Αχ και να έβλεπε ο Ελύτης πώς κατάντησαν «οι στεριές οι καμένες στον ήλιο…»
«Για εμάς, η Ελλάδα είναι αυτές οι στεριές οι καμένες στον ήλιο κι αυτά τα γαλάζια πέλαγα με τους αφρούς των κυμάτων.
Είναι οι μελαχρινές ή καστανόξανθες κοπέλες, είναι τ’ άσπρα σπιτάκια τ’ ασβεστωμένα και τα ταβερνάκια και τα τραγούδια τις νύχτες με το φεγγάρι πλάι στην ακροθαλασσιά ή κάτω από κάποιο πλατάνι».
Ναι, αυτή είναι η Ελλάδα. Γι’ αυτούς τους λόγους ξεχωρίζει. Ο Ελύτης παρουσίασέ, όπως θα λέγαμε σήμερα, τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά της μικρής μας Ελλάδας.
Στις 7 Μαρτίου, τα Δωδεκάνησα, αυτές οι «καμένες στεριές από τον ήλιο» γιορτάζουν την ενσωμάτωσή τους με την Ελλάδα. Παρόλα αυτά, τίποτα δεν τους δόθηκε απλόχερα… Αγωνίζονται. Αγωνιούν καθημερινά. Ελπίζουν. Τι σημαίνει όμως η παρέλαση για αυτά τα νησιά; Μία απλή επέτειος; Όχι. Για τα μικρά νησιά του Αιγαίου, με τους λιγοστούς κατοίκους τον χειμώνα, η παρέλαση αποτελεί ευκαιρία για εθνική αφύπνιση.
Δύο εβδομάδες μετά, γιορτάζουμε την επέτειο της 25ης Μαρτίου. Τα μικρά μας νησάκια θα υψώσουν ξανά τη γαλανόλευκη ψηλά. Θα στολιστούν. Θα φορέσουν τα καλά τους. Κι εμείς θα τους θαυμάσουμε από απόσταση και θα τους ξεχάσουμε μετά από μία ημέρα.
Στους Αρκιούς, την 25η Μαρτίου το Δημοτικό Σχολείο Αρκιών θα παρελάσει για τελευταία φορά μπροστά στους λιγοστούς μόνιμους κατοίκους. Τι κοινό έχουν τα νησιά των Αρκιών και της Τελένδου; Kαι τα δύο έχουν από ένα μαθητή. Σκοπός των δασκάλων σε αυτά τα μικρά σχολεία είναι να τα κρατήσουν «ζωντανά». Όχι μόνο για τα παιδιά. Αλλά και για τους λιγοστούς κατοίκους. Ένα έργο δύσκολο. Κι όπως είπε η Δέσποινα Μιχαήλ στο humanstories.gr, η φετινή δασκάλα της Τελένδου: «Tο έργο του δασκάλου δεν σταματά όταν τελειώνει η διδακτική ώρα.
Νιώθω ότι πέρα από μαθησιακά είναι σημαντικό να υποστηρίζω ψυχολογικά τον μαθητή και την οικογένεια, αλλά και να συνεισφέρω στην διατήρηση της ελπίδας γι’ αυτό το σχολείο. Επιπροσθέτως, ως εκπαιδευτικός μαθαίνεις να εκτιμάς την “εξατομικευμένη” εκπαίδευση και μέσα από τη βαθιά και ουσιαστική σχέση που χτίζεται μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή, αντιλαμβάνεσαι την ουσιαστική εκπαίδευση. Φυσικά, δεν είναι όλα ρόδινα. Υπάρχουν πολλές δυσκολίες, τις οποίες όμως προσπαθώ να αντιμετωπίζω καθημερινά!».
Τον Ιούνιο του 2025, το σχολείο των Αρκιών κλείνει οριστικά. Αφού το κράτος όλα αυτά τα χρόνια λειτουργίας του δεν κατάφερε-προσπάθησε να φέρει νέες οικογένειες στο νησί. Ο Άγγελος, ο μοναδικός μαθητής των Αρκιών, τελειώνει φέτος το Δημοτικό. Του χρόνου, η οικογένεια αποφάσισε να μετακομίσει στους Λειψούς για να πάει ο μικρός Γυμνάσιο και να αποκτήσει επιτέλους φίλους. Θα μπορούσε βέβαια να παραμείνει στο νησί γιατί το κράτος θα εφαρμόσει από την επόμενη σχολική χρονιά διαδικτυακή εκπαίδευση με παρουσία τριών μόνιμων καθηγητών σε σχολεία με ένα ή δύο μαθητές Γυμνασίου.
