Συνεχίζονται οι έρευνες για τα αίτια της πυρκαγιάς που ξέσπασε τα ξημερώματα της Τρίτης στην Εύβοια, η οποία στο πέρασμα της προκάλεσε τεράστια οικολογική καταστροφή. Τα στοιχεία είναι σοκαριστικά, καθώς δείχνουν διπλασιασμό των δασικών πυρκαγιών τη φετινή χρονιά σε σχέση με το 2018, γεγονός που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στους ειδικούς. Την ώρα που πυροσβέστες δίνουν ακόμα μάχη για την πλήρη κατάσβεση της φωτιάς, οι Αρχές έχουν σχηματίσει το πιθανό προφίλ του εμπρηστή.
Από την αρχή του έτους μέχρι και τις 31 Ιουλίου στη χώρα μας είχαν εκδηλωθεί 7.650 πυρκαγιές σε δασικές και αγροτοδασικές περιοχές. Το στοιχείο αυτό δείχνει αύξηση 104% σε σχέση με πέρσι.
Με τη φωτιά ακόμα στην Εύβοια να μην έχει κατασβηστεί, ο πρώτος απολογισμός της αντιπυρικής περιόδου προκαλεί αποτροπιασμό. Μόνο στην Εύβοια μέχρι στιγμής έχουν καεί 28.000 στρέμματα όταν το 2018 είχαν κατακαεί 7.661,55.
Ποιο είναι το προφίλ του εμπρηστή δάσους
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχειά ο εμπρηστής δάσους είναι συνήθως άνδρας, Έλληνας, άνω των 45 ετών, ψυχικά υγιής, έγγαμος με παιδιά, στοιχειώδους εκπαίδευσης, αυτοαπασχολούμενος στους τομείς της γεωργίας της δασοκομίας ή της αλιείας και ζει στην επαρχία.
Όλοι όσοι κατηγορούνται για εμπρησμό δεν σημαίνει αυτόματα ότι πάσχουν από κάποια ψυχιατρική νόσο, επισημαίνει ο ψυχίατρος Γιώργος Καραμπουτάκης.
Έχουν μια ακατανίκητη επιθυμία να βάζουν φωτιές, έρχονται σε επαφή πολύ συχνά με πυροσβεστικά τμήματα, βάζουν τη φωτιά και έτσι ικανοποιούν την επιθυμία τους. Ο πυρομανής δεν είναι σε θέση να καταλάβει ότι διαπράττει την απολυτή καταστροφή. Στον γενικό πληθυσμό μόνο το 1% πάσχει από πυρομανία.
«Μπορούμε να μιλήσουμε σε αυτές τις περιπτώσεις ακόμα και για μειωμένο ή καθόλου καταλογισμό του δράστη, όταν αυτός δεν δύναται να καταλάβει ότι αυτό που πράττει είναι άδικο, οπότε σε αυτή την περίπτωση απαιτούνται άλλου τύπου μέτρα, θεραπευτικά κλπ. Αντίθετα, ο εμπρηστής έχει πλήρη συναίσθηση αυτού που κάνει», εξηγεί η διδάκτωρ εγκληματολογίας Ειρήνη Μυλωνά.
Την ίδια ώρα όπως επισημαίνει ο ψυχίατρος Δημήτρης Σούρας, ο εμπρηστής είναι ένας άνθρωπος ο οποίος δεν ικανοποιείται, σε σχέση με τον πυρομανή, αλλά το κάνει επίτηδες, ή βάσει κέρδους, ή βάσει χαρακτήρα, ή βάση μιας διαταραχής της προσωπικότητας που λέγεται αντικοινωνική ή ψυχοπαθητική διαταραχή της προσωπικότητας.
Ωστόσο τα ακριβή κριτήρια προκειμένου να στοιχειοθετηθεί ένα προφίλ εμπρηστών παραμένουν σχετικά, αφού τριάντα τοις εκατό των πυρκαγιών προκαλείται από αμέλεια, είκοσι από δόλο, δέκα από φυσικά η τυχαία αιτία αλλά το σαράντα τοις εκατό των πυρκαγιών παραμένει ανεξιχνίαστο, οπότε δεν γνωρίζουμε στοιχειά για τους δράστες.
«Δεν εξιχνιάζονται όλες οι υποθέσεις. Από αυτές που ξέρουμε ποιος είναι, μόνο 1,6% καταδικάζεται! Οι υποθέσεις δεν είναι καλά δεμένες με αποδεικτικό υλικό έτσι ώστε να φτάσουμε στη βεβαιότητα», αναφέρει ο Ανδριανός Γκουρμπατσής, εν αποστρατεία αντιστράτηγος και υπαρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος.
Όπως εξηγεί η διδάκτωρ Εγκληματολογίας κα Μυλωνά, άλλου τύπου κίνητρα μπορεί να έχουν σχέση με πολιτικό εξτρεμισμό, με πράξεις εκδίκησης, με μια προσπάθεια ενδεχομένως των δραστών να στρέψουν πάνω τους το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης.
Πού οφείλεται ο διπλασιασμός των δασικών πυρκαγιών
Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα Ανδριανό Γκουρμπάτση, εν αποστρατεία αντιστράτηγο και υπαρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος, ο διπλασιασμός των δασικών πυρκαγιών τη φετινή χρονιά σε σχέση με το 2018 φαίνεται πως οφείλεται στον φετινό εκλογικό πυρετό, με την εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) να μην έχει εκδοθεί ακόμα -ενώ η αντιπυρική περίοδος οδεύει στη λήξη της- και με τους μισούς δήμους και περιφέρειες να αλλάζουν χέρια διοίκησης, με αποτέλεσμα οι απαιτούμενες ενέργειες καθαρισμού να μείνουν στη μέση.
«Αυτό κυρίως οφείλεται σε εγκληματική, αμελή συμπεριφορά των ανθρώπων. Οι περισσότερες ξεκινάνε από ξερά χόρτα. Οι δήμοι εν όψει εκλογών αδιαφόρησαν, αφού από πρώτη Σεπτέμβρη θα αντικατασταθούν», λέει ο κ. Γκουρμπάτσης.
Ο «μαύρος» χάρτης της οικολογικής καταστροφής
Την πρώτη χαρτογράφηση της γης που κάηκε στην πυρκαγιά που ξέσπασε τα ξημερώματα της Τρίτης (13/08) στην Εύβοια, δημοσιοποίησε η ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus.
Στους χάρτες του Copernicus αποτυπώνονται με σαφήνεια οι κατεστραμμένες εκτάσεις και επιβεβαιώνεται ότι κάηκε κυρίως το δάσος αλλά και καλλιέργειες.
Η ευρωπαϊκή υπηρεσία, ενεργοποιήθηκε την Τρίτη 13 Αυγούστου, μετά από αίτημα των ελληνικών Αρχών (ΓΓ Πολιτικής Προστασίας) και καταγράφει έκτοτε δορυφορικά την εξέλιξη της πυρκαγιάς, παρέχοντας χρήσιμα δεδομένα υψηλής ανάλυσης για την έκταση της καταστροφής.
Ο χάρτης που το Copernicus έδωσε στη δημοσιότητα δείχνει αναλυτικά την κατανομή των χρήσεων γης (όπως αυτές είχαν καταγραφεί το 2018) των εκτάσεων που κάηκαν μέχρι και την Τετάρτη 14 Αυγούστου. Δεδομένου ότι η πυρκαγιά έκτοτε κινήθηκε κυρίως με αναζωπυρώσεις στις περιοχές από όπου είχε ήδη περάσει η φωτιά, εκτιμάται ότι η γεωγραφική έκταση που αποτυπώνεται εδώ δεν απέχει πολύ από την συνολική, μέχρι σήμερα, καμένη έκταση.
Η συννεφιά που επικράτησε την περασμένη Πέμπτη (15/08) και την Παρασκευή (16/08) δεν επέτρεψε στους δορυφόρους να καταγράψουν νεότερα δεδομένα. Η επόμενη απόπειρα δορυφορικής καταγραφής αναμένεται σήμερα, Σάββατο, αν το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες.
