Κατερίνα Παπαθωμά-Μαστοροπούλου: Μερικές παρατηρήσεις στον γλυπτό διάκοσμο της χώρας της Κω

ΜΕΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΓΛΥΠΤΟ ΔΙΑΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΤΗΣ ΚΩ

Όσο κι αν εξέλιπαν οι κατά καιρούς επιδρομές αλλοφύλων με τα σπαθιά και τις χατζάρες ενάντια στην πατρίδα μας, οι ειρηνικοί «εισβολείς», επί χρήμασι φυσικά, είναι μια αναπόφευκτη πραγματικότητα. Και φυσικά μετά την φθινοπωρινή αναχώρησή τους μας ανήκουν ξανά τα νησιά μας, έστω και υποθηκευμένα. Ευκαιρία λοιπόν να απολαύσομε την γαλήνη, την ησυχία, τις αμέτρητες ομορφιές της, την σωστή ανθρώπινη επικοινωνία και προπαντός τους ήρεμους περιπάτους. Σε ένα τέτοιο περίπατο πρόσεξα καλύτερα τον υπαίθριο γλυπτό διάκοσμο της Χώρας της Κω και θα ήθελα να διατυπώσω μερικές παρατηρήσεις. Κατ΄αρχάς κάθε φορά που περνούμε από το νέο-ανεγερθέν λιτό μνημείο για την γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, νοιώθομε την ανάγκη να σταματήσομε για «ενός λεπτού σιγή» και να κάνομε τον σταυρό μας από σεβασμό και στο μνημείο, αλλά κυρίως στην αιώνια μνήμη των χιλιάδων αθώων ανθρώπων που ξεκληρίστηκαν με τον πιο βάρβαρο τρόπο από τις μακραίωνες πατρογονικές εστίες τους και μάλιστα χωρίς λόγο. Δεν θα ήταν υπερβολή, αν προτείναμε να τοποθετηθή και ένα ακοίμητο καντηλάκι για να συμβολίζει την άσβεστη σπίθα στην ψυχή και στην μνήμη όλων μας. Εύγε και πάλιν εύγε σ΄αυτόν που συνέλαβε την ιδέα, αλλά και που την υλοποίησε. Προχωρώντας λίγα μέτρα συναντούμε την πλατεία  στο κέντρο της οποίας δεσπόζει το μνημείο που παριστάνει την μυθολογική πάλη του Ηρακλή με τον Ανταγόρα σε ένα τεράστιο βάθρο. Δεν γνωρίζω τον δημιουργό του μνημείου, αλλά νομίζω πως είναι ανεπιτυχείς οι μορφές του και δυσανάλογες με το βάθρο τους. Δεν κατάφερε, κατά την γνώμη μου, να αποδώσει το μέτρο της κλασικής αρχαιότητας, αλλά μάλλον το «νανώδες», πράγμα που δεν συνάδει προς το μυθολογικό μεγαλείο τους. Αλλά και το ύφος και η στάση τους δεν εκφράζει την γνωστή μυθολογική πάλη τους προς επιβίωση και επικράτηση, αλλά μια απλή συνάντηση, για να μην πω εναγκαλισμό. Κάτι ανάλογο παρατηρεί κανείς και στον Ποσειδώνα του Μαστιχάρη. Οι διαστάσεις του δεν ταιριάζουν προς  το μεγαλείο του προαιώνιου προστάτη των θαλασσών Ποσειδώνος. Μιας και βρεθήκαμε στον Μαστιχάρη, επιτρέψτε μου ένα σύντομο σχόλιο για το ημιτελές εκκλησάκι (είχα ξαναγράψει παλαιότερα τεκμηριώνοντας τους λόγους για τους οποίους πρότεινα την ανάγκη ολοκλήρωσής του). Δυστυχώς μέχρι σήμερα όχι μόνον δεν ολοκληρώθηκε, αλλ΄απεναντίας κατεδαφίστηκε ο περίβολός του και δη παραμονές των τελευταίων εκλογών, προφανώς για ικανοποίηση ορισμένων αντιφρονούντων και εξασφάλιση μερικών ψήφων. Λυπηρό, αν είναι έτσι, για να μην πω θλιβερό. Ας επανέλθομε όμως στην Χώρα με μια παρατήρηση για το κατά τα άλλα ωραίο άγαλμα του Κολοκοτρώνη. Το δεξί του χέρι δείχνει κατά την Δύση και όχι κατά την Ανατολή, όπως το γνωστό άγαλμα της οδού Σταδίου του κλεινού άστεως των Αθηνών με το περίφημο επίγραμμα: « Έφιππος χώρει γενναίε στρατηγέ ανά τους αιώνας διδάσκων τους λαούς πώς οι δούλοι γίνονται ελεύθεροι». Κατά την Ανατολή δείχνει, γιατί κατά ΄κει, κατά την ΠΟΛΗ και την ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ κτυπούσε η καρδιά του Ελληνικού Λαού, που δυστυχώς είναι ο μόνος που δεν κατάφερε ως τώρα να ελευθερώσει την κοιτίδα του πολιτισμού του.

Κατερίνα Παπαθωμά – Μαστοροπούλου

(Έργο του Κόντογλου με δύο παλαιστές, 1932)