Ασιατική εισβολή: 500 εκατ. ευρώ τζίρο χάνουν οι Έλληνες έμποροι από τις πλατφόρμες που δεν πληρώνουν δασμούς

Σε όρους πολεμικούς ο χαρακτηρισμός «εισβολή» ίσως είναι ο καταλληλότερος για να περιγράψει αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια με τις ηλεκτρονικές εμπορικές πλατφόρμες από την Ασία στην Ευρώπη και κατ’ επέκταση στη χώρα μας! Μέσα σε περίπου τέσσερα χρόνια η δύναμή τους έχει σχεδόν πενταπλασιαστεί και πλέον απειλούν να… καταπιούν οποιαδήποτε τοπική προσπάθεια γίνεται.

Τα νούμερα που επικαλούνται οι Ελληνες έμποροι είναι συντριπτικά! «Κάθε ημέρα γίνονται στην Ελλάδα 50.000 παραδόσεις δεμάτων που παραγγέλθηκαν από τις 3-4 γνωστές ασιατικές ηλεκτρονικές πλατφόρμες», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων & Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ) και διευθύνων σύμβουλος της Πλαίσιο Κώστας Γεράρδος.

Ο ίδιος υπολογίζει ότι το μέσο καλάθι γι’ αυτές τις αποστολές είναι περίπου 30 ευρώ, κυρίως γιατί πλέον οι καταναλωτές, χωρίς να έχουν να σκεφτούν και τις χρεώσεις στα μεταφορικά, έχουν συνηθίσει να παραγγέλνουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Κοινώς, κάθε ημέρα οι παραγγελίες που παραδίδονται στη χώρα μας εκτιμάται ότι φτάνουν στο 1,5 εκατ. ευρώ ή 9 εκατ. την εβδομάδα! Τα νούμερα είναι κατά προσέγγιση και έπειτα από διασταυρώσεις διαφορετικών πηγών, καθώς οι εγχώριες εταιρείες courier αφενός δεσμεύονται από ρήτρες εμπιστευτικότητας, αφετέρου δεν θέλουν και οι ίδιες να ανοίξουν τα χαρτιά τους στον δικό τους ανταγωνισμό… Χοντρικά, 500 εκατ. ευρώ ο τζίρος τον χρόνο! Οσος περίπου και της Πλαίσιο…

Μόνο που η Πλαίσιο, όπως και όλες οι ελληνικές επιχειρήσεις, αφήνει αξία στη χώρα, έχει υπαλλήλους, πληρώνει φόρους κ.ο.κ. Στην άλλη περίπτωση, είναι μια «τρύπα», απ’ όπου απλώς φεύγει χρήμα. Μπορεί να είναι μια διέξοδος για τον καταναλωτή να βρει φθηνές λύσεις, όμως φαίνεται ότι πατάει σε μια άνιση κατάσταση για τις ελληνικές επιχειρήσεις κάθε μεγέθους. Ιδίως καθώς οποιοδήποτε πακέτο εισάγεται στην Ευρώπη κάτω των 150 ευρώ δεν επιδέχεται δασμό, η φορολογία του είναι προβληματική και έπειτα τα προϊόντα και η λειτουργία τους δεν υπακούουν στα ευρωπαϊκά standards.

«Δασμοί δεν πληρώνονται, πιστοποιητικά δεν τηρούνται, το ίδιο και οι νομοθεσίες περί προστασίας του καταναλωτή, είτε στο κομμάτι των προσφορών είτε στην ασφάλεια των προϊόντων, και έπειτα υπάρχει και ένα ηθικό ζήτημα, ότι δεν προσφέρουν δουλειά στη χώρα. Με άλλα λόγια, δεν πληρώνει φόρους, εισφορές κ.ο.κ. στο κράτος κι ας λειτουργεί με ευνοϊκότερο καθεστώς με βάση τα παραπάνω. Το να κάνει λάθος, π.χ., ένα ελληνικό eshop στην τιμή ενός προϊόντος όταν το βγάζει προσφορά αυτομάτως πέφτει πρόστιμο. Αυτές τις πλατφόρμες ποιος τις ελέγχει; Κανείς. Και έπειτα προφανώς και για όλα αυτά βρίσκουν χρηματοδοτική στήριξη, καθώς ξεκάθαρα “καίνε” λεφτά με την εμπορική τους πολιτική. Οπότε είναι άλλο το να πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις τιμές της Κίνας σαν ελληνικές επιχειρήσεις, το οποίο είναι δίκαιο εάν το βάλεις στο πλαίσιο της ελεύθερης αγοράς και της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας ασκώντας πίεση να γινόμαστε πιο ανταγωνιστικοί.

