Με πολύ κόσμο ο πανηγυρικός Αρχιερατικός εσπερινός του Αγίου Δημητρίου στις Χαϊχούτες Κω

Με τη δέουσα λαμπρότητα, ευλάβεια και μεγαλοπρέπεια εψάλη απόψε ο πανηγυρικός εσπερινός της μεγάλης για το Ασφενδιού εορτής στον ιστορικό Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου στις Χαϊχούτες.

Χοροστατούντος, όπως κάθε χρόνο του Σεβαμιωτάτου Μητροπολίτου Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ, πλαισιωμένου από τον Γενικό Αρχιερατικό π. Ιωάννη, και τους Ιερείς π. Ιωάννη Κουτάντο που είχε από τα πρώτα χρόνια που ανέλαβε υπό την ευθύνη του την εν λόγω ενορία, π. Σακελλάριο Ζουλουφό που ανέλαβε στην συνέχεια και μέχρι πρότινος, π. Αναστάσιο Τσουκνιά που από φέτος παίρνει υπό την ευθύνη του την ενορία, π. Αναστάσιο Γιώτη, π. Ιωάννη Σταυρόπουλο και π. Βαγιανό – Ιωάννη Κώστογλου.

Τους ύμνους απέδωσε χορός ιεροψαλτών υπό τον εορτάζοντα χοράρχη Δημήτρη Τανάγρα:  Γιάννης Κουτσουράης,Θέμος Κουκούλας και Γιάννης Κιάρης.

Παρόντες ήταν μεταξύ άλλων: ο Δήμαρχος Κω Θεοδόσης Νικηταράς (ήρθε αφήνοντας για λόγο το Δημοτικό συμβούλιο), ο Πρόεδρος της Κοινότητας Ασφενδιού Σεβαστιανός Παρβέρης, η Εντεταλμένη Σύμβουλος Αθλητισμού Διονυσία Γιαννούλη, ο Ταξίαρχος – Διοικητής της 80 ΑΔΤΕ Παύλος Ανδρικόπουλος, ο Αστυνομικός Διευθυντής Μανώλης Καζαμίας, ο Σύμβουλος της Κοινότητας Κω Παναγιώτης Βασιλείου

και πλήθος προσκυνητών

Στην ομιλία του ο Σεβασμιώτατος, αρχικά μετέφερε τις ευχές του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, στον οποίο επίσης ευχήθηκε έτη πολλά, μιας και το βαφτιστικό του όνομα είναι Δημήτριος και αναφέρθηκε στον βίο και τα θαύματα του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλήτη.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Σεβασμιώτατος στο ιστορικό χωριό των Χαϊχούτων που ερήμωσε και στον προστάτη του Άγιο Δημήτριο, το χωριό όπου υψώθηκε πρώτη η γαλανόλευκη στην εορτή του Αγίου Δημητρίου όπως δείχνουν οι παλιές φωτογραφίες στον νάρθηκα του ναού, που λειτούργησε ελληνικό σχολείο, που έσωσε την Κω στον πόλεμο και έλαβε ευχαριστήριο μήνυμα από την κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας.

Το χωριό σιγά σιγά αρχίζει να ζωντανεύει ξανά με τα σπίτια που σιγά σιγά αναπαλαιώνονται.

Είναι γνωστό πως ο Σεβασμιώτατος με την έλευσή του έσχισε τον φάκελο κατάργησης της ενορίας που είχε βρει στο συρτάρι, διατηρώντας την μέχρι σήμερα.

Ο  Σεβασμιώτατος-αναφέρθηκε για άλλη μια φορά στην προσφορά του καθηγητή κ. Θεόφιλου Μουζουράκη προς την εν λόγω ενορία καθώς και στην αποτελεσματική μεσολάβησή του μεταξύ άλλων στην αείμνηστη Άννα Κιοσόγλου για να δοθεί το ενοίκιο καταστήματος που έχει στη Ρόδο για την ενίσχυση του ιστορικού ναού του Αγίου Δημητρίου Χαϊχουτών.