Ήταν μια απαίτηση μητέρας από τη νήσο Γαύδου που αγωνίστηκε δύο χρόνια για να καταφέρει να παραμείνει στο νησί της μαζί με την υπόλοιπη οικογένειά της.
Και χάρη αυτής της μητέρας, άνοιξε ο δρόμος να παραμείνουν στον τόπο τους οικογένειες που δεν επιθυμούσαν να μετακομίσουν σε μεγαλύτερα νησιά λόγω έλλειψης Γυμνασίου. Ο Άγγελος όμως και η οικογένειά του δε θα μείνουν στο νησί. Επειδή ο Άγγελος θέλει φίλους. Κάτι που δυστυχώς οι Αρκιοί δεν μπορούν να του προσφέρουν. Δε γνωρίζουμε βέβαια τι θα γινόταν αν ο Άγγελος έμενε στο νησί των Αρκιών. Το πιο πιθανό είναι ότι οι δύο από τους τρεις καθηγητές θα αναζητούσαν σπίτι για τη διαμονή τους. Και δεν γνωρίζουμε αν θα έβρισκαν στέγη κι αν θα παρέμεναν στο νησί. Αυτό είναι κάτι που τελικά δε θα μάθουμε ποτέ.
Ας κάνουμε όμως μια μικρή αναδρομή στον χρόνο
«Το Δημοτικό Σχολείο Αρκιών, κτίστηκε τη δεκαετία του ’50, από τον Οργανισμό Σχολικών Κτηρίων. Είναι ισόγειο. Πετρόκτιστο, κυβόσχημο, με επιρροή από την αρχιτεκτονική των κτηρίων της ιταλικής κατοχής. Μία άνετη σκάλα καλύπτει την υψομετρική διαφορά του κτηρίου από το έδαφος και οδηγεί σε έναν ημιυπαίθριο χώρο, ο οποίος ορίζεται από μια γωνιακή κολώνα που στηρίζεται σε δύο αψίδες. Η απόληξη του δώματος φέρει προστατευτικό γείσο και η υπερύψωση του κτιρίου είναι επενδυμένη με πέτρα. Το Σχολείο λειτουργεί με ελάχιστους μαθητές». Αυτή ήταν η περιγραφή του Δημοτικού Σχολείου Αρκιών, από τη Μάγδα Γ. Μαριά, συγγραφέα του βιβλίου «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ».
Η Μαρία Τσιαλέρα ήταν η εκπαιδευτικός που έδωσε την ψυχή της για το Δημοτικό Σχολείο Αρκιών και τον τότε μικρό της μαθητή, τον Χρήστο. Την εποχή που η Μαρία δίδασκε στο Δημοτικό Σχολείο των Αρκιών έγινε γνωστό στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το νησί απέκτησε “Brand name” και αυτό δεν ήταν άλλο από το ίδιο του το σχολείο. Τον καιρό εκείνο μπήκαν οι βάσεις κι επιτεύχθηκε με αγώνα και υπομονή η ανακαίνιση του κτηρίου του Δημοτικού Σχολείου Αρκιών.
Διότι, μέχρι τότε, το κτήριο ήταν σε άθλια κατάσταση. Το έργο ολοκληρώθηκε σε δύο μήνες. Οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν τότε με τη μεσολάβηση του ίδιου του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη. Ένα «έργο ζωής» για το νησί. Αφού το μικρό σχολείο των Αρκιών μεταμορφώθηκε κι έγινε το «στολίδι» του νησιού.
«Η επισκευή του σχολείου μας είναι πλέον γεγονός. Και είναι πλέον υπόθεση της πολιτείας, μετά από τέσσερα χρόνια συνεχών αιτημάτων. Ευχαριστούμε θερμότατα τον πρωθυπουργό, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, που έδειξε τόσο μεγάλη ευαισθησία, από τις πρώτες μέρες του Ιουνίου, για το θέμα που μας ταλανίζει. Ανέδειξε το ζήτημα της επισκευής του σχολείου μας σε θέμα υψηλής προτεραιότητας.
