Κώστας Ε. Σκανδαλίδης: «…και οι “θεοί” λαθεύουν» του τ. Πρύτανη Σταμάτη Αλαχιώτη

«…και οι “θεοί” λαθεύουν»

του τ. Πρύτανη Σταμάτη Αλαχιώτη

Έλαβα με πολλή και άφατη χαρά αυτές τις ημέρες, από τον ίδιο τον κ. Σταμάτη Αλαχιώτη, πρώην Πρύτανη του Πανεπιστημίου Πατρών, το νέο του βιβλίο με τον τίτλο «…και οι “θεοί” λαθεύουν!», που κυκλοφόρησε τον περασμένο Μάρτιο από τις εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα».

Εν πρώτοις, να σημειώσω πως η «παραλαβή» αυτή αποτελεί για μένα ύψιστη τιμή και αισθάνομαι την υποχρέωση της δημόσιας ευχαριστίας, ως το ελάχιστο που πρέπει να κάνω. Επί της ουσίας, οφείλω, επίσης, να γράψω δυο λόγια τόσο για τον συγγραφέα και πανεπιστημιακό δάσκαλο όσο και για το καινούριο του βιβλίο στον χώρο της λογοτεχνίας, αφού ο επιστημονικός του λόγος είναι εδώ και χρόνια παρών σε επιστημονικά συγγράμματα και σ’ ένα πλήθος ερευνητικών εργασιών γενετικής σε διεθνή περιοδικά.

Θεωρώ απαραίτητο, κατ’ αρχάς, να ειπωθούν λίγα λόγια για την όντως λαμπρή επιστημονική πορεία του κ. Σταμάτη Αλαχιώτη, η παρουσία του οποίου κοσμεί όχι μόνον την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κω, αλλά και ολόκληρη την Ελλάδα.

Γεννήθηκε στο Ασφενδιού της Κω στις 24.5.1944. Σπούδασε με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ενώ ανακηρύχθηκε διδάκτορας της Γενετικής στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου των Πατρών το 1975 και υφηγητής το 1979. Έκανε μεταδιδακτορικές σπουδές με υποτροφίες στο Darthmouth College (ως Research Associate, 1976-77) και Brandeis University (1979) των ΗΠΑ. Το 1980 έγινε εντεταλμένος υφηγητής στο τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, το 1982 εξελέγη επίκουρος καθηγητής, το 1984 αναπληρωτής καθηγητής και το 1988 καθηγητής στο ίδιο Τμήμα.

Από το 1989 μέχρι το 1994 που εξελέγη πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών (επανεξελέγη το 1997), υπήρξε πρόεδρος του Τμήματος βιολογίας. Είναι μέλος σε διεθνείς και ελληνικές επιστημονικές εταιρείες και κριτής σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά της ειδικότητάς του.

Έχει γράψει τέσσερα επιστημονικά συγγράμματα:

-«Η πρόκληση των γονιδίων», εκδ. Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα, 1999,

-«Εισαγωγή στην εξέλιξη», εκδ. Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα, 2007,

-«Διαθεματική και βιοπαιδαγωγική θεώρηση της μάθησης» (μαζί με την Ε. Καρατζιά-Σταυλιώτη), εκδ. Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα, 2009.

-«Εισαγωγή στη γενετική», εκδ. Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα, 2011,

-«Βιοηθική», εκδ. Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα, 2011

Επίσης, ο Σταμάτης Αλαχιώτης έχει εκδώσει τα βιβλία:

-«Απ’ τους ωκεανούς στ’ αστέρια, Το οδοιπορικό της ζωής», εκδ. Τραυλός, 1995,

-«Με λένε Κωσταντή – Αγά», εκδ. Λιβάνη, 2017,

-«…και οι “θεοί” λαθεύουν!», εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2021

Έχει δημοσιεύσει, επίσης, πάνω από πενήντα πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες γενετικής σε διεθνή περιοδικά, ενώ αρθρογραφεί στον αθηναϊκό και τοπικό τύπο για θέματα γενετικής, παιδείας και κοινωνικού ενδιαφέροντος.

Ο Σταμάτης Αλαχιώτης, έχει διατελέσει επίσης  Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Ινστιτούτου Στρατηγικών και Αναπτυξιακών Μελετών (ΙΣΤΑΜΕ), Πρόεδρος του Δ.Σ. του ίδιου Ινστιτούτου -Παράρτημα Αχαΐας, αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Δεοντολογίας και μέλος του Εθνικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Έρευνας (ΕΓΣΕ).

Πέραν της αδιαμφισβήτητης επιστημοσύνης του και της διεθνούς αναγνώρισης του πανεπιστημιακού του έργου ως καθηγητή της γενετικής, αυτό που εμένα προσωπικά με έχει εντυπωσιάσει και το προσθέτω θετικά, ασφαλώς, στις σελίδες της ελληνικής γραμματείας, είναι το γεγονός ότι κάποια στιγμή της λαμπρής ακαδημαϊκής του καριέρας, ο Σταμάτης Αλαχιώτης θέλησε πέραν του κόσμου των γονιδίων να κατακτήσει και τον κόσμο των απλών ανθρώπων, τον κόσμο της καθημερινότητας, αλλά και να δώσει χείρα βοηθείας με στόχο την καλυτέρευση της σημερινής κοινωνίας μας.

Και παρ’ ότι, όπως ο ίδιος έχει εξομολογηθεί, ένας τυπολάτρης καθηγητής του υπήρξε η αιτία για να «τον αποκληρώσει η φιλολογία» και έκτοτε δεν ξανάνοιξε συντακτικό, ειλικρινά η λογοτεχνική του γραφή έχει ρίζες βαθιά στο περιβόλι της ελληνικής γραμματείας. Αίτιος, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε, ο μεγάλος των ελληνικών γραμμάτων, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο οποίος τον καθόρισε ως πρωτοετή φοιτητή, κατά την δική του ομολογία.

Σήμερα, ο ίδιος θεωρεί, πως μπαίνοντας στον χώρο της λογοτεχνίας με ένα μυθιστόρημα, ίσως αυτό να αποτέλεσε ένα διαβατήριο για να αποκτήσει μια διαλεκτική σχέση με την κοινωνία, κάτι που δεν ξέρει αν το κατάφερε όλα τα χρόνια που πέρασαν από την έδρα του δασκάλου. Κάτω από αυτές τις σκέψεις αποφάσισε να εισχωρήσει στον χώρο της λογοτεχνίας, αναλαμβάνοντας, ως κουμπάρος, να «παντρέψει» τον πεζό λόγο με τον «σοβαρότατο και ξινό κύριο που λέγεται επιστημονικός λόγος», και πάλι σύμφωνα με τα δικά του λόγια.

Έχω, απλώς, να προσθέσω ότι τα κατάφερε θαυμάσια και με το παραπάνω, κατά το κοινώς λεγόμενο. Αισθάνομαι τον δικό μου λόγο ανήμπορο να αναλύσει εις βάθος και να επαινέσει τον πανεπιστημιακό δάσκαλο και συγγραφέα Σταμάτη Αλαχιώτη.

Στο νέο του μυθιστόρημα με τον τίτλο «…και οι “θεοί” λαθεύουν!», όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, μια πανέξυπνη πανεπιστημιακή καθηγήτρια, που εργαζόταν σε Βοστώνη κι Ελλάδα, ιδιοφυής και παθιασμένη, εκεί πάνω στη φούρια του ερευνητικού της πάθους, δαιμονίστηκε άξαφνα από την αψηλή ιδέα να φτιάξει, λέει, και τον κόσμο τον κακό, που πια δεν τον άντεχε. Να τον απαλλάξει τάχα από μερικούς ξεδιάντροπους αιμοβόρους βρικόλακες της εκμετάλλευσης του ανθρώπου. Κατασκεύασε, λοιπόν, ένα ασύλληπτα πρωτόγνωρο βιολογικό όπλο, που το ρύθμιζε ανάλογα με τη μοναδική γενετική ταυτότητα του κάθε “ζεβζέκη” που προγραμμάτιζε να τον αποδημήσει – κανέναν άλλο δεν έπιανε το όπλο της. 

Πριν προλάβει, όμως, να το δοκιμάσει καλά καλά, πέφτει στο δόκανο μιας ανόητης ομάδας μωροφιλόδοξων μυστικών πρακτόρων του FBI με ιδιοτελή ιντερέσα, που εκμεταλλεύτηκαν τη σοφία της. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει παγκόσμιος τρόμος με τους θανάτους πολλών διεθνών αψηλών προσωπικοτήτων, και με την ίδια να μπλέκεται σε τραγικές περιπέτειες, που την έφεραν στην πόρτα ενός πρωτόγνωρου Διεθνούς Δικαστηρίου Δεοντολογίας της έρευνας, το οποίο όμως είχε άλλη άποψη για το πώς αλλάζει ο κόσμος…

Ο ίδιος ο συγγραφέας στο προλογικό του σημείωμα ενημερώνει το αναγνωστικό του κοινό με τα ακόλουθα λόγια:

Ο καθένας μας πιστεύει ή, τουλάχιστο, νομίζει πως ξέρει καλά τον κόσμο του, πιότερο τον κοντινό του, μα μπορεί κάπως και τον απόμακρό του, και δεν έχει ανάγκη από κανένα μυθιστόρημα να τον εμπεδώσει. Κανένας μας, όμως, άλλος περισσότερο κι άλλος λιγότερο, δεν μπορεί να ρίξει τη θωριά του τόσο μακριά που να μπορεί να προμαντέψει προς τα πού τρέχει τη ζωή του ο ξέφρενος σημερινός ρυθμός της περίσσιας εξουσιαστικής σκέψης και της περισσότερης απερισκεψίας του θαυμαστού καινούργιου κόσμου μας.

