ΚΟΙΝΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Γιώργου Νικητιάδη, Βουλευτή Δωδεκανήσου και υπεύθυνου Κ.Τ.Ε. Ανάπτυξης,
Στέφανου Παραστατίδη, Βουλευτή Κιλκίς και υπεύθυνου Κ.Τ.Ε. Παιδείας &
Σωκράτη Κάτσικα, Γραμματέα του Τομέα Παιδείας – ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής.
Ώρα για μια νέα στρατηγική στην Έρευνα: Από την αδιαφάνεια στην πρωτοπορία
Οι πρόσφατες καταγγελίες ακαδημαϊκών και δημοσιεύματα του Τύπου ανέδειξαν πρακτικές αδιαφάνειας, αναξιοκρατίας και εξυπηρέτησης πελατειακών λογικών στη διοχέτευση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, που προορίζονταν για την έρευνα, μέσω των προγραμμάτων «Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας» και «Trust Your Stars – Εμπιστοσύνη στα Αστέρια μας» του Υπουργείου Παιδείας. Μόλις λίγους μήνες νωρίτερα, η παραίτηση μελών του ΕΣΕΤΕΚ επιβεβαίωσε την απουσία στρατηγικής και θεσμικής σοβαρότητας της κυβέρνησης. Όταν κορυφαίοι επιστήμονες αποχωρούν από θεσμούς, δεν πρόκειται για απλή διαφωνία. Πρόκειται για κρίση εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας. Παρότι η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πιο μορφωμένα και διεθνώς αναγνωρισμένα επιστημονικά δυναμικά στην Ευρώπη, στα χρόνια της κυβέρνησης της ΝΔ η ερευνητική πολιτική παραμένει εγκλωβισμένη σε αποσπασματικές πρωτοβουλίες, αδιαφανείς διαδικασίες και απουσία στρατηγικού σχεδιασμού. Αντί η έρευνα να αποτελεί μοχλό ανάπτυξης και κοινωνικής προόδου, αντιμετωπίζεται ως πεδίο πελατειακής διαχείρισης ή επικοινωνιακής αξιοποίησης. Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοεί τους επιστήμονές της. Αν θέλουμε μια χώρα που παράγει και αξιοποιεί τη γνώση αντί να την εισάγει, που καινοτομεί αντί να ακολουθεί, που εμπνέει αντί να απογοητεύει, τότε η ώρα για μια νέα ερευνητική στρατηγική και την υλοποίησή της με τις αντίστοιχες πολιτικές είναι τώρα. Ήρθε η ώρα για μια τολμηρή, συνεκτική και φιλόδοξη στρατηγική έρευνας που θα μετατρέψει την Ελλάδα σε κόμβο γνώσης και καινοτομίας. Το ΠΑΣΟΚ έχει καταθέσει τις προτάσεις του για τη στρατηγική και τις πολιτικές ενίσχυσης και ανάπτυξης της έρευνας. Ανάμεσα στους κύριους άξονες της πρότασής μας είναι: · Η θεσμική ανασυγκρότηση και στρατηγική διακυβέρνηση της έρευνας, με τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου Εθνικού Οργανισμού Έρευνας, κατά τα πρότυπα του Ευρωπαϊκού ERC, του Αμερικανικού NSF, του Γερμανικού DFG, του Νορβηγικού NFR και πολλών άλλων ερευνητικά προηγμένων χωρών.· Η αύξηση του ποσοστού του ΑΕΠ που αποδίδεται στην έρευνα, με αύξηση τόσο της δημόσιας όσο και της ιδιωτικής δαπάνης και συνεχής ροή πόρων βάσει διαχρονικά σταθερού, ετήσιου προγράμματος-πλαισίου χρηματοδοτούμενων ερευνητικών δράσεων. · Ο σχεδιασμός του περιεχομένου και των όρων των χρηματοδοτούμενων ερευνητικών δράσεων με τρόπο τέτοιο ώστε να εξασφαλίζεται η ισότιμη συμμετοχή των νέων ερευνητών, επιστημόνων από τη διασπορά, όλων των επιστημονικών πεδίων, της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, των Πανεπιστημίων και των Ερευνητικών Κέντρων και η σύνδεση της έρευνας με σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις. · Η θεσμική αναβάθμιση της αξιολόγησης, με διαφανείς και διεθνώς αποδεκτές διαδικασίες αξιολόγησης και με συμμετοχή αξιολογητών από το εξωτερικό.· Η ενοποίηση του χώρου ανώτατης εκπαίδευσης και έρευνας, με δημιουργία Υπουργείου Παιδείας και Έρευνας, κατά τα πρότυπα πολλών, πρωτοπόρων στην έρευνα, Ευρωπαϊκών χωρών. Όλα αυτά δεν είναι απλώς τεχνικά ζητήματα. Είναι πολιτικές επιλογές. Και είναι επιλογές που θα καθορίσουν αν η Ελλάδα θα είναι ουραγός ή πρωτοπόρος στην παραγωγή και αξιοποίηση γνώσης στον 21ο αιώνα. Η δε πρωτοπορία στην έρευνα δεν είναι απλώς σημαντική αλλά απαραίτητη για μίας χώρα με τα χαρακτηριστικά της Ελλάδας.
