Ιερός Ναός Ασώματων, εορτάζει η ιστορική Εκκλησιά του Ασφενδιού
(Γράφει η Ξανθίππη Αγρέλλη) 7/11/2021
Γιορτάζουν σήμερα, οι αρχάγγελοι Μιχαήλ, Γαβριήλ και Ραφαήλ και χαίρονται οι Ουρανοί. Το διαλαλούν, οι χαρμόσυνες καμπάνες των Εκκλησιών και η πολυπληθής παρουσία, των ευλαβών προσκυνητών.
Γιορτάζει και το φερώνυμο ορεινό χωριό Ασφενδιού, τον προστάτη του τον Ασώματο Αρχάγγελο Μιχαήλ, στην ιστορική Εκκλησιά, το πολύτιμο κόσμημα όλου του χωριού.
Ακουμπισμένο νωχελικά, πάνω στην αγκαλιά του βουνού Δίκαιος, σε αυτόν τον πανύψηλο άρχοντα, που όλα τα βλέπει και όλα τα καταγράφει, βρίσκεται το πανέμορφο χωριό Ασφενδιού.
Περπατάω συχνά στα χωμάτινα σοκάκια του και συναντώ γύρω μου χαλάσματα, σαν τις χαλασμένες ζωές των κατοίκων της πικρής ξενιτιάς, ενός άλλοτε ζωντανού χωριού. Άλλοι έφυγαν από τη ζωή, άλλοι μετανάστευσαν και ξενιτεύτηκαν πολύ μακριά, οι υπόλοιποι μετακόμισαν στο πεδινό χωριό, στο Ζηπάρι. Η καρδιά μου σφίγγεται, ανάμεσα στην σιωπή και στην ερημία. Μέσα από τα γκρεμισμένα σπίτια, φυτρώνουν μαζί με την πρασινάδα και λίγα Φθινοπωρινά κυκλάμινα. Μαζί τους φυτρώνει και η ελπίδα. Κάθε κλειστή πόρτα, κρύβει τα δικά της μυστικά. Κάθε γκρεμισμένος τοίχος, διηγείται τις δικές του οικογενειακές ιστορίες.
Στις 8 Νοέμβριου φτάνει η ξεχωριστή γιορτή, των Αρχαγγέλων Ασωμάτων Ασφενδιού. Κάθε χρόνο από την παραμονή η ιστορική Εκκλησία, καύχημα του χωριού, πλημμύριζε από πιστούς, που ανηφόριζαν ως το ερειπωμένο Ασφενδιού, για να ανάψουν ένα κεράκι στη χάρη του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Μέγας ο πανηγυρικός Εσπερινός, με προεξάρχοντα τον εκάστοτε Μητροπολίτη (φέτος θα συγχοροστατήσουν και οι δύο Μητροπολίτες μας) και σχεδόν σύσσωμο τον κλήρο, με τους ψαλμωδούς, να συμμετέχουν στην κατανυκτική ατμόσφαιρα.
Η ολόσωμη θαυματουργή εικόνα, του Ψυχοπομπού Αρχαγγέλου Μιχαήλ, ακούει τις προσευχές, τα τάματα, τις ικεσίες και τα κρυφά παρακάλια, κάθε πονεμένου, κάθε πιστού, που ευλαβικά την προσκυνάει.
‘Ο εν κακοίς γηράσας και αμετανόητος’, λέει η επιγραφή γεμάτη νόημα.
Και όταν ο Μέγας Εσπερινός τελειώνει, αρχίζει η κοσμική γιορτή.
Συνήθως, στον ευρύχωρο αυλόγυρο της Εκκλησιάς, γίνονταν ένα ξεχωριστό παραδοσιακό πανηγύρι. Όλοι οι προσκυνητές έμεναν για να διασκεδάσουν και να γιορτάσουν εκείνη την ξεχωριστή ημέρα.
Φόραγαν οι κυρίες τα πλουμιστά τους ρούχα, φορτώνονταν και με τα χρυσαφικά του αρραβώνα και του γάμου τους και έπαιρναν μέρος, με τη συνοδεία του αφέντη και κύρη τους, στο ετήσιο γλέντι.
