Η μετάβαση από την παραδοσιακή γραφειοκρατία στο ψηφιακό περιβάλλον δεν είναι πλέον μελλοντικό σενάριο, αλλά πραγματικότητα σε όλο τον κόσμο. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας, διαδικασίες που παλαιότερα απαιτούσαν φυσική παρουσία, ατελείωτες ουρές και τόνους υπομονής, σήμερα γίνονται με μερικά μόνο κλικ. Η πανδημία επιτάχυνε αυτή τη μετάβαση, με τις δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες να ψηφιοποιούνται για λόγους ασφάλειας και εξυπηρέτησης.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ελλάδα… προσπαθεί. Σε πρόσφατη έρευνα, καταλαμβάνει μόλις την 25η θέση ανάμεσα σε 27 χώρες της ΕΕ στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI), ωστόσο η πρόοδος είναι αξιοσημείωτη.
Ποιοι είναι, όμως, οι βασικοί τομείς όπου η τεχνολογία αντικαθιστά τη γραφειοκρατία και μας γλιτώνει χρόνο στο σπίτι αλλά και την επιχείρηση;
1. Σύνδεση με παρόχους κοινής ωφέλειας online
Η σύνδεση με παρόχους ρεύματος, φυσικού αερίου, τηλεφωνίας και Internet δεν απαιτεί πια επίσκεψη σε καταστήματα ή αναμονή στο τηλέφωνο. Οι περισσότερες εταιρείες προσφέρουν τη δυνατότητα ηλεκτρονικής αίτησης για νέα σύνδεση, αλλαγή παρόχου ή μεταφορά υπηρεσιών σε λίγα μόλις κλικ.
Μέσα από τα επίσημα sites τους, μπορείς να επιλέξεις το πακέτο που σε συμφέρει για οικιακό και επαγγελματικό ρεύμα και να ολοκληρώσεις όλη τη διαδικασία ψηφιακά, στέλνοντας τα απαραίτητα έγγραφα (λογαριασμό, ταυτότητα, Ε9) με ένα γρήγορο upload.
2. Δημόσιες υπηρεσίες και νέα εποχή εξυπηρέτησης
Εντυπωσιακό παράδειγμα αποτελεί και το gov.gr. Η πλατφόρμα έχει γίνει η καρδιά του ψηφιακού κράτους, συγκεντρώνοντας πάνω από 1.500 υπηρεσίες που παλαιότερα απαιτούσαν μετακίνηση και φυσική παρουσία.
Από την έκδοση υπεύθυνων δηλώσεων και εξουσιοδοτήσεων μέχρι την αίτηση για επίδομα γέννας ή το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, όλα μπορούν να γίνουν πλέον ψηφιακά.
3. Ηλεκτρονική συνταγογράφηση και ραντεβού με γιατρούς
Το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης έχει αλλάξει ριζικά τη σχέση μας με το σύστημα υγείας. Οι ασθενείς λαμβάνουν τις συνταγές τους με SMS ή email, χωρίς να χρειάζεται να τυπώνονται ή να φυλάσσονται σε χαρτιά.
Επιπλέον, μέσω της αντίστοιχης πλατφόρμας, μπορούν να κλείνονται ραντεβού με γιατρούς του ΕΟΠΥΥ, αποφεύγοντας τηλεφωνικές αναμονές.
4. Φορολογική δήλωση και χωρίς λογιστή
Η ψηφιακή πλατφόρμα myAADE της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων δίνει πρόσβαση σε δηλώσεις, πληρωμές, επιστροφές φόρου, αλλά και την αποστολή εγγράφων. Παράλληλα, ο e-ΕΦΚΑ επιτρέπει την έκδοση ασφαλιστικής ενημερότητας, βεβαιώσεων και αιτήσεων συνταξιοδότησης.
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, μόνο το 2023, καταγράφηκαν περισσότερες από 1,45 δις ψηφιακές συναλλαγές με το Δημόσιο, αύξηση της τάξης του 18,5% σε σχέση με το 2022.
5. Από το διά ζώσης στο διαδικτυακό μάθημα
Οι πανελλαδικές εξετάσεις, οι μεταγραφές, ακόμη και η έκδοση πτυχίων γίνονται πλέον ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας του εκάστοτε πανεπιστημίου. Ειδικά κατά την περίοδο της πανδημίας, η τηλεκπαίδευση έδωσε την ευκαιρία σε μαθητές και σπουδαστές κάθε ηλικίας να συνεχίσουν όσο το δυνατόν πιο ομαλά την εκπαίδευσή τους.
Παράλληλα, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση (e-learning) έχει επεκταθεί με σεμινάρια, webinars και μαθήματα από ιδρύματα όπως το ΕΑΠ, το Coursera ή το Udemy, φέρνοντας τη μάθηση ακόμα και στα πιο δυσπρόσιτα σημεία.
6. Οι συναλλαγές πιο εύκολες από ποτέ
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν μεταφέρει σχεδόν το σύνολο των υπηρεσιών τους στο διαδίκτυο: άνοιγμα λογαριασμών, έκδοση κάρτας, πληρωμές, επενδύσεις και δάνεια, όλα μπορούν να γίνουν online. Πλατφόρμες όπως το IRIS ή το e-banking εξοικονομούν πολύτιμο χρόνο.
Σύμφωνα με έρευνα της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (2023), το 2023 το 57% των χρηστών εφαρμογών mobile banking πραγματοποίησε τουλάχιστον μία τραπεζική συναλλαγή τον μήνα μέσω του smartphone.
Το μέλλον είναι ψηφιακό – και ήδη συμβαίνει
Από το Δημόσιο και την Υγεία μέχρι τις τράπεζες και την εκπαίδευση, η γραφειοκρατία αλλάζει πρόσωπο. Και εμείς, ως πολίτες, μπορούμε να κερδίσουμε καθημερινά χρόνο και ενέργεια, απλά μαθαίνοντας να αξιοποιούμε σωστά τα online εργαλεία.
Η μετάβαση στην ψηφιακή δημόσια διοίκηση δεν είναι μόνο τεχνική αλλαγή, αλλά κοινωνική επανάσταση. Και αυτή η επανάσταση βρίσκεται, κυριολεκτικά, στα χέρια μας.
Αλλά όχι ακριβώς. Μπορείς σε μια ηλεκτρονική τράπεζα να ανοίξεις λογαριασμό από το σπίτι. Εδώ πρέπει να κλείσεις ραντεβού (σε 10 μέρες γιατί έχουν δουλειά) και να φας και μισή ώρα μέχρι να συμπληρώσουν όλες τις φόρμες. Το δημόσιο είναι έτσι και έτσι. Πολλές δουλειές τύπου πιστοποιητικό, υπεύθυνη δήλωση, πληρωμή παραβόλου γίνονται γρήγορα αλλά επειδή έχει μειωθεί πολύ το προσωπικό όλες οι υπόλοιπες δουλειές είναι άστα να πάνε. Τα μαθήματα ναι, ιδιαίτερα η δια βίου μάθηση έχει κάνει άλματα γιατί είναι και λίγο ιδιωτικό και έχει και πληρωμή.