Τέλος, παρότρυνε τον δήμαρχο Θ. Νικηταρά και την Περιφέρεια να συνεχίσουν στα χνάρια της πρώην Επάρχου Μαρίας Νικηταρά-Κυπραίου επισκευάζοντας τον δρόμο που έφτιαξε στα σημεία που χρειάζεται και μαζί με τον Πρόεδρο της Κοινότητας κ. Παρβέρη να βοηθήσουν στις ενέργειες που χρειάζονται να περάσει υπόγειο δίκτυο ηλεκτρισμού στο ιστορικό χωριό αλλά και το ξαναζωντάνεμα του χωριού.

Το πρωί θα ψαλεί ο Όρθρος και θα τελεστεί η Θεία λειτουργία της εορτής προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου ο οποίος διανυκτερεύει -όπως κάθε χρόνο- στο παρακείμενο κελλί όπου ξενάγησε τους εκπροσώπους των τοπικών αρχών.

Μετά το πέρας του εσπερινού μαζί με τα κεράσματα της εκκλησιαστικής επιτροπής ο εορτάζων κ. Δημήτριος Παρβαντώνης πρόσφερε  με τη σύζυγό του, σπιτική φασολάδα σε όλους τους προσκυνητές.

Ο Άγιος  Δημήτριος γιορτάζει στο ορεινό  χωριό Χαϊχούτες

Γράφει η Ξανθίππη Αγρέλλη  ( Κως  25/10/2024)

Κάθε χρόνο γιορτάζει ο περικαλλής, Ιερός Ναός του Αγίου Δημήτριου, στην ενορία Χα`ι`χούτες, στο ορεινό χωριό Ασφενδιού. Πλήθος  προσκυνητών προσέρχονται στη χάρη του.  Ανάμεσα  τους και εμείς, που περάσαμε

ένα ευχάριστο δρομολόγιο,  ώσπου να βρούμε την κρυφή αετοφωλιά του χωριού Χαηχούτες, που βρίσκεται σκαρφαλωμένο στην δασύφυλλη πλαγιά του βουνού Δίκαιος. Με την ευκαιρία  της γιορτής στον Άγιο Δημήτριο, θα περιπλανηθούμε σε ένα ξεχωριστό οδοιπορικό, στους ελικοειδείς και  χορταριασμένους χωματόδρομους, του σιωπηλού χωριού.

Είναι κάποια μέρη που μένουν ανεξίτηλα στη μνήμη μας, ιδίως όταν χαράχτηκαν βαθιά στις παιδικές μας αναμνήσεις. Οι Σχολικές εκδρομές, οι τακτικοί Εκκλησιασμοί και η βόλτα για να βρούμε μαύρες ελιές χαμάδες, από τους αμέτρητους αιωνόβιους ελαιώνες ή για να μαζέψουμε αγριόχορτα, ή σαλιγκάρια ή άγριες, αγκαθωτές αγκινάρες, από τα γύρω κτήματα.

Το σιωπηλό ορεινό, ερειπωμένο χωριό Χαι`ι`χούτες, κρυμμένο μέσα σε μια μικρή κοιλάδα, σκεπασμένο από δεκάδες,  αειθαλή ελαιόδενδρα,  μουριές, συκιές, πεύκα και κυπαρίσσια, αναπαύεται νωχελικά, στην ποδιά του βουνού Δίκαιος. Τις  νοσταλγικές αναμνήσεις  μας, διακόπτει  η μελωδική καμπάνα από το ψηλό καμπαναριό, του Αϊ Δημήτρη, που καλεί τους πιστούς, για την  Θεία Λειτουργία, στη  Χάρη του.

Ανηφορίζουμε  αργά, αργά, στο πυκνόφυλλο δάσος και φθάνοντας περνάμε μέσα από τα μισογκρεμισμένα σπίτια, ακολουθώντας  το στενό, χωμάτινο δρομάκι, για να φθάσουμε ως την Εκκλησία του ιστορικού χωριού, τον Άγιο Δημήτριο, που η παρουσία της δηλώνει ότι κάποτε το χωριό αυτό έσφυζε από ζωή.  Οι Βυζαντινές ψαλμωδίες των ιεροψαλτών, αντηχούν στους γύρω λόφους, χρωματίζοντας  μελωδικά την  Φθινοπωριάτικη  ήσυχη   φύση.

Όπως όλοι γνωρίζουμε,  το χωριό Χαϊχούτες, το ερήμωσε  η μεταπολεμική λαίλαπα της μετανάστευσης, τις δεκαετίες του 1960 -70, μέχρι και το 80, αφήνοντας τα σημάδια των κατοίκων του, πάνω στα ερειπωμένα και μισογκρεμισμένα σπίτια. Πριν το κατοικούσαν δεκάδες οικογένειες,  κυρίως αγροτών και κτηνοτρόφων, με πολλές  νοικοκυρεμένες μάντρες, ενώ λειτουργούσε δίπλα στην Εκκλησία και το  Δημοτικό Σχολείο, ευγενική δωρεά της οικογένειας Αντωνίου Κιοσόγλου. Φιλόξενο το χωριό και πολύ ασφαλές, όπως το θυμούνται οι παλαιοί, ιδίως κατά  τα δύσκολα χρόνια της ανελέητης Γερμανικής κατοχής και του τελευταίου Παγκοσμίου πολέμου, αφού εκεί κατέφευγαν, όσοι ήθελαν να σωθούν, από το άγριο κυνήγι των  Γερμανικών βομβαρδισμών και να επιζήσουν από την κατοχική πείνα, που επέβαλε η σκληρή Ναζιστική Γερμανική κυριαρχία.

Εκεί κρύβονταν όσοι  έτρεχαν πανικόβλητοι και εξαθλιωμένοι, για να σωθούν στις βαθιές λόχμες και στα απόκρημνα βράχια, από τους  θηριώδεις, Γερμανικούς, εχθρικούς βομβαρδισμούς.  Στην Εκκλησία του Αϊ Δημήτρη, βρέθηκε υπερήφανα ανυψωμένη και η πρώτη Ελληνική Σημαία της απελευθέρωσης, μετά από την νίκη  ενάντια στον σκληρό, φασιστικό Ιταλό-Γερμανικό άξονα.  Η Εκκλησία αυτή, αν και πέρασε μεγάλους σεισμούς άντεξε και είναι κτισμένη τον 19 αιώνα, από το 1842, πάνω στα  ερείπια Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής, ενός αρχαιολογικού θησαυρού. Είναι  δε

και αυτή,  ρυθμού  Βασιλικής άνευ τρούλου. Αργότερα έγινε ξεχωριστά το ψήλο καμπαναριό, που στέκεται αγέρωχο και αγναντεύει  όλη  την μπλε ομορφιά του Αιγαίου. Αν  και η Εκκλησία είναι παλαιό κτίσμα, διατηρείται καλά,  με τις Αγιογραφίες να σου προκαλούν δέος, καθώς τις ευωδιάζει το θυμίαμα του Ιερέα και τις φωτίζει το ταπεινό φως των καντηλιών και των κεριών. Πάντα με περισσή ευλάβεια τα ανάβουν οι πιστοί, προσφέροντας την πίστη και την αφοσίωσή τους, στον Μεγαλομάρτυρα και Μυροβλύτη, Άγιο Δημήτριο. Κάθε χρόνο ο Μητροπολίτης κ. κ. Ναθαναήλ, διανυκτερεύει δίπλα στην Εκκλησία, στο  Αρχονταρίκι  του Ιερού Ναού, που ανακαίνισε με πολύ μεράκι.  Την   παραμονή ο Δεσπότης, τελεί  Μέγα Αρχιερατικό Εσπερινό και την επομένη την πανηγυρική  Θεία Αρχιερατική Λειτουργία.

Πολλοί Ιερείς διακόνησαν  στο παρελθόν, λειτούργησαν  και προσευχήθηκαν με τους πιστούς, εμπρός στο μοναδικής τέχνης παμπάλαιο ξυλόγλυπτο Ιερό Τέμπλο, ως εφημέριοι στον Άγιο Δημήτριο.

