Ο Κοσμήτορας της Βουλής και Βουλευτής Δωδεκανήσου Βασίλης Α. Υψηλάντης, με αφορμή την κατάσταση στην οποία κινδυνεύει να βρεθεί η Ρόδος, ως προς την επάρκεια πόσιμου νερού, κατέθεσε Κοινοβουλευτική Ερώτηση προς τα συναρμόδια Υπουργεία, επισημαίνοντας τους σοβαρούς κινδύνους που δημιουργούνται για τη βιωσιμότητα του νησιού και την οικονομική του ανάπτυξη.
Όπως τόνισε, η Ρόδος – με περίπου 3 εκατομμύρια αφίξεις το 2024 – καλύπτει οριακά τις ανάγκες της σε νερό στη ΝΑ πλευρά από τη μονάδα επεξεργασίας που εξυπηρετείται από το φράγμα «Γαδουρά», συνολικής χωρητικότητας 63,5 εκατ. m³. Ο αγωγός που τροφοδοτεί την περιοχή έχει μέγιστη δυνατότητα 60.000 m³/ημέρα, ενώ, λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνώς αποδεκτές απώλειες δικτύων της τάξης του 20%, οι ανάγκες μόλις που καλύπτονται και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν φαινόμενα ανομβρίας για 1–2 έτη.
Το υπόλοιπο νησί υδροδοτείται από γεωτρήσεις, πολλές από τις οποίες εγκαταλείπονται λόγω υφαλμύρωσης, με αποτέλεσμα να ανοίγονται νέες σε όλο και μεγαλύτερα βάθη – που πλέον φθάνουν τα 300 μέτρα. Με την αποψίλωση των δασών και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η αναπλήρωση του υδροφόρου ορίζοντα καθίσταται αμφίβολη, καθιστώντας το μέλλον των γεωτρήσεων αβέβαιο και βραχύ.
Ο Βουλευτής υπογράμμισε ότι η σημερινή τεράστια κατανάλωση σε συνδυασμό με τις περιόδους ανομβρίας εγκυμονεί τον κίνδυνο μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης για το νησί, με επιπτώσεις που θα επηρεάσουν την Εθνική Οικονομία. Για τον λόγο αυτό, θεωρεί απαραίτητη την άμεση ενίσχυση της Ρόδου και της ΔΕΥΑΡ, από τα συναρμόδια υπουργεία, μέσω εγκατάστασης μονάδας αφαλάτωσης στη ΒΔ πλευρά, δυναμικότητας 20.000 m³/ημέρα, με στόχο τη λειτουργία της από το καλοκαίρι του 2026, καθώς και τη μελέτη για δεύτερη μονάδα στη ΝΑ πλευρά.
Παράδειγμα χωρών με παρόμοια προβλήματα, όπως η Κύπρος – όπου στις 1 Αυγούστου 2025 τα φράγματα βρίσκονταν μόλις στο 17,74% της χωρητικότητάς τους – δείχνει ότι χωρίς προετοιμασία σε μεγάλης κλίμακας αφαλατώσεις τα νησιά κινδυνεύουν με οικονομική και αναπτυξιακή κατάρρευση. Η Ρόδος, όπως σημειώνει ο Βουλευτής, ανήκει στην ίδια ζώνη κινδύνου.
Μετά την παράθεση των ανωτέρω κρίσιμων δεδομένων, ο Βουλευτής κατέθεσε τα ακόλουθα ερωτήματα στα συναρμόδια υπουργεία και πιο συγκεκριμένα: στο υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και στο υπουργείο Εσωτερικών.
1. Για αυτό το σοβαρό πρόβλημα της Ρόδου, σε ποιες άμεσες ενέργειες προτίθενται να προβούν οι αρμόδιοι φορείς ώστε να διασφαλιστεί η επάρκεια νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, όπως προβλέπεται από την Εθνική και την Κοινοτική Νομοθεσία;
2. Στην περίπτωση έκτακτης ανάγκης, δύναται το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Εσωτερικών και το Υπουργείο Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής να συμβάλουν τεχνικά και οικονομικά χωρίς καθυστερήσεις για την επίλυση του προβλήματος της Ρόδου και με ποιον τρόπο;
Στην κοινοβουλευτική ερώτηση του βουλευτή Δωδεκανήσου απάντησαν:
Το Υπουργείο Εσωτερικών τονίζοντας ότι έχει ήδη ενισχύσει οικονομικά τον Δήμο Ρόδου μέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (1,88 εκατ. € ετησίως), καθώς και μέσω των προγραμμάτων «Φιλόδημος ΙΙ» και «Αντώνης Τρίτσης» με χρηματοδοτήσεις άνω των 12 εκατ. € για έργα ύδρευσης, αντικαταστάσεις δικτύων και ευφυή συστήματα διαχείρισης. Επισημαίνει ότι η αξιοποίηση των πόρων είναι ευθύνη του Δήμου και καταγράφει ότι το Υπουργείο έχει ανταποκριθεί πλήρως στις αρμοδιότητές του.
Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής αναφέρει ότι η ευθύνη διαχείρισης υδάτων ανήκει στους ΟΤΑ και στις ΔΕΥΑ, ενώ η Γ.Γ Αιγαίου έχει συντονιστικό και υποστηρικτικό ρόλο. Σημειώνει ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΕΥΑΡ, οι υφιστάμενες πηγές καλύπτουν επαρκώς τις ανάγκες έως το 2024. Αναφέρει ότι δεν έχει κατατεθεί αίτημα από τον Δήμο ή τη ΔΕΥΑΡ για άμεσο κίνδυνο λειψυδρίας ή ανάγκη μεγάλων μονάδων αφαλάτωσης, ενώ δηλώνει ότι μπορεί να χρηματοδοτήσει μικρότερες μονάδες (έως 2.000 m³/ημέρα) ή έργα υποστήριξης, εφόσον υπάρξουν τεκμηριωμένα αιτήματα.
Καθησυχαστικές επιστολές απέστειλαν τόσο ο Δήμος όσον και η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου τονίζοντας όμως την ανάγκη συγκεκριμένων παρεμβάσεων που έπρεπε και πρέπει να γίνουν. Συγκεκριμένα :
Η Περιφέρεια, μέσω του εγγράφου που διαβιβάστηκε, παρότι αναφέρει ότι δεν υφίσταται άμεσο πρόβλημα λειψυδρίας, στην απάντησή της επισημαίνει ότι για την πλήρη κάλυψη των περιοχών που αναδεικνύονται απαιτείται η υλοποίηση συγκεκριμένων έργων. Συγκεκριμένα, η ολοκλήρωση της “Β΄ Φάσης Ύδρευσης από το Φράγμα Γαδουρά” για την τροφοδότηση της νοτιοανατολικής πλευράς της Ρόδου, η κατασκευή επαρκών δικτύων διανομής και η μείωση απωλειών στη βορειοδυτική πλευρά, καθώς και η αξιοποίηση της ολοκληρωμένης και αδειοδοτημένης μελέτης για διπλασιασμό της δυναμικότητας της Μονάδας Επεξεργασίας Νερού του Γαδουρά. Κατά συνέπεια, προκύπτει ότι η επάρκεια υδάτων προϋποθέτει την επιτάχυνση των αναγκαίων έργων διανομής και ενίσχυσης της υδροδοτικής υποδομής, ώστε οι περιοχές της ερώτησής μου να μπορούν πράγματι να καλυφθούν με ασφάλεια και επάρκεια.
Η ΔΕΥΑΡ, στην απάντησή της, επισημαίνει ότι σήμερα δεν προκύπτει άμεσος κίνδυνος λειψυδρίας, χάρη στη λειτουργία γεωτρήσεων σε βάθη 60–220 μέτρων, την αποφυγή υπεράντλησης και τα έργα εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα . Την ίδια στιγμή, αναγνωρίζει την ανάγκη εξεύρεσης άνω των 32 εκατ. € για εκτεταμένες αντικαταστάσεις δικτύων, την πρόοδο στην ωρίμανση των μονάδων αφαλάτωσης σε Κάλαθο και Κρεμαστή και την προοπτική παύσης 74 γεωτρήσεων στη ΝΑ Ρόδο με την ολοκλήρωση της Β’ φάσης ύδρευσης από το φράγμα Γαδουρά .
Στοιχεία που, αντί να κλείνουν τη συζήτηση, υπογραμμίζουν ότι η πραγματική θωράκιση της Ρόδου απαιτεί συνεχές έργο, σχέδιο και εποπτεία.
Ο Βασίλης Α. Υψηλάντης τέλος δήλωσε τα ακόλουθα:
«Δεν πρόκειται ποτέ να σταματήσω να ενεργώ προς το συμφέρον των πολιτών της Ρόδου και της Δωδεκανήσου γενικότερα. Θα συνεχίσω να φέρνω στη Βουλή κάθε ζήτημα που αφορά την καθημερινότητα και την ασφάλεια τους, ανοίγοντας διαύλους ουσιαστικής και αποτελεσματικής αντιμετώπισής τους. Άλλωστε, το να προλαμβάνουμε είναι πάντοτε καλύτερο από το να θεραπεύουμε – και αυτή την αρχή θα εξακολουθήσω να υπηρετώ με συνέπεια.»
Ακολουθούν οι πλήρεις απαντήσεις των φορέων στους οποίους απευθύνθηκε η κοινοβουλευτική ερώτηση του Βασίλη Α. Υψηλάντη.
Οι απαντήσεις αναλυτικά:
