Σε μια κοινωνία που συνεχώς μεταβάλλεται, η Κως, όπως και πολλά άλλα μέρη της χώρας μας, βιώνει τις επιπτώσεις μιας νοοτροπίας που διαβρώνει τον κοινωνικό ιστό. Ο ανταγωνισμός δεν βασίζεται στην υγιή εξέλιξη, αλλά στη στείρα αντιπαλότητα. Ο πολιτισμός, η συνεργασία και η αλληλεγγύη παραμερίζονται από το μίσος, την κακία και τη μικροπρέπεια. Αντί να επαινούμε την επιτυχία κάποιου, ψάχνουμε τρόπους να την ακυρώσουμε. Αντί να στηρίζουμε την πρόοδο, θέτουμε εμπόδια.
Αυτό το φαινόμενο έχει βαθιές ρίζες στην κοινωνική ψυχολογία. Οι θεωρίες του κοινωνικού συγκριτισμού (Festinger, 1954) αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι συχνά αξιολογούν την αξία τους συγκρίνοντας τον εαυτό τους με τους άλλους. Όταν αυτή η σύγκριση προκαλεί ανασφάλεια, δημιουργεί φθόνο, μνησικακία και – σε ακραίες περιπτώσεις – την ανάγκη υπονόμευσης εκείνου που προοδεύει. Έτσι, αντί να επενδύσουμε στην αυτοβελτίωση, επενδύουμε στην αποδόμηση των άλλων.
Εδώ ακριβώς έρχεται ο αθλητισμός. Δεν είναι απλά ένα φυσικό ή σωματικό μέσο εκτόνωσης, αλλά μια φιλοσοφία ζωής που στηρίζεται σε αρχές και αξίες. Ο αθλητής διδάσκεται την πειθαρχία, τη συνεχή προσπάθεια, την αποδοχή της ήττας και την αξία του να σέβεσαι τον συναθλητή σου. Στις πολεμικές τέχνες, για παράδειγμα, πριν από κάθε αγώνα υποκλίνεσαι στον αντίπαλό σου. Αναγνωρίζεις την αξία του, όχι ως εχθρού, αλλά ως συνεργάτη στην εξέλιξή σου.
Στον αθλητισμό μαθαίνουμε ότι η πρόοδος δεν είναι ατομικό προνόμιο, αλλά συλλογική προσπάθεια. Η νίκη δεν έχει αξία αν δεν υπάρχει σεβασμός. Αντί να πολεμάμε ο ένας τον άλλον, πολεμάμε τις δικές μας αδυναμίες.
Δυστυχώς, οι ευκαιρίες για πραγματική πρόοδο στον αθλητισμό και στην παιδεία γίνονται όλο και πιο σπάνιες. Η κοινωνία μας δεν επενδύει στις νέες γενιές, στην ψυχική και σωματική τους υγεία. Το εύκολο χρήμα, η επιφανειακή προβολή και η νοοτροπία της ήσσονος προσπάθειας κερδίζουν έδαφος. Οι νέοι δεν έχουν πρόσβαση σε κατάλληλες εγκαταστάσεις, σωστές προπονητικές δομές και, κυρίως, σε ένα περιβάλλον που να τους εμπνέει να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι.
Ο μόνος τρόπος να αλλάξουμε αυτήν την κατάσταση είναι να υιοθετήσουμε τις αρχές του αθλητισμού στην καθημερινότητά μας. Να μάθουμε να σεβόμαστε την προσπάθεια του άλλου, να αναγνωρίζουμε την αξία της εξέλιξης, να μη βλέπουμε την επιτυχία ως απειλή, αλλά ως κινητήριο δύναμη. Η κοινωνία δεν μπορεί να προχωρήσει με μικροπρέπεια και μίσος. Προχωρά μόνο μέσα από την παιδεία, την ηθική καλλιέργεια και τη συνειδητή επιλογή να είμαστε καλύτεροι άνθρωποι.
Ο αθλητισμός μάς διδάσκει ότι η πραγματική δύναμη δεν βρίσκεται στο να κρατάμε τους άλλους πίσω, αλλά στο να προχωράμε όλοι μαζί μπροστά. Και αυτό είναι το μήνυμα που πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά μας, αν θέλουμε ένα καλύτερο αύριο.
