Από πού πήραν το όνομά τους οι 13 διάσημες πλατείες της Αθήνας – Από το παρελθόν στο σήμερα

Η Αθήνα είναι γεμάτη πλατείες, κάθε μία με τη δική της μοναδική ιστορία και χαρακτήρα. Το Newsbomb συγκέντρωσε 13 από αυτές που ξεχωρίζουν.

Από την Πλατεία Αβησσυνίας, όπου λειτουργεί το παλαιότερο παζάρι της πόλης, μέχρι τις πιο σύγχρονες και πολυπολιτισμικές πλατείες, κάθε γωνιά της Αθήνας αφηγείται τη δική της ιστορία μέσα από τους ανθρώπους, τα κτίρια και τα γεγονότα που την καθόρισαν.

Πλατείες που άλλοτε ήταν σημεία θρησκευτικών ή πολιτικών γεγονότων, άλλες κέντρα εμπορικής και κοινωνικής ζωής και άλλες σημεία συνάντησης και διασκέδασης, σήμερα συνεχίζουν να αποτελούν ζωντανά κομμάτια της πόλης.

Από το Μοναστηράκι, την Πλατεία Βικτωρίας, τα Εξάρχεια και το Κουκάκι, μέχρι την Πλατεία Κολωνακίου και τον Λυκαβηττό, αυτές οι πλατείες δείχνουν πώς η Αθήνα εξελίσσεται διατηρώντας όμως την ιστορική της ταυτότητα.

Πλατεία Αβησσυνίας: Το παλαιότερο παζάρι της Αθήνας

Στην καρδιά του Μοναστηρακίου, ανάμεσα στις οδούς Ερμού, Ηφαίστου και Αγίου Φιλίππου, βρίσκεται μια από τις πιο χαρακτηριστικές πλατείες της Αθήνας, η Πλατεία Αβησσυνίας. Ένα σημείο γεμάτο ιστορία, χρώμα και ατμόσφαιρα παλαιάς εποχής.

Η πλατεία πήρε το όνομά της γύρω στο 1860 από Αιθίοπες κατοίκους της περιοχής – τότε η Αιθιοπία λεγόταν «Αβησσυνία». Κατά μία εκδοχή, η ονομασία καθιερώθηκε μετά τη μικρασιατική καταστροφή, όταν η Αιθιοπία έστειλε βοήθεια στους πρόσφυγες.

Κάθε Κυριακή, η πλατεία γεμίζει ζωή. Μικροπωλητές απλώνουν την πραμάτεια τους, από παλιά έπιπλα και βιβλία, μέχρι δίσκους βινυλίου και συλλεκτικά αντικείμενα. Ανάμεσα στους επισκέπτες θα βρει κανείς συλλέκτες, τουρίστες αλλά και κατοίκους που ψάχνουν για ευκαιρίες ή απλώς απολαμβάνουν τη βόλτα στο γραφικό αυτό σημείο.

Πλατεία Αγίας Ειρήνης: Από τα χρόνια του Όθωνα στο στέκι του σήμερα

Η Πλατεία Αγίας Ειρήνης, επί της οδού Αιόλου, έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε ένα από τα πιο δημοφιλή σημεία της Αθήνας. Νέοι και μεγαλύτεροι την επιλέγουν για τον καφέ, το ποτό ή τη βόλτα τους στο ιστορικό κέντρο. Όμως πίσω από τη μοντέρνα της όψη, κρύβεται μια ιστορία σχεδόν δύο αιώνων.

Στα χρόνια του Όθωνα, εκεί βρισκόταν η εκκλησία της Αγίας Ειρήνης, τότε μητροπολιτικός ναός της πόλης. Στον ναό αυτό τελέστηκαν σημαντικά γεγονότα όπως η ενηλικίωση του βασιλιά Όθωνα (1835) και ο πρώτος επίσημος εορτασμός της 25ης Μαρτίου (1838). Για χρόνια, η πλατεία φιλοξενούσε την πρωτοφυλακή της πόλης και υπαίθρια αγορά σπόρων και φυτών.

Σήμερα, η πλατεία έχει μετατραπεί σε αγαπημένο σημείο συνάντησης. Ο ιστορικός ναός παραμένει στο κέντρο, συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν, σε μια πλατεία που συνεχίζει να ζει και να εξελίσσεται.

Πλατεία Μοναστηρακίου: Η εμβληματική πλατεία Αθήνα

Η Πλατεία Μοναστηρακίου πήρε το όνομά της από το μοναστήρι της Παντάνασσας, που βρισκόταν εκεί από τον 10ο αιώνα. Σώζεται μέχρι σήμερα το μικρό εκκλησάκι που τιμά την Κοίμηση της Θεοτόκου.

Η πλατεία είχε διάφορες ονομασίες στο παρελθόν: «Αμπατζήδικα» από τα υφαντουργεία της περιοχής, «Πλατεία της Παλιάς Στρατώνας» επί Όθωνα, και «Τζιερτζίδικα» λόγω των ταβερνείων που σέρβιραν εντόσθια. Το τζαμί Τζισταράκη (1759), κυρίαρχο στοιχείο του τοπίου, σήμερα στεγάζει Μουσείο Λαϊκής Τέχνης.

Σήμερα, το Μοναστηράκι είναι ζωντανό πέρασμα για χιλιάδες Αθηναίους και τουρίστες. Ανάμεσα στα εμβληματικά παλαιοπωλεία του «Γιουσουρούμ», το τζαμί και τη θέα της Ακρόπολης, συνδυάζει το ιστορικό παρελθόν με τη σύγχρονη εμπορική και τουριστική ταυτότητα της Αθήνας.

Πλατεία Βικτωρίας: Η Βρετανίδα Βασίλισσα που έδωσε το όνομα της στη δημοφιλή πλατεία

Η Πλατεία Βικτωρίας πήρε το όνομά της προς τιμήν της βασίλισσας Βικτωρίας της Αγγλίας, ως συμβολική αναφορά στην παραχώρηση των Επτανήσων στην Ελλάδα το 1864.

Αρχικά ονομαζόταν Πλατεία Κυριακού, από τον τότε δήμαρχο Αθηναίων Παναγή Κυριακού. Ωστόσο, μετά τον θάνατο της βασίλισσας Βικτωρίας (1901), η βρετανική ονομασία επικράτησε και καθιερώθηκε επίσημα το 1943.

Μια άλλη εκδοχή θέλει την πλατεία να παίρνει το όνομά της από τον σταθμό Βικτώρια της γραμμής του ηλεκτρικού, ο οποίος ίσως εμπνεύστηκε από τον ομώνυμο σταθμό του Λονδίνου.

Σήμερα, η Πλατεία Βικτωρίας παραμένει σημαντικός κόμβος και σημείο αναφοράς στην κεντρική Αθήνα.

Πλατεία Βάθης: Η πλατεία που όλοι προσφωνούν λάθος

Η Πλατεία Βάθης επίσημα λέγεται «Πλατεία Ανεξαρτησίας», όμως οι Αθηναίοι τη φωνάζουν εδώ και δεκαετίες Βάθη. Το όνομα ίσως προέρχεται από την οικογένεια Βάθη, ή από το «βαθύ» σημείο του εδάφους όπου λίμναζε το νερό του ρέματος Κυκλοβόρου, που κάποτε διέσχιζε την περιοχή.

Από τα χρόνια του Όθωνα, εκεί εγκαταστάθηκαν Βαυαροί αξιωματούχοι, ελπίζοντας πως η βασιλική κατοικία θα χτιζόταν κοντά. Η περιοχή μετατράπηκε σε αριστοκρατικό προάστιο με πράσινο, επαύλεις και νεοκλασικά, όπως το Εθνικό Ωδείο και το διατηρητέο ξενοδοχείο Λωζάννη.

Από τη δεκαετία του ’80 και μετά, η Βάθη αλλάζει πρόσωπο: Σήμερα, η πλατεία ζει στο μεταίχμιο. Τα παλιά ξενοδοχεία μετατράπηκαν σε Airbnb, αρκετά μαγαζιά έκλεισαν και άλλα άλλαξαν ιδιοκτησία άλλα ενώ πλέον έχει γίνει στέκι μεταναστών.

Πλατεία Αμερικής: Η παρεξηγημένη γειτονιά της Αθήνας

Η Πλατεία Αμερικής είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές πλατείες της Αθήνας. Το 1927 απέκτησε το σημερινό της όνομα, σε ένδειξη τιμής προς τον φιλελληνισμό των Ηνωμένων Πολιτειών κατά την Επανάσταση του 1821.

