Ένα νοσταλγικό αφιέρωμα, στα κοινωνικά κινήματα και στο φαινόμενο ‘Χίπις’ την δεκαετία του 60, που άγγιξε και το νησί μας.
(Γράφει η Ξανθίππη Αγρέλλη)
Καλοκαιράκι του 60 και ενώ μερικές κυρίες διάβαζαν τα ρομαντικά μυθιστορήματα, κάτω από τις ομπρέλες στις παραλίες, άλλες ξεφύλλιζαν τα εβδομαδιαία περιοδικά, κάτω από τις κάσκες των κομμωτηρίων, όπως το Ρομάντζο, τη Βεντέτα, το Ντόμινο το Φαντάζιο κλπ.
Παράλληλα εμείς τρέχαμε στα πέντε έξι περίπτερα του νησιού, για να προλάβουμε να αγοράσουμε την ‘Μανίνα’ και την ‘Κατερίνα,’ για να δούμε μαζί με τις αφίσες δώρο και τα τελευταία καλλιτεχνικά νέα του Πασχάλη, του Δάκη, του Πάριου και του Πουλόπουλου. Τα μικρότερα παιδιά, ανυπομονώντας έπαιρναν τον ‘Λούκι Λουκ’ και τον ‘Μίκυ Μάους’ και καταβρόχθιζαν τα συνεχόμενα τεύχη τους.
Τα καλοκαίρια της δεκαετίας του 1960, πριν το οργανωμένο τουριστικό ρεύμα τα αλλάξει όλα, σημαδεύτηκαν από πολλά γεγονότα, αλλά και παγκόσμια κινήματα. Όπως το κίνημα της σεξουαλικής απελευθέρωσης, των γυμνιστών, καθώς και τα κινήματα των ζωόφιλων και των χορτοφάγων, των οικολόγων και των ειρηνιστών, διαδηλώνοντας ενάντια στους πολέμους εμφυλίους και μη.
Σε όλο τον κόσμο οι εργάτες πάντα εκτός από την Πρωτομαγιά, ξεχύνονταν στους δρόμους, αιτούμενοι τα δίκαια αιτήματά τους. Ξεκινώντας από την διαμαρτυρία των εργατών στην Νέα Υόρκη, φθάνουμε στον Μάη του 1968, με τη Γαλλία να σείεται από τις ταραχές, που γίνονταν ανάμεσα στην αδικημένη εργατική τάξη και στην κυβερνητική αντεργατική πολιτική.
Την χρονιά εκείνη, που βομβαρδίζονταν άγρια το Ανόι και εμαίνετο ο πόλεμος στο Βόρειο και στο Νότιο Βιετνάμ, ένα κίνημα ξεκινώντας από την Αγγλία, ξεσήκωνε τους νέους για έναν άλλο διαφορετικό, ασυνήθιστο τρόπο ζωής. Σαν θαλασσινό άγριο κύμα από την Κρήτη, στα θρυλικά Μάταλα, μέχρι τα γύρω νησιά μας, απλώθηκε το κίνημα των ‘Χίπις’
Αφού εδραιώθηκαν ροκάδες, όπως ο Έλβις Πρίσλει, οι Μπιτλς, οι Ρόλιγκ Στόουνς, ο Τζίμι Χέντριξ κλπ και ξεπεράστηκε η μόδα με του ‘αλήτες,’ Αμερικανούς, τους ‘τράμπς’ και τους Γάλλους, ‘άστεγους,’ τους ‘κλοσάρ’, φτάσαμε και στους Εγγλέζους τους ‘Χίπις.’
Τα παιδιά των λουλουδιών, οι Χίπις, βρήκαν ένα άλλο ξέγνοιαστο τρόπο ζωής, που κυρίως υιοθέτησε η νεολαία των δεκαετιών 60 μέχρι και το 70. Ζούσαν άνδρες και γυναίκες, ειρηνικά μαζί σε σπηλιές, στα Μάταλα της Κρήτης, κοιμόντουσαν στην παραλία, στο βουνό ή στην εξοχική ύπαιθρο, δεν πλένονταν συχνά, δεν ξυρίζονταν, είχαν μακριά ατημέλητα μαλλιά. Έτρωγαν ό,τι πρόχειρο έβρισκαν σε φρούτα και λαχανικά, αποκλείοντας το κρέας από τη ζωή τους και κάπνιζαν συνεχώς απαγορευμένες ουσίες, που τους έκαναν να ζουν σε σύννεφα παραισθήσεων. Στα λουλουδάτα ψυχεδελικά και κλαρωτά ενδύματα τους, άνδρες και γυναίκες, είχαν κρεμάσει τεράστιες κουδούνες, φυλακτά και χαημαλιά, όπως ο αξέχαστος Βασίλης Τζιβιλίκας, στο ομώνυμο κινηματογραφικό έργο εποχής.
Ήταν φορτωμένοι με περιδέραια από λουλούδια και στεφάνωναν τα κεφάλια τους, με Μαγιάτικα στεφάνια. Το μουσικό συγκρότημα των ‘Ολύμπιανς’ με τον Πασχάλη Αρβανιτίδη, τραγούδησε το 1969 σε στοίχους Σέβης Τηλιακού, το αξέχαστο τραγούδι. Σε λένε το κορίτσι του Μάη, αααα!!!! Στην καρδιά σου η αγάπη δεν χωράει, αααα!!!!
