Περιμένοντας τα «πεσκέσια» & τα «καλάθια» από το χωριό, χτες και σήμερα… (φωτό)

ΔΕΙΤΕ ΦΩΤΟ

Τα «πεσκέσια» των χωριών
 μια ωφέλιμη συνήθεια που τη ζούμε μέχρι και σήμερα

Γράφει η Ξανθίππη Αγρελλη

Το παλιό κόκκινο λεωφορείο, αγκομαχούσε πάνω στον κακοτράχαλο, ελικοειδή δρόμο του Ασφενδιού. Ήταν γεμάτο με επιβάτες, που κατέβαιναν στη χώρα της Κω. Αυτοί  που κατέβαιναν από το χωριό, γιατί  ήθελαν να κάνουν τα αναγκαία ψώνια τους, όσα δεν  τα έφερνε ο μπακάλης του χωριού τους,  ήταν οι περισσότεροι γεωργοί -κτηνοτρόφοι,  άοκνοι λεσπέρηδες, που φρόντιζαν να διορθώσουν μέσα στα Χαλουβαζιά, στην παλιά πόλη, εκεί στον σημερινό τουριστικό δρόμο της Απελλού, τα παλιά τους μηχανήματα ή  τις γκαζιέρες μαγειρέματος.
Άλλοι  πάλι αγόραζαν καινούργια ή διάφορα ανταλλακτικά.
Έτσι επέστρεφε το λεωφορείο γεμάτο με ψώνια και γεωργικά εργαλεία, μέχρι και σαμάρια.
Υπήρχαν και πολλοί που ερχόταν για να δουν τα παιδιά τους, που πήγαιναν στο Γενικό  Ιπποκράτειο Γυμνάσιο -Λύκειο, το μοναδικό που υπήρχε σε όλο το νησί ή επισκέπτονταν τους συγγενείς  τους, που είχαν παντρευτεί και είχαν μείνει στην όμορφη πόλη του νησιού μας.
Τα λεωφορεία με οδηγούς τους αξέχαστους Δημήτρη Χαματζόγλου και Αριστείδη Μαραγκό κουβαλούσαν επιβάτες από τα χωριά μας αλλά και πολλά πεσκέσια. Ο αείμνηστος εισπράκτορας ο Σταμάτης  Διακαναστάσης ή «Χατζηκατές», άνοιγε τον  αποθηκευτικό χώρο του παλιού λεωφορείου και έβγαζε δεκάδες δέματα.
Άλλα πάλι που ήταν τοποθετημένα στην οροφή του οχήματος, πάνω σε ειδική σχάρα ανέβαινε με   τη σκάλα για να τα κατεβάσει και να τα παραδώσει.
Τα πλεκτά καλάθια, ήταν σκεπασμένα με ένα λευκό τσουβάλι της ζάχαρης,   ραμμένα γύρω, γύρω με το μίτο, τη χόντρη σχοινένια κλωστή, περασμένη στη  σακοράφα.
Και τι δεν περιείχαν αυτά τα καλάθια με τα πεσκέσια.
Από ελιές χαμάδες ή τσακιστές, κεφάλια με τυρί ή φρέσκες μακρόστενες μυζήθρες, μέσα από το τυροβόλι, μαγειρευτούς καραβόλους  δηλ σαλιγκάρια γιαχνί μέχρι ζώα ζωντανά ή σφαγμένα. Είχαν και από μια μπουκάλα    γάλα φρέσκο και  μια μεγάλη ή μικρή νταμιτζάνα με Ασφενδιανό γλυκό κρασί και μια με αγνό λάδι, από τους ελαιώνες του χωριού τους. Φυσικά περιείχαν πολλές πίττες λογιών, λογιών, χορτόπιτες, τυρόπιτες μαραθόπιτες και ζυμωτό, νόστιμο σταρένιο  ψωμί. Σε χαρτονένια κιβώτια που ήταν  δεμένα, υπήρχε πλούσιο περιεχόμενο, όπως  σταφίδες, αμύγδαλα, καρύδια,   ξερά σύκα, μέχρι φρεσκοκομμένα αγριόχορτα ή ακόμα και χαρούπια. Διάφορα βάζα με μέλι βρίσκονταν ξεχωριστά, όπως και  τα βάζα με το Κώτικο παραδοσιακό, γλυκό κουταλιού ντοματάκι.