Τακτικός επισκέπτης ήταν και ο μακαριστός Μητροπολίτης Ναθαναήλ Α’   ο Δίκαιος. Όλοι θυμούνται τον παπά Μιχάλη, τον παπά Γιάννη, τον παπά Σταμάτη, τον παπά Γιώργη, τον παπά Νικόλα, τον παπά Κώστα και τον παπά Δημήτρη, που λειτουργούσε περιστασιακά, αν και ήταν εφημέριος στον Ιερό Ναό   Ασωμάτων, Ασφενδιού. Ούσα  μαθήτρια, αξέχαστος μου έμεινε ο κατανυκτικός Εσπερινός  στη χάρη του Αϊ Δημήτρη, με τον τότε μακαριστό αείμνηστο Μητροπολίτη Ναθαναήλ Α’  Δίκαιο και τον τότε Αρχιμανδρίτη Αμβρόσιο. Ένα ολόκληρο ποτάμι από πιστούς,  είχαν κατακλύσει τα πέτρινα δρομάκια, για να φτάσουν στην ιστορική Εκκλησία. Οι περισσότεροι έμειναν και για την βραδινή ολονύκτια Αγρυπνία, ακλουθώντας μια ιερή συνήθεια, μέχρι την επομένη την κυριώνυμον ημέρα, όπου ακολούθησε η πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία.

Όλοι  θυμόμαστε ότι στο αξέχαστο  πανηγύρι, που γίνονταν κάθε χρόνο στη γιορτή του Αϊ Δημήτρη, οι λεσπέρηδες του Ασφενδιού, οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι, δώριζαν πολλά αμνοερίφια, και κηπευτικά, για την τράπεζα. Παράλληλα  οι  γυναίκες της ενορίας, βοηθούσαν στην προετοιμασία της μεγάλης γιορτινής ημέρας. Ντόπιοι παραδοσιακοί μουσικοί και έμπειροι οργανοπαίκτες, έντυναν μουσικά τη γιορτή και ανέβαζαν το κέφι στα ύψη. Αξέχαστος ο ήχος, από  το λαούτο  του Παντελή  Σαλαχώρη, τα μελωδικά βιολιά των αδελφών Γαβριήλ και Χριστόφορου Γιαλίζη, (τα Γαβριλάκια), το μαγευτικό ακορντεόν, του Γιώργη και το σαντούρι, του Μανώλη Πόγια.  Μαζεύονταν κόσμος από όλα τα γύρω χωριά, φορώντας τα καλά τους ρούχα. Οι γυναίκες με τις κλαδωτές φούστες, το χρυσό γιορντάνι και τα χρωματιστά χειρέλια, τις μαντήλες, έβρισκαν την ευκαιρία μαζί με τους συζύγους και τα παιδιά, να γευτούν λίγη διασκέδαση, εκτός από τα πλούσια εδέσματα της  υπαίθριας τράπεζας. Οι άντρες αφήναν για λίγο τα λιομαζώματα στους ελαιώνες και  τον κάματο του χωραφιού, για να ξεκουραστούν, απολαμβάνοντας το αχνιστό καφεδάκι τους, ψημένο στη χόβολη ή  το κρασάκι τους, στο ντόπιο καφενείο, μαζί με την υπόλοιπη αντροπαρέα. Τότε οι γυναίκες, δεν επιτρέπονταν να ζυγώνουν στα καφενεία.

Οι Ιερείς,  με τους ακούραστους δασκάλους, του παλιού Σχολείου, όπως τους αείμνηστους,  Μικέ Μουζουράκη και Ποσειδώνα  Ζαίρη, κατάφεραν να κρατήσουν ζωντανό ένα χωριό, έστω απομονωμένο  και χωμένο μέσα στο πυκνόφυλλο  δάσος.  Είναι σημαντικό ότι υπήρχε και νυχτερινό Σχολείο, για τους αναλφάβητους ενήλικες. Όσο  για την αμοιβή των Ιερέων και των δασκάλων, αυτή την εξασφάλιζαν τότε, οι κάτοικοι του χωριού, με δική  τους συνεισφορά, από το υστέρημά τους ή από τα αγροτικά  προϊόντα τους.

Στον πρόναο, υπάρχουν οι σχετικές ξεθωριασμένες  ασπρόμαυρες φωτογραφίες, που μας αφηγούνται,  πως ήταν τότε το Σχολείο και η Εκκλησία του Αϊ  Δημήτρη.

Κατηφορίζοντας,  βλέπω με βαριά καρδιά  τα ερειπωμένα σπίτια, στο σιωπηλό χωριό. Έφυγαν όλοι, μετανάστευσαν ως την άλλη άκρη του κόσμου, για καλλίτερο και πιο άνετο τρόπο ζωής.