Ευχαριστούμε θερμότατα τον συνεργάτη του πρωθυπουργού, κ. Θανάση Νέζη, που διατήρησε συνεχή επικοινωνία μαζί μας για το εν λόγω θέμα. Ευχαριστούμε θερμότατα για το ενδιαφέρον του, τον διευθύνοντα σύμβουλο Κτηριακών Υποδομών, κ. Αθανάσιο Γιάνναρη. Ευχαριστούμε θερμότατα τον πολιτικό μηχανικό και διευθυντή της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Φυσικών Καταστροφών και Προγραμματικών Συμβάσεων και Ποιοτικού Ελέγχου Έργων, τον κ. Θεόδωρο Ηλιόπουλο, που ταξίδεψε από την Αθήνα, με σκοπό τη μελέτη του έργου αποκατάστασης του σχολικού μας κτηρίου αλλά και τον κ. Δημήτρη Παπαγεωργίου, πολιτικό μηχανικό από το νησί της Λέρου. Σας ευγνωμονούμε». Αυτά είχε πει τον Οκτώβρη του 2021 η Μαρία Τσιαλέρα στις ευχαριστίες της.
Αρχές του Οκτώβρη, οι εργασίες του Σχολείου τελείωσαν και το Σχολείο παραδόθηκε στη νέα δασκάλα που πήρε τη σκυτάλη. Την τυχερή Σοφία και τους δύο νέους μαθητές της. Τον Άγγελο και την Ηλιάνα.
Τότε, για μια ακόμη φορά κάναμε την ίδια ευχή. Ευχόμασταν αυτή η αετοφωλιά να γεμίσει σιγά-σιγά περισσότερες φωνούλες. Δε θα ήταν εύκολο βέβαια, γιατί πολλά είναι τα θέματα που ταλανίζουν αυτά τα νησιά. Και έχουν παραμείνει απομονωμένα και εγκαταλελειμμένα για πολλά χρόνια τώρα.
Όμως όλα θα μπορούσαν να γίνουν δυνατά αν είχαν όλοι τη δύναμη και την ψυχή της Μαρίας Τσιαλέρα. Όπως και την ψυχή και τη δύναμη της Γιώτας και του πάτερ Κωνσταντίνου από τη Φουρνά Ευρυτανίας. Που ένωσαν τις δυνάμεις τους μαζί με την τοπική κοινωνία και με ένα κάλεσμα γέμισαν το χωριό και το σχολείο τους φωνούλες. Έδωσαν στέγη κι εργασία. Και έφεραν επιχειρηματίες να επιχειρήσουν στο χωριό τους.
Από το Δημοτικό Σχολείο των Αρκιών αποφοίτησαν αρκετά παιδιά, ανάμεσά τους και ο Μανώλης Καμπόσος, η Μαρία Χατζή, ο Παναγιώτης Καμπόσος, ο Χρήστος και τώρα, ο Άγγελος.
Σήμερα, το νησί των Αρκιών έχει περίπου 30 κατοίκους. Μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς θα κλείσει και το Δημοτικό Σχολείο Αρκιών, το «στολίδι» του νησιού, που όλα αυτά τα χρόνια με πολλούς και διάφορους λόγους κράτησε τους Αρκιούς στην επικαιρότητα. Το Σχολείο θα κλειδώσει και σιγά-σιγά θα ρημάξει, όπως ρημάζουν όλα τα κτήρια που μένουν κλειστά. Η υλικοτεχνική υποδομή του θα μείνει σε αχρηστία. Υποδομή που αποκτήθηκε με υποστήριξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Από ανθρώπους που αγάπησαν και στήριξαν το μικρό σχολείο. Οι Αρκιοί τα τελευταία χρόνια έκαναν πολλά βήματα μπροστά και τέλη του Ιούνη, το κράτος θα πάει τους Αρκιούς πολλά βήματα πίσω.
Συμπέρασμα: δε θέλουμε τελικά να γεμίσουν οι μικροί μας τόποι νέους. Κι αυτούς που υπάρχουν τούς διώχνουμε. Οι Αρκιοί είναι ένα γερασμένο νησί. Λυπηρό; Ναι. Όταν λοιπόν κάποια στιγμή θα ρωτηθούμε από τις επόμενες γενιές: «Γιατί ερήμωσαν οι τόποι μας;» Ας μη ρίξουμε την ευθύνη στους άλλους. Ας πούμε απλά πως ήμασταν κι εμείς εκεί. Αλλά δεν κάναμε τίποτα. Όχι, γιατί δεν μπορούσαμε, αλλά επειδή δεν πιστέψαμε. Επειδή σιωπήσαμε.
Πηγή: humanstories.gr