Βέβαια  τα Χριστούγεννα μέσα στα χαρτοκιβώτια, κρύβονταν ζωντανά η σφαγμένα κοκόρια, κοτόπουλα και γαλοπούλες, ενώ το Πάσχα σειρά είχαν  τα σφαγμένα και τεμαχισμένα αρνιά ή κατσίκια.  Τα χοιροσφάγια στα μέσα του Φθινοπώρου, πάντα έστελλαν λίγο χοιρινό κρέας, λίγες  μπουκιές, λίγη πηχτή και την συνόδευαν  με το ζωικό λίπος τη φημισμένη γλίνα.
Όλα  αυτά, έπρεπε  να τα πάρουν  αμέσως οι παραλήπτες για να μην χαλάσουν.  Ακόμη είναι ζωντανές οι εικόνες τους στη μνήμη μας, όταν τους βλέπαμε  να περιμένουν πότε να ανοίξει  το μεγάλο ποτρτ -μπαγκάζ του λεωφορείου. Μας  έμεινε αξέχαστη επίσης και   η παλιά πλατεία του ΚΤΕΛ,   όπου στάθμευαν τα λιγοστά λεωφορεία, όπως και εκείνο  της Αντιμάχειας, με τους αξέχαστους  οδηγούς τον Παπούλη και  τον  Νίκο Ανδρογιώργη, καθώς  και τον  Δαυίδ Παπαθωμά, ως εισπράκτορα του λεωφορείου.
Εκεί στην πλατεία απέναντι από του Κουνούπη τα υφάσματα, κοντά  στο κομμωτήριο των   αδερφών ‘Καριτά’ σημερινό ξενοδοχείο Αλεξάνδρα, σταματούσαν τα λεωφορεία των χωριών.  Εκεί υπήρχε αντίκρυ και  ο φούρνος του Αντώνη του Δρόσου και  πιο δίπλα ήταν το γενικό  χονδρεμπόριο, του Χριστόδουλου  Σταματάκη, καθώς και το μπακάλικο του Ευθύμιου  του Μαχαίρα.  Ξεχύνονταν όλοι οι επιβάτες στην πόλη από το πρωί, για να τελειώσουν τις δουλειές τους και το μεσημέρι μαζεύονταν πάλι για την επιστροφή στο χωριό τους. Κάπου  εκεί  τριγυρνούσαν και οι πλανόδιοι με τον ταβά ή τα καροτσάκια τους, γεμάτα ζαχαρωτά και ξυροκάρπια, όπως  ο γραφικός Τσικόνιας και ο χαρακτηριστικός ο Αντωνάκης  ο Σαλαχώρης, το (τσουνί) όπως τον έλεγαν που ήταν πάντα  στην ώρα τους.
Εκεί το καλοκαιράκι ο ένας πουλούσε γλυκά μήλα, βουτηγμένα στο σιρόπι  και ο Αντωνάκης τα φημισμένα παγωτά του αξέχαστου, μοναδικού ζαχαροπλάστη  Ιμπραήμ Φαναρτζή.
Τα παιδιά που πήγαιναν κάτω στο ενιαίο Γυμνάσιο  – Λύκειο της Κω, έρχονταν φορώντας τα θρυλικά πηλίκια τα αγόρια και τις ομοιόμορφες μπλε ποδιές τα κορίτσια, για να πάρουν ό,τι περίσσευμα τους έστελλαν οι γονείς τους, από το φτωχικό υστέρημα τους.  