Και άλλο αυτό το πράγμα όπως έχει διαμορφωθεί. Το παιχνίδι δεν παίζεται επί ίσοις όροις και αυτό διαλύει την ελληνική επιχείρηση. Και πρώτα τους μικρούς! Ηδη τα μηνύματα από το εγχώριο ecommerce φέτος δεν είναι καλά», λέει ο κ. Γεράρδος.

Ο κ. Μάκης Σαββίδης, ιδιοκτήτης του ομώνυμου ομίλου εταιρειών, αντιπρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA) και μέλος Δ.Σ. στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ηλεκτρονικού Εμπορίου (Ecommerce Europe), λέει στο «ΘΕΜΑ» ότι πλέον μία στις τρεις παραδόσεις δεμάτων σήμερα από online παραγγελίες στη χώρα μας προέρχεται από ηλεκτρονικές πλατφόρμες εκτός Ε.Ε., κυρίως από την Κίνα και εσχάτως από την Τουρκία.

«Και το κακό είναι πως λόγω του μεγάλου όγκου που έχουν συσσωρεύσει στις ελληνικές εταιρείες courier, οι τελευταίες, λόγω της ρήτρας παράδοσης που έχουν με αυτές τις εταιρείες, βάζουν σε δεύτερη μοίρα τα ελληνικά e-shop, λόγω του όγκου τους τώρα πια. Κι αυτό είναι ένα πρώτο δείγμα πού θα πάει η ιστορία αυτή, γιατί εκτιμώ ότι όλοι αυτοί ψάχνουν να βρουν την οικονομία κλίμακος για να προχωρήσουν και σε άλλες εμπορικές πρακτικές ώστε να κυριαρχήσουν απόλυτα», σχολιάζει.

«Πρόκειται για ένα τεράστιο ζήτημα προστασίας του ισότιμου ανταγωνισμού στην Ενιαία Αγορά της Ε.Ε., βιωσιμότητας εκατομμυρίων ευρωπαϊκών -και χιλιάδων ελληνικών- εμπορικών επιχειρήσεων, αλλά και ασφάλειας των Ευρωπαίων καταναλωτών», λέει από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) Σταύρος Καφούνης. «Το έχουμε αναδείξει συστηματικά με την ΕΣΕΕ από την αρχή του έτους σε διεθνή fora και τις συναντήσεις μας με κορυφαίους υπουργούς της κυβέρνησης.

Οι ασιατικοί γίγαντες του ηλεκτρονικού εμπορίου επιδίδονται ανενόχλητοι σε μια ψηφιακή αποικιοκρατία, έχοντας βρει ορθάνοιχτη την κερκόπορτα του κανονισμού de minimis, βάσει του οποίου τα προϊόντα κάτω των 150 ευρώ από τρίτες χώρες πωλούνται εντός του εδάφους της αδασμολόγητα. Τις τελευταίες εβδομάδες, μάλιστα, βλέπουμε αυτές τις πλατφόρμες να χρησιμοποιούν ακόμη πιο επιθετική διαφήμιση στο Διαδίκτυο στις ευρωπαϊκές χώρες, μετά την κατάργηση στις ΗΠΑ του αντίστοιχου de minimis που ίσχυε για δέματα κάτω των 800 δολαρίων».

Η μελέτη της ΕΣΕΕ

Το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων της ΕΣΕΕ προχώρησε στη σύνταξη ειδικής μελέτης για τις μεγάλες ασιατικές πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, παραδόθηκε πρόσφατα στους αρμόδιους υπουργούς της κυβέρνησης.

Στη μελέτη αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με τις ίδιες τις αντιφάσεις του οικονομικού της μοντέλου, το οποίο για δεκαετίες βασίστηκε στην αποβιομηχάνιση και την εξωτερική ανάθεση της παραγωγής – κυρίως στην Κίνα.

Οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εταιρείες μετέφεραν το βιομηχανικό τους αποτύπωμα σε κινεζικά εργοστάσια για λόγους κόστους και ανταγωνιστικότητας, καθιστώντας την κινεζική παραγωγή οργανικό κομμάτι της ευρωπαϊκής κατανάλωσης. Ωστόσο, ο Ευρωπαίος καταναλωτής φορούσε, χρησιμοποιούσε και εμπιστευόταν προϊόντα made in China ακριβώς επειδή έφεραν τη σφραγίδα ευρωπαϊκών brands και ελέγχονταν με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Σήμερα, όμως, η εικόνα αυτή έχει αντιστραφεί: δεν πρόκειται για outsourcing παραγωγής, αλλά για μια μαζική, σχεδόν ανεξέλεγκτη εισβολή φθηνών προϊόντων από καθαρά κινεζικές πλατφόρμες, οι οποίες πλέον απευθύνονται απευθείας στον τελικό καταναλωτή, παρακάμπτοντας τα ευρωπαϊκά επιχειρηματικά δίκτυα, τη φορολογία, τις ποιοτικές ρυθμίσεις και, συχνά, τις ίδιες τις αρχές της διαφάνειας και του ισότιμου ανταγωνισμού. Η ευρωπαϊκή ρητορική περί χαμηλής ποιότητας δεν στοχεύει το ίδιο το made in China, αλλά την απουσία ελέγχων, κανονισμών και όρων στους οποίους υπόκεινται οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις».

Και η μελέτη συνεχίζει: «Οι πλατφόρμες αυτές επιλέγουν συστηματικά να εγκαθιστούν αποθήκες και κέντρα διανομής εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, απ’ όπου διακινούν προϊόντα σε καταναλωτές κρατών-μελών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Ως αποτέλεσμα:

1/ Παρακάμπτονται οι τελωνειακοί έλεγχοι που ισχύουν για εισαγωγές από τρίτες χώρες.

2/ Περιορίζεται η δυνατότητα ιχνηλάτησης της πραγματικής προέλευσης και συμμόρφωσης των προϊόντων.

3/ Διακυβεύεται, σύμφωνα με καταγγελίες καταναλωτικών οργανώσεων, η ασφάλεια του καταναλωτή, αφού προϊόντα που πιθανώς δεν πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα εισέρχονται χωρίς ουσιαστικό έλεγχο.

4/ Προκαλείται άνισος ανταγωνισμός εις βάρος των ελληνικών επιχειρήσεων, οι οποίες επιβαρύνονται με κόστη συμμόρφωσης και ελέγχων».
Στη μελέτη σημειώνεται επίσης ότι στους Ευρωπαίους καταναλωτές έφτασαν πέρυσι περισσότερα από 4,6 δισεκατομμύρια δέματα χαμηλής αξίας, δηλαδή 12 εκατομμύρια την ημέρα! Πρόκειται για ποσότητα τριπλάσια σε σχέση με τρία χρόνια πριν. Σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά στοιχεία που επικαλείται η ΕΣΕΕ, πάνω από το 91% των δεμάτων αξίας κάτω των 150 ευρώ προέρχονταν από την Κίνα.

Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων & Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ)
«Δασμοί δεν πληρώνονται, πιστοποιητικά δεν τηρούνται, το ίδιο και οι νομοθεσίες περί προστασίας του καταναλωτή, ούτε προσφέρουν δουλειά στη χώρα. Το παιχνίδι δεν παίζεται επί ίσοις όροις και αυτό διαλύει την ελληνική επιχείρηση. Και πρώτα τους μικρούς»

Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA)
«Μία στις τρεις παραδόσεις δεμάτων σήμερα από online παραγγελίες στη χώρα μας προέρχεται από ηλεκτρονικές πλατφόρμες εκτός Ε.Ε., κυρίως από την Κίνα και εσχάτως από την Τουρκία. Πιθανό το ενδεχόμενο αυτές οι πλατφόρμες να συγκροτήσουν και αποθήκες επί ελληνικού εδάφους. Ηδη ακούμε ότι μία εξ αυτών αναζητά χώρο»

Πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ)
«Οι ασιατικοί γίγαντες του ηλεκτρονικού εμπορίου επιδίδονται ανενόχλητοι σε μια ψηφιακή αποικιοκρατία έχοντας βρει ορθάνοιχτη την κερκόπορτα του κανονισμού de minimis, βάσει του οποίου τα προϊόντα κάτω των 150 ευρώ από τρίτες χώρες πωλούνται εντός του εδάφους της αδασμολόγητα»

Τα μέτρα

Ολοι οι εκπρόσωποι των θεσμικών φορέων συμφωνούν πως η Ε.Ε. αλλά και οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να επιδείξουν καλύτερα αντανακλαστικά, πιο γρήγορα, κρίνοντας θετική την κίνηση να επιβληθεί τέλος στα δέματα χαμηλής αξίας ύψους 2 ευρώ. Ζητούν όμως και κάτι παραπάνω.

