Νίκος Νασταχανίδης: Ανάπτυξη του Δευτερογενή Τομέα (Μικρές βιοτεχνικές επιχειρήσεις εντός αστικού ιστού)

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗ ΤΟΜΕΑ

Για να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε την δομική λειτουργία και τον τρόπο που αναπτύχτηκε στην Ελλάδα, ο Μεταποιητικός κλάδος πρέπει να ανατρέξουμε στην μεταπολεμική του εξέλιξη.
Από το 1950 δημιουργήθηκαν στο σύνολο της Χώρας μικρές ή μεγαλύτερες βιοτεχνίες που κάλυψαν για περισσότερα από τριάντα χρόνια τις ανάγκες μεταποίησης και τυποποίησης παραγομένων προϊόντων .
Στο μεσοδιάστημα κάποιες βιοτεχνίες μετεξελίχτηκαν σε βιομηχανίες καλύπτοντας και την ανάγκη εξωστρέφειας της μέχρι τότε τοπικής παραγωγής και της προσδοκίας των επιχειρήσεων για την ανάπτυξη εξαγωγικής δραστηριότητας.
Τα προϊόντα που παρουσίασαν ιδιαίτερη άνθιση στην εγχώρια αγορά και σε αγορές του εξωτερικού αφορούν κυρίως στον πρωτογενή τομέα και στους κλάδους, επιπλοποιίας, υποδηματοποιίας, έτοιμου ενδύματος, βιομηχανικών μεταλλικών ειδών κ.α.
Το μεγάλο μέρος της τότε βιοτεχνικής παραγωγής αναπτύχτηκε εντός του αστικού ιστού των πόλεων, λόγω μικρού μεγέθους των επιχειρήσεων και του οικογενειακού χαρακτήρα τους.
Επίσης, στην ίδια περίοδο αναπτύχτηκαν επιχειρήσεις φασόν, με ανεξέλεγκτο ομολογουμένως τρόπο από την Πολιτεία. Κάλυψαν όμως τις ανάγκες των βιοτεχνιών- βιομηχανιών σε επιμέρους τμήματα των παραγομένων προϊόντων προσφέροντας προστιθέμενη αξία.
Σε αυτό τον τρόπο οργάνωσης της παραγωγής δημιουργήθηκαν μικρά εργαστήρια και άνθισε πλήθος τεχνικών επαγγελμάτων. Π.χ. για την υποδηματοποιία δημιουργήθηκαν μικρά εργαστήρια που έφτιαχναν φόντια (το πάνω μέρος του υποδήματος) ή τακούνια. Για τις βιοτεχνίες ετοίμων ενδυμάτων μοδίστρες έραβαν στο σπίτι ή σε μικρά εργαστήρια με το κομμάτι, πουκάμισα, πανταλόνια, πετσέτες, σημαίες κ.α.. Για τις μεταλλικές κατασκευές μεγάλες βιομηχανίες παραλάμβαναν από τις βιοτεχνίες φασόν ανταλλακτικά και μικροαντικείμενα, ώστε να ολοκληρώσουν εγκαίρως την απαιτητική για συγκεκριμένη περίοδο παραγωγή τους.
Σε αυτόν τον αναπτυσσόμενο για δεκαετίες οικονομικό κύκλο, ο τζίρος των βιοτεχνικών επιχειρήσεων και αυτών του φασόν εξελίχτηκε με ραγδαίο τρόπο δίνοντας θέσεις εργασίας σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους με αξιοπρεπής ως υψηλούς μισθούς και πλούτο στην Ελληνική οικονομία.
Στο εύλογο ερώτημα που μπορεί να διατυπωθεί για το τι έφταιξε και η βιοτεχνία πτώχευσε στη Χώρα μας μπορούμε να δώσουμε άμεσα τις έξης απαντήσεις.
Στα τέλη της δεκαετίας του 80 υλοποιήθηκε οργανωμένο σχέδιο, για το κλείσιμο όλων των μικροβιοτεχνιών που στεγάζονταν για δεκαετίες σε χώρους εντός αστικού ιστού.
Έτσι, το τότε Υπουργείο Βιομηχανίας κάλεσε τους βιοτέχνες να εφοδιαστούν σε διάστημα λίγων μηνών με άδεια λειτουργίας ή με απαλλακτικό άδειας, λόγο χαμηλής όχλησης της επιχείρησης τους. Στην περίπτωση που δεν ήταν εφικτό να μεταφερθούν στις λεγόμενες τότε ΒΙΠΕ και μετέπειτα ΒΙΟΠΑ.
Όλα αυτά παρότι γνώριζαν ότι η έκδοση άδειας σε αστικό περιβάλλον σε μεγάλο ποσοστό θα «κολλήσει» στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και της αχαρακτήριστης Ελληνικής νομοθεσίας.
Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής, οι βιοτέχνες υποχρεώθηκαν στο κλείσιμο ή στην μετακίνηση τους στα αφιλόξενα και υψηλού κόστους βιοτεχνικά πάρκα.
Το αποτέλεσμα το γνωρίζουμε εδώ και πολλά χρόνια.
Οι επιχειρήσεις που έκλεισαν δεν ξανάνοιξαν, οι εργαζόμενοι που δούλευαν σε αυτές στις περισσότερες των περιπτώσεων έμειναν άνεργοι, και οι βιοτεχνίες που μετακινηθήκαν σε ΒΙΠΕ σε μεγάλο ποσοστό πτώχευσαν.
Έτσι η παραγωγή πέρασε στα χέρια των μεγάλων βιομηχανιών και των εισαγωγέων με τα γνωστά αρνητικά αποτελέσματα για την εθνική οικονομία.

Συμπεράσματα
• Η βιοτεχνία στην Ελλάδα εξοντώθηκε μεθοδευμένα.
• Η εξέλιξη της οικονομίας μας δείχνει ότι η Ελληνική οικονομία δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς βιομηχανική-βιοτεχνική παραγωγή.
• Ότι η βιομηχανική παραγωγή αντιμετωπίζει πληθώρα προβλημάτων που δυσκολεύουν την επιβίωσή της στο πλαίσιο του σκληρού παγκόσμιου ανταγωνισμού.
Προτάσεις
Μπορούμε να δημιουργήσουμε ξανά μικρές βιοτεχνίες, εντός αστικού ιστού των πόλεων ή και εκτός σχεδίου πόλης σε ζώνη οικιστικού έλεγχου με μόνη προϋπόθεση άδειας λειτουργίας την ικανοποίηση των όρων πυροπροστασίας και «κοινής ησυχίας».
Αυτές οι επιχειρήσεις μπορούν να παράγουν ποιοτικά ή μέσης ποιότητας προϊόντα που μπορούν να ανταγωνιστούν προϊόντα της βιομηχανίας ή της εισαγωγής (λόγο χαμηλότερου κόστους παραγωγής, εξειδίκευσης, καινοτομίας).
Η απλοποίηση και ταυτόχρονα τήρηση της νομοθεσίας σε όλα τα επίπεδα (λειτουργικά, φορολογικά κλπ) θα επιτρέψει τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων, θέσεων εργασίας και παραγωγής νέων προϊόντων που θα θα στηρίξουν την κοινωνία μας και θα προσφέρουν στο σύνολο της οικονομίας.

Νίκος Νασταχανίδης