Ας μην ξεχνάμε ότι μερικοί μαθητές και μαθήτριες, νοίκιαζαν δωμάτια  στην πόλη της Κω, μέχρι  να τελειώσουν το τότε Γυμνάσιο-Λύκειο. Αυτό συνέβαινε πριν το ΚΤΕΛ βάλει  τακτική γραμμή για τα χωριά, όπου πηγαινοέρχονταν τα παιδιά και φυσικά πριν χτιστούν τα νέα εκπαιδευτικά κτήρια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Αυτά τα παιδιά σήμερα είναι επιφανείς γιατροί, δικηγόροι, πρυτάνεις Πανεπιστημίων, σύμβουλοι Υπουργών, διευθυντές Τραπεζών, καθηγητές, δάσκαλοι και άλλοι επιτυχημένοι  έμποροι και επιχειρηματίες, που λαμπρύνουν το άλμπουμ των ξεχωριστών αναμνήσεων μας, με την παρουσία και την πρόσφορα στην ιδιαίτερη πατρίδα τους την Κω.
Η συνήθεια να στέλλουν πεσκέσια στους δικούς τους, δεν υπήρχε μόνο στα φιλόξενα νησιά μας. Απλά τη συναντάμε  σε όλη την Ελλάδα, μέχρι και σήμερα. Μια φωτογραφία από το σταθμό Λαρίσης*, απηχεί την σημερινή κοινωνική κατάσταση, όπου τα χωριά στηρίζουν ακόμα τους συγγενείς και φίλους, τους  κατοίκους της  πυκνοκατοικημένης  πρωτεύουσας.
Επίσης η ανταλλακτική οικονομία, που σύντομα αντικαταστάθηκε με τα κέρματα τα  χαρτονόμισμα, τις Τραπεζικές επιταγές και τις πλαστικές κάρτες συναλλαγής, ήταν ζωντανή πραγματικότητα, ιδίως την μεταπολεμική περίοδο. Τότε όταν οι γυρολόγοι περνούσαν δεν πληρώνονταν με χρήμα, αλλά με δυο τρία αυγά, με ένα μπουκάλι λάδι ή κρασί, με λίγα καρύδια, αμύγδαλα, σταφίδες  και ξερά σύκα.
Αλλά αυτή η οικονομία στήριξε την Ελλάδα, σε δύσκολους και εύκολους καιρούς. Τα πεσκέσια που έρχονταν με τα λεωφορεία από  τα διάφορα χωριά της Ελλάδος για τους συγγενείς και φίλους,  που εγκαταστάθηκαν στις πόλεις προκαλώντας ασφυξία με την αστυφιλία τους, δεν σταμάτησαν να έρχονται. Αυτή  είναι η σωτήρια τονωτική ένεση, σε καιρό οικονομικής κρίσης όπου ο αγώνας επιβίωσης είναι σκληρός.  Ωστόσο  με σύμμαχο την αλληλεγγύη και  την συντρεχτικότητα των κατοίκων, συγγενών και φίλων, των χωριών προς στις πόλεις γίνεται υποφερτός. Για αυτό μπορούν όλοι να βασίζονται και να ελπίζουν στην ανθρωπιά, των απλοϊκών και  των αγνών κατοίκων της Ελληνικής υπαίθρου.

Ξανθίππη Αγρέλλη

Στις παραπάνω φωτό διακρίνεται σε παιδική ηλικία ο σημερινός Πρόεδρος της ΚΤΕΛ ΑΕ κ. Σωτήρης Μαραγκός

Και ο αξέχαστος Δάνος Χαματζόγλου σε παιδική ηλικία

• Ο ΑΝΤ1, με θέμα το δέμα από το χωριό!Φρέσκα αυγά τυλιγμένα με εφημερίδα, πίτα με φύλλο πλαστό, οπωσδήποτε λάδι και λουκάνικα… και μαζί, κρυμμένο κάπου ανάμεσα στα δέματα, και λίγα ευρώ από την κουτσο-σύνταξη για σοκολάτες των παιδιών!!! Τακτικές του παρελθόντος που επέστρεψαν!
  
  Η Κέλλυ Χεινοπώρου επισκέφθηκε την Καλλιθέα και χωριά του Θέρμου και μίλησε με γιαγιάδες που ετοιμάζουν τα δέματα για τα παιδιά και τα εγγόνια τους στην Αθήνα.Δείτε το ρεπορτάζ ΕΔΩ