«Δεν θεωρώ ότι αρκεί, αλλά είναι κάτι. Σίγουρα θα πονέσουν, αλλά ίσως πρέπει να υπάρξει μια συνολική αντιμετώπιση του ζητήματος», λέει ο κ. Γεράρδος, ο οποίος μέσω του ΣΕΛΠΕ τους τελευταίους μήνες έχει αναλάβει πρωτοβουλίες επαφών με την κυβέρνηση.

«Η Ε.Ε. επιδεικνύει πολύ αργά αντανακλαστικά και ακόμη και τώρα δεν προχωρά στην άμεση κατάργηση του de minimis, που μόνο αυτή αποτελεί την οριστική και δίκαιη λύση στο πρόβλημα», σχολιάζει από την πλευρά του ο κ. Καφούνης.

«Το διαχειριστικό τέλος των 2 ευρώ είναι ένα πρώτο βήμα, αλλά δεν είναι αρκετό για να αναχαιτίσει την ορμητική ροή των μικροδεμάτων από την Κίνα.

Οι πλατφόρμες δεν μένουν με δεμένα τα χέρια και ήδη κατασκευάζουν ή νοικιάζουν χώρους αποθήκευσης στα κράτη-μέλη, αφενός επειδή για τα μικροδέματα που φτάνουν εκεί το τέλος θα είναι μικρότερο, μόλις 0,50 ευρώ ανά δέμα, αφετέρου για να επιταχύνουν τους χρόνους παράδοσης στον τελικό καταναλωτή.

Και σίγουρα το τέλος διαχείρισης δεν επιλύει το βασικό ζήτημα, που είναι ότι οι ευρωπαϊκές και οι ελληνικές επιχειρήσεις υφίστανται όλους τους αυστηρούς ελέγχους και τους φόρους που οι Κινέζοι ανταγωνιστές τους αποφεύγουν με όχημα την αδυναμία της Ε.Ε. να βάλει τάξη στα του οίκου της», σημειώνει. Σε εθνικό επίπεδο προτείνει: Ορισμό μιας ειδικής υπηρεσίας (one-stop) που θα έχει την αρμοδιότητα για την ορθή εφαρμογή των Οδηγιών της Ε.Ε. σε εθνικό επίπεδο και θα εποπτεύει καθημερινά τις πλατφόρμες.

Οικονομικά και φορολογικά κίνητρα όπως η δημιουργία μητρώου επιχειρήσεων ηλεκτρονικού εμπορίου εγγεγραμμένων στην Ελλάδα με πιστοποίηση «Made/Traded in Greece», η επιδότηση e-shops, logistics και marketing ώστε οι ελληνικές ΜμΕ να μπορούν να ανταγωνιστούν, η ενίσχυση ελληνικών εμπορικών marketplace (π.χ. ψηφιακές πλατφόρμες εμπορικών συλλόγων) κ.λπ. Επικοινωνιακά και κοινωνικά μέτρα.

Διεξαγωγή ενημερωτικής εκστρατείας για την αξία του τοπικού εμπορίου, επικεντρωμένη στην ποιότητα, στην υπευθυνότητα, στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και τον κοινωνικό αντίκτυπο. Ειδική σήμανση στις πλατφόρμες που πληρούν πρότυπα ESG, ώστε να ενεργοποιηθεί η φιλοπεριβαλλοντική καταναλωτική συνείδηση κ.ά.

Από την πλευρά του, ο κ. Σαββίδης προειδοποιεί για το διαφαινόμενο ενδεχόμενο αυτές οι πλατφόρμες να συγκροτήσουν και αποθήκες επί ελληνικού εδάφους, κάτι που θα ασκήσει τελικά μεγαλύτερη πίεση στις ελληνικές επιχειρήσεις. «Ηδη ακούμε ότι μία εξ αυτών αναζητά χώρο», λέει.