Ακόμη αντηχούν οι γλυκές, μουσικές μελωδίες από το βιολί του Γιώργη, το ακορντεόν και το σαντούρι του Μάνου του Πόγια, από το βιολί και το λαούτο των αδελφών Γαβρίλη και Χριστόφορου Γιαλίζη, (τα Γαβριλάκια) και από το μοναδικό σαντούρι του Παντελή του Σαλαχώρη. Αξέχαστες χορευτικές φιγούρες, ανέβαζαν το κέφι, όπως ο δεινός, αειθαλής χορευτής Δημήτρης Κουσπακίδης και οι αδελφοί Μαντούκου. Το ολονύκτιο γλέντι, κάτω από το ολόγιομο ασημένιο φεγγάρι, συνεχίζονταν με περίσσια κρασοκατάνυξη, δίπλα στο θρυλικό, ανδρικό καφενείο το ‘Καζίνο,’ ιδιοκτησίας της Εκκλησίας των Ασωμάτων.
Πανηγυρική η επώνυμη, κυριώνυμος ημέρα, λαμπερή και ξεχωριστή, όπως αξίζει σε μια τέτοια μέρα, με την Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, με τον Δεσπότη και σύσσωμο τον κλήρο. Φυσικά το πάντα φιλόξενο χωριό, υποδέχεται με ακούραστη διάθεση, όλους τους ευλαβείς προσκυνητές.
Ο κόσμος συρρέει από παντού, για το ετήσιο προσκύνημα, για να τιμήσει τον Αρχάγγελο, τον Ασώματο, τον προστάτη όλων. Τούτη τη γιορτινή μέρα, οι φιλόπονοι Ασφενδιανοί, αφήνουν κάτω τα χτένια και τα δίχτυα, για το μάζεμα της ελιάς και τρέχουν για να προσκυνήσουν ευλαβικά, τον δικό τους Αρχάγγελο τον Ασώματο.
Σε μια Εκκλησιά κτισμένη το 1840 περίπου, ρυθμού Βασιλικής άνευ τρούλου, με ένα περίτεχνο σκαλιστό Ιερό Τέμπλο, με εξαιρετικές Αγιογραφίες και παμπάλαιες Εικόνες, συγκεντρώνονται οι πιστοί, για να γιορτάσουν την ημέρα του Ασωμάτου του Αρχαγγέλου τους.
Δεν είναι τυχαίο πως οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού, φέρουν το όνομα Μιχάλης, Άγγελος, Σταμάτης, Πανορμίτης, Ταξιάρχης.
Έξω το προαύλιο, το διακοσμημένο με χιλιάδες ασπρόμαυρα βότσαλα, περικυκλωμένο από τα παλιά κελιά των μοναχών, που κάποτε τα κατοικούσαν και μετέπειτα έγιναν το πρώτο μεταπολεμικό Δημοτικό Σχολείο, είναι πάντα γεμάτο από κόσμο.
Γεμάτος από πιστούς πλανόδιους πωλητές, παιδικές φωνές και δεκάδες επισκέπτες, είναι και ο γύρω χώρος. Μια τέτοια μέρα γιορτής, το μοναδικό θρυλικό, εξατάξιο Δημοτικό Σχολείο, κλείνει για να γιορτάσουν τα παιδιά μαζί με όλο το χωριό, την Μεγάλη Χάρη του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Η γλυκόλαλη καμπάνα, από το πανύψηλο πέτρινο καμπαναριό, στέλλει το ηχηρό γιορτινό της μήνυμα, σε όλα τα γύρω χώρια, για την ξεχωριστή μέρα. Για αυτό έρχονται πιστοί από όλα τα χωριά και από τα γύρω νησιά, κυρίως από την Κάλυμνο και την Νίσυρο.
Όταν η Θεία Αρχιερατική Λειτουργία, τελειώνει γίνεται η καθιερωμένη περιφορά της Αγίας Θαυματουργού Εικόνας, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, που είναι εκτός από την Πολεμική Αεροπορία μας και ο προστάτης των αυτοκινητιστών του νησιού μας.
