Βάρβαρα
Η παράδοση λέει πως η Αγία Βαρβάρα ήταν μια κοπέλα πολύ όμορφη και επειδή δεν ήθελε να την κοιτάζουν παρακάλεσε τον Θεό να της δώσει μια αρρώστια, να της παραμορφώσει το πρόσωπο. Όπως έγινε και πιθανόν την παραμόρφωσε με τα στίγματα της ευλογιάς. Έτσι θεωρείται προστάτης των παιδιών από την ευλογιά. Και για τον λόγο αυτόν φτιάχνουν στην γιορτή της άλλοι μελόπιτα, άλλοι κόλλυβα με σιρόπι, τα λεγόμενα Βάρβαρα, που πήραν το όνομα τους από το όνομα της Αγίας.
Τα συστατικά που περιέχονται στα βάρβαρα δεν είναι απλά το σιτάρι που συμβολίζει τη δύναμη, αλλά η πανσπερμία των καρπών και οσπρίων που χρησιμοποιούνται. Φασόλια, ρεβίθια, φακές, σταφίδες, σησάμι, αμύγδαλο, καρύδι, μέλι, ζάχαρη, ρόδι.
Την παραμονή της Αγ. Βαρβάρας οι νοικοκυρές αφού μαγειρεύουν το αποφλοιωμένο σιτάρι προσθέτουν τα παραπάνω υλικά ή κάποια από αυτά, όπως τα είχε μάθει από την μητέρα της.
Η προτεραιότητα των γυναικών αφού τα έφτιαχναν ήταν να μοιράσουν στην γειτονιά. Ο λόγος που οι μανάδες που είχαν μικρά παιδιά, μοίραζαν τουλάχιστον σε τρεις γειτόνισσες τα βάρβαρα ήταν για να εισπράξουν την ευχή «τρεις στον κώλο». Δηλαδή αν αρρωστήσουν τα παιδιά τους από ευλογιά, να βγάλουν μόνο τρία εξανθήματα και αυτά στους γλουτούς. Αν σκεφθεί κανείς τι κακό προξενούσε άλλοτε στα παιδιά η επιδημία αυτή που παραμόρφωνε και ασχήμιζε αθεράπευτα το πρόσωπο τους, αντιλαμβάνεται γιατί η ευχή δινόταν σε μέρος τους σώματος που δεν φαινόταν.
Το έθιμο με κάποιες παραλλαγές το συναντάμε όπως αναφέρει ο λαογράφος καθηγητής Γ. Μέγας στο Αργοστόλι και στους ¨Έλληνες της Σιγής και Μαϊντηριού της Μικρας Ασίας.
Παραθέτουμε το έθιμο όπως γίνεται στις μέρες μας αλλά σίγουρα έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και συνδέεται με την αρχαία κουροτρόφο θεά Εκάτη κόρη της Δήμητρας και επειδή ο τρόπος παρασκευής συναντιέται και στην Μικρά Ασία, εκεί όπου η λατρεία της θεάς Εκάτης επικρατούσε, από όπου και ήρθε στην Αρχαία Ελλάδα σαν λατρεία της θεάς της μαγείας, ικανής να αποτρέψει το κακό. Άρα είναι φανερό σύμφωνα με τον καθηγητή Γ. Μέγα ότι η Αγ. Βαρβάρα πήρε την θέση της αρχαίας θεάς Εκάτης.
Τον τρόπο με τον οποίο γίνονται τον παρακολουθείτε στο βίντεο από την κ. Μαστόρου Ευαγγελία, την οποία και ευχαριστούμε πολύ.
Στοιχεία του κείμενου είναι από : «Κωακές καταγραφές από το χθες» του Θανάση Η. Γιωργαλλη και από το «Κως: Λαογραφικές σελίδες» της Περσεφόνης Κουτσουράδη.
Μπροβάλετε μπροβάλετε ΄΄Δράσεις΄΄
Γιάννης Μαστόρος-Κυριάκος Παππούλης