Ήταν το αγαπημένο τραγούδι των Ελλήνων ‘Χίπις,’ και θεωρούσαν τον Μάη, τον πιο γιορτινό τους μήνα. Ζούσαν σε ομάδες, μια ξέγνοιαστη, ανέμελη ζωή, χωρίς οργανωμένη δουλειά, χωρίς σπουδές, χωρίς ευθύνες, χωρίς σκοπό και προ πάντων χωρίς σύνεση, χωρίς κανόνες, νόμο και τάξη. Είχαν πλήρη σεξουαλική απελευθέρωση, βάζοντας τον γάμο, την οικογένεια και τις συναισθηματικές, ρομαντικές σχέσεις, στο περιθώριο.
Όλα αυτά μέχρι που στο τέλος της δεκαετίας του 70 αρχές του 80, η ξαφνική εμφάνιση του φοβερού ιού του AIDS τους τράβηξε τα χαλινάρια, αφού η μετάδοση του βασιζόταν κυρίως στην σεξουαλική επαφή.
Οι Χίπις, παρέμειναν στην μνήμη όσων τους έζησαν για πολλές και ποικίλες φιλειρηνικές δραστηριότητές τους. Όπως με μπροστάρισσα, την αξέχαστη Τζόαν Μπαέζ και την κιθάρα της, καθώς επίσης και την Τζάνις Τζόπλιν, που γυρνούσαν όλο τον κόσμο, με ένα σύνθημα στα πλακάτ.
‘Κάντε έρωτα, όχι πόλεμο’.
Τελικά το πέτυχαν, γιατί ο μακροχρόνιος πόλεμος στο Βιετνάμ, που στοίχισε τη ζωή σε χιλιάδες αμάχους, έληξε χάρις και στις συχνές, αντιπολεμικές, δυναμικές διαδηλώσεις των ειρηνιστών και φανατικών οικολόγων και αντιπυρηνικών, φιλειρηνικών Χίπις.
Το κίνημα των Χίπις, είχε πλημμυρίσει όλο τον κόσμο. Από την Ευρώπη, ως το Λος Άντζελες της Αμερικής, με το θρυλικό ετήσιο μουσικό αντάμωμα των Χίπις, το Γούντστοκ, μέχρι το Μεξικό, την Ασία και την Άπω Ανατολή.
Έτσι έφτασε σταδιακά μέσα από τους λιγοστούς μεμονωμένους τουρίστες και στα νησιά μας. Μιμητές πολλοί Ελληνες νέοι, που ήταν γνωστοί και ως τα καμάκια του νησιού, κυνηγώντας τις εφήμερες, στιγμιαίες ερωτικές σχέσεις, με τις περαστικές τουρίστριες.
Η κακέκτυπη μίμηση, των βλαβερών συνηθειών των Χίπις και του αρνητικού τρόπου ζωής, υιοθετήθηκαν και από τους δικούς μας τότε νέους. Αρκετοί από αυτούς σήμερα είναι πια σοβαροί, ενήλικες οικογενειάρχες ή και μοναχικοί λύκοι στην πορεία της ζωής τους.
Γέμιζαν τότε με τους λιγοστούς Χίπις, και περαστικούς τουρίστες, οι πρώτες παραλιακές ντίσκο, όπως η Μεροπίδα. Στη θέση της έγινε η σημερινή ‘Μαρίνα.’ Οι παραλίες φιλοξενούσαν τους Χίπις του νησιού, μαζί με τις περαστικές τουρίστριες, με στέγη τους τον έναστρο ουρανό και συντροφιά τους, την λαμπερή πανσέληνο.
Με ένα σακίδιο στην πλάτη, ένα δυο τσίγκινα κατσαρολάκια για καφέ και μερικά μπουκάλια για νερό, (τότε τα εμφιαλωμένα μπουκάλια νερού, δεν είχαν εισβάλλει στη ζωή μας) και ενίοτε τυλιγμένο ένα ‘σλίπινγκ μπαγκ’ ή ένα αντίσκηνο περνούσαν ανέμελα τα καλοκαίρια τους. Κατέβαιναν πότε με τα ποδήλατα, πότε με ‘οτο-στοπ’ και κατάφερναν να ταξιδεύουν μπαίνοντας στα πλοία της γραμμής των νησιών μας για να απολαύσουν την ύπαιθρο και τις ακρογιαλιές της Κω.
Για ευνόητους λόγους, δεν αναφερθήκαμε σε ονόματα παλιών ντόπιων Χίπις, που ξεχώριζαν, με τις φαβορίτες τύπου Σταμάτη Κόκοτα και τα μακριά μαλλιά και μούσια, τύπου Τζιβιλίκα. Όμως όλοι αυτοί, μαζί με τα λεβέντικα καμάκια της Κω, σημάδεψαν μια αξέχαστη εποχή, αλλόκοτη για τα σημερινά δεδομένα, αλλά τόσο ιδιαίτερα γραφική.
Ξανθίππη Αγρέλλη
