Οι Τρείς Κώοι ναύτες του Κανάρη (Σεβαστάκης, Λαζαρής και Γιώργης…) & η πυρπόληση της Τουρκικής ναυαρχίδας το 1822 (Γράφει ο Β. Χατζηβασιλείου)

Από την ιστορία του τόπου μας

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΡΙΩΝ ΚΩΩΝ ΝΑΥΤΩΝ ΣΤΗΝ  ΠΥΡΠΟΛΗΣΗ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΝΑΥΑΡΧΙΔΑΣ ΤΟ 1822

Μετά τη σφαγή της Χίου από τους Τούρκους, τον Απρίλιο του 1822, ο ελληνικός στόλος παρέμενε πολύ μικρότερος από τον Οθωμανικό για να  μπορέσει να αντιμετωπίσει τον εχθρό σε μάχη. Για τον λόγο αυτό πάρθηκε η απόφαση από τους Έλληνες να εκδικηθούν την καταστροφή της Χίου με πυρπολικά. Ο Κωνσταντίνος Κανάρης από τα Ψαρά και ο Ανδρέας Πιπίνος από την Ύδρα κατόρθωσαν με τα πυρπολικά τους να μπουν μέσα στο λιμάνι της Χίου, τη νύχτα της 6^ης Ιουνίου του 1822, όταν οι Τούρκοι γιόρταζαν το Μπαϊράμι και συμποσίαζαν στα πλοία τους. Ο Τούρκος ναύαρχος Καρά Αλής είχε καλέσει στη φωταγωγημένη ναυαρχίδα του τους αξιωματικούς του στόλου για ένα ολονύχτιο γλέντι.

Στο λιμάνι της Χίου ξεχώριζαν εκείνη την αφέγγαρη βραδιά δυο πλοία. Η ναυαρχίδα του Καρά Αλή και ένα ρωσικό καράβι, που είχε αγκυροβολήσει τυχαία εκεί κοντά. Ο Κανάρης λέγεται ότι είχε μαζί του και τρεις Κώους ναύτες και συντρόφους: τον Γιάννη Σεβαστάκη από την Κέφαλο, τον Λαζαρή από το Πυλί και κάποιον Γιώργη.. (το επώνυμό του δεν διασώθηκε) επίσης από την Κέφαλο.

Ο Πιπίνος αφού κόλλησε το πυρπολικό του σε ένα τουρκικό πλοίο, που ήταν η υποναυαρχίδα, δεν το γάντζωσε καλά, το πυρπολικό ξεκόλλησε και παρασύρθηκε από τον αέρα χωρίς να κάνει τη ζημιά. Ο Κανάρης πάλι ξεγελάστηκε από τη φωταγώγηση του ρωσικού σκάφους και νομίζοντας πως αυτό ήταν η τουρκική ναυαρχίδα πήγαινε κατά πάνω του. Οι τρεις τότε Κώοι ναύτες του, που γνώριζαν τα τουρκικά πλοία, επέμεναν  ότι δεν ήταν εκείνο η ναυαρχίδα, τον έπεισαν να αλλάξει  απόφαση, να στρέψει και να γαντζώσει  το πυρπολικό του πάνω στην τουρκική ναυαρχίδα και να της βάλει τη φωτιά. Δεν άργησε  στην μπαρουταποθήκη της να γίνει η έκρηξη και εκτινάχτηκε ολόκληρη η ναυαρχίδα στον αέρα. Δυο χιλιάδες Τούρκοι βρήκαν το θάνατο, μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο αρχηγός του στόλου, ο Καρά Αλής, ο οποίος χτυπημένος από ένα καμένο κομμάτι καταρτιού μπήκε σε μια βάρκα και ξεψύχησε μόλις έφτασε στην ακτή.

Η εξιστόρηση αυτή προέρχεται από τη λαϊκή παράδοση του τόπου μας, την οποία συμπεριέλαβα στο βιβλίο μου της Ιστορίας της Κω (σελ.354) και στην αγγλόφωνη έκδοση του ίδιου βιβλίου (σελ.350-351)  όπως ακριβώς μου την αφηγήθηκε ο αείμνηστος δάσκαλος και λαογράφος Νικόλαος Ζάρακας.

ΒΑΣΙΛΗΣ Σ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