Ο νέος Ποινικός Κώδικας μετέτρεψε το κακούργημα της κατ’ εξακολούθηση απάτης σε πλημμέλημα, εφόσον το ποσό δεν υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ – Η περίπτωση γιου που δεν δήλωσε τον θάνατο της μητέρας του και επί 161 μήνες καρπώθηκε 64.660 ευρώ
Ο νέος Ποινικός Κώδικας αθωώνει ακόμη και εκείνους που καταδικάστηκαν επειδή εισέπρατταν παράνομα συντάξεις συγγενών τους (κατά κανόνα του πατέρα ή της μητέρας τους) οι οποίοι είχαν αποβιώσει και εσκεμμένα δεν δήλωσαν τον θάνατό τους στις αρμόδιες αρχές, ενώ την ίδια στιγμή η ετήσια ζημιά στα ασφαλιστικά ταμεία από τις συντάξεις-μαϊμού αγγίζει περίπου τα 450 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με επίσημα χείλη.
Από το 2011 έχει ξεκινήσει ένας αγώνας δρόμου για να αποκαλυφθούν τα πρόσωπα τα οποία εισέπρατταν παράνομα 120.000 συντάξεις συγγενών αποβιωσάντων οι οποίοι δεν είχαν δηλώσει τον θάνατό τους. Ετσι μπορούσαν να εισπράττουν τις συντάξεις τους, καθώς ήταν συνδικαιούχοι σε κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς.
Αιμορραγία Ταμείων
Η ετήσια ζημία των ασφαλιστικών ταμείων εκτιμήθηκε ότι άγγιζε το 1,5 δισ. ευρώ. Η δε οικονομική αιμορραγία του ασφαλιστικού συστήματος συνεχιζόταν αδιάλειπτα, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να ξεκινήσουν διεξοδικοί έλεγχοι. Αποκαλύφθηκαν τα πρόσωπα και έγιναν καταλογισμοί των παρανόμως καταβληθέντων-εισπραχθέντων συντάξεων, ενώ παράλληλα ασκήθηκαν και ποινικές διώξεις.
Από τους ελέγχους που πραγματοποίησαν το ΙΚΑ και ο ΟΓΑ το 2012 εντοπίστηκαν 328 άτομα στα οποία καταβαλλόταν η σύνταξη ενώ είχαν φύγει από τη ζωή πριν από 10, 18 ή ακόμα και 40 χρόνια. Συγκεκριμένα, υπήρχε ασφαλισμένος του ΙΚΑ που είχε γεννηθεί το 1910, απεβίωσε στις 18/7/1972 και από τότε και επί 40 και πλέον χρόνια του καταβαλλόταν κανονικά η σύνταξη, την οποία ενθυλάκωνε κάποιος στενός συγγενής του.
Τα χρόνια πέρασαν και οι έλεγχοι εν μέρει απέδωσαν. Το 2013 το ποσό που επιστράφηκε στα ασφαλιστικά ταμεία από τους συγγενείς των αποβιωσάντων συνταξιούχων που εισέπρατταν παράνομα τις συντάξεις ως αχρεωστήτως καταβληθείσες ανήλθε στα 13,6 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον τότε αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα.
Ζημία 420 εκατ. ευρώ τον χρόνο
Το ίδιο έτος ο τότε υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης ενώπιον της Βουλής επισήμανε ότι τουλάχιστον 420 εκατ. ευρώ τον χρόνο κοστίζουν στα ασφαλιστικά ταμεία οι συντάξεις-μαϊμού. Σύμφωνα με τον υπουργό, διαπιστώθηκε ότι τα Ταμεία κατέβαλαν 51.551 συντάξεις σε μη δικαιούχους.
Κατά όσων παράνομα εισέπρατταν συντάξεις, πλέον των καταλογιστικών πράξεων για τα συνολικά ποσά που παράνομα εισέπρατταν, ασκήθηκαν και ποινικές διώξεις για το κακουργηματικό αδίκημα της κατ’ εξακολούθηση απάτης.
