Η περίπτωση ζεύγους που πήρε διαζύγιο και έφτασε στο ανώτατο δικαστήριο για τη βάφτιση της κόρης του και η απόφαση του δικαστηρίου
Εάν οι γονείς -είτε είναι παντρεμένοι είτε διαζευγμένοι- διαφωνούν, καβγαδίζουν, τσακώνονται και αλληλομηνύονται για το ποιο όνομα θα δώσουν στο παιδί τους, τον τελικό λόγο έχουν τα δικαστήρια, τα οποία αποφασίζουν με αποκλειστικό γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού.
Αυτό αποφάνθηκε ο Αρειος Πάγος, καλούμενος να λύσει τη διαφωνία γονέων οι οποίοι δύο χρόνια μετά τον γάμο τους και ενάμιση μήνα μετά τη γέννηση του παιδιού τους χώρισαν και ο καθένας από τους δύο ήθελε να δώσει το όνομα της μητέρας του στο νεογέννητο.
Παντρεύτηκαν τον Σεπτέμβριο του 2014, αλλά η συμβίωσή τους δεν ήταν αρμονική από την πρώτη στιγμή. Ωστόσο, έντεκα μήνες μετά, τον Αύγουστο του 2015, απέκτησαν ένα κοριτσάκι και ενάμιση μήνα μετά τη γέννηση του παιδιού τους, τον Σεπτέμβριο, εκείνη πήρε το μωρό και έφυγε εγκαταλείποντας τη συζυγική κατοικία.
Μετά τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης, η κατάσταση ήταν εκρηκτική. Πλέον των καβγάδων και έντονων διενέξεων, υπήρξε και ένα διάστημα αλληλομηνύσεων με συχνές επισκέψεις στο Αστυνομικό Τμήμα.
Αργότερα, με δικαστική απόφαση ανατέθηκε οριστικά η επιμέλεια του παιδιού στη μητέρα του, με τη συναίνεση και του πατέρα. Ομως, ακολούθησε έντονη διαφωνία μεταξύ τους για την ονοματοδοσία του παιδιού, ηλικίας σήμερα 9 ετών.
Η διαφωνία προέκυψε καθώς η μητέρα ήθελε να δώσει στο κοριτσάκι το όνομα της μητέρας της και από την άλλη πλευρά ο πατέρας ήθελε να δώσει το όνομα της δικής του μητέρας, κάτι για το οποίο «η εν διαστάσει σύζυγός του ήταν αρχικά σύμφωνη, όσο ήταν ακόμα μαζί». Ωστόσο, η μητέρα όταν το κοριτσάκι έγινε τριών ετών το βάφτισε και έδωσε το όνομα της μητέρας της.
Μονoμερής απόφαση
Η έντονη αυτή διαφωνία για την ονοματοδοσία της ανήλικης οδηγήθηκε στα δικαστήρια, τα οποία κατ’ αρχάς επισήμαναν ότι η μονόπλευρη απόφαση της μητέρας να δώσει το όνομα που εκείνη επιθυμούσε, «δεν απαγορεύει τη μεταβολή του», καθώς «η ονομασία δεν αποτελεί συστατικό στοιχείο του μυστηρίου του βαπτίσματος». Δηλαδή, μόνο η ονοματοδοσία με το μυστήριο της βάπτισης δεν απαγορεύει στα δικαστήρια να αλλάξουν το όνομα που δόθηκε, εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο.
Ενώπιον των δικαστηρίων δόθηκε μάχη και η κάθε πλευρά έβγαλε από τη φαρέτρα της ό,τι επιχειρήματα μπορούσε να επικαλεστεί για να δώσει το όνομα που επιθυμούσε στο παιδί τους.
Σύμφωνα, τόσο με το Εφετείο όσο και τον Αρειο Πάγο, που επικύρωσε την εφετειακή απόφαση, «αποδείχθηκε ότι το τέκνο αποκαλείται με το δοθέν σε αυτό όνομα “Ε.” σχεδόν εξαρχής από τη μητέρα του και το συγγενικό και το κοινωνικό της περιβάλλον και στη συνέχεια και στον παιδικό σταθμό, που παρακολουθεί από το έτος 2017, με συνέπεια να το έχει ήδη συνηθίσει ως μέρος της ταυτότητάς του».
