Νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, εναλλακτική επίλυση διαφορών με διαιτησία, αναμόρφωση του Δικαίου Δικαστικής Συμπαράστασης και του Κώδικα Δικηγόρων, ενώ αλλάζει και το Κληρονομικό Δίκαιο
Πολύπλευρη είναι η επιδίωξη της ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης για να μειωθούν όσο είναι δυνατόν οι καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης που έφταναν μέχρι του σημείου της αρνησιδικίας και να λυθούν τα χρόνια προβλήματα που ταλανίζουν τόσο τον εσωτερικό χώρο της Δικαιοσύνης όσο και τους διαδίκους, μάρτυρες, πολίτες και δικηγόρους.
Η δράση της ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης όμως, δεν σταματά εδώ, καθώς στη φαρέτρα του έχει στο τελικό στάδιο επεξεργασίας τα ακόλουθα πέντε νομοσχέδια:
1/ Νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, με σκοπό την έκδοση τελεσίδικης απόφασης μέσα σε 650 ημέρες, έναντι των 1.492 που χρειάζονται σήμερα.
2/ Πλήρης αναμόρφωση του Κληρονομικού Δικαίου.
3/ Νέος Κώδικας για την εναλλακτική επίλυση των διαφορών σε όλα τα επίπεδα (διαμεσολάβηση, δικαστική διαμεσολάβηση, διαιτησία).
4/ Αναμόρφωση του Δικαίου της Δικαστικής Συμπαράστασης (άρθρα 1666 έως 1686 του Αστικού Κώδικα).
5/ Αναμόρφωση του Κώδικα Δικηγόρων, που θα προβλέπει, μεταξύ των άλλων, ότι οι εξετάσεις για την άδεια άσκησης επαγγέλματος του δικηγόρου θα γίνονται από το υπουργείο και όχι από τους δικηγορικούς συλλόγους.
Μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα τόσο ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης όσο και ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας, με τη συμβολή και του γενικού γραμματέα Πέλοπα Λάσκου, πραγματοποίησαν έναν άθλο στα δρώμενα στον χώρο της Δικαιοσύνης.
Η καινοτομία που έφερε ο κ. Φλωρίδης με τον νέο δικαστικό χάρτη, παρά το γεγονός ότι είναι ακόμη στο τελικό στάδιο των μεταρρυθμίσεών του, έφερε τα πάνω κάτω και ήδη έχουν ξεκινήσει να είναι εμφανή τα αποτελέσματά του.
Ο νέος δικαστικός χάρτης αξιοποίησε το έμψυχο δυναμικό των δικαστών, αυξάνοντας τους δικαστές του πρώτου βαθμού σε 2.100, μετά την ένταξη του συνόλου των ειρηνοδικών στα Πρωτοδικεία της χώρας.
Έτσι, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης (Just Stat), το πρώτο διάστημα εφαρμογής του νέου δικαστικού χάρτη (τρίμηνο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου 2024) παρατηρείται ότι ο ρυθμός εκκαθάρισης των εκκρεμών υποθέσεων στο μεγαλύτερο Πρωτοδικείο της χώρας, αυτό της Αθήνας, έχει αυξηθεί από 68% σε 82%.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης, υπολογίζεται ότι από τη συμπαραγωγικότητα των πρώην Ειρηνοδικείων και των Πρωτοδικείων θα αυξηθεί κατά 7%-17% κατ’ έτος, ενώ το ποσοστό εκκαθάρισης των Πρωτοδικείων αναμένεται να αυξηθεί κατά 14%-24%.
Ενδεικτικό είναι ότι στο τμήμα ασφαλιστικών μέτρων του Πρωτοδικείου Αθηνών παρατηρείται μείωση του χρόνου προσδιορισμού των προσωρινών διαταγών, και συγκεκριμένα από τις 15 ημέρες που απαιτούνταν ορίζεται πλέον δικάσιμος στις δύο ημέρες, δηλαδή σχεδόν αμέσως. Στην επιτάχυνση απονομής της Δικαιοσύνης συνέβαλε καθοριστικά και η μεταφορά δικαστηριακής ύλης στους δικηγόρους, ενώ έχει εξαγγελθεί ότι θα υπάρξει και περαιτέρω μεταφορά ύλης, και για τον σκοπό αυτό είναι στα σκαριά σχετικό νομοσχέδιο.
