«Ατζέντα 2030», Εφεδρεία και Εθνοφυλακή
14 Προτάσεις για την Αναβάθμιση της Εθνοφυλακής
Ο Στρατός Ξηράς (ΣΞ) αποτελείται από 3 πυλώνες: Τον Ενεργό Στρατό, την Εθνοφυλακή και την Εφεδρεία.
Εφεδρεία
Για τον πυλώνα της Εφεδρείας θα σημειώσω τα παρακάτω δύο σημαντικά γεγονότα.
Το πρώτο είναι η Ημερίδα με θέμα: «Αναδιοργάνωση του θεσμού της Εφεδρείας», η οποία διεξήχθη στις 26/04/25 στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (ΣΣΕ), όπου παρουσιάστηκε η μεταρρύθμιση του θεσμού στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030» [1]. Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας (ΥΕΘΑ) κ. Νίκο Δένδια στον χαιρετισμό του ανέφερε ότι:
Η μεταρρύθμιση του θεσμού είναι ένα σημαντικό τμήμα της Ατζέντας και η Εφεδρεία αποτελεί έναν αξιακό σύνδεσμο ανάμεσα στον Πολίτη, στην Πατρίδα και στο Κράτος.
Η Εφεδρεία αποτελεί αξιακή και στρατηγική αναγκαιότητα. Η απειλή που καλείται να αντιμετωπίσει η Πατρίδα μας είναι αριθμητικά πολύ υπέρτερη και κατά συνέπεια ο Ενεργός Στρατός πρέπει να ενισχυθεί.
Η ενσωμάτωση των πολιτών στον Εθνικό Αμυντικό μας Σχεδιασμό γίνεται με την επιχειρησιακή και ρεαλιστική εκπαίδευση. Για αυτό δημιουργούμε τη νέα Εφεδρεία, η οποία τοποθετείται ανάμεσα στον Στρατό και στη Γενική Επιστράτευση. Εννοούμε μια Ενεργό Εθελοντική Εφεδρεία, εισάγοντας το θεσμό του Ενεργού Εθελοντή Εφέδρου, στον οποίο καλούνται να δηλώσουν εθελοντικά τη συμμετοχή τους οι Οπλίτες και οι Δόκιμοι Έφεδροι Αξιωματικοί (ΔΕΑ), όταν συμπληρώσουν τη στρατιωτική τους θητεία και ζητώντας κατ’ αρχήν από όσους έχουν αφυπηρετήσει τα τελευταία 10 χρόνια εάν θέλουν να ενταχθούν.
Στόχος είναι με την πλήρη εφαρμογή της Ατζέντας 2030 σε 5 χρόνια να υπάρχει μια δύναμη 150.000 ενεργών εθελοντών εφέδρων, που να έχουν έναν διαφορετικό τύπο εκπαίδευσης και ετοιμότητας για να μπορούν να καλύψουν άμεσα τις επιχειρησιακές ανάγκες. Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να μην αξιοποιεί τους Πολίτες που επιθυμούν να συνεισφέρουν στην Εθνική Άμυνα.
Ο κ. ΥΕΘΑ ανέφερε σημαντικές αλλαγές, όπως στην κλήση και στην ενημέρωση των Εφέδρων, με τη διασύνδεση της εφαρμογής «Έφεδρος» με το gov.gr, για την ηλεκτρονική αποστολή των επιστρατευτικών εγγράφων. Απέδωσε μεγάλη σημασία στον διάλογο με τους Έφεδρους, από τους οποίους ζήτησε να διατυπώσουν τις προτάσεις τους για παροχές και κίνητρα -αντισταθμιστικά και οικονομικά- για την Ενεργό Εφεδρεία, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας και για τη βελτίωση του θεσμού, διότι κάθε Πολίτης έχει λόγο στην άμυνα της Πατρίδας και είναι απαραίτητη η συμμετοχή του σ’ αυτή. Επίσης, ζήτησε τις απόψεις τους μετά τις παρουσιάσεις από το Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) και τους Συμμάχους μας.
Το δεύτερο γεγονός είναι η συνάντηση του ΥΕΘΑ κ. Νίκου Δένδια με τη Διοίκηση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) στις 26/06/25, στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΛΑΕΔ) [2], στην οποία ο κ. Υπουργός τους ενημέρωσε για τις αλλαγές που προωθούνται στην Εφεδρεία και για τη δημιουργία του νέου θεσμού των ενεργών εφέδρων, όπου θα συμμετέχουν εθελοντικά οι ΔΕΑ και οι Οπλίτες, μετά την ολοκλήρωση της θητείας τους, οι οποίοι θα έχουν διαφορετικό τύπο εκπαίδευσης και ετοιμότητας, ώστε να μπορούν να συντρέξουν άμεσα τις Ένοπλες Δυνάμεις και να καλύψουν τις επιχειρησιακές ανάγκες.
