Ακίνητα με τιμή πώλησης από 5.000 έως 20.000 ευρώ περνούν μαζικά σε τουρκικά, βουλγαρικά και άλλα -ξένα- χέρια σε παραμεθόριες περιοχές και αμυντικές ζώνες, καθώς το νομοθετικό κενό που προέκυψε μετά το 2011 άνοιξε την όρεξη για συσσώρευση ελληνικών περιουσιών από αλλοδαπούς. Μουσουλμάνοι που εμφανίστηκαν να αποκτούν σωρηδόν κατοικίες στον Βόρειο Εβρο, εταιρείες βουλγαρικών και τουρκικών συμφερόντων, αλλά και κάτοχοι ευρωπαϊκών διαβατηρίων στην πλειονότητά τους τουρκικής καταγωγής αποκτούν γη και στέγη κυρίως σε ακριτικά χωριά και με μηδαμινό αντίτιμο, την ώρα που οι τοπικοί άρχοντες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για έναν «αθόρυβο εποικισμό» που επίκειται σε περιοχές ζωτικού ενδιαφέροντος, οι οποίες ερημώνουν σταδιακά από το ελληνικό στοιχείο.

Η εμπλοκή της ΕΥΠ

Επιθετικές εξαγορές παρατηρούνται και από τις «κερκόπορτες» που αφήνει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο δικαιοπραξιών, γεγονός που έχει ενεργοποιήσει την εμπλοκή των αρμόδιων υπηρεσιών της ΕΥΠ. Οι αλλαγές στο αυστηρό καθεστώς από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το 2011 επιτρέπουν την πώληση ακινήτων σε παραμεθόριες ή και αμυντικές περιοχές σε νομικά πρόσωπα με μόνη προϋπόθεση τον έλεγχο της έδρας των εταιρειών και όχι τον έλεγχο της ιθαγένειας ή της εθνικότητας των φυσικών προσώπων που τις ελέγχουν.

Με τον τρόπο αυτό εταιρείες με έδρα χώρα της Ε.Ε. μπορούν να αγοράζουν ακίνητα στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου ή κοντά στα χερσαία σύνορα του Εβρου ακόμα αι αν ανήκουν σε πολίτες τρίτων χωρών, όπως της Τουρκίας.

Σε μια απόπειρα να χαρτογραφηθεί πλήρως το τοπίο των μαζικών εξαγορών ελληνικής γης, έντεκα βουλευτές της Ν.Δ., οι Ευριπίδης Στυλιανίδης, Μίλτος Χρυσομάλλης, Θεόδωρος Καράογλου, Μάνος Κόνσολας, Γιάννης Πασχαλίδης, Γιώργος Βλάχος, Μπάμπης Αθανασίου, Αναστάσιος Δημοσχάκης, Γιώργος Καρασμάνης, Μάξιμος Χαρακόπουλος και Θεόφιλος Λεονταρίδης, με κοινή τους ερώτηση και αίτηση κατάθεσης εγγράφων, ζήτησαν στα τέλη της εβδομάδας να καταγραφεί για πρώτη φορά από όλα τα αρμόδια υπουργεία ο συνολικός όγκος των «επιθετικών αγορών ακινήτων», κάνοντας ανοιχτά λόγο για «εκτίναξή» τους, μεταξύ άλλων, στη Θράκη, στη Λέσβο, στη Λήμνο, στη Χίο και τα Δωδεκάνησα.

Αν και η ρίζα της διόγκωσης του φαινομένου εντοπίζεται αρχικά στη χαλάρωση του νομοθετικού πλαισίου τη δεκαετία του 1990 ως μέρος της εναρμόνισης της χώρας με το κοινοτικό κεκτημένο, έχει εκλάβει διαστάσεις επιδημίας από το 2011 και εξής, οπότε και έπαψε να υφίσταται έλεγχος σε επίπεδο ιθαγένειας για την εξαγορά ακινήτων από αλλοδαπούς και ξένα κεφάλαια σε ευαίσθητες εθνικά περιοχές. Αντιθέτως, με το υπάρχον καθεστώς τα ακίνητα μεταπωλούνται με κριτήριο την έδρα της εκάστοτε εταιρείας, όταν δεν αποτελεί κοινό μυστικό η ευκολία ίδρυσης εταιρειών σε κράτη-μέλη της Ε.Ε., όπως η Βουλγαρία.