Έπειτα ακολουθεί και το τυπικό φιλόξενο πρωινό, από την Ενοριακή Αδελφότητα, στον Δεσπότη, στους Ιερείς, στους υμνωδούς και σε όλους τους πιστούς.
Ανάμεσα στα λιγοστά σκόρπια ερειπωμένα σπίτια, που αντιστέκονται σθεναρά στο χρόνο και στην εγκατάλειψη, παραμένουν δυο ξεχωριστά.
Ο αρχοντικός, επιβλητικός πύργος του Μωρέ, ένα πέτρινο θαύμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, που ανήκει στην οικογένεια Χατζημιχάλη και το παλιό Επισκοπείο, το παπαδόσπιτο, ακριβώς δίπλα του.
Αφού φιλοξένησε για 18 χρόνια, τον εφημέριο παπά Δημήτρη Γρύλλη και την πρεσβύτερα και δασκάλα Χρυσή Φωτίου και έπειτα λειτούργησε για λίγα χρόνια, σαν γραφείο του Ιερού Ναού, από τον μακαριστό παπά Κωνσταντίνο Ζουμπουλίκο, έφθασε και ο καιρός για την ανακαίνιση του.
Με την ιδιαίτερη φροντίδα της Ιεράς Μητροπόλεως, και του δραστήριου νυν εφημέριου παπά Σακελλάρη Ζουλουφού, έχουμε ένα καλαίσθητο αποτέλεσμα, μιας πολύχρονης προσπάθειας, σε ένα ανακαινισμένο διώροφο κτίσμα.
Οι Ασφενδιανοί, μπορούν να είναι υπερήφανοι για το χωριό τους και για την ιστορική τους Εκκλησία, του Ασωμάτου Ασφενδιού.
Το ορεινό χωριό, είναι ένας φυσικός παράδεισος, που πρέπει να τον προστατέψουμε όλοι. Κάθε χρόνο όταν η γιορτή των Αρχαγγέλων, θα τελειώσει, οι πιστοί προσκυνητές, θα κατέβουν τον ελικοειδή δρόμο, επιστρέφοντας και πάλι στα σπίτια τους.
Το πανέμορφο σιωπηλό χωριό, θα μείνει ξανά μόνο, συντροφιά με τους λιγοστούς γερασμένους κατοίκους, που πεισματικά αρνήθηκαν να το εγκαταλείψουν και να το αποχωριστούν.
Κάπου εκεί γύρω, βρίσκεται ένας ακόμη ξεχασμένος, φορτωμένος αιωνόβιος ελαιώνας, φυτεμένος από τους παλιούς λεσπέρηδες, γεωργούς. Εκεί στην Πέρα Γειτονιά, ένα μισογκρεμισμένο σπιτάκι, περιμένει τους ξενιτεμένους νοικοκυραίους του να το ανακαινίσουν και να το ξαναζωντανέψουν μαζί με το χωριό τους.
Στο τέλος κάθε προσπάθεια θα αποζημιώσει όλους τους Ασφενδιανούς χαρίζοντάς τους μια ξέγνοιαστη, ανθρώπινη υγιεινή ζωή, υπό την ευλογία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Ασώματο του ιστορικού Ασφενδιού.
Αυτή την ευλογία περιμένουμε όλοι, από τον θαυματουργό Ταξιάρχη Αρχάγγελο Μιχαήλ, ώστε να σταματήσει την φονική πανδημία και οι Εκκλησίες του να πλημμυρίσουν ξανά με πολύ κόσμο, που θα έλθει στην μεγάλη γιορτή. Ευχή όλων αυτή η γιορταστική ατμόσφαιρα που στερηθήκαμε εφέτος λόγω του φονικού ιού, να είναι η τελευταία.
Χρόνια Πολλά
Ξανθίππη Αγρέλλη
Χρόνια πολλά σε όσους γιορτάζουν σήμερα. Χρόνια πολλά αγαπημένο μου Ασφενδιού.