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι τις πρώτες δύο ημέρες της πυρκαγιάς έγιναν στάχτη κυρίως κωνοφόρα και σκληρόφυλλα δάση, μεταβατικές θαμνώδεις περιοχές, ελαιώνες και εκτάσεις με μικτές ή μη-αρδευόμενες καλλιέργειες, καθώς και φυσική βλάστηση.
Τα στοιχεία που δείχνουν εμπρησμό – Να ανοίξουν τηλέφωνα ζητούν οι Αρχές
Εμπρησμό δείχνουν οι μέχρι τώρα έρευνες και οι Αρχές έχουν ζητήσει άρση τηλεφωνικού απορρήτου για τους υπόπτους που εξετάζονται για πιθανό εμπρησμό, ενώ η σκληρή μάχη για την κατάσβεση της φωτιάς συνεχίζεται.
Οι έρευνες, σύμφωνα με ρεπορτάζ του ΣΚΑΪ, εστιάζουν πρωτίστως στον 33χρονο που είχε συλληφθεί πέρυσι για εννέα εμπρησμούς και καταδικάστηκε για έναν, αλλά εν συνεχεία αφέθηκε ελεύθερος λόγω ψυχολογικών προβλημάτων.
Οι τρεις ύποπτοι υποστηρίζουν ότι την ώρα που ξέσπασε η πυρκαγιά βρίσκονταν αρκετά χιλιόμετρα μακριά από το σημείο και έχουν παρουσιάσει άλλοθι. Ο 33χρονος , σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, φέρεται να έχει δηλώσει ότι βρισκόταν σε απόσταση 25 χιλιομέτρων από την Αγριλίτσα.
Ωστόσο, οι Αρχές εκτιμούν ότι με την άρση του τηλεφωνικού απορρήτου θα μπορέσουν να αναζητήσουν κενά ή αντιφάσεις στις καταθέσεις και στα άλλοθι των τριών ανδρών, με βάση τα σήματα από τις κεραίες τηλεπικοινωνιών.
Τα ακριβή αίτια της πυρκαγιάς που ξέσπασε στην Εύβοια τα ξημερώματα της Τρίτης (13/08) δεν έχουν διαλευκανθεί ακόμα όμως οι υποψίες για εμπρησμό είναι έντονες, καθώς φλόγες εκδηλώθηκαν ταυτόχρονα σε τρία σημεία, κοντά στα οποία βρέθηκαν στουπιά, φιάλες και καύσιμη ύλη.
Οι Αρχές έχουν λάβει καταθέσεις από τουλάχιστον 30 κατοίκους και από αυτές συνέβαλαν στην ταυτοποίηση των δύο υπόπτων πέραν του 33χρονου. Ένας από αυτούς βρέθηκε σε πρατήριο καυσίμων με μπιτόνι.
Τι πραγματικά συνέβη με το δάσος Νatura
Με ανακοίνωση όμως που έδωσε στη δημοσιότητα ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών της Εύβοιας σχετικά με τον χαρακτήρα της έκτασης που έχει θυσιαστεί στις φλόγες διευκρινίζεται ότι «η ευρύτερη περιοχή των οικισμών Κοντοδεσπότι, Μακρυμάλλη, Πλατάνα, Σταυρός δεν περιλαμβάνεται στις περιοχές του δικτύου Natura 2000» επί των οποίων έχει αρμοδιότητα ο συγκεκριμένος φορές και διευκρινίζει ακόμη, πως «η συγκεκριμένη περιοχή χαρακτηρίζεται ως Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) με προστατευτέα είδη τα: Πετροκούναβο, Αλεπού, Σκατζόχοιρος, Ασβός, Πέρδικα, Λαγός, Φασιανός, Γεράκι, Τσίχλες, Κότσιφας, Τρυγόνι, κά».
Η οικολογική καταστροφή στην περιοχή παραμένει μεγάλη, όμως το γεγονός ότι διασώθηκε το δάσος Natura, μία από τις 19 προστατευόμενες περιοχές, έχει την δική του αξία.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, skai.gr και την εφημερίδα «Ελέυθερος Τύπος»
