ΧΑΜΆΜ ΑΧΤΟΥΜΠΕΛΊ
Φωτογραφία από τα τέλη της δεκαετίας του ΄40.
Το γνωρίσαμε ως Χαμάμ ένα ξεχωριστό μπαρ που ψυχαγώγησε και λειτούργησε μέχρι τα τελευταία χρόνια. Βρίσκεται στην Ακτή Κουντουριώτη απέναντι από την Πλατεία του Ταρσανά της πόλης Κω.
Κατά την οθωμανική περίοδο, ήταν λουτρά που ονομάζονταν Αχτουμπελί [Ahtubelli Hamamı], μία ονομασία που δεν κατάφερα να προσδιορίσω την προέλευση της.
Έμαθα ότι ήταν στρατιωτικά λουτρά! Μέχρι το 1946 το χαμάμ το λειτούργησαν και οι Άγγλοι που είχαν φέρει μουσουλμάνους από την Αφρική. Και το τζαμί της Λότζιας οι Άγγλοι το λειτουργούσαν για τους στρατιώτες μουσουλμάνους που είχαν στρατολογήσει από τις αποικίες τους στο Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Άκουσα ότι είχε Τουρκοκύπριους, Ινδούς και Πακιστανούς το νησί. Εκείνη την εποχή ξανά συντηρήθηκε ο «πολύπαθος» μιναρές της Λότζιας και το τζαμί με έξοδα του αγγλικού κράτους.
Μετά την αγγλική περίοδο το χαμάμ μετατράπηκε σε μαραγκούδικο του μαστροΔημήτρη του ξακουστού Ταρσανά της Κω. Αρχικά το ξυλουργείο βρισκόταν επί της οδού Πλωτάρχου Μπλέσα στα σημερινά μπαράκια της συνοικίας των κώτικων «Εξαρχείων».Μετά το 1950 μεταφέρθηκε στο Αχτουμπελί όπου λειτούργησε περίπου έως το 1962. Μετά έμεινε κλειστό και ξανάνοιξε την δεκαετία του ΄70 ως μπαρ. Η χρήση που δεν έχει αλλάξει μέχρι σήμερα.
Το χαμάμ βρίσκεται έξω από το βόρειο αρχαίο τείχος της πόλης του 4ου αιώνα π.Χ, αλλά μέσα στο μεσαιωνικό τείχος του 16ου αιώνα.Ισως λειτούργησε μετά τον ερχομό των Οθωμανών τον 16ον αιώνα. Το κτίσμα του άντεξε στον σεισμό του 1933. Δεν είναι γνωστό άν έπαθε ζημιές το 1863 από τον σεισμό της Χάλκης.
Κάτω από αυτήν την τοποθεσία δεν έκαναν ανασκαφές οι Ιταλοί αρχαιολόγοι.Το κτίριο είναι στραμμένο όπως και η είσοδος του, βλέπουν προς το τζαμί της Λότζιας. Ομως, βρίσκεται στην περίφημη και αριστοκρατική Συνοικία του Λιμανιού. Μια γειτονιά με πολύ πλούσια ελληνιστική, ρωμαϊκή και παλαιοβυζαντινή ιστορία.
Γύρω από το οθωμανικό χαμάμ βρίσκονταν σημαντικοί ναοί [Αφροδίσια, Ηράκλειο, πρωτοβυζαντινός Αγ.Γεώργιος, κά] και κτίρια δημοσίου ενδιαφέροντος. Μήπως υπήρχαν αρχαία λουτρά στην θέση τους; Αλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι λόγω γεωλογίας και ιατρικής, η Κως ήταν από τις πιο διάσημες λουτροπόλεις της αρχαιότητας. Ένας σπουδαίος τίτλος στο βιογραφικό της που δυστυχώς χάθηκε πριν τελειώσει η δεκαετία του ΄50, όταν σταμάτησε να λειτουργεί το Αχτουμπελί με τα στρατιωτικά λουτρά.
Γεωδίφης[ geogeodifhs.blogspot]
Ο μιναρές του τζαμιού της Λότζιας, που υπέστη βλάβες από το σεισμό του 1933, ενισχύθηκε από μπετόν αμέσως μετά το σεισμό από τους Ιταλούς, οι οποίοι κατεδάφισαν μάλιστα και το παρακείμενο στο μιναρέ Οθωμανικό Ιεροδικείο. Οι Άγγλοι καμιά παρέμβαση δεν έκαμαν στο τζαμί.Πολύ αργότερα στο τέλος της δεκαετίας του 1950 έγινε επισκευή του κώνου του μιναρέ, ύστερα από συμφωνία Καραμανλή-Μεντερές για συντήρηση των εν Ελλάδι μουσουλμανικών μνημείων.
..ρίχνω τοίχους, κάνω ανακαινίσεις για όποιον ενδιαφέρεται..