Αντίθετα, από την πλευρά του πατέρα αποκαλούσαν το κοριτσάκι με το όνομα της γιαγιάς «Α.» μόνο ο ίδιος και «οι συγγενείς του στο πλαίσιο της αραιής προσωπικής επικοινωνίας που έχουν μαζί του». Οι δικαστές επισημαίνουν ότι η λύση που πρότεινε ο πατέρας για διπλή ονοματοδοσία «Ε.-Α.», δηλαδή να δοθούν στο παιδί και τα δύο ονόματα των γιαγιάδων του, «δεν κρίνεται ενδεδειγμένη, εν όψει του κινδύνου που εγκυμονεί για την ομαλή διαμόρφωση του χαρακτήρα και της προσωπικότητας του ανηλίκου, καθόσον θεωρείται βέβαιο ότι καθένας εκ των διαδίκων (ενόψει μάλιστα και των ιδιαίτερα κακών μεταξύ τους σχέσεων) θα επιμένει να αποκαλεί το τέκνο με το όνομα της δικής του προτιμήσεως».
Το τρίτο όνομα
Επιπρόσθετα, αναφέρεται στην απόφαση του Α2 Τμήματος του Αρείου Πάγου, «η επιλογή ενός τρίτου ονόματος και όχι ενός εκ των “Ε.” ή “Α.”, προς διασφάλιση της οποιασδήποτε ασυμφωνίας και έριδας μεταξύ του μητρικού και πατρικού περιβάλλοντος, όπως ο πατέρας προτείνει, δεν κρίνεται ότι είναι προς το συμφέρον του τέκνου, αφού θα είναι δύσκολο γι’ αυτό να αποκοπεί πλήρως από το όνομα “Ε.” που έχει συνηθίσει και ταυτίσει με την έως τώρα διαμορφωθείσα προσωπικότητά του».
Σύμφωνα με το Οικογενειακό Δίκαιο, υπογραμμίζουν οι αρεοπαγίτες, προκύπτει ότι:
α)η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο (γονική μέριμνα) αποτελεί καθήκον και δικαίωμα των γονέων του και ότι κάθε απόφαση αυτών σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας πρέπει να αποβλέπει στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, και
β) περιεχόμενο της γονικής μέριμνας αποτελεί και η ονοματοδοσία του ανηλίκου περί της οποίας οι γονείς αποφασίζουν από κοινού. Σε περίπτωση δε που αυτοί διαφωνούν και το συμφέρον του τέκνου επιβάλλει να ληφθεί απόφαση, αποφασίζει το δικαστήριο.
Κατά συνέπεια, ο Αρειος Πάγος έκρινε ότι τυχόν αντικατάσταση του ονόματος που δόθηκε στην ανήλικη με αυτό που ζητάει η πλευρά του πατέρα «δεν είναι προς το συμφέρον του τέκνου, καθόσον θα του δημιουργήσει σοβαρή σύγχυση στην ταυτότητά του».
Τελικά, αποφάνθηκε ο Αρειος Πάγος ότι «το αληθινό και βέλτιστο συμφέρον του ανήλικου επιβάλλει τον ορισμό του δοτέου ονόματος αυτού», δηλαδή αυτό που του έδωσε η μητέρα του, «Ε.».
Ο πατέρας της ανήλικης ζητούσε από τον Αρειο Πάγο να αναιρεθεί η εφετειακή απόφαση που τάχθηκε με τις θέσεις της μητέρας, αλλά οι αρεοπαγίτες απέρριψαν ως αβάσιμους όλους τους ισχυρισμούς του και επικύρωσαν την απόφαση του Εφετείου, ενώ του επέβαλαν και δικαστικά έξοδα ύψους 1.800 ευρώ.
