Ο σταφυλόκοκκος είναι ένα βακτήριο που συναντάται φυσιολογικά στο δέρμα και στους βλεννογόνους πολλών ανθρώπων, χωρίς να προκαλεί πάντοτε νόσο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, όταν εισέλθει στον οργανισμό μέσω τραυματισμών ή ανοιγμάτων του δέρματος, μπορεί να οδηγήσει σε λοιμώξεις διαφορετικής βαρύτητας. Το πιο γνωστό και επικίνδυνο στέλεχος είναι ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος (Staphylococcus aureus), ο οποίος μπορεί να προκαλέσει από απλές δερματικές βλάβες έως σοβαρές συστηματικές λοιμώξεις.
Τρόποι μετάδοσης του σταφυλόκοκκου
Η μετάδοση του σταφυλόκοκκου γίνεται κυρίως μέσω άμεσης επαφής δέρμα με δέρμα, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν μολυσμένες πληγές ή τραύματα. Επίσης, το βακτήριο μπορεί να μεταφερθεί με τη χρήση κοινών προσωπικών αντικειμένων, όπως πετσέτες, ρούχα ή ξυραφάκια. Ο σταφυλόκοκκος επιβιώνει σε επιφάνειες, γεγονός που καθιστά πιθανή τη μετάδοση μέσω μολυσμένων αντικειμένων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να προκαλέσει τροφική δηλητηρίαση μέσω τοξινών σε τρόφιμα που δεν έχουν συντηρηθεί σωστά, ενώ είναι δυνατή και η μετάδοση μέσω ρινικών εκκρίσεων ή σταγονιδίων.
Συμπτώματα και μορφές λοίμωξης
Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το σημείο και τη σοβαρότητα της λοίμωξης. Οι δερματικές λοιμώξεις είναι οι συχνότερες και εκδηλώνονται με ερυθρότητα, πόνο, πρήξιμο και συχνά παρουσία πύου. Η τροφική δηλητηρίαση εμφανίζεται με ναυτία, εμετό, διάρροια και κοιλιακές κράμπες, συνήθως μέσα σε λίγες ώρες από την κατανάλωση μολυσμένου φαγητού. Πιο σοβαρές μορφές περιλαμβάνουν πνευμονία, βακτηριαιμία ή σηψαιμία, με συμπτώματα όπως υψηλός πυρετός, ρίγη, δύσπνοια και σύγχυση.
Ανθεκτικός σταφυλόκοκκος (MRSA)
Ο MRSA είναι στέλεχος του χρυσίζοντος σταφυλόκοκκου που παρουσιάζει αντοχή σε κοινά αντιβιοτικά. Αυτό σημαίνει ότι η θεραπεία είναι πιο απαιτητική και συχνά χρειάζονται εξειδικευμένα φάρμακα. Οι λοιμώξεις από MRSA εμφανίζονται συχνότερα σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα, αλλά μπορούν να προσβάλουν και άτομα στην κοινότητα.
Θεραπευτικές επιλογές
Η αντιμετώπιση του σταφυλόκοκκου εξαρτάται από τη βαρύτητα της λοίμωξης. Σε ήπιες περιπτώσεις αρκεί τοπική αγωγή, ενώ σοβαρότερες λοιμώξεις απαιτούν αντιβιοτικά από το στόμα ή ενδοφλέβια. Όταν υπάρχει απόστημα, συχνά είναι απαραίτητη η παροχέτευση. Σε εκτεταμένες λοιμώξεις μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία και υποστηρικτική φροντίδα.
Πρόληψη και υγιεινή
Η σωστή υγιεινή αποτελεί το σημαντικότερο μέτρο πρόληψης. Το συχνό πλύσιμο χεριών, η σωστή περιποίηση τραυμάτων, η αποφυγή κοινής χρήσης προσωπικών αντικειμένων και η καθαριότητα των επιφανειών μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης. Η έγκαιρη ιατρική αξιολόγηση σε ύποπτα συμπτώματα συμβάλλει στην αποφυγή επιπλοκών και στη σωστή αντιμετώπιση των λοιμώξεων από σταφυλόκοκκο.
