Είναι το δημογραφικό, ηλίθιε!
Του Αργύρη Αργυριάδη
Δικηγόρου
“It’s the economy stupid» (Είναι η οικονομία, ανόητε) αποτελεί τη φράση που έμελλε να σημαδέψει την προεκλογική εκστρατεία του Μπιλ Κλίντον, στις ΗΠΑ, πριν από αρκετά χρόνια. Εμπνευστής της, ο James Carville, υπεύθυνος της προεκλογικής εκστρατείας του μετέπειτα Αμερικανού προέδρου. Η φράση απέκτησε τη δική της διαχρονική αξία και κατά καιρούς αναδεικνύει άλλες προτεραιότητες σε διαφορετικές κοινωνίες. Ποια θα έπρεπε να είναι η προτεραιότητα των ποικιλώνυμων μεγαλοσχημόνων της ημεδαπής καθεστηκυίας πολιτικής τάξης; Ποια θα έπρεπε να είναι τα προτάγματα της ελληνικής κοινωνίας;
Εάν διαβάζαμε με προσοχή πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργείου Εσωτερικών θα μπορούσαμε να δώσουμε με ευκολία την εύλογη απάντηση. Το έτος που παρήλθε (2024) οι θάνατοι ήταν διπλάσιοι από τις γεννήσεις (125.423 έναντι 62.624). Εάν, μάλιστα, εξετάζαμε με προσοχή τα στοιχεία της τελευταίας δεκαπενταετίας, η απάντηση θα ήταν πιο ξεκάθαρη. Ήδη από το 2010 οι θάνατοι είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις. Αποτέλεσμα αυτής της πορείας είναι ότι σήμερα 1 στους 5 Έλληνες είναι άνω των 65 ετών και το ποσοστό αυτό αυξάνεται συνεχώς, με προοπτική να φτάσει σε 1 στους 3 το 2060, ενώ οι νέοι άνθρωποι, ηλικίας έως 18 ετών, αποτελούν μόλις το 16,45% του πληθυσμού. Υπολογίζεται, μάλιστα, ότι σε τέσσερα χρόνια, οι μαθητές που θα φοιτούν στην Α’ Δημοτικού θα είναι περίπου 60.000, δηλαδή 50.000 λιγότεροι από εκείνους που ξεκινούσαν το Δημοτικό το 2009 (τότε ήταν 110.000 μαθητές). Ήδη η χώρα μας δαπανά περίπου το 16,5% του τακτικού προϋπολογισμού για συντάξεις.
Τι σημαίνουν όλα τα ανωτέρω; Πρώτον, ότι σύντομα το κοινωνικό σύστημα θα αποδιαρθρωθεί. Δεν είναι δυνατόν να πληρώνονται συντάξεις δίχως να υπάρχουν νέοι εργαζόμενοι που θα τροφοδοτούν το σύστημα, μέσω των ασφαλιστικών εισφορών. Δεύτερον, ότι λίγο αργότερα, ίσως πριν το τέλος του αιώνα, το νότιο άκρο της βαλκανικής χερσονήσου θα αφελληνιστεί. Δε θα υπάρχουν Έλληνες σε τούτη τη χώρα. Τρίτον, ότι η ίδια η εθνική οικονομία θα οδηγηθεί στα βράχια. Ήδη παρατηρείται τεράστια έλλειψη εργατικού δυναμικού σε κρίσιμους τομείς. Τούτο δεν οφείλεται μόνον στον ιδιότυπο ελιτισμό μερίδας της νέας γενιάς. Κυρίως οφείλεται στο γεγονός ότι την περίοδο των μνημονίων πολλοί νέοι έφυγαν στο εξωτερικό και, προφανώς, η υπογεννητικότητα διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο. Με λιγότερους ανθρώπινους πόρους, το ήδη συρρικνωμένο εθνικό ΑΕΠ θα οδηγηθεί στα τάρταρα.
Τι μπορούσαμε να κάνουμε; Προφανώς, να εκπονήσουμε ειδικές στρατηγικές για την αντιστροφή της υφιστάμενης τάσης. Να επιδοτήσουμε τη γέννηση δεύτερου παιδιού, να καλύπτουμε το πλήρες κόστος της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για τα νέα ζευγάρια που το έχουν ανάγκη, να δημιουργηθούν βρεφονηπιακοί σταθμοί στα αστικά κέντρα, να οικοδομηθούν κοινωνικές κατοικίες για νέα ζευγάρια.
Τι κάνουμε; Πριμοδοτούμε τη γέννηση παιδιού με 2.400€, ενώ την αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου με 9.000€. Επιδοτούμε ένα ενοίκιο (με ποσό 800€) επιτείνοντας τη ζήτηση κατοικίας και όχι την προσφορά. Ουσιαστικά επιδοτούμε τους ιδιοκτήτες. Και με αυτόν τον τρόπο κατασπαταλούμε το περιλάλητο «υπερπλεόνασμα» (ύψους 1,1 δις ευρώ) που δημιουργήθηκε κατά 1/3 από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και κατά 2/3 από την υψηλή και κοινωνικά άδικη φορολόγηση της κατανάλωσης (έμμεσοι φόροι).
Ένα δισεκατομμύριο ευρώ σημαίνει, στην πράξη, επίδομα 20.000 ευρώ για κάθε νέο παιδί. Εάν γεννιούνταν -και λόγω του επιδόματος- 50.000 νέα παιδιά το χρόνο, η εικόνα της χώρας στο μέλλον θα ήταν διαφορετική. Θα μπορούσαμε να αντιστρέψουμε την τάση. Ωστόσο, προτιμούμε να χορηγούμε επιδόματα χωρίς κανένα κοινωνικό πολλαπλασιαστή. Χωρίς καμία προστιθέμενη αξία. Και κυρίως με τρόπο που καταδεικνύει ότι δεν έχουμε αντιληφθεί το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας. Πρόβλημα υπαρξιακό και ταυτοτικό. Τι δεν καταλαβαίνεις; Είναι το δημογραφικό, ηλίθιε!