Μα, θα πείτε, και θα έχετε δίκιο, ο καθένας μας έχει τόσα πολλά να νοιαστεί στην καθημερινότητά του, που είτε πλούσιος είναι είτε φτωχός, του πνεύματος ή του απλού λαού, κανένας μας δεν βρίσκει εύκολα ούτε τον χρόνο μήτε και τη διάθεση να χασομερά με τις αψηλές έγνοιες στα περί κόσμου! Καμιά φορά, βέβαια, πασχίζει να ξεμυτίσει από τον καναπέ μας κάποιο ενδιαφέρον, μια αντίσταση, μα, σαν πάνε να σεργιανίσουν ζευγαράκι, κορδώνονται άξαφνα πάνω του κι αποκοιμιούνται, κι ονειρεύονται.

Την πρωταγωνίστρια του βιβλίου, όμως, την Ειλείθυια, όνομα αρχαίας θεάς, την ξύπνησε ένα δύστροπο, αλλά φιλήδονο, όνειρο: Να γενεί, λέει, κι αυτή θεά με τη σοφία της. Έτσι ορμήνεψε τον παράταιρο γάμο που είδε – τον τρανό επιστημονικό μεγαλοϊδεατισμό της παντρεμένο με μια αγίνωτη ιδέα της. Από αυτόν τον γάμο γεννήθηκε κι ένα πρωτόγνωρο τρομαχτικό «μωρό», που το λέγανε τερατώδες γενετικό όπλο, που το αγάπησε παράφορα, αλλά το έκρυβε από τον τρόμο της. Κάποτε, όμως, το πήραν χαμπάρι οι κουμπάροι, κάποιοι παρακατιανοί πράκτορες του FBI, που τους ταίριαζε γάντι, και της το έκλεψαν να το αναθρέψουν καλά. Κι όταν άρχισε να τσιτσιρίζει επίμονα σαν αυτιστικό – «Να χαθούν οι οχτροί του έθνους!», «Τυφλωμένη Φιλοπατρία!», «Θάνατος στους βρικόλακες της εκμετάλλευσης!», «Αλληλεγγύη στους αδύναμους του ντουνιά!» – σάστισαν κουμπάροι και μάνα, και το ντάντευαν πια μαζί…

Μ’ αυτό το «μωρό»-τερατούργημα παραδέρνει αφρόντιστα η Ειλείθυια και μες στις γραμμές του μυθιστορήματος, που του κάνετε τη μεγάλη τιμή να το κρατάτε στα χέρια σας. Εκεί θα την παρακολουθήσετε να προσπαθεί να ματίζει αλογάριαστα την υπερβάλλουσα νοημοσύνη της με τη ροκανισμένη της πια συνείδηση. Εκεί την οδήγησε τελικά το ψεύτικο όνειρό της, να γενεί θεά! Μα, σάμπως είναι η μόνη που βλέπει τέτοια όνειρα; Κι αν όσο πιο πολλοί κάνουν το ίδιο όνειρο, δεν μπορεί να βγει καμιά φορά κι αληθινό; Συμβαίνει καμιά φορά, και θα συμβαίνει πάντα∙ κι όχι μόνο στα παραμύθια…

Πρόκειται για μια προσεγμένη έκδοση από τα «Ελληνικά Γράμματα» που συντίθεται από 456 σελίδες σχήματος 13 Χ 20. Είναι ένα πολυδιάστατο μυθιστόρημα, με κυρίαρχα τα στοιχεία της δράσης και των πολλαπλών μηνυμάτων γύρω από την αιώνια πάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό και μάλιστα σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά και τον νεοπλουτισμό, από τους ξέφρενους ρυθμούς και την απερισκεψία. Ο συγγραφέας αυτό που επιδιώκει, είναι να φωτίσει την «αθέατη πλευρά του φεγγαριού», όπου σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν κάποιοι δαίμονες της σημερινής ανθρωπότητας, επιστήμονες και μη, μωροφιλόδοξοι, λιγόμυαλοι, πράκτορες του FBI, που προσπαθούν να φέρουν στα «νερά» τους την πρωταγωνίστρια Ειλείθυια και να χρησιμοποιήσουν κατά πως εκείνοι θέλουν μια κορυφαία ανακάλυψή της…

Μετά λόγου γνώσεως, σας προτείνω να το μελετήσετε. Είναι ένα μυθιστόρημα, τοποθετημένο στο άμεσο μέλλον της ανθρωπότητας, εν μέσω των καταιγιστικών τεχνολογικών εξελίξεων που σήμερα βιώνουμε ως κοινωνία, μέσα από την αιώνια διαπάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό.

Κώστας Ε. Σκανδαλίδης

Ρόδος, 19.5.2021