Επιμνημόσυνη δέηση στο Εβραϊκό Νεκροταφείο Ι Φόρος τιμής στις ψυχές των Εβραίων της Κω
Σε ατμόσφαιρα βαθιάς συγκίνησης και σεβασμού, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος (ΚΙΣΕ) και η Αστική Εταιρεία ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ διοργάνωσαν σήμερα, Δευτέρα 21 Ιουλίου 2025, εκδηλώσεις μνήμης για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Κω.
Η σειρά των τιμητικών εκδηλώσεων έλαβε χώρα σε εμβληματικούς χώρους του νησιού, αναδεικνύοντας την ιστορική μνήμη και την ανάγκη διαρκούς επαγρύπνησης ενάντια στην απανθρωπιά.
Η πρώτη στάση της ημέρας ήταν στο Εβραϊκό Νεκροταφείο, όπου τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση. Συγκεντρωμένοι, οι παρευρισκόμενοι απέτισαν φόρο τιμής στις ψυχές των χιλιάδων Εβραίων της Κω που εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί, θυμίζοντας τη φρίκη του Ολοκαυτώματος.
Η τελετή έγινε από τον Ραββίνο Αθηνών Γκαμπριέλ Νεγρίν, παρουσία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κώου και Νισύρου κκ Ναθαναήλ και του Ιμάμη Ιρφάν Τράμπα, καθώς επίσης του Διοικητή της 80ΑΔΤΕ Ταξιάρχου Δημήτριου Κουλέτση, του Λιμενάρχη Κω Γιώργου Μάργαρη, του νέου διοικητή του Πολεμικού Ναυτικού, επίσης του Ελιέζερ Βίκτωρ ΓΓ ισραηλιτικού συμβουλίου Ελλάδος , του δημάρχου Κω Θεοδόση Νικηταρά, του αντιδημάρχου Παναγιώτη Χατζηχριστοφή και αρκετών Εβραίων συμπολιτών μας.
Κεντρική εκδήλωση Μνήμης του Ολοκαυτώματος, στην Εβραϊκὴ Συναγωγή Καάλ Σαλώμ Κω
Με βαθύ σεβασμό και συγκίνηση πραγματοποιήθηκε η κεντρική εκδήλωση μνήμης για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Κω, στον ιστορικό χώρο της Χάβρας, τιμώντας τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας και αναδεικνύοντας τη σημασία της ιστορικής μνήμης.
Την εκδήλωση άνοιξε ο Επιστημονικός Διευθυντής της Αστικής Εταιρείας ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ, Δρ. Δημήτρης Γερούκαλης, ο οποίος ανέγνωσε τον χαιρετισμό της Προέδρου του Δ.Σ. και της Εταιρείας, κας Διονυσίας Τελλή, η οποία απουσίαζε λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων. Στον χαιρετισμό της, η κα Τελλή υπογράμμισε τη σημασία της συλλογικής μνήμης ως θεμέλιο για την ιστορική συνείδηση και τη δημοκρατική εγρήγορση.
Ακολούθησε η παρέμβαση του Γενικού Γραμματέα του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος, κ. Βίκτωρ Ελιέζε, ο οποίος τόνισε την ανάγκη διατήρησης της ιστορικής αλήθειας.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την ανάγνωση του κειμένου «Ολοκαύτωμα και Τραύμα» από τον Δρ. Γερούκαλη, ένα βαθιά στοχαστικό κείμενο που εστίασε στις ψυχολογικές και συλλογικές προεκτάσεις της γενοκτονίας και την αναγκαιότητα επανεπεξεργασίας του τραύματος μέσα στον δημόσιο λόγο και τη μνήμη της κοινότητας.
Η εκδήλωση αποτέλεσε όχι μόνο μια πράξη τιμής στους αδικοχαμένους συμπολίτες μας, αλλά και ένα ουσιαστικό κάλεσμα για ιστορική εγρήγορση και κοινωνική ευθύνη, ώστε τραγωδίες σαν το Ολοκαύτωμα να μην επαναληφθούν ποτέ ξανά.
Αποκαλυπτήρια Αναθηματικής Πλάκας για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, στο Επαρχείο Κω
Αμέσως μετά την επιμνημόσυνη δέηση στο Εβραϊκό Νεκροταφείο, η σειρά των εκδηλώσεων μνήμης για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Κω συνεχίστηκε με ένα εξαιρετικά συμβολικό γεγονός: τα αποκαλυπτήρια μιας νέας αναθηματικής πλάκας στον περίβολο των δικαστηρίων, στο ιστορικό κτίριο του Επαρχείου Κω.