Ξεχωρίζω  τον παλιό  καφενέ, έναν από τα τέσσερα ανδρικά καφενεία, κτισμένο από το 1920, να στέκεται εκεί και να αγναντεύει σιωπηλά,  χωμένος στη μοναξιά του, τον απέναντι Αιγαιοπελαγίτικο ορίζοντα.

Πόσες ποικίλες ιστορίες να κρύβονται εκεί, πόσες λύπες και χαρές, να κλείνουν εκείνοι οι μισογκρεμισμένοι τοίχοι; Σήμερα τα κλωνάρια από την κάπαρη και την λυγαριά,  ξεπροβάλουν μέσα από τα ερείπια.

Έτοιμα να διηγηθούν, χίλιες  δυο παράξενες οικογενειακές ιστορίες. Ξεχωριστές  ιστορίες ανθρώπων, που δεν υπάρχουν πια, είτε γιατί ξενιτεύτηκαν και έφυγαν από το χωριό τους, κυνηγημένοι από την ανέχεια, είτε γιατί έφυγαν για πάντα από τη ζωή. Πολλοί από τους ξενιτεμένους μας δεν επέστρεψαν ποτέ, ενώ άλλοι επέστρεψαν για να Εκκλησιαστούν, στην ιστορική Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, όπως στην καθιερωμένη ετήσια Θεία Λειτουργία, που γίνεται για τους ξενιτεμένους μας.

Λες και ένα άκαρδο χέρι, αυτό της σκληρής  ξενιτιάς, μεταπολεμικά  άρπαξε όλους τους περίπου οκτακόσιους και πλέον, μόνιμους κατοίκους του χωριού και τους έστειλε  πολύ μακριά από τον τόπο τους, για να ζουν με τον καημό και την  νοσταλγία του. Υπάρχει μια δοξασία, ότι άγνωστη, μολυσματική και μεταδοτική ασθένεια, στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, έκανε όλους τους κατοίκους να αδειάσουν το χωριό. Που κρύβεται η αλήθεια, κανείς δεν ξέρει. Το δροσερό νεράκι από την παρακείμενη φυσική πηγή, σταμάτησε να τρέχει περίσσιο,  τη στιγμή του τελευταίου μεγάλου και φοβερού σεισμού, του Ιουλίου 2017. Ωστόσο  με αποζημίωσε η ατέλειωτη και συναρπαστική θέα του νησιού μας, που απλώνονταν προκλητικά απέναντι μου.

Όσοι προλάβανε να ζήσουν έστω και για λίγο, στο υπέροχο ορεινό  χωριό Ασφενδιού, θα θυμούνται  και την ενορία στις  Χαϊχούτες. Ήταν  όλο ζωντάνια, με τα φιλόξενα σπίτια πάντα ανοιχτά και  τις ανθισμένες μικρές αυλές, γεμάτες  από βασιλικό και δυόσμο, πλημυρισμένες από τις χαρούμενες παιδικές φωνές. Δυστυχώς εδώ και πολλά χρόνια  επειδή το χωριό ερήμωσε,  όλα σχεδόν τα σπίτια από την έλλειψη συντήρησης και την μακρόχρονη κλεισούρα κατέρρευσαν. Μόνο μερικές  αγριοτριανταφυλλιές, σκόρπιες στις ερημωμένες αυλές, πεισματικά επιβιώνουν και χαρίζουν το άρωμά τους.  Παρόλα αυτά η  πρωτοβουλία της Ιεράς Μητροπόλεως, να ανακαινίσει πλήρως το παλιό Πρεσβυτέριο, που είναι δίπλα στις  αίθουσες  του  παλιού Σχολείου, αναζωπυρώνει τις  ελπίδες για το ξαναζωντάνεμα του έρημου χωριού. Επίσης το παραδοσιακό καφενεδάκι, μαζί με τον  Μουσειακό χώρο, της οικογένειας Ηλία Καματερού, δίνουν  ξεχωριστή πινελιά ζωντάνιας, στο ρημαγμένο χωριό.  Για αυτό σε  πείσμα όλων, οι ατέλειωτες συκιές, θα  προσφέρουν ολόγλυκα σύκα στους επισκέπτες και οι ασημόχρωμες ελιές,  θα είναι πάντα φορτωμένες με πλούσιο ελαιόκαρπο. Ίσως κάποια μέρα οι ξενιτεμένοι και τα παιδιά τους να ξαναγυρίσουν, φορτωμένοι νοσταλγία, για το ορεινό χωριό τους.  Κάποτε ίσως οι μισογκρεμισμένοι φούρνοι  να ανάψουν ξανά, για  να ψήσουν ζεστό σπιτικό ψωμί, για  να μαγειρέψουν νόστιμα, γεμιστά ντολμαδάκια, από τα αμπελόφυλλα της κληματαριάς ή ψητό κατσικάκι, στην πήλινη γάστρα και να χορτάσουν όσους νοσταλγούν την ανέμελη και αθώα ζωή, του εγκαταλειμμένου τους τόπου, τις Χα`ι`χούτες, στο ορεινό χωριό του  Ασφενδιού. Ίσως και πάλι οι νοικοκυρές   να τρατάρουν τον επισκέπτη,  με φιλόξενη διάθεση και να τον κεράσουν γλυκιά μαγειριά, ή  παραδοσιακό Κώτικο, γλυκό κουταλιού ντοματάκι, με το ρουμπινί σιρόπι του, εγκλωβισμένο στο γυάλινο βάζο.