Από 1-7-2019 ήρθε η εφαρμογή του νέου Ποινικού Κώδικα του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος μετέτρεψε το αδίκημα της κατά συνήθεια και κατ’ εξακολούθηση απάτης από κακούργημα σε πλημμέλημα εφόσον το ποσό δεν υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα όσοι καταδικάστηκαν επειδή εισέπρατταν παράνομα συντάξεις συγγενών τους οι οποίοι είχαν αποβιώσει εδώ και χρόνια να αθωώνονται, σε εφαρμογή του επιεικέστερου νόμου (Ποινικού Κώδικα), εφόσον το ποσό που ενθυλάκωσαν ήταν μικρότερο των 120.000 ευρώ.
Τους αρεοπαγίτες τους απασχόλησε περίπτωση συνταξιούχου η οποία απεβίωσε τον Φεβρουάριο του 1999. Ωστόσο, ο γιος της δεν δήλωσε τον θάνατό της και επί 161 μήνες (Μάρτιος 1999 έως και Απρίλιος 2014) εισέπραττε την πολεμική σύνταξη που ελάμβανε η μητέρα του εν ζωή, επωφελούμενος παράνομα 64.660 ευρώ.
Οπως αναφέρεται στην αρεοπαγιτική απόφαση, ο γιος «απέκρυψε από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους το γεγονός του θανάτου της μητέρας του, παραπλανώντας έτσι τους υπαλλήλους του Γενικού Λογιστηρίου, οι οποίοι και δεν έδωσαν εντολή για τη διακοπή καταβολής της σύνταξης». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, συνεχίζουν οι δικαστές, «την καταβολή της σύνταξης στον τραπεζικό λογαριασμό που διατηρούσε η αποβιώσασα στην Εμπορική Τράπεζα και στον οποίο ήταν συνδικαιούχος ο κατηγορούμενος και συνέχισε να αναλαμβάνει τα χρηματικά ποσά, προσποριζόμενος έτσι παράνομο περιουσιακό όφελος ανερχόμενο στο ποσό των 64.660 ευρώ, με αντίστοιχη περιουσιακή ζημία του κράτους».
Τελικά, εκείνος καταδικάστηκε από το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης σε φυλάκιση 4 ετών, μετατρέψιμη προς 3 ευρώ την ημέρα για το αδίκημα της απάτης κατά συνήθεια και κατ’ εξακολούθηση. Στη συνέχεια προσέφυγε στον Αρειο Πάγο ζητώντας να αναιρεθεί η καταδικαστική για εκείνον εφετειακή απόφαση.
Οι αρεοπαγίτες σε εφαρμογή του νέου Ποινικού Κώδικα έπαυσαν οριστικά την σε βάρος του ποινική δίωξη λόγω παραγραφής (πλημμέλημα πλέον). Οπως σημειώνεται στην απόφαση του Ζ’ Ποινικού Τμήματος, το αδίκημα της απάτης κατά συνήθεια και κατ’ εξακολούθηση «είναι πλέον πλημμέλημα, λαμβανομένου υπόψη του ύψους της προκληθείσας σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου ζημίας (64.660 ευρώ)» και σε συνδυασμό με το ότι «ήδη έχει παρέλθει χρονικό διάστημα που υπερβαίνει την οκταετία (σ.σ.: από την τέλεση του αδικήματος), έχει εξαλειφθεί το αξιόποινο της πράξης αυτής λόγω παραγραφής».
Διευκρινίζουν οι αρεοπαγίτες ότι με τον παλαιό Ποινικό Κώδικα «το έγκλημα της απάτης χαρακτηριζόταν ως κακούργημα α) αν ο υπαίτιος διέπραττε απάτες κατ’ επάγγελμα ή κατά συνήθεια και το συνολικό όφελος ή η συνολική ζημία υπερέβαιναν το ποσό των 30.000 ευρώ, β) αν διέπραττε απάτη από την οποία το όφελος ή η προξενηθείσα ζημία υπερέβαινε συνολικά το ποσό των 120.000 ευρώ».
Μετά τον νέο Ποινικό Κώδικα «η κακουργηματική μορφή της απάτης εδράζεται πλέον σε συγκεκριμένο χρηματικό κριτήριο και ειδικότερα στο παράνομο περιουσιακό όφελος του υπαίτιου, με αντίστοιχη περιουσιακή ζημία του παθόντα, το οποίο πρέπει να υπερβαίνει το χρηματικό ποσό των 120.000 ευρώ, ενώ απαλείφθηκε η επιβαρυντική περίσταση της κατ’ επάγγελμα και κατά συνήθεια τελέσεως του εγκλήματος», καταλήγει ο Αρειος Πάγος.