Η επιλογή αυτού του συγκεκριμένου σημείου δεν ήταν τυχαία. Το κτίριο του Επαρχείου, ως έδρα της δικαιοσύνης, συνδέεται άρρηκτα με τις αρχές του δικαίου και της ισονομίας.
Η τοποθέτηση της αναθηματικής πλάκας εκεί υπογραμμίζει τη βαθιά σύνδεση της δικαιοσύνης με την ιστορική μνήμη.
Αποτελεί μια ισχυρή υπενθύμιση ότι η δικαιοσύνη οφείλει να είναι αρωγός στην προάσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και στην καταδίκη κάθε εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας.
Την σεμνή τελετή συντόνισε ο επιστημονικός διευθυντής Δημήτρης Γερούκαλης , παρουσία του Διοικητή της 80ΑΔΤΕ Ταξιάρχου Δημήτριου Κουλέτση, του Λιμενάρχη Κω Γιώργου Μάργαρη, του νέου διοικητή του Πολεμικού Ναυτικού, του Σοφολογιότατου Ιμάμη Ιρφάν Τράμπα, του Ελιέζερ Βίκτωρ ΓΓ ισραηλιτικού συμβουλίου Ελλάδος , του δημάρχου Κω Θεοδόση Νικηταρά, της επάρχου Κω Νισύρου Ντίνας Σβύνου, της προέδρου του ΒΑΚΟΥΦ Κω Ελβάν Κοτζαογλάν και αρκετών Εβραίων της Ρόδου και του Εξωτερικού.
Η ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗ KΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΩ
Υπήρχε εβραϊκή Κοινότητα στην Κω από την εποχή του Δευτέρου Ναού. Η Κως φέρεται ως τόπος κατοικίας Εβραίων στο κεφ. Μακκαβαίων Ι (15.23) χρονολογούμενος το 142 π.Χ.
Το 49 π.Χ., υπό την κυριαρχία της Ρώμης, οι κάτοικοι του νησιού διετάχθησαν από τον διοικητή Φάνιο να σεβαστεί την εντολή της Συγκλήτου και να επιτραπεί η ασφαλής διέλευση των εβραίων προσκυνητών που κατευθύνονταν στην Ιερουσαλήμ.
Το 1685 είναι εγκατεστημένη μία μικρή Κοινότητα που, όσον αφορά την θρησκευτική λειτουργία, εξαρτάτο από τον Αρχιραβίνο της Ρόδου.
Το 1747 ο Ελιέζερ Ταρσία έκτισε, με δικά του έξοδα, μία μικρή αλλά εντυπωσιακή Συναγωγή, η οποία συντηρήθηκε μετά το θάνατό του από τα εισοδήματα που κληροδότησε από ένα γειτονικό σπίτι και δύο καταστήματα.
Το 1850 ζούσαν στην Κω 40 οικογένειες οι οποίες μειώθηκαν στις 25 το 1872.
Οι Εβραίοι της Κω ασχολούνταν με την εξαγωγή σταφυλιών και σταφίδων και με το εμπόριο μετάλλων και ρούχων.
Το 1901 υπήρχαν μόνο 10 οικογένειες στην Κω οι οποίες ασχολούνταν κυρίως με το εμπόριο.
Τα μέλη των Κοινοτήτων ζούσαν αρμονικά και μιλούσαν Ελληνικά, Τουρκικά και Ισπανοεβραϊκά.
Το μέγεθος της Κοινότητας αυξήθηκε σημαντικά, κατά τη διάρκεια του Ελληνο-Τουρκικού Πολέμου το 1918-22, με πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και συγκεκριμένα από τη Σμύρνη.
Το 1933 η Κως επλήγη από έναν πολύ ισχυρό σεισμό, όπου καταστράφηκε και η Συναγωγή.
Μετά την καταστροφή της παλαιάς Συναγωγής κτίσθηκε, καινούργια η οποία υπάρχει μέχρι σήμερα (Χάβρα).
Η Συναγωγή εξυπηρετούσε τις θρησκευτικές ανάγκες των 140 μελών της Ισραηλιτικής Κοινότητας.
Μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, το 1943, και την κατάληψη των νησιών της Δωδεκανήσου από τους Γερμανούς, τα μέλη της Κοινότητας της Κω συνελήφθησαν και η περιουσία τους κατασχέθηκε.
Στις 22 Ιουλίου 1944 οι Εβραίοι από την Κω(120) και την Ρόδο στοιβάχτηκαν σε τρία φορτηγά πλοία, με προορισμό το λιμάνι του Πειραιά.