Μπορεί  και πάλι  οι παρατημένοι ελαιώνες  να  πλημμυρίσουν  με εργάτες και ‘αργατίνες’, για να μαζέψουν  τις ελιές, για το λιοτρίβι ή τις ελιές χαμάδες και τις πράσινες τσακιστές, για τη σαλάτα.

Όλα αυτά  θα  μας θυμίζουν τον παλιό καλό καιρό, τότε  που οι Χαϊχούτες, αποτελούσαν την πέμπτη και πιο πυκνοκατοικημένη ενορία του ορεινού, ιστορικού χωριού Ασφενδιού, πριν ερημώσει. Ενός χωριού, που πριν την μεταπολεμική μετανάστευση, κατέγραφε αρκετές εκατοντάδες μόνιμους κατοίκους και είχε πέντε ενοριακές Εκκλησίες. Ωστόσο  η  Αρχιερατική Θεία Λειτουργία,  στη γιορτή του Αγίου  Δημητρίου, στο εγκαταλειμμένο χωριό Χαιχούτες, δεν θα σταματήσει να συγκεντρώνει τους ευλαβείς προσκυνητές, από όλα τα σημεία του νησιού μας.

Χρόνια Πολλά.         Ξανθίππη Αγρέλλη

Άγιος Δημήτριος

Δημήτριον νύττουσι λόγχαι Χριστέ μου,
Ζηλοῦντα πλευρᾶς λογχονύκτου σῆς πάθος.
Εἰκοστῇ μελίαι Δημήτριον ἕκτῃ ἀνεῖλον.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’.
Μέγαν εὕρατο ἐv τοῖς κιvδύvοις, σὲ ὑπέρμαχοv, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τὰ ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τὴν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίῳ θαῤῥύvας τὸν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Άγιος Δημήτριος

Άγιος Δημήτριος
Άγιος Δημήτριος
Άγιος Δημήτριος Ο Άγιος Δημήτριος είναι ημιορεινός οικισμός στα νοτιοδυτικά της νήσου Κω στα Δωδεκάνησα σε υψόμετρο 270 μέτρα[2] . Μέχρι το 1950 αναφερόταν με το όνομα Χαϊχούτες. Βρίσκεται ΒΔ. της Κω σε απόσταση 10 χλμ., Δ. της Ασφενδιού σε 3 χλμ. και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα αγροτικού οικισμού του 1840 με σημαντικότερα αξιοθέατα τον ιερό ναό του Αγίου Δημητρίου και το παραδοσιακό καφενείο του. Ο ναός πιθανολογείται ότι είναι κτισμένος προς τα τέλη 19ου – αρχές 20ου αιώνα, στη θέση παλαιοτέρου ναού ρυθμού παλαιοχριστιανικής βασιλικής, λόγω των πολυάριθμων μαρμάρινων αρχιτεκτονικών μελών που υπάρχουν ενσωματωμένα σε αυτόν. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης ανήκει στη Δημοτική Κοινότητα Δικαίου του Δήμου Κω και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είχε 8 κατοίκους.