Το «πράσινο φως» για την πραγματοποίηση μεγάλης επιστημονικής έρευνας για τη μελέτη των ερπετών που διαβιούν στη Ρόδο, τη Σύμη και τη Χάλκη, έδωσε το αρμόδιο τμήμα διαχείρησης άγριας Ζωής και θήρας που υπουργείου Περιβάλλοντος.
Η έρευνα θα πραγματοποιηθεί μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα προκειμένου να καταγραφούν χρήσιμα επιστημονικά συμπεράσματα. Θα πραγματοποιηθεί από τον κύριο Ηλία Τζώρα σε συνεργασία με το Comenius University in Bratislava Mlynská dolina Bratislava, Slovakia.
Πηγή Φώτο: Ηλίας Στραχίνης herpetofauna.gr
Χρονική διάρκεια και περιοχές έρευνας: Η έρευνα θα πραγματοποιηθεί από τις 1 ως τις 31 Οκτωβρίου 2025, σε τρία νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου: Ρόδος, Χάλκη, και Σύμη.
Είδη που θα μελετηθούν και νομικό καθεστώς προστασίας τους:
· Κυρτοδάκτυλος (Mediodactylus spp.)
· Αβλέφαρος (Ablepharus kitaibelii)
· Χρυσόσαυρα (Heremites auratus)
· Αμφίσβαινα (Blanus strauchi)
· Μαύρος Έφιος (Dolichophis jugularis)
· Νερόφιδο (Natrix natrix)
· Θαμνόφιδο (Eirenis modestus)
· Λεβαντόφιδο (Hemorrhois nummifer)
· Σαΐτα (Platyceps najadum)
· Αγιόφιδο (Telescopus fallax)
· Σπιτόφιδο (Zamenis situla)
· Οθωμανική Οχιά (Montivipera xanthina).
Τα περισσότερα από αυτά τα είδη υπάγονται σε καθεστώς προστασίας, καθώς περιλαμβάνονται στα Παραρτήματα της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου (21 Μαΐου 1992) «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας».
Σκοπός και μεθοδολογία της έρευνας: Η έρευνα έχει ως σκοπό τη σύγκριση του γονιδιώματος των ειδών ενδιαφέροντος από τη Ρόδο, τη Σύμη και τη Χάλκη με εκείνα της δυτικής Τουρκίας, καθώς και άλλων ελληνικών νησιών όπου απαντώνται αυτά τα ίδια είδη. Δεδομένα από γενετικές αναλύσεις ηπειρωτικών και νησιωτικών πληθυσμών είναι ήδη διαθέσιμα στη δημόσια βάση δεδομένων GenBank, γεγονός που καθιστά δυνατή τη διενέργεια της σύγκρισης.
Οι πληθυσμοί των ειδών που θα μελετηθούν είναι πλήρως απομονωμένοι από άλλους, επομένως η γενετική ανάλυση των δειγμάτων μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην κατανόηση των εξελικτικών διαδικασιών που διαμόρφωσαν τη σύνθεση της τοπικής πανίδας, καθώς και στη διερεύνηση των σχέσεων μεταξύ των πληθυσμών που απαντώνται σε γειτονικά νησιά του Αιγαίου.
Η μεθοδολογία περιλαμβάνει οπτικές παρατηρήσεις κατά μήκος μονοπατιών, δρόμων ή ανοιχτών ενδιαιτημάτων, κυρίως κατά τις ώρες δραστηριότητας των ειδών (νωρίς το πρωί, αργά το απόγευμα ή τη νύχτα στην περίπτωση νυκτόβιων ειδών), με σκοπό τον εντοπισμό τους. Θα πραγματοποιηθεί συλλογή δέκα (10) δειγμάτων ανά είδος.
Για τα φίδια θα συλλεχθούν αποκλειστικά κοιλιακές φολίδες, ενώ για τις σαύρες θα αφαιρεθεί ένα μικρό τμήμα της ουράς για τη λήψη γενετικού υλικού. Κανένα άτομο δεν θα θανατωθεί και όλα θα απελευθερωθούν στο σημείο της σύλληψης.