Η κατάσταση, όμως, έχει επιδεινωθεί περισσότερο τους τελευταίους μήνες, αφού μόνο στην Ξυλαγανή Ροδόπης πουλήθηκαν 14 σπίτια σε τιμές 12.000-15.000 ευρώ, ενώ αντίστοιχη κατάσταση παρατηρείται στον Ιμερο, στους Ασωμάτους, στους Προσκυνητές και το Φανάρι, όλα χωριά προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Οι αγορές

Οι αγοραστές φέρονται στην πλειονότητά τους μουσουλμάνοι βουλγαρικής ή τουρκικής καταγωγής αποκτώντας και εμβληματικές υποδομές, όπως συνέβη με δύο ξενοδοχειακές μονάδες στην περιοχή της Μαρώνειας. Ηδη οι εξαγορές έχουν αγγίξει και την Κομοτηνή, όπου το μουσουλμανικό επενδυτικό ενδιαφέρον εντοπίζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, σε μονοκατοικίες εντός του αστικού ιστού.

Οπως ανέφεραν οι έντεκα βουλευτές της Ν.Δ., το ισχύον πλαίσιο «διευκολύνει φυσικά πρόσωπα που φέρουν παράλληλα ευρωπαϊκή ιθαγένεια παρότι έχουν εθνικότητα τρίτης χώρας, π.χ. τουρκική, ρωσική, κινεζική κ.λπ., ή νομικά πρόσωπα που έχουν δημιουργήσει έδρα στην Ελλάδα ή στην Ε.Ε. να μπορούν με ευκολία να αποκτούν ακίνητα ή εταιρικά μερίδια και μετοχές σε παραμεθόριες και αμυντικές περιοχές χωρίς πλέον να απαιτείται προηγούμενη απόφαση διοικητικής αρχής». Την ίδια ώρα, εμφανίζονται σωρηδόν αλλοδαπές εταιρείες και στον Νομό Εβρου, οι οποίες φτάνουν μέχρι και την Αλεξανδρούπολη, εντάσσοντας στο χαρτοφυλάκιό τους ακόμη και τουριστικά και επενδυτικά ακίνητα-φιλέτα στην παραθαλάσσια ζώνη κατά μήκος του Θρακικού Πελάγους.

Συνταξιούχοι μετανάστες

Εκτός από τα μεγάλα επενδυτικά σχήματα, σημαντικό μερίδιο στην επιθετική εξαγορά ακινήτων στη Θράκη εμφανίζονται να κατέχουν μουσουλμάνοι που παρουσιάζονται με ευρωπαϊκή ιθαγένεια, τουρκικής καταγωγής στην πλειονότητά τους, οι οποίοι εργάστηκαν τα προηγούμενα χρόνια στην Κεντρική και τη Βόρεια Ευρώπη. Καθώς δεν επιθυμούν να επιστρέψουν στην Τουρκία μετά τη συνταξιοδότησή τους δυσφορώντας κατά βάση για το ασφυκτικό πολιτικό και θρησκευτικό καθεστώς στη γενέτειρά τους, επιλέγουν ως εναλλακτική ελληνικές περιοχές. «Εγκαθίστανται σε χριστιανικά χωριά της Θράκης, για να ζήσουν πιο φιλελεύθερα», εξηγεί στο «ΘΕΜΑ» πηγή με απόλυτη γνώση των γεγονότων, την ώρα που Τούρκοι και Βούλγαροι επενδυτές επεκτείνουν τις τελευταίες ημέρες τη δραστηριότητά τους σε ακίνητα αξιοποιώντας και τη διαδικασία των πλειστηριασμών, ακόμη και στις πρωτεύουσες των ακριτικών νομών.

Η έκταση του φαινομένου, που τείνει να αποκτήσει στον Εβρο και δημογραφικά χαρακτηριστικά, ώθησε προ ημερών τον δήμαρχο Αλεξανδρούπολης, Γιάννη Ζαμπούκη, να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου επιλέγοντας συνειδητά, κατά πληροφορίες, από το θεσμικό βήμα του «East Macedonia Thrace Forum III» να επισημάνει πως «επίκειται ένας αθόρυβος εποικισμός». Σύμφωνα με τον κ. Ζαμπούκη, η τάση αυτή προκύπτει «με την αγορά μόλις με 10.000-15.000 ευρώ παρατημένων κατοικιών στα χωριά του Εβρου από Βούλγαρους Ευρωπαίους πλέον πολίτες, αλλά ακόμα πιο επικίνδυνο σημείο (καθίσταται) η αγορά αυτών των κατοικιών από εταιρείες τουρκικών κεφαλαίων και συμφερόντων». «Μη σας προκαλέσει έκπληξη αν σε κάποιο από τα επόμενα fora εδώ, συζητήσουμε για το δικαίωμα όλων αυτών που ξαφνικά θα μας εποικήσουν, εν ονόματι της θρησκευτικής τους ελευθερίας εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να χτίσουν τζαμιά δίπλα στις ερειπωμένες εκκλησιές μας, ως νέες κοινότητες χωρίς ελληνικά χαρακτηριστικά», κατέληξε ο κ. Ζαμπούκης, ενώ το νωπό εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ήρθε να ενισχύσει τις ανησυχίες των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον νομό.Το γεγονός, για παράδειγμα, ότι στις πρόσφατες ευρωεκλογές το Κόμμα Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας (ΚΙΕΦ) έλαβε 678 ψήφους στον Νομό Εβρου, εκ των οποίων οι 409 στον Δήμο Σουφλίου, τερματίζοντας στην πέμπτη θέση, δεν αποτελεί ασύνδετη εξέλιξη, κατά καλά πληροφορημένες πηγές, με την πληθυσμιακή κατάσταση που διαμορφώνεται λόγω κτηματαγοράς. Την ίδια ώρα, μαζική εγκατάσταση μουσουλμανικού στοιχείου παρατηρείται και στον Βόρειο Εβρο, τη στιγμή που την εικόνα ερήμωσής του επιτείνουν αφενός η δημογραφική γήρανση του νομού και αφετέρου η αστυφιλία προς την Αλεξανδρούπολη. Η «δημογραφική ανατροπή» για την οποία κάνουν λόγο κάτοικοι της περιοχής αποτυπώνεται και στο μαθητικό δυναμικό, όταν στο Σουφλί τα μειονοτικά δημοτικά σχολεία είναι σήμερα πέντε και άρα περισσότερα από τα τέσσερα δημόσια δημοτικά που λειτουργούν στην περιοχή.

«Απόβαση» στη Λέρο

Πέραν του Εβρου, εκρηκτικές διαστάσεις έχει εκλάβει το φαινόμενο και στα Δωδεκάνησα, όπου η αγοραστική δίψα αυξάνεται λόγω και του τουριστικού ενδιαφέροντος. Στην κορυφή της προτίμησης των αλλοδαπών αγοραστών βρίσκεται η Λέρος, η οποία είναι το πρώτο νησί που κατοίκησαν μαζικά εύποροι Τούρκοι πολίτες. Πέρα από έναν κύκλο επώνυμων Τούρκων που διαθέτουν παραθεριστικές κατοικίες, το νησί έχουν κατακλύσει αγοραστές από τη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη, με αποτέλεσμα το στρέμμα να έχει φτάσει την τελευταία επταετία από τα 600 στα 3.000 ευρώ. «Είναι Γάλλοι, Βέλγοι, Ολλανδοί, Ελβετοί και Ιταλοί» στην πλειονότητά τους, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Νίκο Ιγνατίδη, ο οποίος κάνει λόγο και για Καναδούς αγοραστές ακινήτων στη Λέρο. Ακόμη ακριβότερα, δηλαδή στις 9.000 ευρώ το στρέμμα, πωλείται η γη στην Πάτμο, όπου έχουν εμφανιστεί το τελευταίο διάστημα αλλοδαπές εταιρείες αναζητώντας επενδύσεις σε ξενοδοχεία.

Ανάλογο αγοραστικό ενδιαφέρον διαπιστώνεται στην Κω, στην Κάλυμνο και τη Ρόδο, όπου στην τελευταία οι εξαγορές από αλλοδαπές εταιρείες στοχεύουν και στα ξενοδοχεία. Πέραν των αγοραστών τουρκικής καταγωγής, στα Δωδεκάνησα εντοπίζονται, κατά πληροφορίες, Κινέζοι, Ρώσοι και Λίβυοι αγοραστές μέσω αλλοδαπών εταιρειών, ακόμη και funds, ενώ το τοπίο στην κτηματαγορά παραμένει δαιδαλώδες, όταν εκκρεμούν περίπου 80.000 συμβολαιογραφικές πράξεις που δεν έχουν περαστεί στο Κτηματολόγιο.