Μέχρι τότε ήταν γνωστή ως Πλατεία άγαμων, όνομα που της αποδόθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Ονομάστηκε έτσι το 1887 από τρεις μεσήλικες Αθηναίους που είχαν ένα καφενείο στην πλατεία και ήταν όλοι, προφανώς πολύ περίφημοι, άγαμοι.

Σήμερα, η πλατεία είναι σύμβολο της πολυπολιτισμικής Αθήνας. Είναι μία πλατεία που παραμένει ένας καθρέφτης της πόλης που αλλάζει — χωρίς να ξεχνά το παρελθόν της.

Εξάρχεια: Η πλατεία που πήρε το όνομα της από έναν Ηπειρώτη

Τα Εξάρχεια είναι μια από τις πιο ζωντανές και πολυσυζητημένες γειτονιές της Αθήνας. Η γειτονιά πήρε το όνομά της από τον Ηπειρώτη Βασίλειο Έξαρχο, που διατηρούσε παντοπωλείο στη Σόλωνος και έγινε σημείο αναφοράς για τους Αθηναίους. Μέχρι τότε, την αποκαλούσαν Πιθαράδικα, λόγω των εργαστηρίων που έφτιαχναν πιθάρια με υλικά από τον λόφο του Στρέφη, έναν παλιό βράχο-λατομείο που με τα χρόνια μετατράπηκε σε πράσινο σημείο ξεκούρασης.

Σήμερα, τα Εξάρχεια σφύζουν από ζωή ενώ παραμένουν πυρήνας αντισυμβατικής σκέψης και δημιουργίας.

Πλατεία Κολιάτσου: Τα κτήματα του Κολιάτσου που έμειναν στην ιστορία

Η πλατεία Κολιάτσου πήρε το όνομά της τον 19ο αιώνα από τον Στυλιανό Κολιάτσο, γαιοκτήμονα της περιοχής και μέλος οικογένειας με σημαντική δράση στην Επανάσταση του 1821 και στη δημόσια ζωή της χώρας. Τότε, η περιοχή ήταν γεμάτη χωράφια, περιβόλια και εξοχικές κατοικίες, μακριά από τη σημερινή της εικόνα.

Το 1958, η πλατεία Κολιάτσου απέκτησε διεθνή λάμψη, καθώς εκεί βρέθηκε η σπουδαία σταρ του Χόλιγουντ, Ελίζαμπεθ Τέιλορ, με τον σύζυγό της, τον Αμερικανό παραγωγό Michael Todd. Το ζευγάρι παρακολούθησε την πρεμιέρα της ταινίας «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες» στο ιστορικό σινεμά Radio City, που αποτελούσε τότε σημείο αναφοράς για τους Αθηναίους.

Με τα χρόνια, η Κολιάτσου εξελίχθηκε σε πολυσύχναστη γειτονιά, γεμάτη κινηματογράφους, καφενεία και εμπορικά καταστήματα. Στη δεκαετία του ’60 και του ’70, έγινε τόπος συνάντησης της μεσαίας τάξης και δημοφιλής προορισμός για νυχτερινή διασκέδαση, με τις πολυκατοικίες να αλλάζουν βαθμιαία το φυσικό τοπίο της περιοχής.

Σήμερα, η πλατεία Κολιάτσου διατηρεί τον πολυπολιτισμικό της χαρακτήρα, γεμάτη ζωή και κίνηση. Μικρά καταστήματα, καφετέριες και εστιατόρια την καθιστούν σημείο αναφοράς για τους κατοίκους των Πατησίων και της ευρύτερης Αθήνας.

Φωκίωνος Νέγρη: Ο δρόμος των καλλιτεχνών και της ιστορίας

Η οδός Φωκίωνος Νέγρη πήρε το όνομά της από τον Φωκίωνα Νέγρη, πρώτο πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών και σπουδαία προσωπικότητα του 19ου αιώνα. Ο δρόμος κατασκευάστηκε τη δεκαετία του ’30 πάνω στο παλιό ρέμα Λεβίδη και σχεδιάστηκε ως πεζόδρομος με πράσινους χώρους και σιντριβάνια.

Τη δεκαετία του ’60, η Φωκίωνος Νέγρη ήταν στέκι διάσημων ηθοποιών και καλλιτεχνών, με γνωστά μαγαζιά όπως το ζαχαροπλαστείο «Σελέκτ» και το νυχτερινό κέντρο «Κουίντα».

Σήμερα, ο δρόμος είναι ένας ζωντανός πεζόδρομος με καφέ, καταστήματα και πλήθος κόσμου, που διατηρεί τον ιστορικό και πολυπολιτισμικό του χαρακτήρα.

Πλατεία Κολωνακίου: Η συνοικία με το μαρμάρινο κολωνάκι

Η γνωστή συνοικία του κέντρου της Αθήνας, το Κολωνάκι, πήρε το όνομά της από έναν μαρμάρινο ρωμαϊκό κίονα το «κολωνάκι» που σήμερα στέκεται στην πλατεία Φιλικής Εταιρείας, γνωστή και ως πλατεία Κολωνακίου.

Αρχικά, ο κίονας βρισκόταν στην πλατεία Δεξαμενής, κοντά στη δεξαμενή του Αδριάνειου υδραγωγείου. Οι κάτοικοι της τουρκοκρατούμενης Αθήνας τον θεωρούσαν «θεραπευτικό», δεμένο με κορδέλες και τάματα, καθώς πίστευαν ότι απέτρεπε νόσους και θεομηνίες.

Από το 1938, το κολωνάκι μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση, όπου συνεχίζει να αποτελεί σύμβολο κύρους.

Το Κουκάκι: Από το εργοστάσιο στον αστικό θρύλο

Η περιοχή Κουκάκι πήρε το όνομά της από τον Γεώργιο Κουκάκη, έναν εργοστασιάρχη που στις αρχές του 20ού αιώνα είχε εργοστάσιο σιδερένιων κρεβατιών στην περιοχή.

Το Κουκάκι βρίσκεται νοτιοανατολικά του Λόφου Φιλοπάππου, κοντά στην Ακρόπολη και συνορεύει με τα Πετράλωνα, τον Νέο Κόσμο και τη Λεωφόρο Συγγρού. Παλαιότερα ήταν γνωστό ως «Μικρό Παρίσι» και διατηρεί ακόμα τον χαρακτήρα της παλιάς Αθήνας, με όμορφα νεοκλασικά κτίρια και πολυκατοικίες του Μεσοπολέμου.

Σήμερα, το Κουκάκι συνδυάζει την ιστορία με τη ζωντάνια της σύγχρονης πόλης, αποτελώντας αγαπημένο προορισμό για κατοίκους και επισκέπτες.

Ο Λυκαβηττός: Ο λόφος των λύκων και της πόλης

Ο λόφος του Λυκαβηττού πήρε το όνομά του πιθανότατα από την επικρατούσα άποψη ότι παλαιότερα κατοικούσαν λύκοι στην περιοχή. Η λέξη προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων «λύκος» και «βαίνω» (ή «βαδίζω»), που σημαίνει τόπος όπου συχνάζουν λύκοι.

Μια άλλη εκδοχή ετυμολογίας συνδέει το όνομα με την αρχαία λέξη «λυκάβας», που σημαίνει «ετήσιος», πιθανώς αναφερόμενη σε κάποια ετήσια γιορτή που λάμβανε χώρα στην περιοχή.

Σήμερα, ο Λυκαβηττός αποτελεί ένα από τα πιο αγαπημένα σημεία για τους Αθηναίους και τους επισκέπτες, με το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου στην κορυφή και την εκπληκτική θέα της πόλης.

Η Κυψέλη: Το όνομα και οι διαφορετικές σημασίες του

Η ονομασία της Κυψέλης μπορεί να αναφέρεται σε διάφορες περιοχές και οικισμούς στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, υπάρχει η γνωστή συνοικία της Αθήνας με το ίδιο όνομα, η κοινότητα Κυψέλη Στράτου στην Αιτωλοακαρνανία, καθώς και το χωριό Κιλελέρ, που παλαιότερα ονομαζόταν Κυψέλη.

Επίσης, η λέξη «κυψέλη» χρησιμοποιείται για να περιγράψει το φυσικό ή τεχνητό κατασκεύασμα όπου ζουν οι μέλισσες, σύμβολο οργάνωσης και εργασίας.

Σήμερα, η Κυψέλη της Αθήνας αποτελεί μια ζωντανή, πολυπολιτισμική γειτονιά, με έντονη κοινωνική και πολιτισμική δραστηριότητα.