Άτομα που θα αποτελούν την ερευνητική ομάδα στο πεδίο:
· Ηλίας Τζώρας (Ερευνητής Περιβάλλοντος) · Daniel Jablonski (Βιολόγος)
Προϋποθέσεις – όροι χορήγησης:
α. Η παρούσα άδεια είναι ανεξάρτητη από άλλες άδειες ή πιστοποιητικά, που τυχόν απαιτούνται για τη διατήρηση των ειδών σε συλλογές ή και την εξαγωγή του γενετικού υλικού από την χώρα (CITES, Πρωτόκολλο Ναγκόγια, κ.λπ.), καθώς και για τη διεξαγωγή της έρευνας στις ανωτέρω περιοχές, από άλλες καθ’ ύλη αρμόδιες κεντρικές ή περιφερειακές υπηρεσίες και στρατιωτικές αρχές και τυχόν επιπρόσθετους όρους και προϋποθέσεις θέσουν αυτές στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους και του θεσμικού νομικού πλαισίου προστασίας των περιοχών στις οποίες θα διεξαχθεί η έρευνα.
β. Πριν από την έναρξη των εργασιών πεδίου ο υπεύθυνος της επιστημονικής έρευνας θα πρέπει να επικοινωνήσει και να ενημερώσει τις τοπικές Δασικές Υπηρεσίες και τη Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Νοτιο-Ανατολικού Αιγαίου για τις ακριβείς ημερομηνίες διεξαγωγής της έρευνας στις περιοχές ενδιαφέροντος, τα ονόματα των συμμετεχόντων κάθε φορά, καθώς και για τον καθορισμό τυχόν λεπτομερειών, ιδιαίτερα για τις δειγματοληψίες και για την αποφυγή σκόπιμης ενόχλησης των ειδών της άγριας πανίδας κατά την περίοδο αναπαραγωγής και εξαρτήσεως των.
γ. Οι εργασίες θα πρέπει να διεξαχθούν με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η λιγότερο δυνατή όχληση στα είδη της άγριας πανίδας και των ενδιαιτημάτων τους, ή σε άλλα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος, ακολουθώντας τις υποδείξεις της αρμόδιας τοπικής δασικής υπηρεσίας και του προσωπικού της Μονάδας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Νοτιο-Ανατολικού Αιγαίου.
δ. Οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν σε ηλεκτρονική μορφή την παρούσα άδεια και αποδεικτικό των ατομικών τους στοιχείων (Ταυτότητα ή διαβατήριο) κατά την διάρκεια των εργασιών πεδίου. Τα ως άνω έγγραφα οφείλουν να τα παρουσιάσουν σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή σε πιθανό έλεγχο από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
ε. Μετά το πέρας των εργασιών πεδίου, θα αποσταλεί μας περίληψη των αποτελεσμάτων της έρευνας, προκειμένου να καταχωρήσουμε τα σχετικά στοιχεία στο σύστημα HaBiDeS του EIONET, καθώς και να τα συμπεριλάβουμε στις εκθέσεις που υποβάλλουμε σε εφαρμογή του άρθρου 16 παρ. 2 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» (και άρθρο 8 της Διεθνούς Σύμβασης για την διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης), και ένα πλήρες αντίγραφο της μετά την ολοκλήρωσή της στην Υπηρεσία μας, καθώς και στον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. και στη Διεύθυνση Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας.
Οι Δασικές Υπηρεσίες και η Διεύθυνση Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Τομέα Α του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α στους οποίους κοινοποιείται η παρούσα, παρακαλούνται να ενημερώσουν το προσωπικό τους, για τη χορηγούμενη άδεια έρευνας και για τα χρονικά διαστήματα που θα υλοποιηθεί, καθώς και να εποπτεύσουν τη διαδικασία, επιβάλλοντας, εφόσον ειδικοί λόγοι το απαιτήσουν, τυχόν απαραίτητους συμπληρωματικούς όρους για αποφυγή ενδεχόμενης αρνητικής επίπτωσης στην κατάσταση διατήρησης των ειδών της άγριας πανίδας και τους οικοτόπους της στις περιοχές έρευνας.
