Στην Ιερά Μονή του Τιμίου Σταυρού Άργους Νισύρου (στο νοτιότερο σημείο από το Μανδράκι προς την καλντέρα του Ηφαιστείου) χοροστάτησε απόψε στον πανηγυρικό εσπερινό ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ ο οποίος κήρυξε και το Θείο λόγο, πλαισιωμένος από τον Αρχιερατικό επίτροπο Νισύρου, Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου π. Στέφανο Καλλιστή, τους ιερείς και τους ιεροψάλτες της περιοχής.
Κάθε χρόνο στη Χάρη του γίνεται την παραμονή μεγάλο πανηγύρι μετά το πέρας του Εσπερινού προσφέρεται τράπεζα από την εκκλησιαστική επιτροπή (κατσίκι γιαχνί με πατάτες, ρύζι και σαλάτα) ενώ τα όργανα βιολί και λαούτο αρχίζουν να παίζουν.
Τα παλιά χρόνια το πανηγύρι γινόταν έξω στην αυλή όταν ο καιρός το επέτρεπε ενώ σε περίπτωση κακοκαιρίας (συνήθως δυνατού αέρα) γινόταν στα δυο μικρά και στενά κελιά. Για τον λόγο αυτό η επιτροπή με πολύ κόπο και προσωπική εργασία κατασκεύασε καινούρια αίθουσα πριν 20 περίπου χρόνια που χωράει 300 άτομα.
Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού
Τὰς ἐν λάρυγγι Σῶτερ ὑψώσεις φέρει,
Ὑψούμενον βλέπουσα τὸν Σταυρὸν κτίσις.
Ὑψώθη δεκάτῃ, Σταυροῦ ξύλον, ἠδὲ τετάρτῃ.
Το 326 μ.Χ. η Αγία Ελένη πήγε στην Ιερουσαλήμ για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους και να ευχαριστήσει το Θεό για τους θριάμβους του γιου της Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ο Θείος ζήλος όμως, έκανε την Άγια Ελένη να αρχίσει έρευνες για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού.
Επάνω στο Γολγοθά υπήρχε ειδωλολατρικός ναός της θεάς Αφροδίτης, τον οποίο γκρέμισε και άρχισε τις ανασκαφές. Σε κάποιο σημείο, βρέθηκαν τρεις σταυροί. Η συγκίνηση υπήρξε μεγάλη, αλλά ποιος από τους τρεις ήταν του Κυρίου; Τότε ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος με αρκετούς Ιερείς, αφού έκανε δέηση, άγγιξε στους σταυρούς το σώμα μιας ευσεβέστατης κυρίας που είχε πεθάνει. Όταν ήλθε η σειρά και άγγιξε τον τρίτο σταυρό, που ήταν πραγματικά του Κυρίου, η γυναίκα αμέσως αναστήθηκε.
Η είδηση διαδόθηκε σαν αστραπή σε όλα τα μέρη της Ιερουσαλήμ. Πλήθη πιστών άρχισαν να συρρέουν για να αγγίξουν το τίμιο ξύλο. Επειδή, όμως, συνέβησαν πολλά δυστυχήματα από το συνωστισμό, ύψωσαν τον Τίμιο Σταυρό μέσα στο ναό σε μέρος υψηλό, για να μπορέσουν να τον δουν και να τον προσκυνήσουν όλοι.
Αυτή, λοιπόν, την ύψωση καθιέρωσαν οι άγιοι Πατέρες, να γιορτάζουμε στις 14 Σεπτεμβρίου, για να μπορέσουμε κι εμείς να υψώσουμε μέσα στις ψυχές μας το Σταυρό του Κυρίου μας, που αποτελείτο κατ’ εξοχήν «όπλον κατά του διαβόλου».
Ορισμένοι Συναξαριστές, αυτή την ημέρα, αναφέρουν και την ύψωση του Τιμίου Σταυρού στην Κωνσταντινούπολη το 628 μ.Χ. από τον βασιλιά Ηράκλειο, πού είχε νικήσει και ξαναπήρε τον Τίμιο Σταυρό από τους Αβάρους, οι οποίοι τον είχαν αρπάξει από τους Αγίους Τόπους.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’.
Σῶσον Κύριε τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς Βασιλεῦσι κατὰ βαρβάρων δωρούμενος καὶ τὸ σὸν φυλάττων διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα.