και όχι μόνο στη Νάξο, σε πολλά νησιά, ακόμα και στην Κρήτη που
ξέρω, υπάρχει σοβαρότατο θέμα.
Ερ: Κλείνοντας, να πούμε ότι, πρέπει να ενεργήσουν και οι δήμοι και οι περιφέρειες
και η κεντρική διοίκηση της χώρας πριν να είναι μη αναστρέψιμη η κατάσταση.
Π.Λ.: Το κράτος γενικότερα πρέπει να κάτσει και να ενσκήψει στο πρόβλημα και να
το δει με μεγαλύτερη προσοχή. Κάποια στιγμή με τον τουρισμό, δεν ξέρω, δεν είμαι ο
κατάλληλος να το πω, αλλά νομίζω ότι πρέπει να το δούμε και λίγο διαφορετικά. Δεν
μπορεί να λέμε ότι έχουμε αύξηση κάθε χρόνο 20%. Δεν υπάρχουν υποδομές για να
αντέξει εν προκειμένω το νησί μας τέτοια τεράστια νούμερα. Πρέπει να δούμε μέχρι
πού μπορούμε και εκεί να βάλουμε ένα φρένο.
Πηγή: Εφημερίδα ΣΤΑΘΜΟΣ στην Ενημέρωση
