Μέχρι και 150 τόνοι νερού χρειάζονται για την κατάσβεση, με κίνδυνο αναζωπύρωσης ακόμα και μια βδομάδα μετά- Στις πυροκουβέρτες καταφεύγουν οι πυροσβέστες
Τέσσερις μέρες τώρα, μαίνεται ανεξέλεγκτη η πυρκαγιά στο οχηματαγωγό Fremantle Highway, στη Βαλτική, στα ανοιχτά των ολλανδικών ακτών. Το καράβι μεταφέρει 3.783 αυτοκίνητα, εκ των οποίων περίπου 500 είναι ηλεκτρικά. Οι Αρχές, οι οποίες θέλουν να ελπίζουν ότι τις επόμενες ημέρες η φωτιά στο πλοίο θα υποχωρήσει πριν αυτό βυθιστεί, αναφέρουν ότι η πυρκαγιά κατά πάσα πιθανότατα ξεκίνησε από ένα από τα ηλεκτρικά οχήματα που μεταφέρει. Και ξεκαθαρίζουν ότι, με ένα μέλος του πληρώματος να έχει χάσει τη ζωή του και το υπόλοιπα πλήρωμα να έχει εγκαταλείψει το πλοίο, ίσως πάρει μέρες για να περιοριστεί η φωτιά, καθώς οι μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων φλέγονται με πυρκαγιές οι οποίες είναι υψηλότερων (διπλάσιων) θερμοκρασιών και μεγαλύτερης διάρκειας από τα συμβατικά, ενώ σβήνουν δύσκολα, με τον κίνδυνο όταν γίνει αυτό, να ξανατυλιχτούν στις φλόγες.
Η πυρκαγιά στο Fremantle και η παραδοχή των αρχών ότι δεν μπορούν να τη θέσουν υπό έλεγχο λόγω των μπαταριών ιόντων λιθίου που φέρουν τα αυτοκίνητα, ξαναφέρνει στο προσκήνιο ένα μεγάλο θέμα που απασχολεί πολλές ναυτιλιακές και όχι μόνο ανά τον κόσμο: Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όταν τυλιχτούν στις φλόγες, δεν σβήνουν με «παραδοσιακές» μεθόδους, όπως τη χρήση νερού, τη στέρηση οξυγόνου, ακόμα και αν βυθιστούν στη θάλασσα.
Η αιτία της πυρκαγιάς, αν και επισήμως δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί, έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με το «τι τυφλά σημεία υπάρχουν κατά τη μεταφορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων που κινούνται με μπαταρίες – οι οποίες όταν πιάσουν φωτιά δεν μπορούν να σβήσουν με νερό ή ακόμη και με στέρηση οξυγόνου», λέει ο εκπρόσωπος της Βασιλικής Ένωσης Ολλανδών Εφοπλιστών (KVNR), Νέιθαν Χάμπερς.
Δεν είναι η πρώτη τέτοια φωτιά. Μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο, το οχηματαγωγό Felicity Ace το οποίο μετέφερε περίπου 4.000 αυτοκίνητα τυλίχθηκε στις φλόγες και βυθίστηκε στον Ατλαντικό, δυτικά της Πορτογαλίας, με τη φωτιά να πιστεύεται πως ξεκίνησε από τη μπαταρία ενός από τα EV του φορτίου του. Με δεδομένο ότι και πέρυσι, που καταγράφηκε ο μεγαλύτερος αριθμός πυρκαγιών σε πλοία την τελευταία δεκαετία (209, κατά 17% περισσότερες από το 2021) σύμφωνα με την Allianz Global Corporate & Specialty, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ναυτιλιακής Ασφάλειας εκτιμά ότι «ένα μεγάλο μερίδιο των πυρκαγιών αφορούσε μπαταρίες ιόντων λιθίου». Και ωθεί οργανισμούς, όπως τον ΙΜΟ (Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός) να επιβάλλουν περιορισμούς και μέτρα κατά τη μεταφορά τους, αλλά και ναυτιλιακές -όπως η νορβηγική Havila Kystruten– να απαγορεύσουν τη μεταφορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων με πλοία τους. Έχουν δίκιο για τη «δαιμονοποίηση»;
Η αλήθεια είναι ότι στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα υπάρχει ο κίνδυνος ανάφλεξης σε περίπτωση που χτυπηθούν οι μπαταρίες -σε κάποιο τρακάρισμα, για παράδειγμα- ή στη διάρκεια της φόρτισης. Όμως ο κίνδυνος αυτός, όπως έχουν καταδείξει έρευνες, είναι μικρότερος από τον κίνδυνο να τυλιχτεί στις φλόγες ένα βενζινοκίνητο, ή πετρελαιοκίνητο αυτοκίνητο. Εκεί που υπάρχει διαφορά, είναι η ένταση και η διάρκεια της φωτιάς, η οποία μοιάζει να είναι αδύνατο να σβήσει με τους τρόπους που γνωρίζαμε ως τώρα.