Όπως επισημάνθηκε, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ) προσβλέπει στη διαμόρφωση ενός πλαισίου που θα επιτρέπει την απρόσκοπτη συμμετοχή των εργαζομένων Ενεργών Εφέδρων σε τακτικές εκπαιδεύσεις και ασκήσεις, με την εξάλειψη τυχόν ανασταλτικών παραγόντων.
Στόχος είναι οι Πολίτες-Έφεδροι να μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους προς την Πατρίδα, χωρίς να θίγονται τα εργασιακά και ασφαλιστικά τους δικαιώματα, καθώς και η επαγγελματική τους προοπτική.
Ο κ. ΥΕΘΑ ανέφερε ότι «ευελπιστεί ότι ο ΣΕΒ θα στηρίξει εμπράκτως αυτήν την εθνική προσπάθεια και ότι οι παραγωγικές δυνάμεις της χώρας θα συμβάλλουν ουσιαστικά στην επιτυχία του θεσμού της ενεργού εφεδρείας, αποδεικνύοντας ότι η Άμυνα είναι υπόθεση συλλογικής ευθύνης».
Στις 31/07/25 το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΒ, με επιστολή προς τον ΥΕΘΑ κ. Νίκο Δένδια, γνωστοποίησε ότι έκανε ομόφωνα αποδεκτό το αίτημά του να καταβάλλονται κανονικά τα ημερομίσθια στους Εφέδρους κατά τις ημέρες συμμετοχής τους στη μετεκπαίδευση, στο πλαίσιο του σχεδιαζόμενου θεσμού της Ενεργού Εφεδρείας [3].
Εθνοφυλακή
Όσον αφορά στον πυλώνα της Εθνοφυλακής θα αναφέρω ότι δεν έχουμε ανάλογη ενημέρωση με την Εφεδρεία.
Θα σημειώσω ότι η Εθνοφυλακή δεν είναι ένα «Σωματείο» ή ένας «Σύλλογος» και οι Εθνοφύλακες δεν είναι «κάποιοι», οι οποίοι έχουν «χόμπι» ή «ενασχόληση» με δραστηριότητες που σχετίζονται με τον Στρατό.
Η Εθνοφυλακή διέπεται από τον ν. 5018/2023 (ΦΕΚ Α΄ 25/9.2.2023) [4]. Για τον σκοπό, την οργάνωση και την αποστολή της στο άρθρο 61 ορίζονται τα εξής: «1. H Εθνοφυλακή, ως οργανική ένοπλη δύναμη του Στρατού Ξηράς, συγκροτείται στην περίοδο ειρήνης για την ενίσχυση και υποβοήθηση των Ενόπλων Δυνάμεων στην εκπλήρωση της αποστολής τους […]. 2. Η Εθνοφυλακή οργανώνεται σε ενεργές και επιστρατευόμενες Μονάδες, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως ειδικές στρατιωτικές και ονομάζονται Τάγματα Εθνοφυλακής (ΤΕΘ), με την προσθήκη του ονόματος της περιοχής όπου εδρεύουν. […] 3. Αποστολή της Εθνοφυλακής είναι η συμβολή στην άμυνα της χώρας, η ενίσχυση και υποβοήθηση του Στρατού Ξηράς στην εκπλήρωση της αποστολής του […].»
Τα ΤΕΘ έχουν τις αποστολές και την οργάνωση των Μονάδων Πεζικού, με τη διαφορά ότι στελεχώνονται από Αξιωματικούς και Οπλίτες Εθνοφύλακες. Εδρεύουν κυρίως σε παραμεθόριες περιοχές και έχουν τη δυνατότητα πλήρους στελέχωσης σε Εθνοφύλακες, στους οποίους με διαταγή χορηγούνται ατομικός οπλισμός και πυρομαχικά. Η εκπαίδευση των Εθνοφυλάκων κάθε έτος διαρκεί από την 1η Ιανουαρίου έως την 31 Δεκεμβρίου, ενώ τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο έχουν άδεια, και τις εορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα δεν έχουν εκπαίδευση. Κάθε Εθνοφύλακας εκπαιδεύεται κυρίως μία Κυριακή τον μήνα. Οι Εθνοφύλακες έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως ότι «μάχονται υπέρ βωμών και εστιών», έχουν μεγάλη εμπειρία, συνυπηρετούν για μεγάλο χρονικό διάστημα και έχουν άριστη γνώση του εδάφους και των καιρικών συνθηκών της περιοχής που ενεργούν. Η Εθνοφυλακή εδράζεται στην εθελοντική προσφορά των Εθνοφυλάκων στην Πατρίδα.