Μετά την άφιξή τους στον Πειραιά επιβιβάστηκαν σε τρένα με προορισμό το Άουσβιτς. Κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος χάθηκαν όλα τα μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Κω. Μόνο ένα άτομο επέζησε του Ολοκαυτώματος και επέστρεψε στο νησί.
Υπάρχει επίσης στην Κω ένα μικρό εβραϊκό νεκροταφείο το οποίο έχει ταφόπλακες που χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα.
Πηγη: https://www.kostv.gr/
Χαιρετισμός Δημάρχου Κω, Θεοδόση Νικηταρά: Ημέρα Μνήμης των Κώων Εβραίων Μαρτύρων του Ολοκαυτώματος
Χαιρετισμός Δημάρχου Κω
Θεοδόση Α. Νικηταρά
Ημέρα Μνήμης των Κώων Εβραίων Μαρτύρων του Ολοκαυτώματος
Κως, 21 Ιουλίου 2025
Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
είμαστε σήμερα εδώγια να τιμήσουμε τη μνήμη των Εβραίων συμπατριωτών μας, που έχασαν τη ζωή τους σε μια από τις επαχθέστερες περιόδους στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Που τιμωρήθηκαν συλλογικά, ως Κοινότητα.
Όχι γιατί διέπραξαν κάποιο αδίκημα, αλλά για την πίστη τους. Σε αυτό, που έμεινε στην ιστορία ως Ολοκαύτωμα.
Ήταν στις 22 Ιουλίου 1944, όταν οι Εβραίοι κάτοικοι του νησιού μας, περίπου 160 άνθρωποι, συγκεντρώθηκαν στην αίθουσα του δικαστηρίου της Κω.
Από εδώ ξεκίνησε το μαρτύριο τους.
Το τελευταίο ταξίδι για τους περισσότερους.
Την άλλη μέρα, στις 23 Ιουλίου, οδηγήθηκαν στο πλοίο που τους μετέφερε στο Άουσβιτς, μαζί με αυτούς της Ρόδου.
Ελάχιστοι επέστρεψαν στα νησιά μας.
Εκεί, σε αυτό το στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης, που έχει καταγραφεί στη συλλογική μνήμη ως κολαστήριο, εκεί έσβησε η εβραϊκή κοινότητα του νησιού μας.
Η ανάρτηση αυτής της αναθηματικής πλάκας, σε αυτή τη σεμνή τελετή, αποτελεί τον ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη τους.
Η κοινωνία της Κω, από την αρχαιότητα, ήταν ανοιχτή, ανεκτική και διαπολιτισμική.
Το νησί μας, ήταν πάντα φιλόξενο.
Είναι καταγεγραμμένη η παρουσία εβραϊκής κοινότητας στην Κω από τον 2ο πχ αιώνα.
Αν δεν είχαν μεσολαβήσει τα μαύρα χρόνια του ναζισμού, είμαι βέβαιος ότι θα άκμαζε σήμερα στο νησί μας η εβραϊκή κοινότητα.
Εμείς, καλούμαστε να συντηρήσουμε την ιστορική μνήμη.
Για να μη ξεχαστεί η ναζιστική θηριωδία, και ο αφανισμός της ανθρώπινης ύπαρξης για λόγους διαφορετικότητας.
Για να μη ξαναζήσει η ανθρωπότητα τέτοια γεγονότα.
Οφείλουμε, στο θεϊκό δώρο της ανθρώπινης ζωής και στα ευγενή ιδανικά της ισότητας, αδελφοσύνης και ειρηνικής συνύπαρξης, να προάγουμε όλα όσα ενώνουν τους ανθρώπους.
Όλα αυτά που φέρνουν δημιουργία και πρόοδο.
Ως δημοτική αρχή Κω, κινούμαστε σε αυτή την κατεύθυνση.
Στηρίζουμε τις δράσεις της Ελληνικής Εβραϊκής Κοινότητας.
Συνεργαζόμαστε με το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο για την αξιοποίηση του κτιρίου της Συναγωγής.
Ως ιστορικό μνημείο, θρησκευτικό και πολιτιστικό κέντρο.
Στην ίδια κατεύθυνση θα συνεχίσουμε, με σεβασμό στην ιστορία του τόπου μας και των ανθρώπων του.
Για το ολοκαύτωμα των Παλαιστινίων από τους εβραιοναζί ;
Έτσι!!! μπράβο!!!
Σούζα και προσοχή όλες οι αρχές στα αφεντικά,τους σιωνιστές.
Αυτοί δεν τιμούν καμμία μνήμη ολοκαυτώματος.
Την κυριαρχία και την αλαζονεία τους θέλουν να επιβεβαιώσουν.
Ο περιούσιος λαός.