Με θέα στα παράλια

Βορειότερα στο Αιγαίο, τα κοινά χαρακτηριστικά που εμφάνισαν εξαγορές ακινήτων στη Μυτιλήνη, στο Πλωμάρι και τον Μόλυβο κινητοποίησαν παράγοντες της Λέσβου, καθώς εμφανίστηκαν ανώνυμες εταιρείες κατά κανόνα να αποκτούν ακίνητα με διαχειριστές αλλοδαπούς και έδρα στη Βουλγαρία ή στην Κύπρο. Μάλιστα, τα ακίνητα που έχουν αποκτήσει στη Μυτιλήνη βρίσκονται κατά πλειονότητα στην πλευρά που κοιτά προς τα παράλια της Τουρκίας, ενώ στο ίδιο επίπεδο εξαγορών εμφανίζεται και μια εταιρεία με ελληνική έδρα. Ιδιαίτερη αγοραστική κίνηση καταγράφεται στο Πλωμάρι και από Ευρωπαίους πολίτες εβραϊκής καταγωγής, που έχουν επιλέξει τον οικισμό για παραθεριστικές κατοικίες.

Τον προβληματισμό, πάντως, των «γαλάζιων» βουλευτών ενισχύουν και τα στοιχεία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, καθώς η Τουρκία παραμένει από το 2021 έως και σήμερα ακλόνητα δεύτερη στη λίστα με τις 10 κορυφαίες εθνικότητες ως προς τις αρχικές άδειες διαμονής μόνιμου επενδυτή (Golden Visa), με την Κίνα να διατηρεί σταθερά τα πρωτεία. Ενδιαφέρον, ακόμη, αποτελεί το γεγονός ότι οι Τούρκοι αγοραστές ακριβών ακινήτων (μετανάστες με Golden Visa στην Ελλάδα που έλαβαν ισχυρές άδειες διαμονής) ήταν 554 το 2020, 640 το 2021, 774 το 2022 και 698 το 2023, ήτοι 2.666 στην τετραετία.

Ωστόσο, ο αριθμός υπερπολλαπλασιάζεται ανά έτος αν ληφθούν υπόψη αφενός οι ανανεώσεις των υφιστάμενων αδειών και αφετέρου οι εκκρεμείς αιτήσεις που είναι δεκάδες χιλιάδες. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι οι αρχικές μόνιμες άδειες διαμονής επενδυτή ήταν 1.471 τον Φεβρουάριο του 2025, όταν, ωστόσο, από τις 14.924 άδειες μόνιμου επενδυτή (αρχικής χορήγησης και ανανέωσης) που κατατέθηκαν το διάστημα Φεβρουάριος 2024-Φεβρουάριος 2025 έχουν εκδοθεί μόλις 3.222, απορρίφθηκαν 31, ανακλήθηκε μία, αλλά 11.670 παραμένουν σε εκκρεμότητα. Το ράλι των τουρκικών επενδύσεων μέσω του καθεστώτος της Golden Visa ανατροφοδοτείται ακόμη περισσότερο από αιτήματα που έρχονται από το παρελθόν, δηλαδή πριν από το 2020 (οπότε υπάρχουν αναλυτικές καταγραφές), και διεκπεραιώνονται σταδιακά, καθώς, με βάση τα πλέον επικαιροποιημένα στοιχεία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, έχουν εκδοθεί 7.456 άδειες διαμονής μόνιμου επενδυτή στο διάστημα Φεβρουάριος 2024-Φεβρουάριος 2025, «με βάση την ημερομηνία έκδοσης απόφασης για αιτήματα που κατατέθηκαν από το 2018 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2025».

Τουρκική πρωτιά

Ειδικά για τις Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης και Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, η Τουρκία έρχεται πρώτη σε αιτήματα χορήγησης άδειας μόνιμου επενδυτή, αφού μόνο για το 2024 εκδόθηκαν 44 άδειες μόνιμου επενδυτή, ανανεώθηκαν επτά και εκκρεμούν 62 στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης για Τούρκους επενδυτές. Αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζεται και στο Νότιο και Βόρειο Αιγαίο, όπου εκδόθηκαν 26 νέες άδειες, εκκρεμούν 53 και ανανεώθηκαν 15, αποτυπώνοντας σε απόλυτους αριθμούς το εντονότατο επενδυτικό τουρκικό ενδιαφέρον.