Κατόπιν των παραπάνω, αναφέρω 14 προτάσεις για την αναβάθμιση της Εθνοφυλακής:
- Η αξιοποίηση του ν. 5018/2023 που δίνει νέες δυνατότητες και η υλοποίηση της Στρατηγικής για την αναβάθμιση της Εθνοφυλακής [5], η οποία εφαρμόστηκε από τον Νοέμβριο του 2019 με επιτυχή αποτελέσματα.Σε δημοσίευμα της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ» αναφέρεται ότι τον Σεπτέμβριο του 2020, εν μέσω πανδημίας, επετεύχθη ρεκόρ συμμετοχής στην εκπαίδευση, όταν συμμετείχαν 8.401 «μάχιμοι» και αναγνωρίστηκε ότι: «Η συνεχής αναβάθμιση του θεσμού πυκνώνει με έμψυχο δυναμικό τις γραμμές της Εθνοφυλακής και ενισχύει τα γενικότερα σχέδια αμυντικής θωράκισης της χώρας» [6]. Σημειώνω ότι αρκετοί Εθνοφύλακες συμμετέχουν στην εκπαίδευση περισσότερες από μία φορά τον μήνα, αλλά κατά το χρονικό διάστημα που ήμουν Διευθυντής Εθνοφυλακής τους μετρούσαμε μία φορά, για να έχουμε ορθή μέτρηση των συμμετεχόντων Εθνοφυλάκων στην εκπαίδευση.
- Ο καθορισμός ρεαλιστικών στόχων ανά έτος από το 2026 έως το 2030 στους μετρήσιμους δείκτες της Στρατηγικής, οι οποίοι θα παρακολουθούνται επισταμένως από την Πολιτική και Στρατιωτική Ηγεσία. Για την επιτυχή επίτευξη των στόχων είναι αναγκαίο η Ιεραρχία του ΓΕΣ και οι Διοικήσεις των ΜΔ-ΜΣ και των Σχηματισμών υπαγωγής των ΤΕΘ να παρακολουθούν την εκπαίδευση των ΤΕΘ, ενώ στο τέλος κάθε έτους να γίνεται αξιολόγηση των αποτελεσμάτων, με βάση την οποία θα αποφασίζονται νέες πρωτοβουλίες για την επίτευξη των τεθέντων στόχων.
- Ο καθορισμός νέων αποστολών στην ειρήνη, όπου θα συμμετέχουν Εθνοφύλακες έναντι αποζημίωσης, σύμφωνα με τον νόμο, προκειμένου η συνδρομή τους να μην περιορίζεται στη φρούρηση στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Ο αριθμός των Εθνοφυλάκων και η ημερήσια αποζημίωση θα καθορίζεται βάσει ΚΥΑ. Η συμμετοχή των Εθνοφυλάκων στις νέες αποστολές θα είναι χρήσιμη για τον ΣΞ επειδή: 1ον θα συνδράμει τις Μονάδες του Σχηματισμού που υπάγονται τα ΤΕΘ, με αποτέλεσμα αυτές να επικεντρωθούν στην εκπαίδευση, 2ον θα επιφέρει αύξηση του αριθμού όσων επιθυμούν να υπηρετήσουν στην Εθνοφυλακή, 3ον θα ανυψώσει το ηθικό των Εθνοφυλάκων, 4ον θα ενισχύσει τους δεσμούς της Εθνοφυλακής με τον ΣΞ και με την τοπική κοινωνία και 5ον θα δώσει νέα δυναμική στον θεσμό.
- Η εφαρμογή των Ειδικών Οδηγιών Εκπαίδευσης (ΕΟΕ) της Εθνοφυλακής για τη βελτίωση της εκπαίδευσης, που αποτελεί «το Α και το Ω» της αναβάθμισης του θεσμού.
- Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ Εθνοφυλακής του ΓΕΣ και του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς (ΓΕΕΦ), την οποία ξεκινήσαμε από το 2017.
- Η θέσπιση νέων παροχών επιβράβευσης για τους Εθνοφύλακες που συμμετέχουν στην εκπαίδευση που θα αποτελέσουν κίνητρα για να ενταχθούν στο θεσμό ολοένα και περισσότεροι και να αυξηθεί η συμμετοχή των Εθνοφυλάκων στην εκπαίδευση.
- Η συγκρότηση ΤΕΘ Ειδικής Σύνθεσης στην Αττική, Θεσσαλονίκη και σε πόλεις του εσωτερικού της χώρας και η κατάργηση των επιστρατευόμενων ΤΕΘ.
- Η προβολή από το ΥΠΕΘΑ, το ΓΕΕΘΑ και το ΓΕΣ της αποστολής της Εθνοφυλακής και η ανάδειξη της αναγκαιότητάς της για την Πατρίδα.
- Η συμμετοχή Εθνοφυλάκων από τα ΤΕΘ των Γ΄ και Δ΄ΣΣ και της ΑΣΔΕΝ στις Στρατιωτικές Παρελάσεις των Εθνικών Επετείων στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, όπως συνέβη το 2015 στην Αθήνα και το 2017 και 2018 στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη.
- Η διοργάνωση Συνεδρίου τον Οκτώβριο του 2025 με θέμα «Η Αναβάθμιση του Θεσμού της Εθνοφυλακής» στη Θεσσαλονίκη, όπου θα συμμετάσχουν μεταξύ άλλων οι Διοικητές και Εθνοφύλακες από όλα τα ΤΕΘ της Πατρίδας μας.
- Η βράβευση Εθνοφυλάκων όπως γίνει από τον ΥΕΘΑ κ. Νίκο Δένδια την «Ημέρα Εφέδρου και Εθνοφύλακα», η οποία έχει καθοριστεί να είναι κατά τη διάρκεια της Εθνικής Διακλαδικής Άσκησης Μεγάλης Κλίμακας «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ-2025».
- Η παρακολούθηση της επιχειρησιακής εκπαίδευσης των ΤΕΘ από τους ΥΕΘΑ, ΥΦΕΘΑ κ. Θ. Δαβάκη [7], Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγό Δ. Χούπη και Α/ΓΕΣ Γ. Κωστίδη. Ενδεικτικά προτείνεται η παρακολούθηση από τον κ. ΥΦΕΘΑ της ΤΑΜΣ «ΤΧΗΣ (ΠΒ) ΜΙΝΩΤΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ» από Εθνοφύλακες στην ΠΕ της ΧΙΙ Μ/Κ ΜΠ, στο Δέλτα του ποταμού Έβρου, στο πλαίσιο της ΤΑΜΣ «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ-2025».
- Η διεξαγωγή της Δ΄ (τελικής) Φάσης των 7ων Πανελλήνιων Σκοπευτικών Αγώνων Εθνοφυλακής για το 2025 με τους νικητές της ΑΣΔΕΝ, του Γ΄ και Δ΄ΣΣ στο Πεδίο Βολής Λιτοχώρου, όπως πραγματοποιήθηκε στους 1ους Πανελλήνιους Σκοπευτικούς Αγώνες Εθνοφυλακής το 2018 και η παρακολούθησή της από τον ΥΦΕΘΑ.
- Ο ορισμός από το ΥΠΕΘΑ του 2026 ως «Έτος Εφεδρείας και Εθνοφυλακής».
Συμπερασματικά σημειώνω την ιδιαίτερη σημασία της Εθνοφυλακής, η οποία αποτελεί Εθνική αναγκαιότητα και συμβάλλει σημαντικά στην αμυντική θωράκιση της Πατρίδας μας, γι’ αυτό τον λόγο είναι αναγκαίο ο ΣΞ όπως αξιοποιήσει τις νέες δυνατότητες που παρέχει ο ν. 5018/2023 και να υλοποιήσει τη Στρατηγική για την αναβάθμιση της Εθνοφυλακής, που περιλαμβάνει πλέγμα πρωτοβουλιών.
Καλή εκπαίδευση στα αδέλφια μας τους Εθνοφύλακες που αρχίζει την Κυριακή 07/09/25. Μακάρι να παραστεί η Πολιτική και Στρατιωτική Ηγεσία στον Αγιασμό κάποιων ΤΕΘ του Γ΄ και Δ΄ΣΣ, παρά τη διεξαγωγή της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ).
