Ο γαστρονόμος Μαρτίου στο Άγιο Όρος με τα μυστικά της κουζίνας των μοναχών

0
40
Φωτογραφία: Μιχάλης Παππάς

Ο Γαστρονόμος Μαρτίου είναι αφιερωμένος στο Άγιον Όρος, με μια μεγάλη αποστολή στον ιερό τόπο και μια πολύτιμη καταγραφή της κουζίνας του. Για δύο εβδομάδες, γυρνάμε τα ρολόγια μας στη βυζαντινή ώρα και ταξιδεύουμε στον μοναστηριακό χρόνο. Aπό τη Μονή Παντοκράτορος μέχρι τη Μονή Βατοπαιδίου και τη Μονή Σιμωνόπετρας, επισκεπτόμαστε μια σειρά από μονές, σκήτες και κελλιά, αποτυπώνουμε τη μοναστική ζωή σύμφωνα με το αγιορείτικο τυπικό και καταγράφουμε τις σπάνιες συνταγές και τα σοφά φαγητά και γλυκά της αγιορείτικης παράδοσης, όπως έχουν καθιερωθεί μέσα στον χρόνο, τόσο για τις ημέρες της νηστείας όσο και για τις μέρες κατάλυσης.

Η μέρα μας ξεκινάει πριν το χάραμα, με το κάλεσμα για τον Όρθρο, συνεχίζεται με το μεσημεριανό στην τράπεζα στις 8 το πρωί και έπειτα με μαγειρέματα και ζυμώματα στους τεράστιους ταβάδες των μοναστηριών. Εκεί, στις υπερσύγχρονες κουζίνες των μεγάλων κοινοβιακών Μονών αλλά και στα ταπεινά κουζινάκια των κελλιών που επισκεπτόμαστε, δοκιμάζουμε την αγιορείτικη μαγειρική στην πηγή της και καταγράφουμε τα μυστικά που κάνουν τα φαγητά των καλογέρων τόσο νόστιμα, ακόμα και όταν είναι αλάδωτα.

Ακόμα, ακολουθούμε τους μοναχούς στα διάφορα «εργόχειρά» τους (τις καθημερινές εργασίες τους), περπατάμε στους κήπους και τα περιβόλια τους, τα αμπέλια και τους ελαιώνες τους, τρυγάμε μαζί τους μέλι, μπαίνουμε στις βιβλιοθήκες με τους ζηλευτούς τίτλους και τα χειρόγραφα αιωνόβια βιβλία τους και γνωρίζουμε τους σπάνιους θησαυρούς της εκκλησιαστικής τέχνης που κοσμούν τους τοίχους και τους ναούς τους.

Αυτό το τεύχος, αποτυπώνει αυτή τη μαγική πνευματική εμπειρία και αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη συλλογή αγιορείτικων συνταγών μαγειρεμένων από τους ίδιους τους μοναχούς του Αγίου Όρους.

Μονή Παντοκράτορος

Στο μοναστήρι που -σύμφωνα με την παράδοση- ίδρυσε ο Αλέξιος Α΄Κομνηνός, o μάγειρας Ιερομόναχος Επιφάνιος Παντοκρατορινός μάς μυεί στα μυστικά της αγιορείτικης μαγειρικής, μας εξηγεί τη χρήση του κρεμμυδόζουμου και του σκόρδου, του άφθονου ελαιολάδου που κάνει τα λαδερά τους γλυκοφάγωτα και του ρόλου που παίζει η φωτιά, και μας μαγειρεύει 24 απίθανες συνταγές νηστίσιμες και μη – από βακαλάο παστό αγιορείτικο μέχρι ρολό με ψάρι στον φούρνο.

Μονή Βατοπαιδίου

Στις εντυπωσιακές κουζίνες της πολυπληθέστερης μονής της Αθωνικής Πολιτείας, όπου καθημερινά μαγειρεύονται 500 μερίδες φαγητού, αλλά και σε κελλί της μονής, οι πατέρες Ιωσήφ, Φιλωνίδης, Παΐσιος και Δαυίδ μοιράστηκαν μαζί μας τις παλιές συνταγές της Μονής, που περιλαμβάνουν και πολλά φαγητά με θαλασσινά, από σπανάκι με σουπιές μέχρι πράσα κοκκινιστά με χταπόδι.