Σε όλο τον κόσμο, έχουν καταγραφεί περιστατικά που μοιάζουν εξωπραγματικά: Για να σβήσει η φωτιά σε ένα Tesla στις ΗΠΑ χρησιμοποιήθηκαν περίπου 23 τόνοι νερού, ενώ ένα άλλο αυτανεφλέγη έξι μέρες μετά την κατάσβεσή του. Στην Ολλανδία, οι πυροσβέστες δοκίμασαν να βυθίσουν σε δεξαμενή με νερό ένα EV που καιγόταν, στις ΗΠΑ δοκίμασαν να το θάψουν (!). Ακριβώς επειδή πρόκειται για πυρκαγιά η οποία προκαλείται από χημική αντίδραση, χρειάζεται ποσότητες νερού και 10 φορές μεγαλύτερες από αυτές που θα χρειάζονταν για ένα βενζινοκίνητο, ώστε να περιοριστεί η φωτιά σε ένα ηλεκτρικό, με το ρίσκο αναζωπύρωσης να είναι υπαρκτό ως και εβδομάδες αργότερα. Πυροσβέστες εκτιμούν ότι ενδέχεται να χρειαστεί ποσότητα που μπορεί να φτάσει και τους 150 τόνους κρύου νερού (δηλαδή ποσότητα που φέρουν περίπου 20-30 οχήματα της Πυροσβεστικής) για να περιοριστεί μια πυρκαγιά σε ηλεκτρικό αυτοκίνητο.
Οι πυροσβεστικές υπηρεσίες σε όλο τον κόσμο εξετάζουν νέες λύσεις για να μπορούν να κατασβέσουν πυρκαγιές σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όπως νέες χημικές ουσίες, εξειδικευμένες κουβέρτες πυρόσβεσης EV, ακροφύσια πυροσβεστικών σωλήνων που διαπερνούν τις μπαταρίες κ.α.. Οι δε αυτοκινητοβιομηχανίες παρέχουν διαρκώς εκπαίδευση, αλλά και manual στις πυροσβεστικές δυνάμεις για την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών.
Στην Ελλάδα, η Πυροσβεστική έχει πραγματοποιήσει εκπαιδεύσεις του προσωπικού της σε συνεργασία με αυτοκινητοβιομηχανίες. Ο\ Επιπυραγός Αχιλλέας Σαΐτης, Τμηματάρχης Επιχειρήσεων Διεύθυνσης Πυρόσβεσης στο Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος, στη διάρκεια συνεδρίου για την ηλεκτροκίνηση, εξήγησε ότι οι μπαταρίες ιόντων λιθίου έχουν πάρα πολύ μεγάλο θερμικό φορτίο σε περίπτωση που αναφλεγούν, ενώ υπάρχει επίσης ο κίνδυνος της θερμικής διαφυγής, όπου τα πράγματα γίνονται (πιο) επικίνδυνα: Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ο κίνδυνος της έκρηξης φωτιάς. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις, όπως ένας παρατεταμένος συριγμός που μπορεί να βγάζει η μπαταρία. Αυτό το φαινόμενο σημαίνει ότι μέσα σε δευτερόλεπτα γίνεται μία έκρηξη φωτιάς που τυλίγει όλο το αυτοκίνητο. Επεσήμανε δε ότι το ίδιο φυσικά μπορεί να συμβεί σε ένα ηλεκτρικό πατίνι ή ποδήλατο.
Ο πυροσβέστης μάλιστα προτείνει, σε περίπτωση που δούμε ότι τυλίγεται στις φλόγες το ηλεκτρικό μας αυτοκίνητο, να εγκαταλείψουμε το χώρο, καθώς δεν έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε πολλά πράγματα- οι πυροσβεστήρες, για παράδειγμα, δεν έχουν καμία χρησιμότητα. Ακόμα κι αν αποφύγουμε το φαινόμενο της θερμικής διαφυγής, μόνο το γεγονός ότι η μπαταρία θα αρχίσει να θερμαίνεται, σημαίνει ότι θα αρχίσουν να παράγονται τοξικά αέρια τα οποία σε ένα κλειστό χώρο είναι πολύ δραστικά και επιβαρυντικά για την υγεία μας.
ο κίνδυνος στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι η μεγάλη πιθανότητα επανάφλεξης, ακόμα και μετά από 48 ώρες. Σε περίπτωση πυρκαγιάς, «ο οδηγός του αυτοκινήτου δεν μπορεί να αντιμετωπίσει με τον πυροσβεστήρα ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Πρέπει να απομακρυνθεί από το όχημα και να καλέσει την πυροσβεστική, ενημερώνοντας ότι πρόκειται για ηλεκτρικό αυτοκίνητο», λέει ο κ. Σαϊτης.
Η Π.Υ. ακολουθεί την τάση στην οποία φαίνονται να καταλήγουν οι πυροσβέστες διεθνώς, τον περιορισμό δηλαδή της πυρκαγιάς με ειδικές πυροκουβέρτες για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, καθώς και η χρήση της εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφάλειας Αυτοκινήτου με βάση την οποία γίνεται αναγνώριση όλων των μοντέλων, τα σημεία που κόβονται σε περίπτωση που χρειαστεί να απεγκλωβιστεί κάποιος επιβάτης καθώς και οι τρόποι πρόσβασης στη μπαταρία και όλες οι ασφάλειες.
«Ένα ακόμα υλικό που φροντίσαμε να προμηθευτούμε, από το 2020 που ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε και να στήνουμε ειδικότερα μνημόνια ενεργειών επέμβασης τακτικού επιπέδου για ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι οι πυροκουβέρτες με τις οποίες σκεπάζουμε το όχημα που έχει αναφλεγεί, όχι για να κατασβέσουμε τη φωτιά, αλλά για να την περιορίσουμε και κυρίως να μειώσουμε την έκλυση των τοξικών αερίων», λέει ο κ. Σαϊτης, τονίζοντας ότι οι Έλληνες πυροσβέστες έχουν εκπαιδευτεί και έχουν όλες τις καλές πρακτικές από τον Εθνικό Οργανισμό Πυροπροστασίας των ΗΠΑ και τον αντίστοιχο Ευρωπαϊκό φορέα, ενώ βρίσκονται σε απευθείας επαφή με τις εταιρείες αυτοκινήτου πραγματοποιώντας κοινές εκπαιδεύσεις.
