Τα Λαζαράκια και το έθιμο της Ανάστασης του Λαζάρου από το Λύκειο Ελληνίδων Κω

Τα Λαζαράκια και το έθιμο της Ανάστασης του Λαζάρου στην Κω  από το Λύκειο Ελληνίδων Κω

Ξανθίππη Αγρέλλη 8/4/2023

Παρόντων των Εκκλησιαστικών, Στρατιωτικών και Πολιτικών αρχών και

με μεγάλη προσέλευση, το απόγευμα του Σαββάτου του Λαζάρου, στην φιλόξενη αίθουσα της Λέσχης Αξιωματικών, έγινε η αναπαράσταση της Ανάστασης του Λάζαρου, από ομάδα μαθητών, που φρόντισε το Λύκειο Ελληνίδων Κω.  Η  δραστήρια πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Κω, κ.  Σταματία (Τέτη) Φάκκου,  αναφέρθηκε στο  ωραίο έθιμο, που ζωντανεύει στο νησί μας το Σάββατο του Λαζάρου και είναι τα ‘λαζαράκια’.

Το  Σαββάτο,  οι νοικοκυρές   κρατούν την παράδοση μας, η οποία είναι πλούσια σε ήθη και έθιμα  και  ζυμώνουν και πλάθουν τα λαζαράκια.

Αυτά είναι ανθρώπινα ομοιώματα  ζυμωμένα, γεμάτα με σταφίδες και  με  μελωμένο σουσάμι. Τα λαζαράκια για μάτια έχουν μοσκοκάρφια,  είναι με σταυρωμένα τα χέρια και τυλιγμένα με το σουδάριο, δηλ  το σεντόνι που τύλιγαν τότε τους νεκρούς. Υπάρχει το έθιμο του κουφού Λαζάρου, το προηγούμενο Σάββατο, όπου φτιάχνουν σκέτα τα λαζαράκια, χωρίς γέμιση και του γερού Λαζάρου,  το τελευταίο Σάββατο προ των Βαΐων, όπου φτιάχνουν τα λαζαράκια με γέμιση.

Η Ανάστασης του επιστήθιου φίλου του Χριστού,  Λαζάρου, είναι ο προάγγελος της Αναστάσεως του Σωτήρα. Τιμώντας τον Λάζαρο, το Λάζαρο -Σάββατο, τιμούν τον Χριστό.  Επίσης  τα ήθη και  τα έθιμα της Λαμπρής,  περιλαμβάνουν και άλλα παραδοσιακά, νόστιμα δημιουργήματα  εκτός από τα Λαζαράκια. Όπως  γευστικά κουλουράκια, λαμπρόπιττες,  λαμπροπιττάκια, εντυπωσιακή κουλούρα, Χριστόψωμο, τσουρέκι και φυσικά το βάψιμο των κόκκινων αυγών.

Το Σάββατο του Λάζαρου,  τα παιδιά κρατώντας μια εικόνα της Ανάστασης του Λαζάρου, γυρίζουν στα χωριά από σπίτι σε σπίτι, ψέλνοντας τα ειδικά κάλαντα ή τους ανάλογους ύμνους. Όπως ,

‘Που είσαι Λάζαρε, που είναι η φωνή σου και σε γύρευε, η Μάρθα η αδελφή σου.’ Βάγια, Βάγια των Βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό και την άλλη Κυριακή, τρων το κόκκινο το αυγό.’

Οι νοικοκυρές τους  δίνουν κυρίως αυγά για φιλοδώρημα,  για να τα βάψουν και   μικρά Λαζαράκια, για να τα βάλουν στον πέντιλο, δηλ. στην κρεμαστή στρογγυλή ψωμιέρα. Το έθιμο αυτό  κρατάει  μέχρι και σήμερα.

Στις Εκκλησιές ψάλλουν  το απολυτίκιο του Αγίου Λαζάρου, ο οποίος μετά την Ανάσταση του,  έζησε άλλα τριάντα χρόνια και κοιμήθηκε στην Κύπρο ως  Επίσκοπος. Η Χριστιανική παράδοση λέει, πως τα πρώτα του Ιερά  Άμφια, του τα έφτιαξε η Παναγία.

.

Ξανθίππη Αγρέλλη

Φωτογραφίες και Βίντεο από Δημοτική τηλεόραση Kostv