Μονή Σίμωνος Πέτρας

Επισκεπτόμαστε την επιβλητική Μονή της Σιμωνόπετρας, με τους κρεμαστούς κήπους άκρη άκρη στον γκρεμό, μαθαίνουμε την ιστορία της, θαυμάζουμε τους θησαυρούς που κρύβονται στο σκευοφυλάκιό της και μαθαίνουμε για το πολύτιμο έργο της για τη διάσωση της αγιορείτικης μνήμης.

Σκήτη Προφήτη Ηλία

Απαραίτητο προσκύνημα για κάθε ταξιδιώτη του Αγίου Όρους, η Σκήτη του Προφήτη Ηλία με τη μακρά ιστορία και τη θαυμάσια εκκλησία της, μας άνοιξε τις πόρτες της. Εκεί, ο πατέρας Εφραίμ μας μαγείρεψε λαδερά, θαλασσινά και ψάρια, από μπριάμ μέχρι πατάτες στον νταβά με πράσα, καρότα και δαμάσκηνα. Και ο πατέρας Παΐσιος που έχει αναλάβει το κομμάτι της ζαχαροπλαστικής, μας κατέπληξε με τα νηστίσιμα γλυκά του, μεταξύ των οποίων το γαλακτομπούρεκο, το τσουρέκι και η πορτοκαλόπιτα.

Κελλί Παναγίας Πορταΐτισσας

Η τροφοσυλλογή και η αξιοποίηση των δώρων της φύσης βρίσκονται στην καρδιά της αγιορείτικης μαγειρικής. Στο Κελλί της Παναγίας της Πορταΐτισσας η ζωή κυλάει σε συνεργασία με το περιβάλλον και τους κύκλους των εποχών. Εδώ, ο μοναχός Νικήτας μας έδειξε πως τίποτα δεν πάει χαμένο, αρκεί να τα κάνεις τουρσί! Μας έφτιαξε αγιορείτικη λακέρδα και σαρδέλα μαρινάτη, άγρια μανιτάρια τουρσί, τουρσί χταπόδι κ.ά.

Κελλί Αγίου Νικολάου

Ο πατέρας Γεώργιος μας βγάζει σεργιάνι στον μπαξέ των αναμνήσεών του, με ιστορίες από τα παλιά, και πρώτα πρώτα για τον μακαριστό μοναχό Επιφάνιο τον Μυλοποταμινό, από τον οποίο έμαθε πολλά. Μας «στρώνει» και στην κουζίνα για να μαγειρέψουμε μαζί χταπόδι με κοφτό μακαρονάκι, φασουλομπιφτέκια αλάδωτα, σαρμάδες με ποντιακό μαύρο λάχανο και πλιγούρι κ.ά.

Μοναστήρι Ορμύλιας

Το γυναικείο Ιερόν Κοινόβιον Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στην Ορμύλια Χαλκιδικής είναι μετόχι της Μονής Σίμωνος Πέτρας και λειτουργεί με το Τυπικό του αθωνικού κοινοβιακού μοναχισμού. Σε αυτό τον ευλογημένο παράδεισο, με τον θαυμάσιο ελαιώνα, τη στάνη και τα καλλιτεχνικά εργαστήρια, φιλοξενηθήκαμε από τις μοναχές και γευτήκαμε τη θαυμάσια νηστίσιμη κουζίνα της Μονής, με φαγητά σπάνιας νοστιμιάς, όπως σπανακοπιτάκια, πλαστό, πρασοσέλινο, αλλά και αλάδωτο σάμαλι, μηλόπιτα, νηστίσιμο μπακλαβά και κόλλυβα.

Εστιατόριο Mare e Monti

Στο εστιατόριο Mare e Monti στη Χαλκιδική δοκιμάσαμε έξι πιάτα εμπνευσμένα από τις συνταγές του μακαριστού μοναχού Επιφάνιου του Μυλοποταμινού, του επονομαζόμενου και αρχιμάγειρα του Αγίου Όρους, ο οποίος συνέβαλε όσο λίγοι στην ανάδειξη της αγιορειτικής κουζίνας.

Ο Γαστρονόμος Μαρτίου κυκλοφορεί στις 9 Μαρτίου με την Καθημερινή της Κυριακής

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΑΝΩΝΥΜΑ Ή ΕΠΩΝΥΜΑ