Ο εκκλησιαστικός χάρτης και η γεωπολιτική σύγκρουση στην Ευρώπη
Νάσος Πετράκης
Η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, με επικεφαλής τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, αναγνώρισε εν μέρει την Εκκλησία της Βόρειας Μακεδονίας. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αναγνωρίζει την εκκλησιαστική ιεραρχία με επικεφαλής τον Αρχιεπίσκοπο Στέφανο ως κανονική και έγκυρη στον πανορθόδοξο κόσμο. Ιδρύει μαζί της μια κανονική και λειτουργική κοινότητα, αλλά χωρίς να έχει λάβει αυτή η Εκκλησία το καθεστώς του αυτοκέφαλου, που ρυθμίζει επίσημα το διεθνές όνομα και το καθεστώς της. Η Κωνσταντινούπολη αναγνώρισε το όνομα αυτής της εκκλησίας ως «Οχρίδα», πράγμα που σημαίνει ότι η περιοχή της δικαιοδοσίας της είναι μόνο εντός των ορίων της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά αποκλείει τη χρήση του όρου «Μακεδονική».
Στον αγώνα για παγκόσμια κυριαρχία, όχι για πρώτη φορά στην ιστορία, χρησιμοποιείται και ο «εκκλησιαστικός χάρτης». Δεν είναι τυχαίο ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο ανακοίνωσε την αναγνώριση της «Εκκλησίας της Οχρίδας» στις 9 Μαΐου, την ημερομηνία που ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έληξε με νίκη κατά του φασισμού και του χιτλερικού συνασπισμού.
Τίθεται το ερώτημα εάν πρόκειται για μια αγγλοσαξονικής έμπνευσης πολιτική κίνηση, που αποσπά την προσοχή από τις υποσχέσεις ότι θα δοθούν ημερομηνίες στη Βόρεια Μακεδονία και στην Αλβανία για ενταξιακές συνομιλίες με την Ευρώπη, καθώς η Βουλγαρία εξακολουθεί να διατηρεί το βέτο για τη Βόρεια Μακεδονία, αν και κάποιο πολιτικοί κύκλοι στη Σόφια εξετάζουν το ενδεχόμενο άρσης του βέτο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες στην αντιπαράθεση με τις μεγάλες δυνάμεις, Ρωσία και Κίνα, έχουν εμπλέξει και εκκλησιαστικά ζητήματα. Για παράδειγμα, με βάση το εκκλησιαστικό ζήτημα στο Μαυροβούνιο, προσπάθησαν να αποδυναμώσουν τις κρατικές δομές της Σερβίας.
Το σενάριο αναγνώρισης της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Βόρειας Μακεδονίας έρχεται σε μια περίοδο σκληρών συγκρούσεων στην Ουκρανία, μια χώρα της οποίας η εκκλησία έχει επίσης αποκτήσει την ανεξαρτησία της από το Ρωσικό Ορθόδοξο Πατριαρχείο, πυροδοτώντας μια έντονη σύγκρουση μεταξύ του Ρωσικού Πατριαρχείου, υπό τον Πατριάρχη Κύριλλο, και του Οικουμενικού Πατριαρχείου, με επικεφαλής τον οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
Λίγο πριν την ανακοίνωση αυτής της απόφασης για την αναγνώριση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Βόρειας Μακεδονίας, ο πρέσβης των ΗΠΑ στα Σκόπια παρείχε βοήθεια για την ανοικοδόμηση εκκλησιών στη Βόρεια Μακεδονία. Με αυτόν τον τρόπο, η Αμερική έχει δείξει μεγάλη αλληλεγγύη στην Εκκλησία, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για την ηγεσία του κράτους, ειδικά αν γίνουν πρόωρες βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Κάτι που θεωρείται όλο και πιο βέβαιο, αφού υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η Βόρεια Μακεδονία να παραμείνει χωρίς ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, τον Ιούνιο.
Αν και πολλοί πολιτικοί, κυρίως από τη Σερβία και τη Βόρεια Μακεδονία, τόνισαν ότι δεν θα εμπλακούν σε εκκλησιαστικά ζητήματα, αλλά η απονομή αμερικανικών δωρεών, και σε μια σημαντική ιστορική ημερομηνία, δημιουργεί ένα ερώτημα: αν έγιναν όλα αυτά χωρίς να αναζητηθεί πολιτική επιρροή.
Στα Βαλκάνια, σε μια χώρα που είναι το 30ό μέλος του ΝΑΤΟ, πολιτικοί όπως ο πρωθυπουργός Ντίμιταρ Κοβάτσεφσκι και Πρόεδρος Στέβο Πενταρόφσκι, συνεχάρησαν τον Αρχιεπίσκοπο Στέφανο για την αναγνώριση της εκκλησίας, αν και επισημοποιήθηκε εν μέρει και ελλιπώς.
Η Ελληνική Εκκλησία σίγουρα δεν θα επιτρέψει τη χρήση του όρου «Μακεδονικός», όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία αναγνώρισης.
Σε ό,τι αφορά τη διεύρυνση της ΕΕ, μόνο ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν ρητά κατά της ένταξης των βαλκανικών χωρών, εξηγώντας ότι η Ευρώπη δεν χρειάζεται νέα αστάθεια έως ότου διαμορφωθεί μια νέα μεθοδολογία εργασίας στην ΕΕ.
Είναι πολύ αβέβαιο το πότε η Ευρώπη θα ξεκινήσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Βόρεια Μακεδονία, αλλά φαίνεται όλο και περισσότερο ότι η μερική αναγνώριση της Βόρειας Μακεδονίας, αποτελεί υποκατάστατο αυτής της ημερομηνίας.
Πηγή https://www.geoeurope.org/2022/06/07/o-ekklisiastikos-xartis-kai-i-geopoli/
***To geoeurope είναι ένας ιστότοπος που δημιουργήθηκε από επιστήμονες και ειδικούς που έχουν ασχοληθεί με τη γεωπολιτική της Ευρώπης και έχουν διαπιστώσει συγκεκριμένα κενά στη ροή των πληροφοριών που διαμορφώνουν τις γεωπολιτικές συζητήσεις στην ήπειρό μας.