Σημαντικές καινοτόμες αλλαγές, όμως, επήλθαν και στα τρία μεγάλα δικαστήρια της χώρας, δηλαδή το Συμβούλιο της Επικρατείας, τον Αρειο Πάγο και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Στο Συμβούλιο της Επικρατείας καθιερώθηκε ως βασική δικονομική πρακτική ο παλαιός μεν αλλά αδρανής δικονομικός κανόνας της εκδίκασης υποθέσεων σε συμβούλιο. Ωστόσο, παρέχεται η δυνατότητα η όποια απόφαση του δικαστικού συμβουλίου να οδηγηθεί από τον διάδικο στο ακροατήριο, με την καταβολή, όμως, αυξημένου παραβόλου.
Την ίδια στιγμή, η νέα δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού των υποθέσεων στην παρεδρική διαδικασία από 16.501 σε 1.244. Μεγάλες χρονικές βελτιώσεις έχουν επέλθει παράλληλα στα Διοικητικά Δικαστήρια (Πρωτοδικεία και Εφετεία).
Ανθρώπινο δυναμικό
Σε όλα τα δικαστήρια της χώρας αυξήθηκε το ανθρώπινο δυναμικό, τόσο σε επίπεδο δικαστών όσο και δικαστικών υπαλλήλων.
Ενδεικτικά, στον Αρειο Πάγο έχουν καλυφθεί και οι 88 οργανικές θέσεις και πλέον δεν υπάρχει καμία κενή. Στα Πολιτικά Εφετεία από τις 592 οργανικές θέσεις είναι κενές μόνο έξι, ενώ στα Πολιτικά Πρωτοδικεία από τις 2.083 οργανικές θέσεις είναι κενές οι 76.
Στον χώρο της Διοικητικής Δικαιοσύνης από τις 355 οργανικές θέσεις στα Εφετεία είναι κενές μόνο τέσσερις, ενώ στα Πρωτοδικεία από τις 637 οργανικές θέσεις υπάρχει μόνο μία κενή. Τον ερχόμενο Αύγουστο αναμένεται να ενταχθούν στα δικαστήρια ακόμα 350 δικαστικοί υπάλληλοι.
Προσφορά κτιρίων
Αρκετά μεγάλο είναι το έργο του υπουργείου Δικαιοσύνης και στον τομέα της κτιριακής υποδομής (δικαστήρια, δικαστικές αίθουσες κ.λπ.). Ο συνολικός προϋπολογισμός του κτιριακού προγράμματος του υπουργείου Δικαιοσύνης ανέρχεται σε 450 εκατ. ευρώ.
Μετά την εφαρμογή του νέου δικαστικού χάρτη, με τον οποίο επήλθε κατάργηση ορισμένων δικαστηρίων, 15 κτίρια στα οποία στεγάζονταν δικαστήρια ιδιοκτησίας του ΤΑΧΔΙΚ, αντικειμενικής αξίας 4 εκατ. ευρώ, παραχωρήθηκαν σε δήμους και την ΕΛ.ΑΣ.
Ψηφιοποίηση
Ο συνολικός προϋπολογισμός του υπουργείου Δικαιοσύνης για την ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης φτάνει στα 220 εκατ. ευρώ και οι πόροι αυτοί προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το ΕΣΠΑ.
Κοινωφελής εργασία
Η ψηφιακή πλατφόρμα κοινωφελούς εργασίας είναι η πλατφόρμα στην οποία οι ΟΤΑ όλων των βαθμών, τα ΝΠΔΔ, τα νοσοκομεία κ.λπ. γνωστοποιούν τις κενές θέσεις εργασίας που έχουν και έτσι όταν τα δικαστήρια επιβάλλουν αντί άλλης ποινής αυτή της προσφοράς κοινωφελούς εργασίας, οι καταδικασθέντες με μικροποινές μπορούν να απασχοληθούν στους εν λόγω φορείς κοινής ωφέλειας αντί να εκτίσουν τις ποινές τους σε καταστήματα κράτησης.
Παραβατικότητα ανηλίκων
Ειδικό βάρος έχει ρίξει η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης στην παιδική και εφηβική παραβατικότητα, η οποία το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει λάβει διαστάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, δημιούργησε φιλικό προς τους εφήβους νομοθετικό πλαίσιο για τα παραβατικά ανήλικα άτομα. Πλέον οι ανήλικοι παραβάτες, αντί οποιασδήποτε άλλης ποινής, είναι δυνατόν να παρακολουθούν προγράμματα αθλητισμού και να συμμετέχουν σε αθλητικά σωματεία με σκοπό την πνευματική καλλιέργεια, την ηθική ανάπλαση και την κοινωνικοποίησή τους στηριζόμενοι στις ευγενείς αξίες του αθλητισμού, του πολιτισμού και της τέχνης.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: EUROKINISSI