Αθήνα, 2 Σεπτεμβρίου 2025
Σημειώσεις
[1] «Παρουσία ΥΕΘΑ Νίκου Δένδια στην Ημερίδα με θέμα “Αναδιοργάνωση του Θεσμού της Εφεδρείας”, στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων», https://www.mod.mil.gr/paroysia-yetha-nikoy-dendia-stin-imerida-thema-anadiorganosi-thesmoy-tis/, πρόσβαση 1 Σεπ 25
[2] «Συνάντηση ΥΕΘΑ Νίκου Δένδια με τη Διοίκηση του ΣΕΒ στη ΛΑΕΔ», https://www.mod.mil.gr/synantisi-yetha-nikoy-dendia-ti-dioikisi-sev-sti-laed/, πρόσβαση 1 Σεπ 25
[3] «Ομόφωνα αποδεκτό από το ΔΣ του ΣΕΒ το αίτημα του ΥΕΘΑ Νίκου Δένδια για την καταβολή ημερομισθίων στους Εφέδρους κατά τις ημέρες συμμετοχής τους στη μετεκπαίδευση», https://www.mod.mil.gr/omofona-apodekto-to-ds-sev-to-aitima-yetha-nikoy-dendia/, πρόσβαση 1 Σεπ 25
[4] «Νόμος 5018/2023 – ΦΕΚ 25/Α/9-2-2023 (Κωδικοποιημένος)», https://www.e-nomothesia.gr/kat-enoples…/n-5018-2023.html, πρόσβαση 1 Σεπ 25
[5] Εκπόνησα μία ολοκληρωμένη Στρατηγική για την αναβάθμιση της Εθνοφυλακής, στο πλαίσιο της οποίας ορίστηκαν οι παράγοντες επαύξησης της επιχειρησιακής ετοιμότητας και των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των ΤΕΘ για την εκπλήρωση της αποστολής τους και υλοποιήθηκε μεγάλος αριθμός στοχευμένων δράσεων για την επίτευξη της βελτίωσής τους, όπως:
α. Βελτίωση της επιχειρησιακής εκπαίδευσης των Εθνοφυλάκων.
β. Αύξηση της συμμετοχής των Εθνοφυλάκων στην εκπαίδευση.
γ. Αύξηση της στελέχωσης των ΤΕΘ με Εθνοφύλακες.
δ. Ανύψωση του ηθικού των Εθνοφυλάκων.
ε. Ενίσχυση των δεσμών της Εθνοφυλακής με το κοινωνικό σύνολο.
[6] Μάνος Χαραλαμπάκης, «Ρεκόρ προσέλευσης στην Εθνοφυλακή, παρά την πανδημία», https://www.tanea.gr/2021/04/08/greece/rekor-proseleysis-stin-ethnofylaki-para-tin-pandimia/, πρόσβαση 1 Σεπ 25
[7] Στις αρμοδιότητές του είναι η λήψη αποφάσεων για θέματα που αφορούν στην Εθνοφυλακή, σύμφωνα με την Απόφ. Πρωθυπουργού 35247/2025 (ΦΕΚ Β΄ 1313/18.03.2025)
O Αντιστράτηγος ε.α. Κίμων Κωστής γεννήθηκε στην Αθήνα. Εισήχθη το 1983 στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (ΣΣΕ), με Πανελλήνιες Εξετάσεις, από την οποία αποφοίτησε το 1987 με τον βαθμό του Ανθυπολοχαγού Πεζικού. Διετέλεσε Διευθυντής Εθνοφυλακής του ΓΕΣ, στον βαθμό του Ταξιάρχου, από 06/03/17 έως 08/03/19 και από 08/11/19 έως 11/03/22, συνολικά για 4 έτη και 4 μήνες. Είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ) με βαθμό «Άριστα», 95,20, που αποφοίτησε 1ος από 87 και της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) με «Λίαν Καλώς», 93,6145, που αποφοίτησε 13ος από 198. Είναι κάτοχος με «Άριστα», 9,49, Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης από το Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου, που αποφοίτησε 1ος από 25 και Πτυχιούχος του ιδίου Τμήματος του Παντείου Πανεπιστημίου, με βαθμό «Λίαν Καλώς», 8,23, που αποφοίτησε 3ος από 140.
Κοινοποίηση: Διευθυντής Πολιτικού Γραφείου ΥΕΘΑ κ. Δημήτρης Περδίκης
